Jump to content

Լայնուս Փոլինգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Լայնուս Կարլ Փոլինգից)
Լայնուս Փոլինգ
Linus Carl Pauling
Ծնվել էփետրվարի 28, 1901(1901-02-28)[1][2][3][…]
Պորտլենդ, Օրեգոն, ԱՄՆ[4][3]
Մահացել էօգոստոսի 18, 1994(1994-08-18)[1][2][3][…] (93 տարեկան)
Բիգ Սյուր, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5][3][4][…]
բնական մահով[3]
Բնակության վայր(եր)Corvallis?, Բիգ Սյուր և Lake Oswego?
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Դավանանքաթեիզմ
Ուղղությունաթեիզմ[3]
Մասնագիտությունքիմիկոս, ֆիզիկոս, էսպերանտիստ, համալսարանի դասախոս, կենսաքիմիկոս, հակապատերազմային ակտիվիստ, բյուրեղագիր, կենսաֆիզիկոս և ներդրումային ակտիվիստ
Հաստատություն(ներ)Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ[3], Linus Pauling Institute?[3], Կալիֆոռնիայի համալսարան, Սթենֆորդի համալսարան և Օրեգոնի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտՔվանտային քիմիա[3], Կենսաքիմիա[3] և ֆիզիկական քիմիա[3]
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[3], Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[3], Բավարիական գիտությունների ակադեմիա[3], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[3], Քվանտամոլեկուլային գիտությունների միջազգային ակադեմիա[3], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[3], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա[3], ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա[3], Էդինբուրգի թագավորական ընկերություն[3], Լեոպոլդինա[3], Ազգային բժշկական ակադեմիա[3] և Լեհական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԿալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ (1925)[6] և Օրեգոնի պետական համալսարան (հունիս 1922)
Գիտական աստիճանBachelor of Science in Chemical Engineering?[7] (հունիս 1922)
Տիրապետում է լեզուներինէսպերանտո[3] և անգլերեն[8][3][9]
Գիտական ղեկավարՌոսկո Դիքինսոն և Richard Chace Tolman?
Եղել է գիտական ղեկավարՄարտին Կարպլուս, Ուիլյամ Լիփսքոմ, Յու Չի Տան[10], Լոուրենս Օլին Բրոքվեյ[10], Edgar Bright Wilson?[10], Matthew Meselson?[10], Kurt Mislow?[10], James Holmes Sturdivant?[10], James Lynn Hoard?[10], David Harker?[10], Arthur B. Pardee?[10], Max Tofield Rogers?[10], Harvey A. Itano?[10], David Powell Shoemaker?[10], George Alexander Feigen?[10], Joseph Kraut?[10], Walter Barclay Kamb?[10], Gary Felsenfeld?[10], Phillip Alfred Vaughan?[10], Edwin Nichols Lassettre?[10], John Y. Beach?[10], James D. McCullough?[10], Robert Eugene Rundle?[10] և Leonard S. Lerman?[10]
Հայտնի աշակերտներՄարտին Կարպլուս և Jerry Donohue?
Ազդվել էԻրվին Սթոուն[3] և Ուոլթեր Ուայթ[3]
Պարգևներ
«Մատուցած ծառայությունների համար» մեդալ[25]
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ[11][12][3]

Ռյոբլինգի մեդալ

[13][3] Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ[14][12]

Տարվա հումանիստ

[3]

Գանդիի խաղաղության պարգև

[3]

Վիլարդ Գիբսի պարգև

[3]

Մ. Վ. Լոմոնոսովի անվան մեծ ոսկե մեդալ

[3]

ACS Award in Pure Chemistry?

 Ազգային գիտական մեդալ

ԳԱԱ-ի քիմիական գիտությունների պարգև

Փպիստլիի մեդալ

[15] Միջազգային Լենինի խաղաղության մրցանակ

Կալիֆորնիայի փառքի սրահ

Թոլմանի մրցանակ

[16][17]

Լավուազիեի մեդալ

Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ

Դևիի շքանշան

[18]

Լիվերսիջ մրցանակ

[19]

Irving Langmuir Award in Chemical Physics?

[20]

Էդինբուրգի թագավորական միության անդամ

Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ

Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ

[21]

Linus Pauling Award?

[22]

George C. Pimentel Award in Chemical Education?

[23]

Գուգենհայմի կրթաթոշակ

[24]

Գուգենհայմի կրթաթոշակ

[24]

Սիլիմանյան դասախոսություն

Chemical Pioneer Award?

