Հայյան թայֆուն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հայյան թայֆուն
Haiyan 2013 track.png
Տեսակ typhoon
Մասն է 2013 Pacific typhoon season
Ձևավորված նոյեմբերի 3, 2013
Քայքայված նոյեմբերի 11, 2013
Առավելագույն քամի 315 կմ/ժ
Վնաս 787 միլիոն ԱՄՆ դոլար
Զոհվածներ 5680
Անվանված է Petrel[1]
Typhoon Haiyan (2013) Վիքիպահեստում

Հայյան թայֆուն (անգլ.՝ Haiyan, չին.՝ 海燕, Ֆիլիպիններում հայտնի է նաև Յոլանդա անվանումով), արևադարձային ցիկլոններից «ամենաուժեղներից» մեկը, որը հայտնի է մետեոդիտարկումների ընթացքում։ Այն ծագում է առել Ֆիլիպիններում և հարևան պետություններում 2013 թվականին։ Սա 30-րդ փոթորիկն է, որը ստացել է անվանում և 30-րդ թայֆունն է ու 5-րդ սուպեր-թայֆունը 2013 թվականին թվականի խաղաղօվկիանոսյան հատվածում։ Այն բերել է բազում ավերվածություններ ֆիլիպինյան Լեյտա նահանգում և Սամար կղզում, տուժածների և մահացների թիվը բնակչության մեջ հասավ մի քանի հազարի։[2][3][4]

Նախնական հաշվարկով ֆինանսական կորուստների թիվը ըստ NDRRMC-ի կազմում է նվազագույնը 237 միլիոն դոլլար։[5] Այդ հաշվարկը արվել է նոյեմբերի 17-ի դրությամբ, իսկ անկախ տնտեսագետների հաշվարկով այն կարող է հասնել մինչ 14 մլրդ․ դոլլարի։[6][7] Չինաստանում կորուստները կազմում են մոտ 848 մլն․ դոլլար։

5700 մարդկանց մահվան թիվը պաշտոնապես հաստատվել է։[5][8] Նույն ժամանակ Ֆիլիպինների նախագահը հայտնել է, որ դեռ պատրաստ չի գնահատել մահացածների և ավիրվածությունների քանակը, պատճառը հանդիսանում է կապի միջոցների բացակայությունը, էլեկտրաէներգիայի և տրանսպորտի խնդիրը երկրի բազմաթիվ շրջաններում։[9]

ՄԱԿ-ի տվյալներով տուժել են ավելի քան 11 մլն․ մարդ, որոնց մեծամասնությունը Ֆիլիպինների բնակիչ են։ Նրանց մեծամասնությունը զրկվել է բնակության վայրից, իսկ 530 հազարը տարհանվել է։[10][11] Վիետնամում տարհանվել է 600 հազար մարդ։[12] Թայֆունն ավերել է ավելի քան 585 000 տուն և 588 000 տանն էլ վնաս է պատճառել։[13]

Մետեոպատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոյեմբերի 2-ին ամերիկյան թայֆունների նախազգուշացման ռազմածովային կենտրոնը (Joint Typhoon Warning Center, JTWC) սկսեց համատարած ցածր ճնշտման տարածքի մոնիթորինգը, որը տեղակայված է Պոնպեյից 425 կմ դեպի հարավ-արևելք, այն հանդիսանում է Միկրոնեզիայի Ֆեդերատիվ Նահահանգներ պետության շրջանում։ Արտաքին միջավայրի տվյալների համաձայն, մոտակա 72 ժամերի ընթացքում պետք է գոյանար արևադարձային ցիկլոն։[14]

Ճապոնիայի մետեորոլոգիական գործակալությունը նոյեմբերի 3-ի վաղ առավոտյան դասակարգեց թայֆունը իբրև արևադարձային ճգնաժամ։[15] Այնուհետ JTWC-ը տվեց նրան նույն դասակարգումը, դա տեղի ունեցավ արևադարձային փոթորկի ծանուցումից քիչ ավելի ուշ։[16][17]

Ցիկլոնի հետագա ուժգնավումը բերեց նրան, որ այն ստացավ սեփական անվանումը՝ Հայյան (չին.՝ 海燕, հայերեն՝ «մրրկահավ»), դա տեղի ունեցավ նոյեմբերի 4-ին UTC ժամային գոտիով ժամը 0։00-ին։[18] Նոյեմբերի 5-ի դրությամբ JTWC-ն նույնպես դասակարգեց այն իբրև թայֆուն, ճապոնական գործակալությունը արեց նույնը 18 ժամ անց։ Այդ նույն ժամանակ JTWC-ին հաջողվեց գրանցել քամու ուժգնությունը ցիկլոնի ներսում՝ 195 կմ/ժ, դա հանդիսանում է մեկ րոպեի ընթացքում չափման միջին արագությունը։[19]

Ֆիլիպիններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տակլոբան քաղաքը փոթորկից հետո, 2013 թ. նոյեմբերի 24-ի լուսանկար

Նոյեմբերի 6-ին, այն բանից հետո, երբ Հայյանը ընկավ Ֆիլիպինների պատասխանատվության գոտի, PAGASA-ին սահմանեց նոր PSWS (փոթորիկների նախազգուշացում) աստիճան, որից 4 ամենացածր մակարդակների նվազագունը տրվեց Վասայի և Մինդանա շրջաններին։[20] Փոթորկի մոտենալուն համատեղ ծանուցումներ տրվեցին նաև Լուսոնում, վտանգի աստիճանը աճեց արևելյան շրջաններում։[21] Նոյեմբերի 7-ի դրությամբ տրվեց առավելագույն վտանգի աստիճանը՝ PSWS #4, Բիլիրան, Արևելյան Սամար, Լեյտա, հյուսիսային Սեբու, Սամար և Արևմտյան Լեյտա շրջաններին, քամու արագությունը համապատասխանում էր սպասվածին, այն ավելի քան 185 կմ/ժ արագություն ուներ։[22][23] Հաջորդ օրը նույն նախազգուշացումը տրվեց ևս մի քանի շրջանների, այդ թվում նաև Լուսոնի հարավային մասերում։[24]

