Սեպտեմբերի 12

Սեպտեմբերի 12, տարվա 255-րդ (նահանջ տարիներին՝ 256-րդ) օրն է։

• Տարվա ավարտին մնում է 110 օր:

Դեպքեր

• 1185՝ գազազած ամբոխն սպանում է Կոմնենոսներից վերջինը դարձած Բյուզանդիայի Անդրոնիկոս Ա կայսրին
• 1683՝ Վիեննայի ճակատամարտը. Եւրոպական մի քանի քանի երկրների բանակներ միավորվում են Օսմանյան կայսրությանը հաղթելու համար
• 1722՝ ռուսական զորքերը գրավում են մինչ այդ Պարսկաստանի կազմի մեջ գտնված Դերբենդը և Բաքուն
• 1890՝ անգլիացիները հիմնում են Սոլսբերի (ներկայիս Զիմբաբվեի մայրաքաղաք Հարարե) քաղաքը
• 1940՝ Ֆրանսիայում գտնվող Լասկո Lascaux քարանձավում հայտնաբերվում են նախամարդու արած նկարներ
• 1953՝ Նիկիտա Խրուշչովն ընտրվում է Խորհրդային միության Կոմունիստական կուսակցության առաջին քարտուղար
• 1980՝ Թուրքիայում Ահմեթ Քենան Էվրենն Ahmet Kenan Evren իրականացնում է ռազմական հեղաշրջում

Ծնունդներ

• 1802՝ (Կ.Պոլիսում) Պողոս Հովնանյան, լեզվաբան, պատմաբան եւ մանկավարժ, եղել է Վիեննայի Մխիթարյան միաբանության անդամ, եղբայրն է Ղեւոնդ Հովնանյանի, մահացել է 1884թ. Վիեննայում
• 1884՝ Մարտին Կլեյն Martin Klein էստոնացի ըմբիշ
• 1892՝ (Կ.Պոլիսում) Վահրամ Փափազյան, թեթեւաթլետ (մ. 1986թ. Փրովիդենսում, Րոդ Այլենդ, ԱՄՆ)
• 1896՝ (Շինուհայրում) Ասատուր Խուրշուդյան, իրավաբան, հեղափոխական շարժման մասնակից (մ. 1971թ.)
• 1921՝ Ստանիսլավ Լեմ Stanisław Lem լեհ ֆանտաստ գրող, փիլիսոփա եւ երգիծաբան
• 1927՝ Մաթե Ալտերի Mathé Altéry ֆրանսիացի սոպրանո օպերային երգիչուհի և դերասանուհի
• 1944՝ Բարրի Ուայթ Barry White ամերիկացի կոմպոզիտոր եւ երգիչ-երգահան
• 1945՝ Մաուրիսիո Ալոնսո Ռոդրիգես Mauricio Alonso "Pipo" Rodríguez սալվադորցի ֆուտբոլիստ և մարզիչ
• 
• 1949՝
  • (Կումայրիում) Սամվել Սևադա (Գրիգորյան) նկարիչ, լուսանկարիչ եւ բանաստեղծ
  • Արմեն Դարբինյան, ՀՀ բանակի գեներալ-մայոր
• 1957՝ Հանս Ցիմեր Hans Zimmer գերմանացի կոմպոզիտոր, բազմաթիվ ֆիլմերի և համակարգչային խաղերի երաժշտության հեղինակ է
• 1959՝ Սոս Հայրապետյանմականախաղի խորհրդային մարզիկ
  • Արցախի պատերազմի մասնակիցներ՝
    • 1961՝ Արտյոմ Բադալյան, օդաչու-բորտմեխանիկ
    • 1965՝ (Ստեփանակերտում) Միքայել Այվազյան (զոհվել է 1994 թ. Մարտակերտի շրջանում)
• 1962՝ Դինո Մերլին Dino Merlin բոսնիացի երգիչ-երգահան, երաժիշտ եւ փրոդյուսեր
• 1967՝ Ջեյսոն Սթեթհեմ Jason Statham անգլիացի դերասան և փրոդյուսեր
• 1973՝ Փոլ Ուոքեր Paul Walker ամերիկացի դերասան եւ մոդել (մ. 2013թ.)
• 1975՝ Ափարեսիդու Ֆերեյրա Էվանիլսոն Evanílson բրազիլացի նախկին ֆուտբոլիստ, կարյերայի մեծ մասում խաղացել է Դորթմունդի «Բորուսիայի» կազմում
• 1980՝ Յաո Մինգ չինացի բասկետբոլիստ, Բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի (NBA) ամենաբարձրահասակ (2մ 29սմ) բասկետբոլիստն է, խաղում է Հյուստոն Ռոկետս Houston Rockets թիմում
• 1982՝ Զորան Պլանինիչ Zoran Planinić խորվաթ բակետբոլիստ թուրքական Անադոլու Էֆես Anadolu Efes S.K. թիմի և Խորվաթիայի ազգային հավաքականի խաղացող
• 1994՝ Էլինա Սվիտոլինա Елiна Михайлiвна Свiтолiна ուկրաինացի թենիսիստուհի

Մահեր

• 1185՝ Բյուզանդիայի կայսր Անդրոնիկոս Ա
• 1764՝ ֆրանսիացի կոմպոզիտոր Ժան Ֆիլիպ Ռամո
• 1894՝ (Թիֆլիսում) հայ դերասան Գրիգոր Աբրահամյան
• 1907՝ վրացի իշխան, բանաստեղծ եւ մեծագույն ազգային գործիչ Իլյա Ճավճավաձե
• 1929՝ լատիշ բանաստեղծ, դրամատուրգ և հասարակական գործիչ Յան Ռայնիս
• 1932՝ (Մոսկվայում) հայազգի ռուսաստանցի խորհրդային ճարտարագետ եւ գյուտարար Հովհաննես Ադամյան, եղել է գունավոր հեռուստացույցի գյուտարարներից մեկը (* 1879 թ. Բաքվում)
• 1948՝ անգլիացի հասարակական և քաղաքական գործիչ Նոել Բաքսթոն
• 1968՝ (Բոստոնում) հասարակական գործիչ եւ հրապարակախոս Երվանդ Հրաչ
• 1980 - Էմիլ Միրզաբեկյան, գիտության գործիչ, ֆիզիկոս
• 1981՝ իտալացի բանաստեղծ, 1975 թ. Գրականության Նոբելյան մրցանակի արժանացած Էուջենիո Մոնտալե
• 1992՝ ամերիկացի դերասան Էնթոնի Փերքինս
• 2003՝ ամերիկացի քանթրի ոճի երգիչ Ջոնի Քեշ
• 2010՝ ֆրանսիացի կինոռեժիսոր Կլոդ Շաբրոլ

Տոներ

• Ազգային տոն՝
  • Կանաչ Հրվանդան
• Ծրագրավորողի օր (նահանջ տարիներին)՝
  • Ռուսաստան (Տարվա 256րդ օրն է, որ հավասար է 28)
• Րուհնամայի (անգլ.) օր՝
  • Թուրքմենստան