Ուիլյամ Նիկոլսի շքանշան

[26] և

doctor honoris causa from the University of Paris?

[27]
Ամուսին(ներ)Ավա Հելեն Փոլինգ[3][28]
Երեխա(ներ)Peter Pauling?
Կայքscarc.library.oregonstate.edu/digitalresources/pauling/
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Linus Pauling Վիքիպահեստում

Լայնուս Կարլ Փոլինգ (Linus Carl Pauling, փետրվարի 28, 1901(1901-02-28)[1][2][3][…], Պորտլենդ, Օրեգոն, ԱՄՆ[4][3] - օգոստոսի 18, 1994(1994-08-18)[1][2][3][…], Բիգ Սյուր, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5][3][4][…]), ամերիկացի քիմիկոս, բյուրեղագետ, Նոբելյան մրցանակի կրկնակի դափնեկիր՝ քիմիայի (1954) և խաղաղության (1962)։ Ստացել է նաև Լենինյան Միջազգային մրցանակ (1970)։

Լայնուս Փոլինգը երիտասարդ տարիքում

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կարլ Լայնուս Փոլինգ
Փոլինգն ընտանիքի հետ
Լայնուս Փոլինգ

Լայնուս Կարլ Փոլինգը ծնվել է Պորտլենդում (Օրեգոն նահանգ) 1901 թվականի փետրվարի 28-ին, և մահացել է Կալիֆորնիայի բիգ Սուր բնակավայրում 1994 թվականի օգոստոսի 19-ին[29][30]։ 1922 թվականին նա ամուսնացել է Ավե Էլեն Միլլերի հետ (մահացել է 1981 թվականին), և նրանք ունեցան չորս զավակ՝ Լայնուս Կարլ, Պետր Ջեֆֆրեսս, Լինդա Ելենա(Կամբ) և Էդվարդ Կրելլին[31]։ Փոլինգը մեծ ներդրում է ունեցել գիտության տարբեր բնագավառներում՝ քվանտային մեխանիկա, բյուրեղագիտություն, կառուցվածքային քիմիա, անեստեզիա, իմունալոգիա, բժշկություն, էվոլյուցիա[32]։ Առավել հայտնի է քիմիական կապի սահմանումով, սպիտակուցի կառուցվածքի մասին բազմաթիվ հայտնագործություններով և այլ բազմաթիվ հայտնագործություններով[33]:152[34]։ Փոլինգը համարվում է մոլեկուլային կենսաբանության հիմնադիրնեից մեկը։ Այս հաջողությունների համար 1954 թվականին նա արժանացել է քիմիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակի[35]։

Սակայն Փոլինգը բացի գիտությունից զբաղվել է նաև առողջապահական բազմաթիվ հարցերով[36]։ Նա պայքարել է, որպեսզի դադարեցվեն պատերազմները միջուկային դարաշրջանում[37]։ Նրա շնորհիվ 1963 թվականին ստորագրվեց պայմանագիր, որի համաձայն միջուկային զենքի օգտագործումը արգելվեց մթնոլորտում[38]։ Այս ամենի համար նա 1 ստացավ խաղաղության Նոբելյան մրցանակ[39]։ Փոլինգը նաև պնդում էր, որ սննդի մեջ պետք է օգտագործվի վիտամին С-ի մեծ չափաբաժին, որպեսզի հնարավորինս կանխարգելվի ուռուցքի և այլ հիվանդությունների տարածումը[40]։

Վաղ տարիներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլինգը Գերման Փոլինգի (գերմանացի էմմիգրանտների որդի) և Լյուսի Իզաբել(Դարլինգ) Փոլինգի առաջնեկն էր[41][42]։ Նրա հայրը աշխատում էր Օրեգոն նահանգում, որտեղ Փոլինգը առաջին անգամ դպրոց գնաց[43]։ Նա շատ շուտ սովորեց կարդալ և միանգամից սկսեց մեծ քանակությամբ գրքեր ուսումնասիրել։ 1910 թվականին ընտանիքը տեղափոխվեց Պորտլենդ, որտեղ նրա հայրը իր որդու համար հարմար գրականություն էր փնտրում, քանի որ նրա որդին 9 տարեկան հասակում արդեն ուսումնասիրում էր Աստվածաշունչը և Դարվինի էվոլյուցիայի տեսությունը[44]։