Իշխանությունները մտցրեցին առավելագույն պատրաստության աստիճան ոստիկանների համար Բեկիլյան շրջանում։[25] Սամար և Լեյտա մարզերում չեղարկվեցին դասընթացները դպրոցներում և սկսվեց ազգաբնակչության համատարած տարհանումը այն շրջաններից, որոնք կարող էին տուժեին սողանքների և ջրհեղեղներից։[26] Որոշ մարզեր որոնք սպառնում էր թայֆունը, նախօրոք տուժել էին երկրաշարժերից։[27][28] Նախագահը խնդրեց զինվորականներին տրամադրել ինքնաթիռներ և ուղղաթիռներ այն շրջաններին, որոնց սպառնում էր փոթորիկը։ Քանզի Հայյանը շարժվում էր բավականին արագ, PAGASA-ն տվեց երկրի 80 մարզերից 60-ին վտանգի տարբեր աստիճան։[29]

Վիետնամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոյեմբերի 9-ին թայֆունը մոտեցավ Վիետնամին, կոնխորոշված արագությունը կազմում էր 120-130 կմ/ժ, քամու արագությունը՝ 185 կմ/ժ։ 200 հազար մարդ տարհանվել են երկրի կենտրոնական շրջաններից։ Հանրակրթական դպրոցներում դասընթացները դադարեցվել էր։ Քիչ բնակեցված առափնյա տարածքներից բնակչությանը տեղափոխեցին առավել ապահով վայրեր։ Կատարվել է 170 հազար զինծառայողների մոբիլիզացում։ Մինչ Հայյանը, կենտրոնական Վիետնամը տուժել էր Wutip և Nari թայֆուններից, բայց Հայյանը սպասվում էր նվազագույնը կրկնակի ուժեղ և ավելի ավերիչ։

Թայֆունի հասնելուն պես, արդեն իսկ, տարհանվել էր 600 հազար բնակիչ, սակայն որոշ շրջաններում թայֆունի մասին ծանուցումը տրվել էր ավելի շատ ուշ։ Չեղարկվել էին հարյուրավոր ավիաթռիչքներ։

Ներխուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլիպիններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թայֆունի հետևանքները Ֆիլիպինների տարածքում
Զոհեր
Շրջան Զոհեր Տուժածներ Անհայտ կորածներ
Կալաբարսոն (IV-A) 3 4 0
Միմարոպա (IV-B) 19 61 6
Բիկոլի շրջան (V) 7 21 0
Արևմտյան Վիսայաներ (VI) 238 464 22
Կենտրոնական Վիսայաներ (VII) 74 348 5
Արևելյան Վիսայաներ (VIII) 5328 25334 1726
Զամբոանգա թերակղզի (IX) 1 1 0
Կարագա (XIII) 1 0 0
Ընդամենը 5680 26233 1779

Աղբյուր NDRRMC-ի տվյալները 2013 թ նոյեմբերի 28-ի դրությամբ[5].
Վնաս[5]
Գնահատում
Գյուղատնտեսություն ₱ 17, 0 մլդ
($ 390 մլն)
Արդյունաբերություն և ենթակառուցվածք ₱ 17, 3 մլդ
($397 մլն)
Ընդամենը ₱ 34, 3 մլդ
(US$ 787 մլն)

Սուրիգաո քաղաքում (Հյուսիսային Մինդանաոյի ամենահյուսիսային մասը) 12 ժամվա ընթացքում գրանցվել է 280մմ տեղումներ[30]։

Առաջիններից մեկը, ով «դիմավորեց» Հայյանին Արևելյան Սամարի քաղաքապետարանն էր՝ 2013 թվականի նոյեմբերի 7-ին ժամը 20։45-ին՝ ըստ Գրինվիչի։ Նախնական տվյալներով քամու արագությունը պետք է տատանվեր 147-195 մղոն/ժամ սահմաններում[31][32][33] Այնուհետև Հայյանը ներխուժեց Վիսայա շրջան[34]։ Շատ վայրերում գրանցվեցին փոթորիկային ալիքներ։ Ըստ PAGASA-ի տվյալներով՝ Լեյտե և Սամար կղզիներում, ալիքների բարձրությունը հասնում էր 5-6 մետրի[35]։

NDRRMC-ն նոյեմբերի 10-ին հաստատեց զոհերի թիվը՝ 151 մարդ[36]։ Ընդ որում Սամարի իշխանությունները հայտնում էին 300 զոհերի մասին[37]։

Տակլոբան քաղաքում (Լեյտե, մոտ 200.000 բնակիչ) 5 մետրանոց ալիքի արդյունքում քանդվեց քաղաքային օդանավակայանի տերմինալը, որն գտնվում էր անմիջապես ափին. պահպանվեց միայն ВПП[38][39][40] Եղել են նաև 4-4.5 մետր բարձրությամբ ալիքներ[41][42], որոնք զանգվածային վնաս հասցրեցին[42]։ Հատկապես տուժեցին Տակլոբանի արևելյան շրջանները. ափամերձ շինություններն ամբողջությամբ ջրի տակ անցան։ Ջրով ծածկվեցին նահանգի արևելյան այն շրջանները, որոնք ափից գտնվում էին 1կմ հեռավորության վրա[42]։ Զոհերի նախնական տվյալներն են՝ Տակլոբանում ավելի քան 1000 մարդ, Սամարում՝ հարյուրավոր մարդիկ[42][43][44][45] Լեյտե նահանգի մոտ 70-80 %-ը կործանվեց, նահանգապետը հայտարարեց, որ զոհերի թիվը կարող է գերազանցել 10.000-ը[46][47]։ Փիլիպինների Կարմիր Խաչի հաղորդմամբ ` նոյեմբերի 9-ի դրությամբ (2013) նահանգում զոհերի թիվը հասել է 1200-ի։[44] Սամար նահանգի արևմտյան ափը ամենաքիչը տուժեց։[48] Սամար և Լեյտե նահանգներից շատ ընտանիքներ կորցրեցին իրենց հարազատներին։ Զոհերի մեջ կան նաև շատ երեխաներ։ Տրանսպորտային կապը Տակլոբան քաղաքի հետ խափանվեց։[32][49]

Չնայած քամու չափազանց բարձր արագությանը` մարդկային զոհերի և ավերակների հիմնական պատճառը փոթորկային ալիքները դարձան։ Առավելապես տուժեցին Սամարի և Լեյտի արձելյան ափերը, Տակլոբան քաղաքի մի մասը և ցածր տեղակայված բնակավայրերը[48]։ Ֆիլիպինների ներքին գործերի նախարար Մար Ռոխասը հայտարարեց, որ պահանջվող փրկարական գործողությունները շատ բարդ են։ Ափին մոտակա մինչև 1 կմ տարածքներում գրեթե ոչ մի շինություն կանգուն չէր մնացել, որոշ մասեր ամբողջովին մնացել էին աղբի մեջ։ Ալիքների հետևանքով առաջացած ավերածությունները հավասարազոր էին ցունամիի թողած հետևանքներին[50]։ Լրագրողները Տակլոբան քաղաքում իրավիճակը բնութագրում էին «ապոկալիպտիկ»[32], քաղաքը գրեթե ամբողջապես ավերվել էր[38][51][52].

Չինաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թայֆունը հասավ մինչև Հայնան նահանգը, որտեղ նույնպես մեծ ավերածություններ գործեց, նահանգում մահացավ 6 մարդ[53]։ Առավել տուժեցին Qionghai (琼海) տարածքը, որտեղ 20 գյուղերի մոտ 3500 մարդ տարհանվեցին[54]։ Ըստ աղբյուրներից մեկի պատճառած ուղղակի վնասը գնահատվում է 4.9 միլիարդ յուան (մոտ 803 միլիոն ԱՄՆ դոլար)[53]։ Գուանսի-Չժուական նահանգում ուժեղ անձրևներ տեղաց մինչև 380 մմ քանակով և քամու արագությունը հասավ մինչև 100կմ/ժ[55]։ Մոտ 1.2 միլիոն մարդ տուժեց, ավելի քան 26 000 տարահանվեցին[56]։ Գուանսիում փոթորկի պատճառած վնասը գնահատավեց 275 միլիոն յուան (մոտ 45 միլիոն դոլլար)[53][55]։ Մոտ 900 տուն և 25 000 հա ցանքատարածքներ ոչնչացվեց, տուժեցին 8000-ից ավելի տներ[57]

Վիետնամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիետնամում թայֆունի հետևանքով ուժեղ տեղատարափ անձրևներ տեղացին, ինչպիսիք բնորոշ են հասարակածային մրրիկին։ Հայտարարվել էր 14 մահացածների և 81 վիրավորների մասին[58]։

Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլիպիններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տակլոբանում թայֆունից հետո կատարվում էր զանգվածային թալան, այդ թվում այն մեքենաների որոնք հասցնում էին միջազգային օգնությունը, խանութների և առևտրի կենտրոնների։ Վառելիքի պաշարների պահեստը գտնվում է 200 սպաների պաշտպանության ներքո։ Երկրի նախագահը դիտարկում էր պարեկային ժամի գործածումը։

Նոյեմբերի 11-ին № 682 հրամանով երկրում մտցվեց ազգային աղետի ռեժիմ։ Տուժած շրջաններում բացակայում էր ջրային և էլեկտրաէներգիայի մատակարարումը, չկային նաև խմելու ջուր և դեղամիջոցներ։

Միջազգային արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլիպինների օգնություն առաջարկեցին և օգնեցին ՄԱԿ-ի որոշ երկրներ, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ն, Կանադան, Իսրայելը, Մեծ Բրիտանիան, Հոնկոնգը, Ճապոնիան, Ռուսաստանը և Հյուսիսային Կորեան։

