Ըմպան

Մարդու ըմպան

Ըմպան (pharynx), մարսողական խողովակի և շնչառական ուղու այն մասը, որը հանդիսանում է որպես կապակցող օղակ մի կողմից քթի և բերանի խոռոչների միջև, մյուս կողմից՝ կերակրափողի և կոկորդի միջև։ Ըմպանը ներսի տարածությունը կոչվում է ըմպանի խոռոչ (cavum pharynges)։ Ըմպանը տեղավորված է քթի, բերանի խոռոչների ու կոկորդի հետևը և ձգվում է ծոծրոսկրի հիմային մասից մինչև պարանոցային VI ողը։

Ըմպանի առջևի մասում տեղավորված օրգաններին համապատասխան այն բաժանում են 3 մասի՝ քթային (pars nasalis), բերանային(pars oralis) և կոկորդային (pars laryngea)։ Կլման ժամանակ փափուկ քիմքը բարձրացնում է վեր ու հետ և բոլորովին անջատում է ըմպանի քթային հատվածը բերանային հատվածից։ Ըմպանի խոռոչում բացվում են 7 անցքեր, որոնցից չորսը ընկած են փափուկ քիմքից վեր (երկու խոանների և երկու եվստախյան խողովակների անցքեր), իսկ երեքը՝ փափուկ քիմքից ցած(սրանք բացվում են բերանի, կոկորդի և կերակրափողի մեջ)։ Ըմպանի վերին պատը (առաստաղը) կոչվում է ըմպանի գմբեթ կամ թաղ(fornix pharynges)։ Ըմպանի երկարությունը թաղից մինչև ներքևի ծայրը 15սմ է, լայնությունը ավելի մեծ է, քան առաջ-հետին տրամագիծը։ Քթային մասում, անմիջապես գանգի հիմքից ցած այն հասնում է 4-5սմ-ի։

Աղբյուրներ

• Human Anatomy and Physiology Elaine N. Marieb and Katja Hoehn, Seventh Edition. (անգլ.)
• TNM Classification of Malignant Tumours Sobin LH & Wittekind Ch (eds)Sixth edition UICC 2002 ISBN 0-471-22288-7 (անգլ.)