Jump to content

Վիկտոր Դևիս Հանսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիկտոր Դևիս Հանսոն
Ծնվել էսեպտեմբերի 5, 1953(1953-09-05)[1][2] (71 տարեկան)
Ֆոուլեր, Ֆրեզնո շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունպատմաբան, համալսարանի դասախոս, լրագրող և կլասիցիստ
Հաստատություն(ներ)Կալիֆոռնիայի նահանգային համալսարան, Ֆրեզնո և Հուվերի ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտխաղողագործություն
Ալմա մատերՍթենֆորդի համալսարան, Կալիֆոռնիական համալսարան Սանտա Կրուսում և Սելմա ավագ դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[3][4]
Պարգևներ
Ազգային հումանիտարական մեդալ
Կուսակցությունանկախ քաղաքական գործիչ
Կայքvictorhanson.com​(անգլ.)
 Victor Davis Hanson Վիքիպահեստում

Վիկտոր Դևիս Հանսոն (սեպտեմբերի 5, 1953(1953-09-05)[1][2], Ֆոուլեր, Ֆրեզնո շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի դասական, ռազմական պատմաբան և պահպանողական քաղաքական մեկնաբան։ Եղել է ժամանակակից և հնագույն պատերազմի թեմայով և ժամանակակից քաղաքականության մեկնաբանը «The New York Times»-ի, «Wall Street Journal»-ի, «National Review»-ի, «The Washington Times»-ի և այլ լրատվամիջոցներում։

Նա դասականության պատվավոր պրոֆեսոր է Ֆրեզնոյի Կալիֆորնիայի նահանգային համալսարանում, Մարտին և Իլի Անդերսոնների ավագ գիտաշխատող դասական և ռազմական պատմության գծով Հուվեր ինստիտուտում և հրավիրյալ պրոֆեսոր Հիլսդեյլի քոլեջում։ Հանսոնը 2007 թվականին նախագահ Ջորջ Բուշի կողմից պարգևատրվել է Ազգային հումանիտար գիտությունների մեդալով և 2007-2008 թվականներին եղել է նախագահական նշանակված պատասխանապու Մարտական հուշարձանների ամերիկյան հանձնաժողովի կողմից։

Վաղ կյանք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանսոնը մեծացել է Սելմայում, Կալիֆորնիա, Սան Խոակին հովտում և իր կյանքի մեծ մասը աշխատել է այնտեղ[5]։ Նա շվեդական և ուելսական ծագում ունի, իսկ նրա հոր զարմիկը, ում անունը նա ստացել է, զոհվել է Օկինավայի ճակատամարտում[6]։

Հանսոնը 1975 թվականին Կալիֆորնիայի համալսարանից Սանտա Կրուսում ստացել է արվեստի բակալավրի կոչում և հիմնական Քաուել քոլեջի պարգևներ, իսկ 1980 թվականին Սթենֆորդի համալսարանից դասականուփյան ոլորտի գիտությունների թեկնածությունը։

Ակադեմիական կարիերա՝ 1985-2004 թվականներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1985 թվականին նա աշխատանքի է ընդունվել Ֆրեզնոյի Կալիֆորնիայի նահանգային համալսարան՝ դասական ուսումնասիրությունների ծրագիր սկսելու համար։ 1991 թվականին Հանսոնը արժանացել է Ամերիկյան բանասիրական ասոցիացիայի գերազանց դասավանդման մրցանակին, որը ամեն տարի տրվում է հունարենի և լատիներենի բակալավրիատի լավագույն ուսուցիչներին։ Նա ճանաչվել է տարվա լավագույն շրջանավարտ 2006 թվականին Կալիֆորնիայի համալսարանում, Սանտա Կրուս[7]։ Նա եղել է Կալիֆորնիայի Սթենֆորդի համալսարանի դասականության ոլորտի հրավիրյալ պրոֆեսոր (1991-1992) և Հումանիտար գիտությունների ազգային հիմնադրամի անդամ Սթենֆորդում, Կալիֆորնիա, Վարքագծային գիտությունների առաջադեմ հետազոտությունների կենտրոնում (1992-1993), ստացել է Ալեքսանդր Օնասիսի ճամփորդող կրթաթոշակ Հունաստան այցելելու համար (1999) և Նիմիցի լավագույն Կալիֆորնիայի Բերքլիի համալսարանից (2006), և անցկացրեց ինչպես հրավիրված դասախոս Շիֆրինի ռազմական պատմության ամբիոնում ԱՄՆ ռազմածովային ակադեմիայում, Անապոլիս, Մերիլենդ (2002-2003)[8]։

2004 թվականին նա անցել է վաղաժամ թոշակի՝ կենտրոնանալով քաղաքական գրության և հանրամատչելի պատմության թեմայի վրա[9]։ Հանսոնը մի շարք պաշտոններ է զբաղեցրել գաղափարական ուղղվածություն ունեցող հաստատություններում և մասնավոր հիմնադրամներում։ 2002 թվականին նշանակվել է Կալիֆորնիայի ուսումնասիրությունների գծով գիտաշխատող Կլեմոն ինստիտուտում, որը պահպանողականների մտավոր կենտրոն է Կալիֆորնիայում[10]։ Հանսոնը նշանակվել է Հուվեր ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող՝ մեկ այլ պահպանողական վերլուծական կենտրոնում Կալիֆորնիայում։ Նա հաճախ այցելող պրոֆեսոր էր, Պեպերդայն համալսարանի հանրային քաղաքականության դպրոցում (2009-2015), և շնորհվեց 2015-ին Պեպերդայն ավարտական դպրոցի իրավասության պատվավոր դոկտորի կոչում։ Նա տվեց «Րիսթոն» դասախոսությունը 2004 թվականին Մանհեթենի ինստիտուտում, որի առաքելությունն էր «զարգացնել և տարածել նոր գաղափարներ, որոնք նպաստում են տնտեսական մեծ ընտրությանը և անհատական պատասխանատվությանը»։ 2015 թվականին նա դարձավ Բրեդլի հիմնադրամի խորհրդի անդամ և ավելի քան մեկ տասնամյակ ծառայել է Գագենհայմ հիմնադրամի խորհրդի կազմում։

Գրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականից ի վեր Հանսոնը գրել է Tribune Content գործակալության շաբաթական սինդիկացված սյունակը[11], ինչպես նաև 2001 թվականից ի վեր National Review Online շաբաթական սյունակը։ Նրան շնորհվել է Ազգային հումանիտար գիտությունների մեդալը (2007), ինչպես նաև «Էրիկ Բրեյնդելի մրցանակ կարծիքի լրագրության գերազանցության համար» (2002), և Բրեդլիի մրցանակը, Լինդե և Հարի Բրեդլի հիմնադրամի կողմից 2008 թ.[7]։

Հանսոնի «Պատերազմը և գյուղատնտեսությունը» գրքում («Warfare and Agriculture», Giardini, 1983), որը նրա դոկտորական թեզն է, նա պնդում է, որ հունական պատերազմը չի կարելի հասկանալ ագրարային կյանքից զատ ընդհանուր առմամբ և առաջարկեց, որ ժամանակակից ենթադրությունը, որ գյուղատնտեսությունը դասական պատերազմների ժամանակ անդառնալիորեն վնասվել էր խիստ գերագնահատված է։ «Արևմտյան պատերազմի ուղին» գրքում («The Western Way of War», Alfred Knopf, 1989) նա ուսումնասիրեց հին հունական ճակատամարտի մարտկային փորձը և մանրամասնեց հետագա արևմտյան ռազմական պրակտիկայի հելլենական հիմքերը։

«Այլ հույները» գրքում («The Other Greeks», The Free Press, 1995) նա պնդում է, որ եզակի միջին ագրարային դասի առաջացումը հիմնավորում է հունական քաղաք-պետության վերելքը և նրա միակ արժեքները՝ համաձայնության կառավարումը, մասնավոր սեփականության սրբությունը, քաղաքացիական միլիտարիզմը և անհատականությունը։ «Դաշտեր առանց երազանքների» («Fields Without Dreams», The Free Press, 1996, Bay Area Book Reviewers Award մրցանակի դափնեկիր) և «Երկիրն ամեն ինչ էր» («The Land Was Everything», The Free Press 2000, Los Angeles Times-ի տարվա նշանավոր գիրք) Հանսոնը ողբում է ընտանեկան հողագործության և գյուղական տնտեսությունների անկումը, համայնքների և ագրարային ձայների կորուստը ամերիկյան ժողովրդավարությունում։ «Ճակատամարտի հոգին»-ում («The Soul of Battle», The Free Press, 1999) նա հետևել է Էպամինոնդասի, Թեբայի ազատագրողի, Ուիլյամ Թեքումսե Շերմանի և Ջորջ Ս. Փաթոնի կարիերաներին՝ պնդելով, որ ժողովրդավարական պատերազմի ուժեղ կողմերը լավագույնս դրսևորվում են կարճ, ինտենսիվ և ոգևորված երթեր, նպաստելով կոնսենսուսային կառավարմանը, բայց այլ կերպ ճահճանում են երկար օկուպացիաների կամ ավելի սովորական ստատիկ մարտերի ժամանակ։

«Մեքսիֆորնիա»-յում («Mexifornia», Encounter, 2003), անձնական հուշագրությունում Կալիֆոռնիայի գյուղական վայրերում մեծանալու և Մեքսիկայից ներգաղթի մասին պատմվածքում, Հանսոնը կանխատեսեց, որ ապօրինի ներգաղթը շուտով կհասնի ճգնաժամային չափերի, եթե չվերականգնվի օրինական, չափված և բազմազան ներգաղթը, ինչպես նաև ավանդականը։ ինտեգրման, ձուլման և խառնամուսնությունների հալեցման արժեքներ[12]։

«Ճակատամարտի ծածանքները» («Ripples of Battle», Doubleday, 2003) պատմում են, թե ինչպես է կռվի կաթսան ազդում մարտիկների հետագա գրական և գեղարվեստական աշխատանքի վրա, քանի որ դրա ավելի մեծ ազդեցությունը ծածանում է սերունդների համար՝ ազդելով արվեստի, գրականության, մշակույթի և կառավարության վրա։ «Պատերազմ, որը նման չէ ուրիշին» («A War Like No Other», Random House, 2005, New York Times-ի տարվա նշանավոր գիրք), Պելոպոնեսյան պատերազմի պատմություն, Հանսոնն առաջարկեց այլընտրանքային պատմություն, որը դասավորված էր մարտական մեթոդներով (տրիրեմեր, հոպլիտներ, հեծելազոր, պաշարումներ և այլն) եզրակացնելով, որ հակամարտությունը դաժան ջրբաժան իրադարձություն է հունական քաղաք-պետությունների համար։ «Փրկիչ գեներալները» («The Savior Generals», Bloomsbury, 2013) հետևեցին հինգ մեծ գեներալների (Թեմիստոկլեսի, Բելիսարիոսի, Շերմանի, Ռիդգուեյի, Պետրեուսի) կարիերային և պնդեցին, որ առաջնորդության մեջ հազվագյուտ հատկություններ ի հայտ են գալիս անհույս դժվարությունների ժամանակ, որոնք միայն հազվադեպ անհատները կարող են փրկել[13]։

