Վազող մարդը (վեպ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վազող մարդը
անգլ.՝ The Running Man
Վազող մարդը (վեպ).jpg
ՀեղինակՍթիվեն Քինգ
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրգիտական ֆանտաստիկա և հակաուտոպիստական գրականություն
Բնօրինակ լեզուանգլերեն
Նկարագրում էԱՄՆ
ԵրկիրFlag of the United States.svg ԱՄՆ
ՀրատարակիչNew American Library
Հրատարակման տարեթիվմայիս 1982

«Վազող մարդը» (անգլ.՝ The Running Man, 1982 թվական), ամերիկացի գրող Սթիվեն Քինգի ֆանտաստիկ վեպ, որը գրվել է Ռիչարդ Բախման կեղծանվան ներքո։

Վեպի գլխավոր գաղափարը Քինգը վերցրել է Ռոբերտ Շեկլիի «Պարգև ռիսկի համար» (անգլ.՝ The Prize of Peril, 1958 թվական) պատմվածքից։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապագայում Ամերիկան վերածվում է վերին աստիճանի շերտավորման (առանձին էր նույնիսկ դրամը՝ «հին և նոր դոլարներ») և սոցիալական հետաքրքրությունների դեգրադացման սահմանին։ Զվարճանքների հիմնական տարբերակը դաժան հեռուստախաղերն էին, որոնք մեծ քանակությամբ ցուցադրվում էին հասարակությանը հասանելի և անվճար հեռուստաալիքներով։ Այդ խաղերի մասնակիցները ստիպված էին դառնալ ետնախորշի բնակիչներ, որոնք գումար չունեին նույնիսկ առաջին անհրաժեշտության պարագաների համար։

Վեպի գլխավոր հերոսը Բեն Ռիչարդս շրջանի բնակիչ է, ով ստիպված է մասնակցել խաղին, որպեսզի գումար հայթայթի հիվանդ փոքրիկ դստեր համար։ Նա ստիպված է մասնակցել հայտի հեռուստաշոուներից մեկին, որը կոչվում է «Վազող մարդը»։ Խաղի մասնակիցը պետք է մեկ ամսվա ընթացքում ցանկացած միջոցներով թաքնվի իրեն հետապնդող պրոֆեսիոնալ մարդասպաններից, ընդ որում՝ օրական երկու անգամ խաղի կազմակերպիչներին իր մասին վիդեոտեղեկություն ուղարկելով։ Նրա տեղակայության մասին հաղորդելու համար ցանկացած քաղաքացու տրվում է բարձր պարգև։ Եթե մեկ ամսվա ընթացքում մասնակիցն այնուամենայնիվ ողջ է մնում, նա ստանում է սուպերմրցանակ։

Վեպի գործողությունների զարգացման ժամանակաշրջանում հեռուստահաղորդման գոյության ողջ շրջանում հաղթողներ չեն գրանցվել։ Եվ կազմակերպության խոստովանությամբ հարուստ հեռուստադիտողներին գրավում է հենց այն փաստը, որ ետնաորջերում ապրող իրենց ատելի բնակիչներին բռնում են և սպանում։ Սակայն Բեն Ռիչարդսը ստիպված է օգտագործել նույնիսկ այսպիսի զրոյական շանսը։

Ողջ երկրով մարդասպաններից փախչելով՝ Ռիչարդը ծանոթանում է գետնահարկերում ապրողների հետ և իմանում մի շարք գաղտնի կառավարական փաստեր, սակայն չի կարողանում դրանք հասցնել հասարակության կողմից լայն իմացության։ Մինչ այդ «որսորդների» օղակը սեղմվում է։ Վեպն ավարտվում է այն բանի վրա, որ Ռիչարդսին և նրա կողմից պայթուցիկ պայթեցնելու սպառնալիքով գերի վերցված կնոջը տրվում է ինքնաթիռ։ Ինքնաթիռի մեջ Ռիչարդսը սպանում է որսորդներին և օդաչուներին և վիրավորվում։ Այս բանից հետո նա ինքնաթիռն ուղղում է շինության վրա, որտեղ կազմակերպում են «Վազող մարդը» շոուն։ Ռիչարդը մահանում է հեռուստաշոուի տիրոջ հետ՝ շինությունը պայթեցնելով։ Գալիս է «Վազող մարդը» շոուի վերջը։ Կին-պատանդին Ռիչարդը նետում է ինքնաթիռից՝ նրա վրա փրկարար պարաշուտ հագցնելով։ Նրա ճակատագիրը վեպում չի ներկայացվում։

Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1987 թվականին լույս տեսավ «Վազող մարդը» ֆիլմը (գլխավոր դերում Առնոլդ Շվարցենեգերը)։ Սակայն այս էկրանավորումը բավականին հեռու է վեպի սյուժեից և փաստացիորեն հանդիսանում է «գրքի մոտիվներով պաշտոնական ադապտացում» կամ նույնիսկ Իվ Բուասսեի «Ռիսկի գինը» ֆիլմի վերանկարահանումը, որը լույս է տեսել 1983 թվականին Ռ․ Շեկլիի պատմվածքի հիման վրա։

Վեպի օրիգինալ սյուժեում ԱՄՆ-ի քաղաքացիական հասարակությունը նկարագրվել է ոչ այնքան արժանի։ Ընդգծված է սուր սոցիալական անհավասարությունը, իսկ գլխավորը՝ բացակայում է հոլիվուդյան ֆիլմերին բնորոշ «հեփփի-էնդը»։ Այդ պատճառով ֆիլմը գրքից վերցրել է միայն մարդկանց որսով հեռուստահաղորդման գաղափարը և գլխավոր հերոսի անունը, ընդ որում շոուի կանոննները նույնպես փոխված են։

Փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիչարդ Բախման[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Վազող մարդը» վերջին չորս գրքերից է, որը Քինգը գրել է Ռիչարդ Բախման կեղծանունով և լույս ընծայել 1977-1982 թվականաններին։ Մյուսներն են «Կատաղություն», «Երկար զբոսանքը» և «Ճանապարհային աշխատանք» վեպերը[1]։ Քինգը ընտրել էր այս կեղծանունը, որը պետք է մնայուն բնույթ կրեր, այլ ոչ թե ժամանակավոր լիներ[2]։ Սակայն նրա իսկական անունը հիշատակվեց զանգվածային լրատվության միջոցներում։ Նա գրել է նաև «Մռայլ կեսը» վեպը, որը հրատարակվել է 1989 թվականին[2]։

Գիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Քինգի 2002 թվականի հիշատակությունների, սա գրել է «Վազող մարդը» մի շաբաթվա ընթացքում, մինչդեռ 2000 բառ կամ 10 էջ օրական գրելով նա վեպը կավարտեր մեկ ամսվա ընթացքում[2][3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. King Stephen (1999)։ The Running Man։ New York: Signet։ էջեր front cover։ ISBN 0451197968 
  2. 2,0 2,1 2,2 Bachman Richard (1996)։ The Bachman books : four early novels։ New York: Penguin Books։ ISBN 9780452277755 
  3. King Stephen (2000)։ On Writing: A Memoir of the Craft։ New York: Pocket Books։ էջ 69։ ISBN 0743455967 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]