Լայնուսը դպրոցում լավ էր սովորում[45]։ Նա իր ժամանակը օգտագործում էր միայն գիտությամբ զբաղվելու համար։ 1914 թվականին տնային պայմաններում տեսնելով մի քանի քիմիական փորձ, նա որոշում է դառնալ քիմիկոս[46]։ 1917 թվականին նա լքեց դպրոցը և առանց դիպլոմի ընդունվեց Օրենգոնի գյուղատնտեսական քոլեջը քիմիկոսի մասնագիտությամբ, սակայն երկու տարի անց մայրը ցանկացավ, որ նա թողնի քոլեջը, որպեսզի աշխատանքի անցնի, քանի որ ընտանիքը վատ դրության մեջ էր։ Սակայն 1919 թվականին նրան առաջարկեցին քիմիական ֆակուլտետում դասավանդել որակական անալիզ[43]։

Գիտական հետազոտությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պասադենա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1922 թվականին Փոլինգը ընդունվեց Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի ասպիրանտուրա և այնտեղ մնաց շուրջ 40 տարի[47]։ Նա ընտրեց Կալիֆորնիայի ինստիտուտը, քանի որ այնտեղ նա կարող էր դոկտորական ատենախոսությունը պաշտպանել 3 տարում(Հարվարդում՝ 6 տարում)[48]։ Բացի դրանից նրան նաև առաջարկել էին դասախոսի պաշտոն[49]։ Դա նրա կողմից ճիշտ որոշում էր։ Տարիներ անց, երբ նա արդեն կայացած գիտնական էր, գրել է որ չի փոշմանում իր որոշման համար[50]։ Նրա կարծիքով այդ ինստիտուտը ամենահարմարն էր իրեն այդ ժամանակ[47]։ Փոլինգի դոկտորական դիսերտացիան նվիրված էր բյուրեղագիտությանը։ 1926 թվականի ապրիլին Փոլինգը իր կնոջ հետ մեկնեց Մյունխեն, որտեղ այդ ժամանակ աշխատում էին այդ ժամանակների հզոր գիտնականները[51]։ Հենց այդ ժամանակ էր, որ Բոր-Զոմմերֆելդի տեսությունը արդեն իր դիրքերը զիջում էր քվանտային նոր տեսությանը, և Փոլինգի համար շատ կարևոր էր, որ ինքը գտնվում է այդ ամենի միջավայրում[52][53]։ Նա միակ քիմիկոսն էր Զոմմերֆելդի ինստիտուտում և միանգամից հասկացել էր, որ ժամանակակից ֆիզիկան պետք է հանդիսանա մոլեկուլների կառուցվածքի և վարքի տեսական հիմնավորումը[54]։ Եվրոպայում ապրած մեկ տարին մեծ դեր ունեցավ Փոլինգի գիտական զարգացման վրա[55]։ Բացի Մյունխենից նա 1927 թվականին մեկնեց Կոպենհագեն, իսկ հետո՝ Ցյուրիխ։ 1927 թվականին Մյունխենում նա տպագրեց իր առաջին հոդվածը, որը ներկայացրել էր Զոմմերֆելդը[56]։ Նա ցանկանում էր ալիքային մեխանիկայի օրենքները օգտագործել բազմաէլեկտրոն ատոմների հատկությունները բացատրելու համար[57]։ Եվ նա փորձեց բացատրել ջրածնանման միաէլեկտրոն ատոմների ալիքային ֆունկցիաների միջոցով[58][59]։

Քիմիական կապի բնույթը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1927 թվականին Փոլինգը վերադարձավ Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ որպես տեսական քիմիակի պրոֆեսորի ասիստենտ։ Հաջորդ 12 տարիների ընթացքում տպագրվում են մի շարք հոդվածներ, որոնք նրան բերում են միջազգային ճանաչում[60]։ Նրա ընդունակությունները բարձր գնահատականի արժանացան բոլորի կողմից[61]։ Նրա դասախոսությունների և աշխատանքների շնորհիվ նա ճանաչվեց որպես կառուցվածքային քիմիայի հիմնադիր։ 1929 թվականին Փոլինգը ձևակերպեց մի շարք կանոններ, որոնք մեծ դեր ունեցան նրա աշխատությունների մեջ[62][63]։