«Սպարտայի վերջը» («The End of Sparta», Bloomsbury, 2011) վեպ է Թեսպիացի ֆերմերների փոքր համայնքի մասին, ովքեր միանում են Էպամիոնդասի մեծ երթին (մ.թ.ա. 369/370) դեպի Պելոպոնեսի սրտը՝ ոչնչացնելու Սպարտայի գերիշխանությունը, ազատելու մեսսենյան հելոտներին և տարածելու ժողովրդավարությունը Պելոպոնեսում։ Հանսոնը խմբագրել է էսսեների մի քանի ժողովածուներ, այդ թվում՝ («Hoplites», Routledge, 1991), «Bonfire of the Humanities» (B. Thornton and J. Heath, ISI, 2001) և «Makers of Ancient Strategy» (Princeton, 2010), ինչպես նաև մի շարք ժողովածուներ։ իր իսկ հավաքած հոդվածները, ինչպիսիք են «An Autumn of War» (2002, Anchor), «Between War and Peace» (Anchor, 2004) և «The Father of Us All» (Bloomsbury, 2010): Նա գրել է գլուխներ այնպիսի աշխատությունների համար, ինչպիսիք են «Քեմբրիջի Պատերազմի պատմություն» («Cambridge History of War») և «Քեմբրիջի հնագույն պատերազմի պատմություն» («Cambridge History of Ancient Warfare»):

Կոտորած և մշակույթ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին տեսաֆայլեր
Հանսոնի շնորհանդեսը «Կտորած ու մշակույթ» թեմայով, սեպտեմբերի 15, 2001թ., C-SPAN

Հանսոնը գրել է «Կտորած ու մշակույթ» գիրքը («Carnage and Culture», 2001, Doubleday), որը Մեծ Բրիտանիայում և Համագործակցության երկրներում հրատարակված էր «Ինչու է հաղթել Արևմուտքը» անվանումով։ Գրքում նա պնդում է, որ արևմտյան քաղաքակրթության ռազմական գերակայությունը, սկսած հին հույներից, բխում է որոշ հիմնարար ասպեկտներից։ Արևմտյան մշակույթի, օրինակ՝ համաձայնության կառավարում, ինքնաքննադատության ավանդույթ, աշխարհիկ ռացիոնալիզմ, կրոնական հանդուրժողականություն, անհատի ազատություն, ազատ արտահայտվելու, ազատ շուկաներ և անհատականություն։ Հանսոնի շեշտադրումը մշակութային բացառության վրա մերժում է արևմտյան ռազմական գերակայության ռասայական բացատրությունները և համաձայն չէ շրջակա միջավայրի կամ աշխարհագրական դետերմինիստական բացատրություններին, ինչպիսիք են Ջարեդ Դայմոնդի կողմից ներկայացված «Guns, Germs, and Steel» (1997) աշխատությունում[14]։

Ըստ Հանսոնի, հենց արևմտյան արժեքներն են, ինչպիսիք են քաղաքական ազատությունը, կապիտալիզմը, անհատապաշտությունը, ժողովրդավարությունը, իրատեսությունը և ազատ բանավեճը, որոնք ստեղծում են հատկապես մահացու համակցություն, երբ կիրառվում են պատերազմի դեպքում։ Այլ քաղաքակրթությունների երկրները երբեմն կարող են հաղթել արևմտյան հասարակության դեմ պատերազմում, բայց երկարաժամկետ հեռանկարում կհաղթի այն, ինչ Հանսոնն անվանում է «Western way of war»: Հանսոնն ընդգծում է, որ արևմտյան պատերազմը պարտադիր չէ, որ ավելի (կամ պակաս) բարոյական լինի, քան այլ մշակույթների պատերազմը. նրա փաստարկը պարզապես այն է, որ արևմտյան պատերազմների կործանարար ուժն ու վճռականությունը անզուգական են։

«Կոտորած և մշակույթ»-ում Հանսոնը ուսումնասիրում է ինը պատմական ճակատամարտեր, որոնցից յուրաքանչյուրը ցույց է տալիս արևմտյան մշակույթի մի կողմ, որը Հանսոնի կարծիքով նպաստում է արևմտյան պատերազմի գերակայությանը։ Ճակատամարտերը կամ արշավներն են՝ Սալամինի ճակատամարտը (մ.թ.ա. 480 թ., ազատ քաղաքացիներ), Գավգամելայի ճակատամարտը (մ.թ.ա. 331 թ., վճռական ճակատամարտը), Կաննեի ճակատամարտը (մ.թ.ա. 216 թ.; քաղաքացիական ռազմատենչություն), Տուրի ճակատամարտը (732 թ. հետևակ), Տենոչտիտլանի ճակատամարտ (1521 թ.; տեխնոլոգիա և ռացիոնալիզմ), Լեպանտոյի ճակատամարտ (1571 թ.; կապիտալիզմ), Ռորքս-Դրիֆտի ճակատամարտ (1879 թ.; կարգապահություն), Միդուեյի ճակատամարտ (1942 թ.; ինդիվիդուալիզմ) և Տետի հարձակում (1968 թ.; անհամաձայնություն)։

Ցույց տալու համար, թե ինչ ազդեցություն են թողնում անցյալի պատերազմներն այսօրվա վրա, Հանսոնն ընտրեց երեք քիչ հայտնի մարտեր տարբեր դարաշրջաններից, որոնք, ի թիվս այլ բաների, ունեցան հետևյալ հետևանքները՝

