Վիքիպեդիա:Գլխավոր էջ/Նոր

	Բարի Գալուստ Վիքիպեդիա {{{ենթավերանգիր}}}	Փնտիր քեզ անհրաժեշտ հոդվածը Վիքիպեդիայում։
Ներկա պահին Վիքիպեդիան ունի 308 786 հայերեն հոդված։ Մասնակցիր և օգնիր Վիքիպեդիային բարելավելով ու ընդարձակելով եղած հոդվածները և նոր հոդվածներ ստեղծելով։     Ընտրյալ հոդված Բրոնզե արձանիկ թագավորական գահից Ուրարտուի մշակույթը ձևավորվել և զարգացել է Հայկական լեռնաշխարհի բրոնզի դարաշրջանի մշակույթի բազմադարյան ավանդների հիմքի վրա՝ կազմելով նրա պատմական բնականոն զարգացման նոր փուլը: Հզոր պետականության ստեղծումը, սակայն, վարչատնտեսական, ռազմական և գաղափարախոսական նոր և մասշտաբային խնդիրներ է դրել ճարտարապետության, արվեստի և ընդհանրապես, մշակույթի առջև: Պետական իշխանության տարածքային ընդարձակմանը զուգահեռ, առանձին ցեղերին պատկանող փոքր ու տրոհված ամրոց-բնակատեղիների (բերդշեների) փոխարեն, հաճախ նույն տեղերում կառուցվել են նոր, առավել հզոր քաղաքներ ու ամրոցներ: Այս ամրացված բնակավայրերը վարչական առանձին շրջաններում և ողջ երկրի մասշտաբով կազմել են միմյանցով պայմանավորված հենակետերի խիտ ցանց: Ամրոցներով շրջապատված են եղել Տուշպան (Հայկաբերդ, Խարկում, Արալեզք, Անձավի երկու ամրոցները), Մենուախինիլին, Սարդուրիխուրդան և այն բոլոր մեծ քաղաքները, որտեղ տեղագրական պայմանները հնարավոր և անհրաժեշտ են դարձրել դրանց կառուցումը: Քաղաքի գերիշխող բարձունքի վրա կառուցվել է միջնաբերդը՝ պալատական, պաշտամունքային, ռազմական և տնտեսական բաժանմունքներով, իսկ լանջերին և ստորոտում տարածվել են բնակելի թաղամասերը, որոնք ևս հաճախ շրջափակվել են պաշտպանական պարսպով: Մեկից ավելի բարձրունքների առկայության դեպքում դրանք ամրացվել են միջնաբերդով կամ պաշտպանական հենակետերով՝ ստեղծելով երկկորիզ կամ բազմակորիզ քաշաքաշինական համակարգ (Արգիշտիխինիլի, Անձավ, Հայկաբերդ, Տուշպա-Ռուսախինիլի): Արտաքին լայն օղակով քաղաքը շրջապատել են գյուղատնտեսական հողատարածությունները՝ արհեստական ոռոգման ցանցով: Ջրանցքների կառուցումը եղել է Ուրարտուի պետական գործունեության կար.որագույն բնագավառներից մեկը, որն առավելագույն չափերի է հասել Մենուա արքայի օրոք: Այդ ժամանակին են վերաբերվում Մենուայի, Մանազկերտի, Բերկրիի և Խոտանլուի ջրանցքները: Անհրաժեշտության դեպքում կառուցվել են ջրանցքներ և թունելներ: ջրանցքներից մի քանիսը (Շամիրամի, Կարմիր բլուրի, Դալմայի) գործում են մինչև այսօր: Արաքս գետից սկիզբ առնող ջրանցքը անցնում է Արգիշտիխինիլի քաղաքի երբեմնի ջրանցքի ուղեգծով: Ուրարտուի քաղաքաշինությանը բնորոշ է հասարակական տարբեր խավերին պատկանող թաղամասերի տարածքային որոշակի առանձնացումը: Այս սկզբունքն է ընկած Ուրարտուի միջնաբերդերի պալատական համալիրների հատակագծերի ձևավորման հիմքում: Արգիշտիխինիլի քաղաքի արևմտյան միջնաբերդի միջուկն է կազմում մոտ 660 մ² մակերեսով սյունազարդ դահլիճը, որը շրջապատում են բնակելի, հանդիսավոր, տնտեսական և այլ բնույթի 21 սենյակներ՝ 3500 մ² ընդհանուր մակերեսով: Պալատի հատակագիծը և ներքին բաժանումները հարմարեցված են բլրի գագաթի եզրագծին: Էրեբունիի պալատը, պահպանելով հատակագծային նույն սկզբունքը, ունի առավել բարդ, բազմակենտրոն և բազմաբջիջ հորինվածք: Բացի կենտրոնական սյունազարդ բակից, այնտեղ կան նաև մի այլ ներքին բակ և դահլիճ, որ ստեղծում... (շարունակություն...)     