Ճարտարապետության և դիզայնի շվեդական կենտրոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ճարտարապետության և դիզայնի շվեդական կենտրոն
Изображение логотипа
Տեսակթանգարան և Swedish government agency?
Երկիր Շվեդիա[1][2]
ՏեղագրությունՍտոկհոլմ
ՎայրՍտոկհոլմ[2]
Պատկանում էՇվեդիայի կառավարություն և Ministry of Culture?[3]
ՀասցեExercisplan 4 Skeppsholmen, 111 49 Stockholm[2]10327[2] և 111 49[2]
Հիմնադրվել է1962[4]
Այցելուներ360 680 մարդ (2015)[5] և 800 497 մարդ (2016)[6]
ՏնօրենKieran Long?
Կայքarkdes.se
Քարտեզ
Քարտեզ

Վազա թանգարան (շվեդ.՝ Svenskt arkitektur- och designcentrum, նախկինում հայտնի էր որպես Ճարտարապետության թանգարան (շվեդ.՝ Arkitekturmuseet)), Շվեդիայի ազգային թանգարան՝ նվիրված ճարտարապետությանը և դիզայնին։ Տեղակայված է Ստոկհոլմում գտնվող Սկեպպսհոլմեն կղզում, նույն համալիրում, որտեղ գտնվում է Ստոկհոլմի ժամանակակից արվեստի թանգարանը։ Թանգարանն ունի ճարտարապետությանը, քաղաքաշինությանը և դիզայնին նվիրված ցուցադրություններ։ Թանգարանը Մշակույթի նախարարության ենթակայության ներքո գործող վարչական մարմին է։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ճարտարապետության թանգարանը հիմնադրվել է 1962 թվականին Շվեդ ճարտարապետների ազգային ասոցիացիայի (Sveriges Arkitekters Riksförbund) նախաձեռնությամբ՝ որպես մասնավոր հիմնադրամ։ Այն ազգայնացվել է 1978 թվականին և տեղակայված է եղել Սկեպպսհոլմենի Ծովային քարտեզների բաժնի կողմից նախկինում զբաղեցրած շենքերում։ Միջազգային մրցույթից հետո Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակի դափնեկիր Ռաֆայել Մոնեոյի կողմից նախագծված նոր տարածքները բացվել են 1998 թվականի փետրվարին[7]։

2013 թվականի փետրվարի 28-ին կառավարությունը նոր ցուցումներ է տվել թանգարանին և մայիսի 1-ին այն անվանափոխվել է, դառնալով Statens centrum för arkitektur och design (Ճարտարապետության և դիզայնի շվեդական կենտրոն)։ 1990-ականների կեսերից թանգարանը ղեկավարվում է Մշակույթի նախարարության կողմից[7]։

Շենքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ArkDes-ը տեղակայված է երկու մասնաշենքերում, Շվեդիայի ռազմածովային ուժերի ուսումնական շենքը՝ Exercishuset[8] և վերջերս կառուցված շինությունը, որը նախագծել է իսպանացի ճարտարապետ Ռաֆայել Մոնեոն 1994-1997 թվականներին[9]։ Մշտական և ժամանակավոր ցուցասրահները գտնվում են Ֆրեդրիկ Բլոմի նախագծած պատմական շենքերում և ֆունկցիոնալիստական ոճով նախագծված նոր շենքում[9], որտեղ գործում են գրասենյակներ, գրադարան, հետազոտական սենյակներ, արվեստանոցներ և Պետական ճարտարապետական հավաքածուն ներառող արխիվներ։ Մոնեոյի շենքը 1998 թվականին արժանացել է Կասպեր Սալիմի անվան մրցանակի[10]։ 2018 թվականի հունիսին բացվել է նոր Boxen ժամանակավոր ցուցահանդեսային տարածքը[11][12]։

Գործունեություն և ցուցադրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"Meet Wikipedia" դասընթաց ArkDes շենքում, 2014

ArkDes մասնաշենքում գործում է մշտական ցուցադրություն և մի շարք ժամանակավոր թեմատիկ ցուցահանդեսներ[13]։ Մշտական ցուցահանդեսում մոդելների, լուսանկարների և պատմական առարկաների տեսքով ներկայացված է շվեդական ճարտարապետությունը դարերի ընթացքում[14]։

Այլ տարածքները նվիրված են թեմատիկ ցուցահանդեսներին, որոնք ուսումնասիրում են ժամանակակից ճարտարապետությունն ու դիզայնը[15]։ ArkDes-ի արխիվային հավաքածուներում ներկայացված են շուրջ 500 ճարտարապետների աշխատանքների գծանկարներ, մոդելներ և լուսանկարներ։ Թանգարանի գրադարանում կան ամսագրեր սկսած 1930-ական թվականներից, ինչպես նաև ավելի քան 24000 գիրք[16]։

Ճարտարապետության և դիզայնի կենտրոնը ղեկավարում է Շենքերի և գույքի հետազոտման Էյնար Մացցոնի հիմնադրամը[17]։

2013 թվականին ArkDes-ում տեղի է ունեցել «Ժան Պոլ Գյունտերի նորաձևության աշխարհը. մայթից մինչև պոդիում» ցուցահանդեսը[18]։