  • Շայլոի ճակատամարտը (1862 թ.). Մարդկային զոհերի հսկայական թվաքանակ այնքան ազդեց Ուիլյամ Շերմանի վրա, որ հետագայում նա կենտրոնացրեց հարձակումներ ենթակառուցվածքների և դավանանքի տնտեսության համար կարևոր կառույցների վրա։ Ալբերտ Սիդնեյնսթոնի մահը ծնել է «կորած հնարավորության» լեգենդը, որը ձերբակալել է հարավի հետագա զարգացումը։ Հեղինակության փչացած թյուրիմացությունը պաշտպանելը, գեներալ Լյու Ուոլեսը ստիպված է եղել սկսել գրողի կարիերան։ Նա գրել է «Բեն-Հուր. Քրիստոսի պատմությունը» ազդեցիկ վեպը և այն խթանելու համար նա ընտրեց գրքերի առաջմղման ստանդարտ ձևը՝ հեղինակային շրջագայություններ և իր հրատարակություններին աջակցելը, հանրային ելույթները լրատվամիջոցներին և հանդիսատեսների առջև և այլն։
  • Օկինավայի ճակատամարտ (1945 թ.). Սարսափելի կորուստները ստիպեցին ամերիկացի հրամանատարներին շտապել ռմբակոցել Տոկիո բորբոքային ռումբերով և օգտագործել միջուկային զենք։
  • Դելիումի ճակատամարտը (մ.թ.ա. 424 թ.). Սոկրատեսի հաջող փախուստը մարտի դաշտից փրկեց արևմտյան փիլիսոփայական միտքն։ Այս ճակատամարտում առաջին անգամ մարտում բեոտները կիրառեցին զորավարժություններ, մարտին մասնակցեցին պրոֆեսիոնալ զինվորների ջոկատներ, որոնք աշխատում էին հեծելազորի հետ միասին։ Այս նորամուծությունները հետագայում դարձան արևմտյան ռազմական մարտավարական մտքի հիմքը և, հավանաբար, հնարավորություն տվեցին դարեր անց Ալեքսանդր Մակեդոնացուն ստեղծել կայսրություն։

Ամերիկացի սպա Ռոբերտ Լ. Բեյթմանը, 2007 թվականին Media Matters for America կայքում հրապարակված հոդվածում քննադատել է Հանսոնի թեզը և պնդել, որ Հանսոնի տեսակետը արևմտյան բանակների մասին, որոնք գերադասում են ոչնչացման վճռական ճակատամարտ փնտրել, հերքվում է Երկրորդ Պունիկյան պատերազմով։ Կարթագենցիներին ոչնչացնելու հռոմեացիների փորձերը հանգեցրին նրան, որ Կարթագենիները ոչնչացրին հռոմեացիներին Կաննեի ճակատամարտում[15]։ Բեյթմանը պնդում էր, որ Հանսոնը սխալվում էր արևմտյան բանակների ընդհանուր նախապատվությունների հարցում ոչնչացման ճակատամարտ փնտրելու հարցում և պնդում էր, որ հռոմեացիները հաղթեցին կարթագենցիներին միայն Ֆաբիանի ռազմավարության միջոցով՝ իրենց բանակները պահելու և Հաննիբալին մարտում չներգրավելու միջոցով[15]։ Իր անձնական կայքում հրապարակված պատասխանում Հանսոնը պնդում էր, որ Բեյթմանը սխալ է հասկացել և սխալ ներկայացրել իր թեզը։ Հանսոնը հայտարարեց, որ Երկրորդ Պունիկյան պատերազմում հռոմեացիները սկզբում վճռական մարտեր էին փնտրում, բայց մարտավարական հանճարի կողմից մի քանի պարտությունից հետո ակամա ստիպված էին դիմել Ֆաբիանի ռազմավարությանը, մինչև որ նրանք վերակառուցեցին իրենց ռազմական կարողությունները, երբ նրանք ի վերջո հաղթեցին Հաննիբալին։ վճռական մարտեր։ Նա նաև ասաց, որ քանի որ իրենք՝ կարթագենցիները, հույներից որդեգրել էին պատերազմի բազմաթիվ «արևմտյան» մեթոդներ, Հաննիբալը նույնպես ցանկանում էր վճռական մարտեր փնտրել[16]։

«Կոտորած և մշակույթը» գրվել է 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից առաջ, սակայն դրա ուղերձը, որ Արևմուտքը և «պատերազմի արևմտյան ուղին», ի վերջո, միշտ հաղթում է, գիրքը դարձրեց բեսթսելեր հարձակումներից հետո։ Այնուհետև Հանսոնը վերաթողարկեց գիրքը նոր վերջաբանով, որտեղ նա բացահայտորեն գրեց, որ Միացյալ Նահանգները կհաղթի ահաբեկչության դեմ պատերազմում հենց գրքում բարձրացված պատճառներով։

Միացյալ Նահանգների կրթություն և դասական ուսումնասիրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանսոնը համահեղինակել է «Ո՞վ սպանեց Հոմերոսին, Դասական կրթության մահը և հունական իմաստության վերականգնումը» («Who Killed Homer? The Demise of Classical Education and the Recovery of Greek Wisdom») Ջոն Հիթի հետ 1998 թ.։ Գիրքն ուսումնասիրում է այն հարցը, թե ինչպես է դասական կրթությունը անկում ապրել ԱՄՆ-ում, և ինչ կարելի է անել, որպեսզի այն վերադարձնի իր նախկին հայտնիությունը։ Դա կարևոր է, ըստ Հանսոնի և Հիթի, քանի որ դասական Հունաստանի և Հռոմի իմացությունն անհրաժեշտ է արևմտյան մշակույթի լիարժեք ըմբռնման համար։ Այդ ուղղություններով քննարկում սկսելու համար հեղինակները նշում են. «Աշխարհի արևմտականացման պատճառի պատասխանը գալիս է մինչև հույների իմաստությունը. բավականաչափ պատճառ, թե ինչու մենք չպետք է հրաժարվենք մեր ժառանգության ուսումնասիրությունից»[17]։