Ականավոր անձինք շարքը Կաղապար:A/13     Ակտուալ. Նորություններ Նիգերիայի այն շրջանները, որտեղ գործում են շարիաթի օրենքները: Դեկտեմբերի 29 Կիմ Ջոնգ-ունը պաշտոնապես հայտարարվում է Հյուսիսային Կորեայի առաջնորդը։ Դեկտեմբերի 25 Պայթյուններ են տեղի ունենում Նիգերիայում որոնք պատճառ են դառնում 39 հոգու մահվան։     Գիտե՞ք դուք արդյոք... Կաղապար:KN/05     Այս օրը պատմության մեջ Կաղապար:Մայիսի 13-ը պատմության մեջ     Այլ լեզուներ Վիքիպեդիան այլ լեզուներով Հայերեն Վիքիպեդիայի կառուցումն սկսվել է 2005 թվականի փետրվարին։ Այս պահին հայերեն կայքում կա 308 786 հոդված։ Վիքիպեդիա նախագծում ներկայումս կան 270 այլալեզու էջեր, որոնցից հոդվածներով առավել հարուստ կայքերը թվարկված են ստորև․ Ավելի քան 3,400,000 հոդված՝ English/(անգլերեն) Ավելի քան 1,100,000 հոդված՝ Deutsch/(գերմաներեն) Ավելի քան 1,000,000 հոդված՝ Français/(ֆրանսերեն) Ավելի քան 500,000 հոդված՝ Polski/(լեհերեն)  · Italiano/(իտալերեն)  · 日本語/(ճապոներեն)  · Nederlands/(հոլանդերեն)  · Español/(իսպաներեն)  · Português/(պորտուգալերեն)  · Русский/(ռուսերեն) Ավելի քան 150,000 հոդված՝ Svenska/(շվեդերեն)  · 中文/(չինարեն)  · Norsk (bokmål)/(նորվեգերեն (բուկմոլ))  · Català/(կատալաներեն)  · Suomi/(ֆիններեն)  · Українська/(ուկրաիներեն)  · Čeština/(չեխերեն)  · Magyar/(հունգարերեն) · Türkçe/(թուրքերեն)  · Română/(ռումիներեն)  · Ավելի քան 100,000 հոդված՝ 한국어/(կորեերեն)  · Esperanto/(էսպերանտո)  · Dansk/(դանիերեն)  · العربية/(արաբերեն)  · Bahasa Indonesia/(ինդոնեզերեն (բահասա))  · Volapük/(վոլափյուք)  · Tiếng Việt/(վիետնամերեն)  · Slovencina/(սլովակերեն)  · Српски/Srpski/(սերբերեն)  · Lietuviu/(լիտվերեն)  · Български/(բուլղարերեն)  · فارسی/(պարսկերեն)  · Slovenščina/(սլովեներեն)  · Winaray/(սամար-լեյթե)  · עברית/(եբրայերեն)
		Վիկիպեդիայի մասին Ողջույն նորեկեներ · Ինչպես խմբագրել · Հարցեր · Օգնություն Հոդվածների Ա–Ֆ ցանկ · Բոլոր կատեգորիաները
		Մարդ և հասարակություն · Կրոն Հնագիտություն · Առօրյա կյանք · Տնտեսություն Փիլիսոփայություն · Հանրային երթևեկություն · Քաղաքականություն
		Պատմություն, Երկրներ և ժողովրուդներ · Լեզուներ Նախնադար · Հին դարեր · Միջնադար Երկրորդ աշխարհամարտ · Քաղաքներ Աֆրիկա · Ամերիկա · Ասիա · Եվրոպա · Օվկիանիա
		Մշակույթ և արվեստ, Սպորտ Կինոարվեստ · Գրականություն · Դիզայն · Երաժշտություն · ԶԼՄ-ներ
		Գիտություն և տեխնիկա Բնագիտություն · Աստղագիտություն · Կենսաբանություն Ճարտարապետություն · Բժշկագիտություն Աշխարհագրություն · Ինֆորմատիկա · Ֆիզիկա · Քիմիա · Մաթեմատիկա
		Օրվա պատկերը
		Անիի համայնապատկերը Անիի համայնապատկերը
		Միասնական աշխատանք
		Հրավիրում ենք ձեզ մասնակցել Սասնա ծռեր էպոսին նվիրված հոդվածների զարգացման աշխատանքներին։
		Ընտրյալ պորտալներ և ցանկեր
		Վերջին ընտրյալ ցուցակը: Չելսի ՖԱ-ի ֆուտբոլիստների ցանկ Վերջին ընտրյալ պորտալը: Հայաստան
		Քույր նախագծեր
		Վիկիպեդիան մաս է կազմում Վիկիմեդիա հիմնադրամ, որը ոչ-շահութաբեր կազմակերպություն է և ունի տարբեր քույր նախագծեր, որոնք նույնպես օգտագործում են վիկի-ծրագրավորումներ։
		___ ՎիկիԲառարան Ազատ բառարան, սահմանումներ և բացատրություններ։
		___ ՎիկիԳրքեր Ձեռնարկներ և ազատ գրքեր։
		___ ՎիկիՔաղվածք Քաղվածքների ժողովածու։
		___ ՎիկիՑեղեր Բոլոր տեսակների կատալոգ։
		___ ՎիկիԼուրեր Ազատ լուրեր։
		___ ՎիկիՊահեստ Մեդիաֆայլերի շտեմարան։
		___ ՎիկիԲատոր Նոր նախագծերի ինկուբատոր։
		___ ՎիկիԼսարան Ազատ կրթություն (անգլերեն)։
		___ ՄետաՎիկի Վիկիմեդիա նախագծերի միջազգային կայք։

Թարմացնել