Լիթլ Ռիչարդ
| Լիթլ Ռիչարդ | |
|---|---|
 | |
| Ի ծնե անուն | անգլ.՝ Richard Wayne Penniman |
| Նաև հայտնի է որպես | Little Richard |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 5, 1932[1][1][2][3] (86 տարեկան) Մեյկոն, Ջորջիա, ԱՄՆ |
| Երկիր |  ԱՄՆ[4] |
| Ժանրեր | ռոք, սոուլ, ռոքնռոլ, գոսպել, ռիթմ էնդ բլյուզ և Ֆանկ |
| Մասնագիտություն | երգիչ, դաշնակահար, երաժիշտ, հեղինակ-կոմպոզիտոր, կոմպոզիտոր, քահանա և recording artist |
| Գործիքներ | դաշնամուր և վոկալ |
| Լեյբլ | RCA, Brunswick, Specialty, Mercury Records, Vee-Jay և Ռեփրայզ Ռեքորդս |
Լիթլ Ռիչարդ (անգլ. Little Richard. ի ծնե՝ Ռիչարդ Ուեյն Փենիման (անգլ. Richard Wayne Penniman). դեկտեմբերի 5, 1932), ամերիկացի երգիչ, դաշնակահար և երգահան, ով կանգնած էր ռոքնռոլի ակունքներին:
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հաջողության առաջին տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լիթլ Ռիչարդը ծնվել է բազմազավակ սևամորթների ընտանիքում, Մեյկոնում (Ջորջիա): Մանուկ հասակից նա լավ գիտեր հոգևոր երաժշտությունը (նրա ընտանիքը Յոթերորդ օրվա Ադվենտիստների եկեղեցում էր ընդգրկված, նա նաև Հոգեգալստականների եկեղեցի էր հաճախում) և հետևաբար բնական է, որ նրա ամենավաղ (և քչերի կողմից նկատված), 1951—1953 թվականների ձայնագրությունները՝ RCA-յի և Peacock-ի համար, կատարված են բուգի-վուգիի և ռիթմ ընդ բլյուզի ոճերով, իրենց մեջ հոսպելի հնչյողություն էին ներառում: Երաժշտի վրա մեծ ազդեցություն են ունեցել՝ Ռոյ Բրաունը և Բիլլի Ռայտը:
1955 թվականին, Specialty Records-ի հետ կնքած պահմանագիրը ճակատագրական դարձավ Լիթլ Ռիչարդի համար: Նոր Օռլեանում գտնվող Nergal լեյբլի ստուդիայում ձայնագրվեց «Tutti Frutti» երգը, որը, ըստ պրոդյուսերի, պետք էր հեղաշրջեր ամբողջ երաժշտական արդյունաբերությունը: Երգը զարգացավ իմպրովիզացիայից, Լիթլ Ռիչարդը ավելացրեց ռոքնռոլի ամենահայտնի բացականչությունը և հարավային ժարգոնով տեքստ գրեց, որը, անսովոր ունկնդիրների համար, ոչ մի իմաստ չէր արտահայտում: Լիթլ Ռիաչարդի դաշնամուր նվագելու արտահայտիչ շարժումները, ագրեսիվ ռիթմը և էներգետիկ բացականչությունները հարստացրեց վաղ ռոքնռոլի ձևը: Ռիչարդը միշտը համոզված էր, որ, իր խոսքերով, հենց ինքն է «ռոքնռոլի ճարտարապետը», ուստի, բազմիցս իրեն անվանել և անվանում է «ռոքնռոլի իսկական արքա» (ինչպես նաև «բացականչությունների թագուհի»): Հարկ է նշել, որ Լիթլ Ռիչարդը աշխատել է նույն սեսիոն երաժիշտների, որոնց հետ աշխատում էր Ֆետսի Դոմինոն:
1955 թվականի նոյեմբերին թողարկված «Tutti Frutti» երգից հետո, մեկը մյուսի հետևից սկսեցին այլ երգեր թողարկվել, որոնք դարձան ռոքնռոլի կլասիկան՝ «Long Tall Sally» (1956), «Rip It Up» / «Ready Teddy» (1956), «She’s Got It» (1956), «The Girl Can’t Help It» (1956), «Lucille» (1957), «Jenny, Jenny» (1957), «Keep A-Knockin’» (1957): Այս բոլոր երգերը բազմիցս երգվել են ժանրի կոլեգաների՝ Էլվիս Փրեսլիի, Բադի Հոլիի, Ջերի Լի Լյուիսի, Ջին Վինսենթի կողմից, իսկ «Tutti Frutti» երգը, էստրադային երգիչ Փետ Բունի համար հիթային դարձավ: Այդ տարիներին երաժիշտը նկարահանվեց երկու երաժշտական ֆիլմերում՝ «Don't Knock the Rock» և «The Girl Can't Help It»-ում: 1957 թվականին Լիթլ Ռիչարդի առաջին և ամենա շահույթաբեր և հաջողված ալբոմը դարձավ՝ «Here’s Little Richard»-ը, որը կազմված էր իր վերջին հիթ սինգլներից և էմոցիոնալ ռիթմ ընդ բլյուզերից: Նույն բաղադրությամբ կազմված են նրա հաջորդ՝ 1958 և 1959 թվականներին թողարկված ալբոմները:
Դա ամենահարուստ ժամանակաշրջանն էր, երբ իմ հիթային սկավառակները վաճառվում էին ամբողջ երկրով, իսկ ես, խմբի հետ միասին, ամեն գիշեր աշխատում էի: Իմ կարիերայի գագաթնակետին, մեր առաջնային երաշխիքը աճեց մինչև 2,5 հազար՝ մեկ համերգի համար, գումարած 50% գանձումը: Հաճախ, մենք հեռանում էինք մոտավորապես 10-15 հազար դոլարով: Եվ հիշեք, որ այդ դարաշրջանում համերգների տոմսերը առավելագույնը 3,5 դոլար արժեին: — Լիթլ Ռիչարդ
Քարոզչության տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1975 թվականի հոկտեմբերին, գտնվելով Ավստրալիայում, տեսնելով վառվող գիսաստղ և այն, որպես ԽՍՀՄ-ում Երկրի առաջին արհեստական արբանյակի թողարկման օրվա հետ կապելով, Լիթլ Ռիչարդը անսպասելի որոշեց թողնել շոու բիզնեսը և դիմել Աստծուն: Հաջորդ օրը, Սիդնեյից ծովագնացությունից առաջ, նա մամուլի ասուլիս տվեց, որտեղ հայտարարեց, որ ավարտում է իր ռոքնռոլյան կարիերան և իր կյանքը նվիրում է քրիստոնեությանը: Երբ Քլիֆորդ Բյորկս խմբի սաքսոֆոնիստը հարցականի տակ դրեց նրա անկեղծությունը, Ռիչարդը, իր ադամանդյա մատանին նետեց Հարբոր բրիջից: Ջին Վինսենթի և Էլիս Լեսլիի հետ շրջագայությունները չեղարկելու համար Ռիչարդը, պրոմոութերների կողմից, դատական գործընթացների հրավիրվեց: Ռիչարդի համար պատվիրված շրջագայությունների ինքնաթիրը օվկիանոս ընկավ, բոլոր ուղևորներին տանելով օվկիանոսի խորքը:
Ամերիկա վերադառնալով և, չնայած լեյբլի հետ կնքած պայամանագրի, նրան դժվարությամբ, սակայն հաջողվեց համոզել մի քանի նոր երգեր ձայնագրել: Դրանից հետո, արդեն նախկին երաժիշտը ընդունվեց Ալաբամա նահանգի Հանտսվիլ քաղաքում գտնվող Օկվուդական քոլեջ, որը ավարտելուց հետո նա դարձավ Հոգեգալստական եկեղեցու քահանա: Այնուամենայնիվ, Specialty Records-ը շարունակում էր թողարկել Լիթլ Ռիչարդի կողմից, լեյբլի համար, 28 ամիսների ընթացքում ձայնագրված երգերով ալբոմը և սինգլները: Այդպես, 1958 թվականին թողարկվեցին «Good Golly Miss Molly», «Ooh! My Soul» և «Baby Face» սինգլները: Լիթլ Ռիչարդը դադարեց ելույթ ունենալ 1958—62 թվականներին, եկեղեցական հիմներից բացի ոչինչ չէր ձայնագրում, որոնք հոսպելի կատարողների կողմից բարձր գնահատականներ էին ստանում (օրինակ՝ Մահալիա Ջեքսոնի):
Վերադառնալով ռոքին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.png)