Քաղաքագետ Ֆրենսիս Ֆուկույաման անդրադարձել է «Ո՞վ սպանեց Հոմերոսին» «Foreign Affairs» ամսագրում՝ և գրել է, որ «Արևմտյան ավանդույթի մեծ մտածողները՝ Հոբսից, Բերքից և Հեգելից մինչև Վեբերն ու Նիցշեն (որը սովորել էր որպես դասական բանասեր) այնքան խորապես թաթախված էին հունական մտքերով, որ հազիվ թե կարիք ուներ վերադառնալ բնօրինակ տեքստերին մեջբերումների համար։ Այս ավանդույթը քննադատության է ենթարկվել երկու ճամբարների կողմից. մեկը պոստմոդեռնիստը, որը փորձում է ապակառուցել դասականներին սեռի, ռասայի և դասակարգի հիման վրա, և մյուսը՝ պրագմատիկ և կարիերային տրամադրված, որը հարցնում է, թե ինչ արժեք ունեն դասականները համակարգչով առաջնորդվող հասարակության մեջ։ Դասականների նկատմամբ ավանդապաշտ մոտեցման հեղինակների պաշտպանությունը արժանի է»[18]։

Դասականության գիտնականներ Վիկտորյա Չեխը և Ջոյ Քոնոլին գտել են, թե «Ո՞վ սպանեց Հոմերոսին»-ը զգալի որոգայթներ ունի։ Գրքի ակնարկներում մի շարք խնդիրներ են նկատվել դասական մշակույթի հեղինակի ընկալմումը։ Չեխի խոսքերով, «Օրինակներից մեկն է անհատի հարաբերությունն պետության հետ և յուրաքանչյուրում հավատքի կամ հարցաքննության «ազատությունը»։ Սոկրատեսը և Հիսուսը մահապատժի են ենթարկվել իրենց համապատասխան պետությունների կողմից՝ անհարմար վարդապետություններ արտահայտելու համար։ Սպարտայում, որտեղ քաղաքացիների (տղամարդկանց) բնակչությունը խնամքով սոցիալականացված էր ռազմական համակարգում, թվում է, թե ոչ ոք այնքան չէր տարբերվում մեծամասնությունից, որ արժանի լիներ մահապատժի։ Բայց այս տարբերությունները հեղինակները չեն կարգավորել, քանի որ նրանց առաքելությունն է կառուցել դասական վերաբերմունքի իդեալական կառուցվածք, որով կբացահայտվեն մեր համեմատական թերությունները, և նրանց միտքն ավելի շատ այն է, թե ինչն է մեզ հետ սխալ, քան այն, ինչ ճիշտ էր Աթենքում։ ս պնդում եմ, որ Հենսոնը և Հիթը իրականում համեմատում են ժամանակակից ակադեմիան ոչ թե հնագույն սեմինալ մշակույթների, այլ առասպելի հետ, որը ծագել է նրանց մասին վերջին հազարամյակների ընթացքում»[19]։ Նյու Յորքի համալսարանի դասականության պրոֆեսոր Քոնոլիի խոսքերով[20], "Պատմության ընթացքում, ասում են հեղինակները, կանայք երբեք չեն վայելել հավասար իրավունքներ և պարտականություններ։Առնվազն Հունաստանում "քողարկված, անդամահատված և մեկուսիները նորմ չէին" (էջ 57)։ Այդ դեպքում ինչո՞ւ վատնել ժամանակը, ինչպես դա անում է ֆեմինիստական գիտությունը՝ "ուղղակի սահմանազատելով հույների և արևմուտքի սեքսիզմի ճշգրիտ բնույթը" (էջ 102)։ Նրանց տեսանկյունից, փաստորեն, ֆեմինիզմի իրական ժառանգությունը ընտանիքի և համայնքի արժեքների ոչնչացումն է[21]։

Հանսոնի պատմական հայացքների ակնարկ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա աշխատել է համահունչ անգլիացի Ջոն Քիգանի մարտերի ուսումնասիրությունների նյութականացման վրա[22]։ Անգլիացի ռազմական պատմաբանն իր հերթին «Արևմտյան պատերազմի ուղին» գիրքը նկարագրել է որպես «մեծ կարևորություն» գործ, միևնույն ժամանակ. բարձր քան Մովսես Ֆինլիի «Ոդիսևսի աշխարհը» («The World of Odysseus»):

Հանսոնը պաշտպանում է այն գաղափարը, որ կա պատերազմի արևմտյան էթոս, որը առաջացել է Հին Հունաստանում և դեռ առկա է Արևմուտքում։ Սա, նեոպահպանողական գաղափարախոսության հանդեպ է նրա ընդգծված համակրանքի հետ միասին (որը նրան մղում է Պելոպոնեսյան պատերազմին նվիրված իր աշխատության մեջ համեմատել Պերիկլեսի Աթենքը ներկայիս Միացյալ Նահանգների հետ), դժկամություն է առաջացրել. ֆրանսիացի պատմաբան Ստեֆան Օդոան-Ռուզոն տեսնում է. Հանսոնի թեզերը «հասարակական գիտությունների գործիքավորող գաղափարական դիրքորոշում»[23]։

Կարծիք դասական ուսումնասիրությունների էվոլյուցիայի վերաբերյալ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանսոնը Ջոն Հիթի հետ «Ո՞վ սպանեց Հոմերոսին» գրքի հեղինակն է։ («Who Killed Homer?»): Այն վերլուծում է դասական ուսումնասիրությունների անկումը Միացյալ Նահանգներում և առաջարկում լուծումներ։ "Դրանց կարևորությունը կայանում է նրանում, որ արևմտյան մշակույթը հասկանալու համար անհրաժեշտ է իմանալ Հին Հունաստանը և Հին Հռոմը"[24]։