Կենտրոնը մի շարք առիթներով համագործակցել է Վիքիմեդիա հիմնադրամի հետ։ 2013 և 2014 թվականներին Վիքիմեդիա Շվեդիան այնտեղ կազմակերպել է իր տարեկան ժողովը, իսկ 2014 թվականին ArkDes- ում կայացել է «Meet Wikipedia» միջոցառումը[19]։

Տնօրեններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կիերան Լոնգ, 2017-[20]
  • Կերստին Բրունբերգ, ժամանակավոր տնօրեն, 2014, հուլիս - 2015, հուլիս[7]
  • Լենա Ռահոլտ, 2009-2014, հուլիս[21]
  • Բիտ Նիգրեն, 1999-2008[22]
  • Յորան Լինդվալ, 1985-1999
  • Բենգտ Օ. Հ. Յոհանսոն, 1966-1977

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շենքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ցուցահանդեսների շենք
    Ցուցահանդեսների շենք
  • Ցուցահանդեսների շենք
    Ցուցահանդեսների շենք
  • Վարչական շենք
    Վարչական շենք
  • Վարչական շենք
    Վարչական շենք

Ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մշտական ցուցահանդեսների սրահ
    Մշտական ցուցահանդեսների սրահ
  • Հին Կատարինա վերելակի մոդել
    Հին Կատարինա վերելակի մոդել
  • «Ժան Պոլ Գյունտերի նորաձևության աշխարհը. մայթից մինչև պոդիում» ցուցահանդես, 2013
    «Ժան Պոլ Գյունտերի նորաձևության աշխարհը. մայթից մինչև պոդիում» ցուցահանդես, 2013

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Public register of government agencies in Sweden
  3. ↑ https://www.statskontoret.se/contentassets/73dfde44d5bc4cffaace77dd47226c69/arsarbetskrafter-i-staten-oppna-data_webben.xlsx
  4. ↑ https://arkdes.se/om-arkdes/
  5. ↑ http://www.sverigesmuseer.se/wp/wp-content/uploads/2016/01/Besöken-2015_rikspress_bilaga_uppd160114.pdf
  6. ↑ http://www.sverigesmuseer.se/wp/wp-content/uploads/2017/01/RSM_besoksunders-2016_rikspress.pdf — The Association of Swedish Museums, 2017.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 «Statens centrum för arkitektur och design». www.regeringen.se (Swedish). Government of Sweden. էջեր 6–17. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)(չաշխատող հղում)
  8. ↑ «MODERNA MUSEET, ARKITEKTURMUSEET (EXERCISHUSET) (akt.)». www.bebyggelseregistret.raa.se. Swedish National Heritage Board. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 Moneo, Rafael; Mårtelius, Johan; Jewson, William; Lidman, Åke E:son (1998). Modern Museum and Swedish Museum of Architecture in Stockholm (Swedish). Stockholm: Arkitektur. ISBN 91-87214-76-8.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. ↑ Schiratzki, Malin. «Kasper Salinpriset till Arkitekturmuseum» (PDF). www.sfv.se. National Property Board of Sweden. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  11. ↑ «Boxen – ArkDes utställningsrum med samtida design och arkitektur». ArkDes – Sveriges nationella centrum för arkitektur och design (շվեդերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 9-ին.
  12. ↑ «Boxen at ArkDes / Dehlin Brattgård Arkitekter». ArchDaily (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ փետրվարի 18. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 9-ին.
  13. ↑ «Utställningar». www.arkdes.se. ArkDes. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  14. ↑ Rörby, Martin (2004). Arkitektur i Sverige: funktion, konstruktion och estetik genom tiderna. Stockholm: Arkitekturmuseet. ISBN 9185460702.
  15. ↑ «Utställningar». ArkDes – Sveriges nationella centrum för arkitektur och design (շվեդերեն). Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 9-ին.
  16. ↑ «Arkitekturmuseets bibliotek». www.archive-se.com. HISS. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.(չաշխատող հղում)
  17. ↑ Fröjd, Mattias (2012 թ․ նոյեմբերի 20). «Einar Mattsson-stipendiater är utsedda». www.fastighetsnytt.se (Swedish). Fastighetsnytt. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  18. ↑ Stockholm TT Spektra (2011 թ․ նոյեմբերի 2). «Arkitekturmuseum visar Gaultier». www.svd.se. Svenska Dagbladet. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  19. ↑ «Träffa Wikipedia». www.arkdes.se. ArkDes. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  20. ↑ «Press release från the Ministry of Culture in Sweden». Government of Sweden. 2018 թ․ սեպտեմբերի 10.
  21. ↑ Fristorp, Mimmi (2008 թ․ դեկտեմբերի 19). «Lena Rahoult ny chef för Arkitekturmuseet». www.dn.se. Dagens Nyheter. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  22. ↑ Andersson, Patrik (2012 թ․ ապրիլի 25). «Bitte Nygren». www.gp.se. Göteborgs-Posten. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ճարտարապետության և դիզայնի շվեդական կենտրոն» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Չափորոշչային վերահսկողություն
LCCN: no2015013928 · Microsoft: 2890536659 · NKC: ko20211134740 · VIAF: 313503370 · WorldCat VIAF: 313503370
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ճարտարապետության_և_դիզայնի_շվեդական_կենտրոն&oldid=9741474» էջից