Jump to content

Անգարա (գետ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անգարա
Անգարա գետը
Բնութագիր
Երկարություն1 779
Ավազանի մակերես1 039 000 կմ²
ԱվազանՀյուսիսային Սառուցյալ օվկ.
Ջրի ծախս4 530[1]
Ջրահոսք
ԱկունքԲայկալ լիճ
Ակունքի տեղակայումԲայկալ լիճ
Բարձրություն456[2] մ
ԳետաբերանԵնիսեյ գետ
Գետաբերանի տեղակայումԵնիսեյ
Բարձրություն76 մ
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերԻրկուտ, Kitoy River?, Belaya?, Օկա, Iya?, Կովա, Mura River?, Taseyeva River?, Ilim?, Չադոբեց, Kamenka?, Irkineyeva?, Karabula?, Kata?, Tatarka?, Kuda?, Ushakovka? և Koda?
Ջրի մարմիններԲայկալ լիճ
Երկիր Ռուսաստան
ԵրկրամասԽաբարովսկի երկրամաս և Իրկուտսկի մարզ
ՋրահավաքԵնիսեյի ավազան

Անգարա (ռուս.՝ Ангара), գետ Արևելյան Սիբիրում, Ենիսեյի աջ և խոշորագույն վտակը, Բայկալ լճից սկզիբ առնող միակ գետը[3]։ Հոսում է Իրկուտսկի մարզի և Կրասնոյարսկի երկրամասի տարածքով (Ռուսաստան)։ Երկարությունը՝ 1779[4] կմ, ջրահավաք ավազանի մակերեսը՝ 1 039 000[4] կմ² (ներառյալ Բայկալի ավազանը՝ 571 000 կմ²[5]): Գետի տարեկան հոսքը 142,47 կմ³ է, և այդ ցուցանիշով Անգարան ռուսաստանյան գետերի վտակների մեջ երկրորդ տեղն է գրավում՝ ջրառատությամբ զիջելով միայն Լենայի վտակ Ալդանին։ Ջրի միջին ծախսը 4518 մ³/վրկ. է[6]։ Ակունքը գտնվում է ծովի մակերևույթից 456 մետր բարձրության վրա։

Անգարայի ափերին գտնվող խոշոր բնակավայրերից են Իրկուտսկ, Բրատսկ, Անգարսկ, Ուստ-Իլիմսկ քաղաքները։ Գետի ջրերն աշխատեցնում են մի շարք հզոր էլեկտրակայաններ, որոնք կազմում են Անգարայի կասկադը (Իրկուտսկի, Բրատսկի, Ուստ-Իլիմսկի, Բոգուչանսկի հէկերը)։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Angara At Tatarka, R-Arcticnet V4.0
  2. Անգարա գետը, RussiaDiscovery
  3. ВТ-ВЭС|Байкальское озеро
  4. 4,0 4,1 Государственный водный реестр (2009-03-29). «Река АНГАРА». textual.ru (ռուսերեն). Минприроды России. Արխիվացված օրիգինալից 2009-03-29-ին. Վերցված է 2018-12-20-ին.
  5. «Angara At Irkutskaya GES». www.r-arcticnet.sr.unh.edu (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link), R-Arcticnet V4.0
  6. «Angara At Tatarka». www.r-arcticnet.sr.unh.edu (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Мазуренко Г. Ангара и Лена в Прибайкалье. — Л.: Гидрометеоиздат, 1959. — 96 с. — (Реки земного шара).
  • Помыткин Б. А. Дочь Байкала — Ангара. — Л.: Гидрометеоиздат, 1961. — 114 с. — (Реки земного шара). — 10 000 экз. (Гидробиологические особенности; гидроэнергоресурсы Ангары и их освоение: климат, рельеф бассейна)
  • Бурыкин А. А. «Енисей и Ангара. К истории и этимологии названий гидронимов и изучению перспектив формирования географических представлений о бассейнах рек Южной Сибири». www.tuva.asia (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) // Новые исследования Тувы. 2011, № 2-3.
  • Авакян А. Б., Салтанкин В. В., Шарапов В. А. Водохранилища. — М.: Мысль, 1987. — 325 с.: ил. — (Природа мира). (Водохранилища Сибири и Дальнего Востока, в том числе Иркутское, Братское, Усть-Илимское, с. 147—153).
  • Александров И. Г. Проблемы Ангары. — М.; Л.: Гос. социал.-экон. изд., Тип. «6-й Октябрь» в Загорске, 1931. — 114 с. (Гидрограф. описание Ангары и её притоков).
  • Ангара — дочь Байкала: (Фотоальбом) / Текст Л. Безрукова; Фото А. Князева; Пер. Г. Бобылева. — Иркутск: «УЛИСС», 1994. — 223 с. — (Великие реки Сибири).
  • Баньковская В. М. Гидрологические исследования на разрезах в целях охраны подземных вод (Иркут. и др. угольных бассейнов) от истощения и загрязнения // Актуальные вопросы охраны окружающей среды и топливно-энергетических и угольных комплексах. — Пермь, 1990. — С. 21-24.
  • Бочкарев П. Ф., Николаева М. Д. Гидрохимия реки Иркут // Изв. / Физ.- хим. НИИ при Иркут. ун-те. — 1964. — Т.6, вып.№ 1. — Пермь, 1990. — С.22-39.
  • Гидробиологическая характеристика реки Иркут / Н. А. Рожкова, Г. Л. Кобанова, Л. И. Тютрина и др.: — Иркутск: Изд-во Иркут. гос. ун-та, 1990. — 43 с.
  • Гидробиологический режим озёр и водохранилищ СССР / Под. ред. В. А. Знаменского и Н. Н. Янтер / Иркут. упр. гидрометеослужбы. — Л.: Гидрометеоиздат, 1980. — 140 с.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անգարա (գետ)» հոդվածին։


Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 378