տարբեր երկրներից Ֆիլիպիններին օգնություն ուղարկված միջոցների մասին
երկիր դրամ (ԱՄՆ դոլար) ապրանքներ ծանոթագրություն
Ավստրալիա Ավստրալիա 28000000[59] մարդասիրական և առաջին անհրաժեշտության պարագաներ[60] Ավստրալիայի Թագավորական Ռազմաօդային ուժերի և Ռազմածովային ուժերի խմբեր բժշկական անձնակազմով և առաջին անհրաժեշտության պարագաներով[60][61]
Բահրեյն Բահրեյն 90 տոննա մարդասիրական օգնություն[62]
Բանգլադեշ Բանգլադեշ 1000000[63]
Բելգիա Բելգիա 677000[64] մարդասիրական օգնություն[64] դաշտային հոսպիտալ, ջրի մաքրման համակարգ, 5 բժիշկ, 13 բուժքույր, 10 տեխն. անձնակազմ[64]
Բրունեյ Բրունեյ մարդասիրական օգնություն, պարագաներ[65][66] արտակարգ իրավիճակների փրկարար խումբ[65] Բրունեյի թագավորական ՌՕՈՒ ինքնաթիռ բեռնված տարբեր նյութերով[66]
Կանադա Կանադա 40000000[67] երկու հարյուր հոգի փրկարար իրենց սարքավորումներով, և ուղղաթիռներ[68][69] Կանադական GlobalMedic ընկերությունը ուղարկել էր երեք բժշկակակն անձնակազմ, նաև մեծ քանակությամբ մաքուր ջուր և սարքավորումներ[70][71]
Չիլի Չիլի մարդասիրական օգնություն[72]
Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան 1400000[73] ուղարկել էր ռազմածովային նավ-հոսպիտալ[74]
Ֆրանսիա Ֆրանսիա 1400000[75] ուղարկել էր 70 տոննա մարդասիրական օգնություն և 61 հոգանոց տեխնիկական սպասարկման անձնակազմ էլեկտրամատակարարումը, ջրամատակարարումը և այլ վերականգնելու համար
Գերմանիա Գերմանիա 23 տոննա մարդասիրական օգնություն[76] ուղարկվել է փրկարական խումբ[76]
Հռոմի Պապ 150000[77]
Հոնկոնգ Հոնկոնգ հետ է վերցրել կիրառված տնտեսական արգելանքները[78] 5159000 ԱՄՆ դոլար տրամադրելով որպես բարեգործական գումար[79][80]
Հնդկաստան Հնդկաստան 15 տոննա մարդասիրական օգնություն[81]
Ինդոնեզիա Ինդոնեզիա 1000000[82] մարդասիրական օգնություն և տեխնիկական սարքավորումներ մոտ 1000000 չափով.[82][83] Ինդոնեզիական Կարմիր Խաչը ուղարկել է մոտ 689 տոննա առաջին անհրաժեշտության պարագաներ[84] Ինդոնեզիա ՌՕՈՒ երեք Lockheed C-130 Hercules մակնիշի ինքնաթիռ մեկնել են աղետի վայրեր[82] նյութատեխնիկական պարագաներ, ինքնաթիռներ, սնունդ, էլեկտրական էներգիայի աղբյուրներ և բժշկական սարքավորումներ[85] Ինդոնեզիական Կարմիր Խաչը առաջին անհրաժեշտության պարագաներ է բերում, նաև այդ կազմակերպության 30 աշխատակից մասնակցում են փրկարարական աշխատանքներին[84]
Իռլանդիա Իռլանդիա 1355000[86] 100 տոննա առաջին անհրաժեշտության պարագաներ[86]
Իսրայել Իսրայել Իսրայելի արտաքին գործերի նախարարության և Իսրայելի պաշտպանական բանակի անդամներ մեկնում են աղետի վայր[87]
Իտալիա Իտալիա 1357000[88]
Ճապոնիա Ճապոնիա 52000000[89] մարդասիրական օգնություն[90] Ճապոնիայի բանակի 1180 անդամներ և ռազմական մեկ նավ ուղևորվել են աղետի գոտի[91][92][93]
Քուվեյթ Քուվեյթ 10000000[94]
Մալայզիա Մալայզիա 1000000[95] մարդասիրական օգնություն նյութակլան ապրանքների տեսքով[96][97] Մալայզիայի ապրող ֆիիպինցիների կողմից առաջին անհրաժեշտության ապրանքներ են ուղարկվել[98] Մալայզիայի Թագավորական ՌՕՈՒ-ի մի քանի ինքնաթիռ ապրանքներով ուղրոևվել են Ֆիլիպիններ[96] նաև ուղարկվել են փրկարարակն խմբեր[99]
Մեքսիկա Մեքսիկա 1000000[100]
Նոր Զելանդիա Նոր Զելանդիա 1220000[101] 30 տոննա մթերք և դեղորայք[102]
Նորվեգիա Նորվեգիա 33500000[103][104] 100 տոննա սննդամթերք և 70 տոննա առաջին անհրաժեշտության պարագաներ[103][105] բացի կառավարական օգնությունից, նորվեգական տարբեր կազմակերպություններ ևս օգնությոն են ուղարկել, մասնավորապես Նորվեգական Կարմիր Խաչը Փրկեք Երեխաներին ընկերության Նորվեգական մասնաճյուղը հաղորդագրությունների միջոցով կատարված դրամահավաքի միջոցով ուղարկել են մոտ 30 միլիոն նորվեգական կրոն (4, 9 միլիոն ԱՄՆ դոլար)։ Նոյեմբերի 24-ին նորվեգացի երգիչների կողմից կազմակերպվել է բարեգործական համերգ, հեռուստատեսությամբ 70 րոպե տևողությամբ ծրագրի ժամանակ հանգանակվել է ևս 24, 7 միլիոն նորվեգական կրոն (մոտ 4 միլիոն ԱՄՆ դոլար)[106][107][108][109]
Պանամա Պանամա 200, 000 ԱՄՆ դոլարի արժողությամբ մարդասիրական օգնություն[110]
Կատար Կատար 80 տոննա առաջին անհրաժեշտության պարագաներ[111]
Ռուսաստան Ռուսաստան ավելի քան 200  ՌԴ-ի արտակար իրավիճակների նախարարության փրկարարական անձնակազմ, համալրված բժշկական և մառաջին անհրաժեշտության պարագաներով[112][113]
Սաուդյան Արաբիա Սաուդյան Արաբիա 10000000[114] մարդասիրական օգնություն[115]
Սինգապուր Սինգապուր 276000[116] մարդասիրական օգնություն[116] Սինգապուր ՌՕՈՒ-ի մի քանի ինքնաթիռ ապրանքներ տեղափոխեցին աղետի գոտի[117]
Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա 5000000[118] փրկարար անձնակազմ[118]
Իսպանիա Իսպանիա 1800000[119] երկու ինքնաթիռ 35 տոննա մարդասիրական օգնության ապրանքներ տեղափոխեցին աղետից տուժած վայրեր[119]
Շվեյցարիա Շվեյցարիա 5400000[120] 21 տոննա առաջին անհրաժեշտության ապրանքներ[120] ուղարկվեցին Մարդասիրական օգնության կոմիտեի աշխատակիցներ[120]
Չինաստանի Հանրապետություն Չինաստանի Հանրապետություն 200000[121] 660 տոննա մարդասիրական օգնություն[122]
Թաիլանդ Թաիլանդ մարդասիրական օգնություն[123]
Թուրքիա Թուրքիա մարդասիրական օգնության պարագաներ[124]
ԱՄԷ ԱՄԷ 10000000[125]
Մեծ Բրիտանիա Մեծ Բրիտանիա 130000000[126][127] աղետի գոտի ուղարկվեցին HMS Illustrious (R06) մակնիշի և Թագավորական ՌՕՈՒ-ի ինքնաթիռներ[128]
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ 20000000[129] մարդասիրական ծանրոցներ[129] Ֆիլիպիններ ուղարկվեց «Ջորջ Վաշինգտոն» ավիակիրը 13 000 անձնակազմով[130][131]
Վիետնամ Վիետնամ 100000[132]

Լուսանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • քանդված տուն Տակլոբանում