Քվանտային քիմիա։ 1927 թվականին Բերրոն նկատեց, որ Շրեդինգերի հավասարումը համապատասխանում է փորձի հետ։ Փոլինգը շատ աշխատանքներ կատարեց քվանտային մեխանիկայի օրենքները օգտագործելով քիմիական կապի բնույթը բացատրելու համար[64]։ Նրան օգնեցին Բերրոյի և այլ գիտնականների հայտնագործությունները քվանտային տեսության բնագավառում[65]։

1954 թվականին Նոբելյան հանձնաժողովի որոշմամբ քիմիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակը շնորհվեց Լայնուս Փոլինգին[66][67]։ Մրցանակը շնորհվեց քիմիական կապի բնույթի վերաբերյալ իր աշխատությունների համար։ Իր ելույթում Փոլինգը խոսում էր այն մասին, որ հետագայում քիմիկոսները կօգտվեն կառուցվածքային քիմիայի օրինաչափություններից և կօգտագործեն բժշկության և կենսաբանության մեջ[68][69]։

Փոլինգը և մոլեկուլային կենսաբանությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քիմիական կապի բնույթի մասին տեսության հաջողությունները հիմնականում երևում են մետաղների մասին նրա հոդվածներում և այդ տեսությունը օգտագործվում է կենսաբանական մոլեկուլները բնութագրելու համար։ Փոլինգը առաջինն էր ով օգտագործեց այդ տեսությունը կենսամոլեկուլների հատկությունները և կառուցվածքը բնութագրելու համար։ Այս քայլով Փոլինգը ստեղծեց մի նոր գիտական ճյուղ՝ մոլեկուլային կենսաբանությունը։ Այս հայտնագործությունները մարդկությանը մեծ հնարավորություններ տվեցին պայքարելու կենսաբանական տարերքների դեմ[70][71]։

Մեծ նշանակություն ունի նաև Փոլինգի մոտեցումը վիտամին С-ի նկատմամբ։ Նրա բժիշկը խորհուրդ էր տվել, որպեսզի նա օրական որոշ քանակությամբ վիտամին С օգտագործի։ Նա սկսել էր պարբերաբար իր սննդի մեջ ավելացնել որոշ քանակությամբ այդ նյութից</ref>[72][73]։ Որոշ ժամանակ անց նա նկատեց, որ իր ինքնազգացողությունը լավացել է, և նա ակտիվացել է բոլոր հարցերում[74]։ Դրանից հետո նա տարիներ շարունակ քարոզում էր այդ նյութի օգտագործումը սննդի մեջ։ Նա կարծում էր, որ եթե մարդը պարբերաբար օգտագործի վիտամիններ ապա նրա ուռուցքով հիվանդանալու հավանականությունը շատ անգամ կնվազի[75]։