1962 թվականին Լիթլ Ռիչարդը վերադարձավ ռոքնռոլին, որոշելով ընդունել Եվրոպայում շրջակայություններով ելույթ ունենալու առաջարկը: Մեծ Բրիտանիայում նրան ոգևորող խումբը, այդ ժամանակ դեռ անհայտ The Beatles-ն էր, ովքեր շատ էին սիրում նրա արտահայտիչ կատարումները և ում հետ դեռ Համբուրգից էին ծանոթ (Ռիչարդը նրանց մասին ոգևորիչ տոնով էր խոսում և նշում էր, որ նրանք ձայնագրել են «Long Tall Sally»-ի լավագույն տարբերակը): 1963 թվականին, Մեծ Բրիտանիայի նրա հետագա համերգները բացում էր The Rolling Stones խումբը: Հենց այդ ժամանակ սկվեց ամերիկյան ռոքնռոլի երկրորդ կյանքը, որը աշխուժացել էր 60-ական թվականների բրիտանական ռոքի շնորհիվ: Լիթլ Ռիչարդի երգերը արդեն հավասարապես մոտ էին երիտասարդ անգլիացի կատարողների բնօրինակ կոմպոզիցիաներին (The Swinging Blue Jeans, The Kinks, Թոմ Ջոնս, The Beatles և ուրիշներ):
1964 թվականին Լիթլ Ռիչարդը, կարճ ժամանակահատվածով, վերադարձավ Specialty Records, որտեղ նոր ռոքնռոլներ ձայնագրեց՝ «Bama Lama Bama Loo», «Poor Boy Paul» և «Annie Is Back», մի քանիսը, չնայած ռոքնռոքլի ձևաչափին վերադառնալը, սպասված հաջողությունը չբերեցին: Դրանից հետո, Լիթլ Ռիչարդը տեղափոխվեց Vee-Jay Records լեյբլ, որի համար վերաձայնագրեց իր հին՝ 50-ական թվականների ռոքնռոլները: Տարբեր լեյբլների համար վերաձայնագրելով իր հին երգերը, նա շարունակեց աշխատել ամբողջ 60-ական թվականների երկրորդ կեսից, որի պատճառով բավականին դժվար է սահմանել Լիթլ Ռիչարդի ժամանակակից հավաքածուները՝ դրանք կազմված են Specialty Records-ի բնօրինակ հիթերից, թե ավելի ուշ կատարած ձայնագրություններից: Լիթլ Ռիչարդը նաև նոր նյութեր է ձայնագրում, որոնք ավելի մոտ էին սոուլին և ֆանկին: Երաժիշտը պայմանագիր է կնքում «Reprise Records»-ի հետ և ներկայանում է արտասովոր կերպարով՝ «Let the Good Times Roll» ֆիլմում, ինչպես նաև շարունակում է շրջագայել:
1977 թվականին երաժիշտը կրկին հեռացավ ռոք երաժշտությունից և երկար ժամանակ դիմեց Աստծուն:
Վերջին տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1986 թվականին, Լիթլ Ռիչարդի կյանքի մասին պատմող գրքի հաջողության ընթացքում թողարկվում է նրա նոր՝ «Lifetime Friend» ալբոմը, համադրելով հոսպելը և ռոքը: Նույն թվականին, երաժիշտը առաջիններից էր, ով ներառվեց «Ռոքնռոլլի փառքի սրահ»-ում: Այդ ժամանակից սկսած երաժիշտը սկսեց ավելի հաճախ հայտնվել ֆիլմերում՝ էպիզոդիկ դերերով, համերգներում դուետով շատ կատարողների հետ է ձայնագրվում (Էլթոն Ջոն, Ջոն Բոն Ջովի, Ջերի Լի Լյուիս, Սոլոմոն Բյորկ և ուրիշներ), նոր նյութեր նա այլևս չի ձայնագրում, չնայած երբեմն համերգներ է տալիս: Միևնույն ժամանակ, Լիթլ Ռիչարդը շարունակում է քարոզչությունը և կատարում է քահանայի պարտականությունները՝ մի քանի անգամ պսակադրելով հայտնիներին (Բրյուս Ուիլիսի, Բրյուս Սպրինգստինի և այլոց հարսանիքները): 2000 թվականին Լիթլ Ռիչարդի մասին գեղարվեստական ֆիլմ է նկարահանվել:
Սկավառակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Լիթլ Ռիչարդ կատեգորիայում։ |