  • փոթորկի տեսքը տիեզերքից

  • աղետից տուժած բնակիչների տարհանում ԱՄՆ-ի զինված ուժերի ինքնաթիռով

  • ամերիկացի զինվորները ջուր իջեցնելիս

  • աղետից տուժած տարածք

  • սննդամթերքի օգնություն ստացած ֆիլիպինցիներ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ http://www.hko.gov.hk/informtc/sound/tc_pronunciatione.htm
  2. ↑ «Հայյան թայֆուն. զոհերի թիվը Ֆիլիպիններում աճում է»։ ИТАР-ТАСС։ 2013-11-10։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11–ին (ռուս.)
  3. ↑ «Ֆիլիպինների գնահատմամբ այս թայֆունից մահացել է առնվազն 10 000 մարդ»։ Reuters։ Trust.org։ Նոյեմբերի 10, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 10, 2013 (անգլ.)
  4. ↑ Սուշինե դե Լեոն և Կալում ՄակԼեոդ (Նոյեմբերի 11, 2013)։ «Սարսափելի պատմություն. Ինչպես 10 000 մարդ զոհ գնաց Հայյան թայֆունին»։ USA Today։ Վերցված է Նոյեմբերի 11, 2013 (անգլ.)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Հայյան թայֆունի 46 ազդեցությունները» (PDF)։ National Disaster Risk Reduction and Management Council։ Նոյեմբերի 22, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 22, 2013 (անգլ.) Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> թեգ. «NDRRMC» անվանումը սահմանվել է մի քանի անգամ, սակայն տարբեր բովանդակությամբ:
  6. ↑ Գիլ Կաբացունգան կրտսեր (Նոյեմբերի 12th, 2013)։ «Տնտեսության վիճակը գնահատում է Յոլանդիան»։ Inquirer։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 13–ին։ «“In dollar terms ($14 billion), this is more than three times the reconstruction cost of Pepeng and Ondoy. This will have a major punch on the fourth quarter GDP this year but it will have its full impact lag into 2014.» (անգլ.)
  7. ↑ «Moody's-ը Ֆիլիպիններում թայֆունի ավերածությունը գնահատել է $14 մլրդ.»։ Интерфакс-Украина։ 12.11.2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 13–ին։ «Экономический ущерб тайфуна «Хайян», который может оказаться самым масштабным из подобных бедствий в истории, в том числе по числу человеческих жертв, вероятно, достигнет $14 млрд.» (ռուս.)
  8. ↑ News CTV (11 Նոյեմբերի 2013)։ «Հայյան թայֆուն. Ֆիլիպիններում պաշտոնական զոհերի թիվը ավելացել է 942-ով»։ The Associated Press։ Վերցված է 11 Նոյեմբերի 2013 (անգլ.)
  9. ↑ «Ֆիլիպինների նախագահը հրաժարվում է զոհերի իրական թվի գնահատումից»։ Ռիա Նովոստի։ 10.11.2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 10–ին (ռուս.)
  10. ↑ «Տակլոբան. Փոթորիկի կենտրոն հանդիսացեղ քաղաքը»։ BBC News։ 12 Նոյեմբերի 2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 13–ին (անգլ.)
  11. ↑ «Ֆիլիպիններում տուժածների թիվը հասել է մինչև 9, 5 միլիոն»։ РГ։ 11.11.2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11–ին (ռուս.)
  12. ↑ «Из-за тайфуна «Հայյան» թայֆունի պատճառով Վիետնամում էվակուցվել է ավելի քան 600 հազար մարդ»։ АиФ։ 10/11/2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11–ին (ռուս.)
  13. ↑ «"Հայյան" թայֆունը ավելի քան 5 500 մարդու կյանք է խլել Ֆիլիպիններում»։ interfax.by։ 28.11.13։ Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 3–ին (ռուս.)
  14. ↑ «Խաղաղ Օվկիանոսի Արևմտյան և Հայավային մասերի համար զգալի տրոպիկական եղանակը խորհրդանշական է»։ Joint Typhoon Warning Center։ Նոյեմբերի 2, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 8, 2013 (անգլ.)
  15. ↑ «WWJP25 RJTD 030000»։ Japan Meteorological Agency։ Նոյեմբերի 3, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 6, 2013 (անգլ.)
  16. ↑ «Արևադարձային ճգնաժամի նախազգուշացում № 1»։ Joint Typhoon Warning Center։ United States Navy։ Նոյեմբերի 3, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 6, 2013 (անգլ.)
  17. ↑ «Արևադարձային ցիկլոնի ձևավորման զգուշացում (WTPN22 PGTW 030530)»։ Joint Typhoon Warning Center։ United States Navy։ Վերցված է Նոյեմբերի 6, 2013 (անգլ.)
  18. ↑ «WTPQ21 RJTD 040000 RSMC արևադարձային ցիկլոնի նախազգուշացումը»։ Japan Meteorological Agency։ Նոյեմբերի 4, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 6, 2013 (անգլ.)
  19. ↑ «Հայյան թայֆունի նախազգուշացում 011»։ Joint Typhoon Warning Center։ United States Navy։ Նոյեմբերի 5, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 8, 2013 (անգլ.)
  20. ↑ «NDRRMC զգուշացում. Ոչ բարենպաստ եղանակային պայմաններ. Հայյան թայֆուն» (PDF)։ Ֆիլիպինների մթնոլորտային, երկրաբաշական և աստղագիտական ծառայությունների ադմինիստրացիա։ National Disaster Risk Reduction and Management Council։ Նոյեմբերի 6, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 10, 2013 (անգլ.)
  21. ↑ «NDRRMC նախազգուշացում. Ոչ բարենպաստ եղանակային պայմաններ. Հայյան թայֆուն» (PDF)։ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration։ National Disaster Risk Reduction and Management Council։ նոյեմբերի 7, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 10, 2013 (անգլ.)
  22. ↑ «NDRRMC նախազգուշացում № 04. Ոչ բարենպաստ եղանակային պայմաններ. Հայյան թայֆուն» (PDF)։ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration։ National Disaster Risk Reduction and Management Council։ Նոյեմբերի 7, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 10, 2013 (անգլ.)
  23. ↑ «NDRRMC նախազգուշացում № 04-Ա. Ոչ բարենպաստ եղանակային պայմաններ. Հայյան թայֆուն» (PDF)։ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration։ National Disaster Risk Reduction and Management Council։ Նոյեմբերի 7, 2013։ Վերցված է Նոյեմբերի 10, 2013 (անգլ.)
  24. ↑ «NDRRMC նախազգուշացում № 05. Ոչ բարենպաստ եղանակային պայմաններ. Հայյան թայֆուն» (PDF)։ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration։ National Disaster Risk Reduction and Management Council։ Նոյեմբերի 8, 2013։ Վերցված է նոյեմբերի 10, 2013 (անգլ.)
  25. ↑ Էլային Բ. Դե Վերա և Աարոն Բ. Ռեկուենկո (Նոյեմբերի 6, 2013)։ «Հայյան թայֆունը կարող է հարված հասցնի վիսայան ուրբաթին»։ Manila Bulletin։ Վերցված է Նոյեմբերի 7, 2013 (անգլ.)
  26. ↑ FR Jimenez (Նոյեմբերի 7, 2013)։ «PNoy, nagbabala sa seryosong peligrong dala ng 'super typhoon' na si 'Yolanda'»։ GMA News։ Վերցված է Նոյեմբերի 7, 2013 