Հանսոնը և Հիթը մեղադրում են հենց անկման մեջ գիտնականներին, որոնք այնքան զբաղված են քաղաքականապես կոռեկտ և պոստմոդեռն մտածելակերպով, որ կորցնում են դասական մշակույթի իրական իմաստը. "Վերջին քսան տարիներին հունարենի ուսումնասիրությունը վերածվել է մի մասնագիտություն՝ պուջաների, կոնֆերանսների, գովազդային ժարգոնի և արտոնությունների փոքր ու միջակ աշխարհ"[25]։

Քաղաքական հայացքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանսոնը ժամանակին գրանցված էր Դեմոկրատական կուսակցության անդամ[26], բայց պահպանողական է, ով քվեարկել է Ջորջ Բուշ կրտսերի օգտին 2000 և 2004 թվականների ընտրություններում[27]։ 2020 թվականի դրությամբ նա գրանցված անկախ է[28]։ Նա պաշտպանում էր Ջորջ Բուշ կրտսերին և նրա քաղաքականությունը[29], հատկապես Իրաքի պատերազմը[30]։ Նա բարձրաձայն աջակցում էր Բուշի պաշտպանության նախարար Դոնալդ Ռամսֆելդին, նկարագրելով նրան որպես "Ջորջ Մարշալի տրամաչափի հազվագյուտ քարտուղար" և "հպարտ և ազնիվ խոսող տեսլական", որի "քրտնաջան աշխատանքն ու խորաթափանցությունը մեզ ավելի են մոտեցնում հաղթանակին"[31]:

Արտաքին տեսաֆայլեր
հարցազրույց Հանսոնի հետ After Words-ում «Թրամփի գործը» գրքի մասին, 23 մարտի, 2019 թ, C-SPAN

Հանսոնը Դոնալդ Թրամփի կողմնակից է և 2019 թվականին գիրք է գրել, որը կոչվում է «Թրամփի գործը» («The Case for Trump»)[32]: Թրամփը գովել է գիրքը[32], որտեղ Հանսոնը պաշտպանում է Թրամփի վիրավորանքներն ու հրահրող լեզուն՝ որպես "անբարեխիղճ իսկություն", և գովաբանում է Թրամփին "տրոլելու և հիստերիա ստեղծելու անսովոր ունակության համար իր լրատվամիջոցների և քաղաքական քննադատների շրջանում"[32]:

Պահպանողական հայացքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որոշ մեկնաբանների կողմից նա նկարագրվել է որպես պահպանողական՝ իրաքյան պատերազմի վերաբերյալ իր տեսակետների համար[33][34], և հայտարարելու՝ "Ես եկել եմ աջակցելու նեոկոնական մոտեցումներին առաջին հերթին թալիբների և Սադամի դեմ պատերազմներում, հիմնականում այն պատճառով, որ այլընտրանք քիչ տեսա" համար[35]։ Հանսոնի 2002 թ. «Պատերազմի աշունը» կոչ էր անում պատերազմ գնալ "ծանր, երկար, առանց մեղքի զգացման, ներողություն խնդրելու կամ դադարի, քանի դեռ մեր թշնամիներն այլևս չեն լինի"[36]: Իրաքյան պատերազմի համատեքստում Հանսոնը գրել է. "Քաղաքակրթության պատմության մեջ ամենամեծ հարստության և անվտանգության դարաշրջանում մեր առաջ իրական հարցը մնում է այն, թե արդյոք Միացյալ Նահանգները, իսկապես ցանկացած արևմտյան ժողովրդավարություն, դեռևս ունի բարոյական պարզություն՝ բացահայտելու համար։ չարը չարի պես, և այնուհետև անվիճելի կամքը՝ մարշալացնելու բոլոր հասանելի ռեսուրսները՝ դրա դեմ պայքարելու և արմատախիլ անելու համար"[37]:

Ռասայական հարաբերություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թվականի հուլիսին գլխավոր դատախազ Էրիկ Հոլդերը ելույթ ունեցավ, որտեղ նա նշեց, որ որպես սևամորթ, ինքը պետք է «Զրույցը» (Զրույցը խոսակցական արտահայտություն է Միացյալ Նահանգների սևամորթ ծնողները զրույցի համար, որոնք ստիպված են իրենց երեխաների և դեռահասների հետ վարել այն վտանգների մասին, որոնց նրանք բախվում են ռասիզմի կամ հեղինակավոր գործիչների, իրավապահների կամ այլ կողմերի կողմից անարդար վերաբերմունքի հետևանքով, և ինչպես վերացնել մեծացնել դրանք) փոխանցի իր որդուն՝ հրահանգելու նրան, թե ինչպես շփվել ոստիկանության հետ որպես երիտասարդ սևամորթ։ Ի պատասխան Հոլդերի ելույթին Հանսոնը գրեց մի սյունակ՝ «Ռասայի մասին փաստերի առերեսում» («Facing Facts about Race»), որտեղ նա առաջարկում էր «Զրույցի» իր տարբերակը՝ իր երեխաներին տեղեկացնելու անհրաժեշտությունը, որ զգույշ լինեն սևամորթ երիտասարդների նկատմամբ, երբ խիզախություն են անում դեպի "ներքին քաղաք", որոնք Հանսոնի պնդմամբ, վիճակագրորեն ավելի հավանական էր բռնի հանցագործություններ կատարել, քան այլ ռասաների պատանիները, և, հետևաբար, հասկանալի էր, որ ոստիկանությունը կենտրոնանա դրանց վրա[38][39]։ «The Atlantic» ամսագրիի Տա-Նեհիսի Քոութս հեղինակը Հանսոնի սյունակը նկարագրեց որպես "հիմար խորհուրդ", "ցանկացած այլ համատեքստում մենք ավտոմատ կերպով այս «խոսակցությունը» կճանաչենք որպես հիմար խորհուրդ։ Եթե ես ձեզ ասեմ, որ ես աշխատում եմ միայն ասիացի ամերիկացիների՝ իմ հարկերը կատարելու համար, քանի որ «ասիաամերիկացիներն ավելի լավ են համձնում մաթեմատիկական Դպրոցական ընդունակությունների թեստը», դուք պարզապես կասկածի տակ կդնեիք իմ զգայունությունը, այլ իմ մտավոր ունակությունները"[40]:

Ամերիկացի լրագրող Արթուր Սթերնը անվանել է «Ռասայի մասին փաստերի առերեսումը» "բորբոքված" սյունակ՝ հիմնված հանցագործության վիճակագրության վրա, որը Հանսոնը երբեք չի մեջբերել. "Այս վիճելի կարծիքը որպես անհերքելի փաստ՝ առանց սպառիչ վիճակագրական ապացույցների, անժխտելիորեն ռասիստական է"[41]: Լրագրող Քելեֆա Սաննեն, ի պատասխան «Ռասայի մասին փաստերի առերեսման», գրել է. "Ուստի տարօրինակ է կարդալ Հանսոնի գրությունը, կարծես բռնի հանցագործության վախը հիմնականում «սպիտակ կամ ասիական» խնդիր է, որի մասին աֆրոամերիկացիները կարող են լինել անտեղյակ կամ անհանգիստ – կարծես աֆրոամերիկացի ծնողներն արդեն իրենց երեխաներին չէին տալիս Հանսոնի "քարոզի" ավելի մանրամասն և նրբերանգ տարբերակները, կիսվելով իր լուրջ և անհեթեթ հույը, որ ճիշտ խոսքերը կարող են խուսափել դժվարություններից"[42]: Հանսոնը, ի պատասխան Սաննեի էսսեի, մեղադրել է նրան "մաքքարթիական կերպարների սպանության" և «մանկական, եթե ոչ ռասայական տրամաբանության մեջ"[43]։

Օբամայի քննադատությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հենսոնը քննադատում էր նախագահ Բարաք Օբամային[44]։ Նա քննադատել է Օբամայի վարչակազմը Իրան[45] ու Ռուսաստան հանգստացնելու համար, իսկ Օբամային մեղադրել է 2014 թվականին Ուկրաինայում պատերազմի բռնկման մեջ[46][47][48][49]։ 2016 թվականի մայիսին Հանսոնը պնդում էր, որ Օբաման չկարողացավ պահպանել զսպման հուսալի սպառնալիքը, և որ "առաջիկա մի քանի ամիսները կարող են դառնալ ամենավտանգավորը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո"[50]:

Երկեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին տեսաֆայլեր
In Depth interview with Hanson, March 7, 2004, C-SPAN
In Depth interview with Hanson, December 5, 2021, C-SPAN
Presentation by Hanson on The Savior Generals, May 14, 2013, C-SPAN
After Words interview with Hanson on The Savior Generals, June 28, 2013, C-SPAN
Presentation by Hanson on The Second World Wars, November 16, 2017, C-SPAN
Presentation by Hanson on The Dying Citizen, October 7, 2021, C-SPAN
Presentation by Hanson on The Dying Citizen, May 13, 2022, C-SPAN