Պարգևներ և մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1931 Irving Langmuir Award, American Chemical Society.[76][77]
  • 1941 Nichols Medal, New York Section, American Chemical Society.[76]
  • 1946 Willard Gibbs Award, Chicago section of the American Chemical Society.[77]
  • 1947 Davy Medal, Royal Society.[76][77]
  • 1947 T. W. Richards Medal, Northeastern Section of the American Chemical Society.[77]
  • 1948 Presidential Medal for Merit by President Harry S. Truman of the United States.[76][77]
  • 1948 Elected a Foreign Member of the Royal Society of London (ForMemRS)[35]
  • 1951 Gilbert N. Lewis medal, California section of the American Chemical Society.[77]
  • 1952 Pasteur Medal, Biochemical Society of France.[76]
  • 1954 Nobel Prize in Chemistry.[76][77]
  • 1955 Addis Medal, National Nephrosis Foundation.[76][77]
  • 1955 John Phillips Memorial Award, American College of Physicians.[76][77]
  • 1956 Avogadro Medal, Italian Academy of Science.[76][77]
  • 1957 Paul Sabatier Medal.
  • 1957 Pierre Fermat Medal in Mathematics (awarded for only the sixth time in three centuries).[76]
  • 1957 International Grotius Medal.[76]
  • 1961 Humanist of the Year, American Humanist Association.
  • 1961 Gandhi Peace Award by Promoting Enduring Peace.[78]
  • 1962 Nobel Peace Prize.[76][77]
  • 1965 Medal, Academy of the Rumanian People's Republic.[76]
  • 1966 Linus Pauling Award.[76]
  • 1966 Silver Medal, Institute of France.[76]
  • 1966 Supreme Peace Sponsor, World Fellowship of Religion.[76]
  • 1967 Washington A. Roebling Medal, Mineralogical Society of America.[77]
  • 1972 Lenin Peace Prize.[76]
  • 1974 National Medal of Science by President Gerald R. Ford of the United States.[77]
  • 1978 Lomonosov Gold Medal, Presidium of the Academy of the USSR.[76][77]
  • 1979 NAS Award in Chemical Sciences, National Academy of Sciences.[76][79]
  • 1981 John K. Lattimer Award, American Urological Association.[77]
  • 1984 Priestley Medal, American Chemical Society.[76][77]
  • 1984 Award for Chemistry, Arthur M. Sackler Foundation.[76]
  • 1986 Lavoisier Medal by Fondation de la Maison de la Chimie.[77]
  • 1987 Award in Chemical Education, American Chemical Society.[76]
  • 1989 Vannevar Bush Award, National Science Board.[76][77]
  • 1990 Richard C. Tolman Medal, American Chemical Society Southern California Section.[76]
  • 2008 "American Scientists" U.S. postage stamp series, $0.41, for his sickle cell disease work.[80]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Паулинг Л. Природа химической связи / Пер. с англ. М. Е. Дяткиной. Под ред. проф. Я. К. Сыркина. — М.; Л.։ Госхимиздат, 1947. — 440 с.
  • Полинг Л. Не бывать войне! / Пер. с англ. под ред. акад. А. Топчева. — М.։ Иностранная литература, 1960. — 236 с.
  • Полинг Л. Витамин С и здоровье / Пер. с англ. Т.Литвиновой и М.Слоним под ред. В.Н.Букина. — М.։ Наука, 1974. — 80 с.
  • Полинг Л. Общая химия. Пер. с англ. — М.։ Мир, 1974. — 846 с.
  • Полинг Л., Полинг П. Химия / Под ред. М. Л. Карапетьянца. — М.։ Мир, 1978. — 683 с.
  • Камерон Ивен, Полинг Лайнус Рак и витамин С. Обсуждение природы, причин, профилактики и лечения рака (Особая роль витамина С) / Под ред. М. Л. Карапетьянца. — М.։ Кобра Интернэшнл, 2001. — 336 с.
  • Полинг Л., Икеда Д. Вся жизнь в борьбе за мир. Диалог / Пер. с англ. Ю. М. Канцура. — М.։ Издательство МГУ, 2004. — 144 с. — ISBN 5-211-05034-7.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 3,24 3,25 3,26 3,27 3,28 3,29 3,30 3,31 3,32 3,33 3,34 3,35 3,36 3,37 3,38 3,39 Biography: Historical & Celebrity Profiles // Biography.com — 2014.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Linus Pauling, Obituary // The Daily Telegraph / C. Evans — London: 1994. — ed. size: 622719 — ISSN 0307-1235; 1477-3805
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://muse.jhu.edu/journals/biography/v019/19.4.article.html
  6. ↑ Pauling L. The Determination With X-Rays of the Structures of Crystals, Dissertation (Ph.D.) — 1925.
  7. ↑ Internet Archive — 1996.
  8. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  9. ↑ CONOR.Sl
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 10,16 10,17 10,18 10,19 10,20 10,21 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ Nobelprize.org // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  12. ↑ 12,0 12,1 Nobelprize.org // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  13. ↑ Ամերիկայի հանքագիտական միություն — 1919.
  14. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 1954 // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  15. ↑ Priestley Medal — ACS.
  16. ↑ Linus Pauling: Awards, Honors and Medals
  17. ↑ https://scalacs.org/?page_id=1376
  18. ↑ Award winners : Davy Medal
  19. ↑ https://www.rsc.org/prizes-funding/prizes/archives/liversidge-award/
  20. ↑ Irving Langmuir Award in Chemical Physics — APS.
  21. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 274.