  27. ↑ «Ֆիլիպիններում երկրաշարժից զոհվածների թիվը հասնում է 100-ի»։ Голос России։ 15 հոկտեմբերի 2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11–ին (ռուս.)
  28. ↑ Ջոի Գաբիետա, Յանի Առնաիզ, Նեստոր Բուրգոս, Դորիս Բոնգցաց, Կարլա Գոմես, Կարմել Լուիս Մատուս և Հունեքս Նապալլական (Նոյեմբերի 7, 2013)։ «Սեբույում Հայյան թայֆունի համար էվակուացիոն կենտրոններ և փրկարարական նախագծեր են ստեղծվել»։ Inquirer։ Վերցված է նոյեմբերի 7, 2013 (անգլ.)
  29. ↑ ANC (Նոյեմբերի 7, 2013)։ «Հայյանն ուժեղանում է Վիսայիայի վրա»։ ANC and Yahoo։ Վերցված է Նոյեմբերի 7, 2013 
  30. ↑ Eric Leister (նոյեմբեր 9, 2013)։ «Official: Super Typhoon Death Toll Could Reach 1, 200»։ AccuWeather։ Վերցված է նոյեմբեր 9, 2013 
  31. ↑ «Tropical Cyclone Warning: Typhoon "Yolanda" (Haiyan) Severe Weather Bulletin Number Six»։ Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration։ նոյեմբեր 7, 2013։ Վերցված է նոյեմբեր 9, 2013 
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Mullen Jethro (8 նոյեմբեր 2013)։ «Super Typhoon Haiyan, one of strongest storms ever, hits central Philippines»։ CNN։ Վերցված է 8 նոյեմբեր 2013 
  33. ↑ Williams Rob (8 նոյեմբեր 2013)։ «Typhoon Haiyan: Most powerful storm to ever hit land batters Philippines with 200mph winds»։ The Independent։ Վերցված է 8 նոյեմբեր 2013 
  34. ↑ Brian K. Sullivan, Cecilia Yap & Joel Guinto (նոյեմբեր 8, 2013)։ «Super Typhoon Haiyan Slams Philippines With Category-5 Power»։ Bloomberg։ Վերցված է նոյեմբեր 8, 2013 
  35. ↑ Our Foreign Staff (նոյեմբեր 8, 2013)։ «Super Typhoon Haiyan smashes in to Philippines»։ Telegraph։ Վերցված է նոյեմբեր 8, 2013 
  36. ↑ «NDRRMC — 151 killed by 'Yolanda'» http://newsinfo.inquirer.net/524479/151-killed-by-yolanda-4-5m-people-affected-ndrrmc
  37. ↑ Yolanda kills 300, a Samar official confirmed http://newsinfo.inquirer.net/524543/yolanda-kills-300-in-samar-official
  38. ↑ 38,0 38,1 «Տակլոբան, քաղաք որն այլևս չկա»։ euronews։ 2013-11-11։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11–ին 
  39. ↑ մոտ 10000 մարդ Ֆիլիպիններում դարձան «Հայյան» թայֆունի զոհ
  40. ↑ «Super Typhoon Haiyan, one of the strongest storms ever seen, hit the Philippines with record force» 
  41. ↑ Reuters։ «"Massive destruction" as Typhoon Haiyan kills at least 1, 200 in Philippines, says Red Cross»։ Reuters 
  42. ↑ 42,0 42,1 42,2 42,3 «Typhoon Haiyan: Hundreds feared dead in Philippines»։ BBC News։ Վերցված է նոյեմբեր 9, 2013 
  43. ↑ Andrew Stevens and Tom Watkins։ «Death toll likely exceeds 1, 000 after typhoon slams Philippines»։ CNN 
  44. ↑ 44,0 44,1 November 9 death toll report by the Philippine Daily Inquirer http://newsinfo.inquirer.net/524159/1200-believed-dead-in-philippine-typhoon-red-cross
  45. ↑ «Typhoon Haiyan death toll in Philippines estimated at 1, 200»։ TheGuardian 
  46. ↑ «Fears at least 10, 000 dead in Philippines as Super Typhoon Haiyan approaches Vietnam»։ ABC news 
  47. ↑ «Typhoon Haiyan (Yolanda) Update: Death Toll Could Reach 10, 000»։ Hurricane Central 
  48. ↑ 48,0 48,1 «DOST – Project NOAH» 
  49. ↑ Kate Hodal։ «Typhoon Haiyan: desperate survivors and destruction in flattened city»։ theGardian 
  50. ↑ «Typhoon Haiyan: Philippines battles to bring storm aid»։ BBC News 
  51. ↑ «Tacloban flattened by typhoon Haiyan»։ The Age 
  52. ↑ The Associated Press։ «Philippine typhoon leaves up to 10, 000 dead in Tacloban city»։ cbcnews 
  53. ↑ 53,0 53,1 53,2 «Typhoon Haiyan Leaves 7 Dead in South China»։ Չինաստանի Միջազգային Ռադիո։ նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է նոյեմբեր 12, 2013 
  54. ↑ «Typhoon Haiyan affects over 1, 200 Hainan villages»։ Xinhua News Agency։ նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է նոյեմբեր 12, 2013 
  55. ↑ 55,0 55,1 «Haiyan Storm Kills 8 in China, Devastates Farming»։ Associated Press։ ABC News։ նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է նոյեմբեր 12, 2013 
  56. ↑ «Haiyan leaves 2 dead in China's Guangxi»։ Xinhua News Agency։ նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է նոյեմբեր 12, 2013 
  57. ↑ «China reports deaths amid Typhoon Haiyan»։ Xinhua News Agency։ նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է նոյեմբեր 12, 2013 
  58. ↑ «Bão Haiyan làm 18 người chết, mất tích, 81 người bị thương»։ Voice of Vietnam։ նոյեմբերի 12, 2013։ Վերցված է նոյեմբերի 10, 2013 
  59. ↑ «Australia boosts Philippines aid to US$28 mil»։ The Sun Daily։ Նոյեմբեր 14, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 17, 2013 
  60. ↑ 60,0 60,1 «Typhoon Haiyan: Australian emergency medical team heads for Philippines»։ ABC News։ Նոյեմբեր 13, 2013 
  61. ↑ «Relief ship HMAS Tobruk leaves Townsville bound for the Philippines»։ News Corp Australia Network։ Նոյեմբեր 18. 2013 
  62. ↑ «More foreign aid pour in for ‘Yolanda’ victims | Inquirer Global Nation»։ Globalnation.inquirer.net։ 2013-11-19։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  63. ↑ «Press Release details»։ Բանգլադեշի Արտաքին Գործերի Նախարարություն։ Նոյեմբեր 14, 2013 
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 «Steun aan de Filippijnse bevolking»։ premier.fgov.be։ Նոյեմբեր 14, 2013 
  65. ↑ 65,0 65,1 «Brunei sends emergency team to Philippines»։ The Brunei Times։ Նոյեմբեր 11, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 12, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  66. ↑ 66,0 66,1 «Brunei sends aid to typhoon-ravaged Tacloban»։ Borneo Bulletin։ Նոյեմբեր 16, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 21, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 21, 2013 
  67. ↑ Mackrael Kim (Նոյեմբեր 10, 2013)։ «Ottawa will match Canadians' donations to Typhoon Haiyan relief efforts, minister says»։ The Globe and Mail։ Վերցված է Նոյեմբեր 11, 2013 