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. ↑ 2,0 2,1 GeneaStar
  3. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ CONOR.Sl
  5. ↑ "VDH Private Papers" Hanson is married to Jennifer Heyne (married November 2013).Արխիվացված Հունվար 25, 2013 Wayback Machine
  6. ↑ «A Classicist Farmer: The Life and Times of Victor Davis Hanson».
  7. ↑ 7,0 7,1 «Classical Studies Program». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  8. ↑ «2006 Speaker – Dr. Victor Davis Hanson • Berkeley Naval ROTC». nrotc.berkeley.edu. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 12-ին.
  9. ↑ Tempest, Rone (2004 թ․ փետրվարի 25), «Right Way to Farm the Classics», The Los Angeles Times
  10. ↑ «Victor Davis Hanson». Claremont review of books.
  11. ↑ «Victor Davis Hanson articles». Tribune Content Agency. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  12. ↑ Hanson, Victor Davis (2003 թ․ հունիսի 29). «Commentary: 'Mexifornia' is a Tragedy in the Making». Los Angeles Times – via ProQuest.
  13. ↑ Hanson, Victor Davis (2013 թ․ մարտի 15). «The Savior Generals». Kirkus Reviews. ISBN 978-1-60819-163-5.
  14. ↑ Victor Davis Hanson Decline And Fall: A review of Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed, National Review Magazine, May 20, 2005
  15. ↑ 15,0 15,1 Bateman, Robert (2007 թ․ հոկտեմբերի 29). «Bateman on Hanson, Round 1: Cannae, 2 August 216 B.C.». Media Matters. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  16. ↑ Hanson, Victor Davis (2007 թ․ նոյեմբերի 5). «Squaring Off: Part II». Victor Davis Hanson's Private Papers. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  17. ↑ Victor Davis Hanson and John Heath, Who Killed Homer? The Demise of Classical Education and the Recovery of Greek Wisdom (San Francisco: Encounter Books, 2001), p. 28.
  18. ↑ «Who Killed Homer? The Demise of Classical Education and the Recovery of Greek Wisdom». Foreign Affairs.
  19. ↑ «Who Killed Homer?». The Montana Professor.
  20. ↑ «NYU> Classics> Joy Connolly». Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  21. ↑ «Victor Davis Hanson and John Heath, Who Killed Homer? The Demise of Classical Education and the Recovery of Greek Wisdom». Bryn Mawr Classical Review.
  22. ↑ «The Face of Battle»-ը եղել է «մոդել և ոգեշնչման աղբյուր հունական մարտերին վերաբերվելու ձևի համար», ինչպես Հանսոնը նշում է իր «The Western Way of War» գրքի նախաբանում (Tallandier, Paris, 2007, էջ 18)
  23. ↑ Stéphane Audoin-Rouzeau, Combattre. Une anthropologie historique de la guerre moderne (XIXe-XXIe siècle), Seuil, Paris, 2008, p. 208
  24. ↑ Victor Davis Hanson and John Heath, Who Killed Homer? The Demise of Classical Education and the Recovery of Greek Wisdom (San Francisco: Encounter Books, (2001), էջ 28
  25. ↑ Victor Davis Hanson and John Heath, Who Killed Homer? The Demise of Classical Education and the Recovery of Greek Wisdom (San Francisco: Encounter Books, 2001), էջ 157
  26. ↑ «Interview with Victor Davis Hanson: 'We're Removing Saddam Hussein'». U.S. Naval Institute (անգլերեն). 2003 թ․ մարտի 1. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 25-ին.
  27. ↑ Interview, 'Proceedings, March 2003.
  28. ↑ «Denigrating Hoover». The Stanford Daily. 2020 թ․ դեկտեմբերի 3. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 25-ին.
  29. ↑ On Loathing Bush – It's not about what he does, Victor Davis Hanson, National Review, August 13, 2004 Արխիվացված Հուլիս 24, 2008 Wayback Machine
  30. ↑ Myth or Reality – Will Iraq work? That's up to us, Victor Davis Hanson, National Review, April 23, 2004«Victor Davis Hanson on Bush Hatred on National Review Online». National Review. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ հուլիսի 24. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link)
  31. ↑ Leave Rumsfeld Be – He is not to blame for our difficulties Արխիվացված Հուլիս 13, 2012 Wayback Machine, Victor Davis Hanson, National Review, December 23, 2004.
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Lozada, Carlos (2019). «Thinking for Trump: Other presidents had a brain trust. But the intellectuals backing this White House are a bust». The Washington Post.
  33. ↑ Bush pulls neocons out of the shadows Los Angeles Times, January 22, 2005
  34. ↑ The end of the neo-cons? BBC News, February 9, 2009
  35. ↑ The Neocon Slur Արխիվացված Փետրվար 13, 2012 Wayback Machine, Victor Davis Hanson, July 12, 2008
  36. ↑ Kakutani, Michiko (2003 թ․ ապրիլի 5). «Critic's Notebook; How Books Have Shaped U.S. Policy». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 17-ին.
  37. ↑ Schmidt, Brian C.; Williams, Michael C. (2008 թ․ մայիսի 22). «The Bush Doctrine and the Iraq War: Neoconservatives Versus Realists». Security Studies (անգլերեն). 17 (2): 191–220. doi:10.1080/09636410802098990. ISSN 0963-6412. S2CID 155073127.
  38. ↑ Sanneh, Kelefa (2013 թ․ հուլիսի 24). «A Sermon on Race from National Review». The New Yorker (անգլերեն). ISSN 0028-792X. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 18-ին.
  39. ↑ Victor Davis Hanson (2013 թ․ հուլիսի 23). «Facing Facts About Race». National Review Online.
  40. ↑ Te-Nehisi Coates (2013 թ․ հուլիսի 23). «It's the Racism, Stupid!». The Atlantic.
  41. ↑ Arthur Stern (2013 թ․ հուլիսի 25). «A Millennial Takedown Of Victor Davis Hanson's 'Facts About Race'». News.Mic.
  42. ↑ Kelefa Sanneh (2013 թ․ հուլիսի 24). «A Sermon on Race from National Review». The New Yorker.
  43. ↑ «Untruth at the New Yorker». Victor Davis Hanson's Private Papers. 2013 թ․ հուլիսի 29.
  44. ↑ Drezner, Daniel W. (2013 թ․ ապրիլի 22). «Meet the revisionist George W. Bush – pretty much the same as the old George W. Bush». Foreign Policy (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 17-ին.
  45. ↑ Victor Davis Hanson (2014 թ․ նոյեմբերի 4). «Sizing America Up». Victor Davis Hanson's Private Papers.
  46. ↑ Victor Davis Hanson (2015 թ․ հոկտեմբերի 13). «The Road to Middle East Perdition». Victor Davis Hanson's Private Papers.
  47. ↑ Victor Davis Hanson (2014 թ․ փետրվարի 11). «The Value of Putin». Victor Davis Hanson's Private Papers.
  48. ↑ Victor Davis Hanson (2015 թ․ հունիսի 19). «The New World Map». VDH's Blade of Perseus. Victor Davis Hanson's Private Papers.
  49. ↑ Victor Davis Hanson (2014 թ․ հուլիսի 30). «Our Russia Experts». Victor Davis Hanson's Private Papers.
  50. ↑ Victor Davis Hanson (2016 թ․ մայիսի 19). «How Barack Obama's Foreign Policy De-Stabilized the World». Victor Davis Hanson's Private Papers.
  51. ↑ Fredric Smoler(չաշխատող հղում) "Study of the War on Terrorism: The View from 400 B.C.," American Heritage, Nov./Dec. 2006.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիկտոր Դևիս Հանսոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Վիկտոր_Դևիս_Հանսոն&oldid=10145627» էջից