  22. ↑ https://acspss.org/pauling-medal-award/
  23. ↑ https://www.acs.org/funding/awards/george-pimentel-award-in-chemical-education/past-recipients.html
  24. ↑ 24,0 24,1 Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
  25. ↑ http://scarc.library.oregonstate.edu/coll/pauling/peace/papers/1948h.1.html
  26. ↑ https://www.newyorkacs.org/nicholsmedalists.html
  27. ↑ L'université de Paris fera samedi sa rentrée solennelle (ֆր.) / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 1948. — P. 8. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694
  28. ↑ Dunitz J. D. Obituary: Linus Carl Pauling, 28 February 1901 - 18 August 1994 // Biogr. Mem. Fellows R. Soc. / J. T. Stuart — The Royal Society, 1996. — ISSN 0080-4606; 1748-8494
  29. ↑ «Linus Pauling's Childhood (1901-1910)». Special collections. Oregon State University Libraries. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 25-ին.
  30. ↑ «Linus Pauling». NNDB: Tracking the entire world. Soylent Communications. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 25-ին.
  31. ↑ Pauling, Linus (1997). Pauling, Jr., Linus (ed.). Selected papers of Linus Pauling (Volume I ed.). River Edge, NJ: World Scientific. էջ xvii. ISBN 978-9810229399.
  32. ↑ «A Lost Ally». Linus Pauling - The Nature of the Chemical Bond. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  33. ↑ Hager, Thomas (1995). Force of Nature: The Life of Linus Pauling. Simon & Schuster. ISBN 0-684-80909-5.
  34. ↑ Monk, Ray (2014). Robert Oppenheimer : a life inside the center (First Anchor Books edition. ed.). Anchor. ISBN 978-0385722049.
  35. ↑ 35,0 35,1 doi:10.1098/rsbm.1996.0020
    This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand
  36. ↑ Hargittai, István; Hargittai, Magdolna (2000). In our own image : personal symmetry in discovery. New York, NY [u.a.]: Kluwer Academic/Plenum. ISBN 9780306460913. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  37. ↑ «The Pauling Electronegativity Scale: Part 2, Inspired by Biology». The Pauling Blog. Oregon State University Libraries Special Collections & Archives Research Center. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 17-ին.
  38. ↑ Pauling, L. (1932). «The Nature of the Chemical Bond. IV. The Energy of Single Bonds and the Relative Electronegativity of Atoms». Journal of the American Chemical Society. 54 (9): 3570–3582. doi:10.1021/ja01348a011.
  39. ↑ «Outline of the George Fischer Baker Lectureship, Cornell University». Linus Pauling, The nature of the chemical bond, A documentary history.
  40. ↑ Simmons, John (1996). The scientific 100 : a ranking of the most influential scientists, past and present. Secaucus, NY: Carol Publ. Group. ISBN 978-0806517490. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 26-ին.
  41. ↑ «Pauling's Lecturer Tenure at Cornell». The Pauling Blog. Oregon State University Libraries Special Collections & Archives Research Center. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 3-ին.
  42. ↑ Pauling, Linus (1986). The nature of the chemical bond and the structure of molecules and crystals : an introduction to modern structural chemistry (3rd ed.). Ithaca, N.Y.: Cornell University Press. ISBN 9780801403330. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 2-ին.(չաշխատող հղում)
  43. ↑ 43,0 43,1 Mead and Hager, p. 8.
  44. ↑ Watson, James D. (2001). The double helix : a personal account of the discovery (1st Touchstone ed.). New York: Touchstone. ISBN 9780743216302. «Note: The research contributions of Rosalind Franklin and Linus Pauling are recounted in Watson's memoir. Francis Crick, James Watson and Maurice Wilkins eventually received the Nobel Prize for the discovery.»
  45. ↑ Mead and Hager, p. 9.
  46. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 5.
  47. ↑ 47,0 47,1 Hager, Tom (2004 թ․ դեկտեմբեր). «The Langmuir Prize». Oregon State University Libraries Special Collections. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 29-ին.
  48. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 17.
  49. ↑ Pauling, Linus; Ikeda, Daisaku (1992). A Lifelong Quest for Peace: A Dialogue. Jones & Bartlett. էջ 22. ISBN 0-86720-277-7. «...I [Pauling] am not, however, militant in my atheism. The great English theoretical physicist Paul Dirac is a militant atheist. I suppose he is interested in arguing about the existence of God. I am not. It was once quipped that there is no God and Dirac is his prophet.»
  50. ↑ Pauling, Linus (1960). The nature of the chemical bond and the structure of molecules and crystals; an introduction to modern structural chemistry (3rd ed.). Ithaca (NY): Cornell University Press. էջեր 543–562. ISBN 0-8014-0333-2.
  51. ↑ «A Guggenheim Fellow in Europe during the Golden Years of Physics (1926-1927)». Special Collections & Archives Research Center. Oregon State University Libraries. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  52. ↑ Abrams, Irwin (1988). The Nobel Peace Prize and the laureates : an illustrated biographical history, 1901-1987 (2. print. ed.). Boston: G.K. Hall. ISBN 978-0816186099.