  68. ↑ «Ottawa sending DART to Philippines after deadly storm»։ CTV News։ Նոյեմբեր 11, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  69. ↑ Canada sending 3 military choppers to assist in Philippines relief effort, CTVNews.ca website, Նոյեմբեր 16, 2013.
  70. ↑ "GlobalMedic responds to Philippine typhoon Haiyan", Toronto: Etobicoke Guardian, Նոյեմբեր 15, 2013. Retrieved Նոյեմբեր 22, 2013.
  71. ↑ Connor, Kevin. Toronto medic, firefighter to help typhoon-devastated Philippines, Toronto Sun, Նոյեմբեր 17, 2013. Retrieved Նոյեմբեր 22, 2013.
  72. ↑ «Philippines Typhoon Victims Await Assistance As Latin America And U.S. Send Aid»։ Fox News Latino։ Նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 15, 2013 
  73. ↑ «China Increases Aid to Philippines»։ Նյու Յորք Թայմս։ Նոյեմբեր 14, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 15, 2013 
  74. ↑ «China's Peace Ark departs for typhoon-hit Philippines»։ Xinhuanet։ Նոյեմբեր 21, 2013 
  75. ↑ «Philippines: la logistique, un défi pour l'aide humanitaire française»։ L'Express։ Նոյեմբեր 22, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 24, 2013 
  76. ↑ 76,0 76,1 ABC/AFP (Նոյեմբեր 11, 2013)։ «Australia pledges $10m in aid for the Philippines in wake of Typhoon Haiyan»։ ABC News։ Վերցված է Նոյեմբեր 11, 2013 
  77. ↑ «Vatican gives $150, 000 in emergency aid to PH | Inquirer Global Nation»։ Agence France-Presse։ Philippine Daily Inquirer։ Նոյեմբեր 11, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  78. ↑ «Transcript of remarks by CE at media session (with video)»։ Hong Kong Government Information Centre։ Նոյեմբեր 11, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 11, 2013 
  79. ↑ «HK$40m boost for disaster relief fund approved, ensuring aid for typhoon | South China Morning Post»։ Scmp.com։ 2013-11-17։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  80. ↑ Emily Tsang emily.tsang@scmp.com (2013-11-22)։ «Disaster fund too rigid to offer timely help in Philippines, say charities | South China Morning Post»։ Scmp.com։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  81. ↑ Aron Akinyemi (Նոյեմբեր 12, 2013)։ «India Launches Relief Effort for Typhoon Haiyan Victims»։ International Business Times։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  82. ↑ 82,0 82,1 82,2 Arientha Primanita (Նոյեմբեր 13, 2013)։ «Indonesia Sends $2m Typhoon Haiyan Aid to Philippines»։ Jakarta Globe։ Վերցված է Նոյեմբեր 24, 2013 
  83. ↑ «Indonesia to Send Typhoon Aid to Philippines»։ Jakarta Globe։ Նոյեմբեր 10, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 13, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  84. ↑ 84,0 84,1 «Pelepasan Misi Kemanusiaan PMI Untuk Filipina» (Indonesian)։ Ինդոնեզիական Կարմիր Խաչ։ Նոյեմբեր 22, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 25, 2013 
  85. ↑ «Typhoon Haiyan: UN launches $301m Philippines aid appeal Aid at a glance»։ BBC։ 12 Նոյեմբեր 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 25, 2013 
  86. ↑ 86,0 86,1 Hutton Brian։ «Irish aid arriving in Philippines»։ Irish Independent։ Press Association։ Վերցված է Նոյեմբեր 14, 2013 
  87. ↑ Hayley Munguia (Նոյեմբեր 11, 2013)։ «IsraAID sends medical team to Philippines to help after monster storm»։ The Jerusalem Post։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 11, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  88. ↑ «Philippines typhoon Haiyan – a million euro in aid from Italy»։ Ako ay Pilipino։ Նոյեմբեր 1, 2013 
  89. ↑ «Japan triples Philippines aid package to over $30 million»։ GMA News։ Նոյեմբեր 15, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 20, 2013 
  90. ↑ «Typhoon Damage in the Philippines (Dispatch of Assessment Team)»։ Ճապոնիայի արտաքին գործերի նախարարություն]]։ Նոյեմբեր 10, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  91. ↑ «Typhoon Haiyan: Japan sends first major deployment of relief troops»։ Straits Time։ նոյեմբերի 18, 2013 
  92. ↑ Belford Aubrey (նոյեմբերի 16, 2013)։ «Aid flows to typhoon survivors as Philippines struggles to rebuild»։ Reuters 
  93. ↑ «Japan MSDF relief ship arrives near typhoon-hit island in Philippines»։ GlobalPost։ Kyodo News International։ Նոյեմբեր 22, 2013  archived at Archive.is
  94. ↑ «Kuwait to send $10 mn in urgent aid»։ Gulf-times.com։ 2013-11-13։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  95. ↑ Hani Shamira Shahrudin (Նոյեմբեր 13, 2013)։ «USD 1 million aid from Malaysia to the Philippines»։ New Straits Times։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 13, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  96. ↑ 96,0 96,1 «Malaysia sends RM4.2mil aid to typhoon-ravaged Philippines»։ The Star (Malaysia)։ Նոյեմբեր 13, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 14, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 14, 2013 
  97. ↑ «Malaysian Red Crescent to send team to help Haiyan victims»։ New Straits Times, AsiaOne։ Նոյեմբեր 23, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 25, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 25, 2013 
  98. ↑ Melissa Goh (Նոյեմբեր 11, 2013)։ «Malaysia's Filipino community sends relief aid to those affected by Typhoon Haiyan»։ Channel NewsAsia։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 12, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  99. ↑ Soo Wern Jun (Նոյեմբեր 14, 2013)։ «Mercy teams land in the Philippines»։ The Sun (Malaysia)։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 21, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 21, 2013 
  100. ↑ Andrew Stevens. Jethro Mullen and Greg Botelho (Նոյեմբեր 14, 2013)։ «Aid, troops head to typhoon-ravaged Philippines, but will it be enough?»։ CNN։ Վերցված է Նոյեմբեր 15, 2013 
  101. ↑ «NZ to donate another $2.9m to Haiyan victims»։ New Zealand Herald։ Նոյեմբեր 19, 2013 
  102. ↑ «Typhoon Haiyan: NZ Air Force airlifts survivors to safety»։ New Zealand Herald։ Նոյեմբեր 17, 2013 
  103. ↑ 103,0 103,1 Bent Tandstad (Նոյեմբեր 11, 2013)։ «– Situasjonen på Filippinane er desperat» (Norwegian)։ NRK։ Վերցված է Նոյեմբեր 14, 2013 
  104. ↑ Vegard Tjørhom (Նոյեմբեր 13, 2013)։ «Noreg gir nye millionar til tyfonofre» (Norwegian)։ NRK։ Վերցված է Նոյեմբեր 14, 2013 
  105. ↑ «The Norwegian Training Center Manila sends vessel to Tacloban with relief goods»։ Մանիլայում Նորվեգիայի դեսապանատուն։ Նոյեմբեր 13, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 15, 2013 
  106. ↑ «Enorm interesse for norsk skip - Nyheter, tv og radio fra hele verden»։ NRK.no։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  107. ↑ «The Norwegian Training Center Manila sends vessel to Tacloban with relief goods»։ Norway.ph։ 2013-11-18։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  108. ↑ «Artistdugnad for Filippinene - NRK - Kultur og underholdning»։ Nrk.no։ 2013-11-21։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  109. ↑ «Samlet inn 24 millioner kroner med fakkeltog og konsert - VG Nett om Filippinene»։ Vg.no։ 1970-01-01։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  110. ↑ «Panama to send humanitarian aid to Philippines»։ the Global Times։ Նոյեմբեր 18, 2013 
  111. ↑ «Qatar Sends Urgent Aid To The Philippines»։ Bernama։ Նոյեմբեր 13, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 21, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 25, 2013 
  112. ↑ «Russian emergencies ministry sends rescuers and doctors to typhoon-hit Philippines»։ Ռուսաստանի Ձայնը։ Նոյեմբեր 12, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 12, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  113. ↑ «Russia's Emergencies Ministry opens Philippines typhoon hotline - News - World - The Voice of Russia: News, Breaking news, Politics, Economics, Business, Russia, International current events, Expert opinion, podcasts, Video»։ Ռուսաստանի Ձայնը։ Նոյեմբեր 10, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  114. ↑ «Saudi Arabia offers $10 million aid for typhoon-hit Philippines»։ Al Arabiya News։ Նոյեմբեր 16, 2013։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  115. ↑ Saudi Gazette (2013-11-18)։ «Saudia Cargo delivers aid to distressed Filipinos»։ Saudi Gazette։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  116. ↑ 116,0 116,1 «Dollar-for-Dollar Matching for All Donations to Singapore Red Cross Typhoon Haiyan Relief Appeal»։ Սինգապուրի Կարմիր Խաչ։ Նոյեմբեր 13, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 13, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  117. ↑ «SAF sends relief supplies to the Philippines, helps in evacuation»։ Channel NewsAsia։ Նոյեմբեր 13, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 13, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 
  118. ↑ 118,0 118,1 «S. Korea to offer 5 mln USD in aid for typhoon-hit Philippines»։ Xinhua News Agency։ China Internet Information Center։ Նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  119. ↑ 119,0 119,1 «Spain sends P80M aid for typhoon relief»։ Inquirer Global Nation։ Նոյեմբեր 12, 2013 
  120. ↑ 120,0 120,1 120,2 «Switzerland allocates CHF 6 million to victims of Typhoon Haiyan»։ Federal Authorities of the Swiss Confederation։ Նոյեմբեր 16, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 24, 2013 
  121. ↑ «World comes to aid of Haiyan victims»։ Bangkok Post։ Նոյեմբեր 11, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 14, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 11, 2013 
  122. ↑ «中和艦菲律賓人道救援紀實»։ 中央社։ Նոյեմբեր 29, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 29, 2013 
  123. ↑ «Govt to help Philippines storm victims»։ Bangkok Post։ Նոյեմբեր 14, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 14, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 14, 2013 
  124. ↑ «Turkey’s Humanitarian Aid Reaches to Philippines - Philippines | ReliefWeb»։ Reliefweb.int։ 2013-11-12։ Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 27–ին 
  125. ↑ Christa Case Bryant (Նոյեմբեր 11, 2013)։ «Why Arab presidents and princes are pledging millions to Philippines in typhoon Haiyan aid»։ The Christian Science Monitor։ Արխիվացված օրիգինալից-ից Նոյեմբեր 12, 2013-ին։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  126. ↑ «UK to send ship to help Philippines, David Cameron announces»։ BBC։ Նոյեմբեր 11, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 11, 2013 
  127. ↑ «HMS Daring arrives in Philippines to aid Typhoon Haiyan victims»։ BBC։ Նոյեմբեր 17, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 17, 2013 
  128. ↑ «British carrier HMS Illustrious to aid typhoon victims»։ BBC։ Նոյեմբեր 14, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 14, 2013 
  129. ↑ 129,0 129,1 «Super-Typhoon Haiyan (Yolanda)»։ United States Agency for International Development։ Նոյեմբեր 12, 2013։ Արխիվացված օրիգինալից Նոյեմբեր 13, 2013-ին 
  130. ↑ «Typhoon Haiyan leaves 1, 774 dead, 'hideous' destruction»։ CNN։ Նոյեմբեր 8, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 12, 2013 
  131. ↑ The Daily Mail: "Newly sworn in US ambassador to Philippines heads to typhoon-ravaged country to coordinate massive humanitarian aid mission" By Tom Gardner Նոյեմբեր 22, 2013
  132. ↑ «Typhoon Haiyan: Philippines declares state of calamity»։ BBC News։ Նոյեմբեր 12, 2013։ Վերցված է Նոյեմբեր 13, 2013 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Հայյան թայֆուն Վիքիպահեստում
✯
 Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի շաբաթվա հոդված։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հայյան_թայֆուն&oldid=5238644» էջից