  53. ↑ Pauling, Linus (1932). «The nature of the chemical bond. III. The transition from one extreme bond type to another». Journal of the American Chemical Society. էջեր 988–1003. doi:10.1021/ja01342a022. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 29-ին.
  54. ↑ Pauling, Linus (1929). «The principles determining the structure of complex ionic crystals». J. Am. Chem. Soc. 51 (4): 1010–1026. doi:10.1021/ja01379a006.
  55. ↑ Cohen, R.S.; Hilpinen, R.; Qiu, Ren-Zong (2011). Realism and anti-realism in the philosophy of science. Dordrecht: Springer. էջ 161. ISBN 978-9048144938. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  56. ↑ «About Linus Pauling». Pacific Northwest National Laboratory. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  57. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 21.
  58. ↑ «Linus Pauling – Biographical». Nobel Foundation. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 5-ին.
  59. ↑ Bourgoin, Suzanne M.; Paula K. Byers (1998). Encyclopedia of World Biography. Thomson Gale. Vol. 12, p. 150. ISBN 0-7876-2221-4.
  60. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 24.
  61. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 25.
  62. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 23.
  63. ↑ «Oral history interview with Linus Carl Pauling, 1964 March 27». American Institute of Physics. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  64. ↑ «Linus Pauling Biography». Linus Pauling Institute. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  65. ↑ Swanson, Stephen (2000 թ․ հոկտեմբերի 3). «OSU fraternity to donate Pauling treasures to campus library». Oregon State University. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 29-ին.
  66. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 29.
  67. ↑ «Linus Pauling». Dictionary of Unitarian & Universalist Biography. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին.
  68. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 26.
  69. ↑ «The Linus Pauling Papers: Biographical Information». United States National Library of Medicine. n.d. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  70. ↑ «Pauling's Years as an Undergraduate at Oregon Agricultural College, Part 2 (1919-1922)». Special Collections and Archives Research Center. Oregon State University. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին. «He is also an assistant to Samuel H. Graf in a mechanics and materials course.»
  71. ↑ Pauling, Linus (1995). Marinacci, Barbara (ed.). Linus Pauling: in his own words : selected writings, speeches, and interviews. New York: Simon & Schuster. ISBN 9780684813875. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 27-ին. «Graf gave me a job correcting papers in the courses he taught, about statics and dynamics, bridge structure, strength of materials, and so on. I also helped him in the laboratory.»
  72. ↑ «Linus Pauling Biographical Timeline». Linus Pauling Institute. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  73. ↑ Richard, Terry (2013 թ․ մայիսի 3). «Ava Helen Pauling, wife of Linus Pauling, subject of biography by Corvallis author Mina Carson». The Oregonian. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 2-ին.
  74. ↑ «Commencement 1925 California Institute of Technology Pasadena» (PDF). Caltech Campus Publications. 1925 թ․ հունիսի 12. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 29-ին.
  75. ↑ Goertzel and Goertzel, p. 29, say he helped Graf to teach "an advanced mathematics course" which "required a grasp of mathematics and physics".
  76. ↑ 76,00 76,01 76,02 76,03 76,04 76,05 76,06 76,07 76,08 76,09 76,10 76,11 76,12 76,13 76,14 76,15 76,16 76,17 76,18 76,19 76,20 76,21 76,22 76,23 Pauling interview by Jeffrey L. Sturchio (1987) Արխիվացված 2010-12-06 Wayback Machine Chemical Heritage Foundation (click on Honors to see list)
  77. ↑ 77,00 77,01 77,02 77,03 77,04 77,05 77,06 77,07 77,08 77,09 77,10 77,11 77,12 77,13 77,14 77,15 77,16 77,17 «Linus Pauling: Awards, Honors and Medals». Special Collections. Oregon State University Libraries. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 25-ին.
  78. ↑ «Gandhi Peace Award». Promoting Enduring Peace. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 26-ին.
  79. ↑ «NAS Award in Chemical Sciences». National Academy of Sciences. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 15-ին.
  80. ↑ «OSU Celebrates Linus Pauling and Release of New U.S. Postal Service Stamp». Events. Oregon State University. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 25-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լայնուս Փոլինգ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լայնուս_Փոլինգ&oldid=9785614» էջից