Jump to content

Գվինեայի տնտեսություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գվինեայի տնտեսություն
ազգային տնտեսություն Խմբագրել Wikidata
Ենթակատեգորիա• Համաշխարհային տնտեսություն
 • Աֆրիկայի տնտեսություն Խմբագրել Wikidata
ԵրկիրԳվինեա Խմբագրել Wikidata
ՎայրԳվինեա Խմբագրել Wikidata
Անվանական ՀՆԱ10 496 056 732,546 ԱՄՆ դոլար Խմբագրել Wikidata
Մեկ շնչի հաշվով անվանական ՀՆԱ823 ԱՄՆ դոլար Խմբագրել Wikidata
ՀՆԱ (ԳՀ)28 575 753 357 միջազգային դոլար Խմբագրել Wikidata
Մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ ԳՀ2247,02 միջազգային դոլար Խմբագրել Wikidata
Իրական ՀՆԱ-ի աճի տեմպ5,2±0,1 տոկոս Խմբագրել Wikidata
Ընդհանուր պահուստներ942 834 196 ԱՄՆ դոլար Խմբագրել Wikidata
Գնաճի մակարդակ8,7±0,1 տոկոս Խմբագրել Wikidata

Գվինեայի տնտեսություն, ազգային տնտեսություն, որը մեծապես կախված է գյուղատնտեսությունից և գյուղական այլ գործունեությունից[1]։ Գվինեան առատորեն օժտված է օգտակար հանածոներով, ունի բոքսիտի համաշխարհային ապացուցված պաշարների մոտ քառորդը[2], ավելի քան 1,8 միլիարդ տոննա (2,0 միլիարդ տոննա) բարձրորակ երկաթի հանքաքար, ադամանդի և ոսկու զգալի հանքավայրեր և ուրանի անորոշ քանակություն։ 2021 թվականին Գվինեան ալյումինի հանքաքարի աշխարհի ամենամեծ արտահանողն էր (3,2 միլիարդ դոլար/ Ոսկի 5,5 միլիարդ դոլար), 2021 թվականի առևտրային հավելուրդը 4,3 միլիարդ դոլար էր։

Գվինեան նաև աճի զգալի ներուժ ունի գյուղատնտեսության և ձկնորսության ոլորտներում։ Հողատարածքը, ջուրը և կլիմայական պայմանները հնարավորություն են տալիս լայնածավալ ոռոգվող հողագործության և ագրոարդյունաբերության համար։ Արտասահմանում ապրող և աշխատող գվինեացիների դրամական փոխանցումները և սուրճի արտահանումը կազմում են Գվինեայի արտարժույթի փոխանակման արդյունաբերության մնացած մասը։

Տնտեսական պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ի զարգացումը Գվինեայում

Գվինեան մտնում էր ֆրանկի գոտու երկրների մեջ, որոնք ներառում էին նախկին ֆրանսիական գաղութների մեծ մասը։ Անկախությունից հետո այս երկրները տնտեսապես լիովին ազատ չդարձան։ Ֆրանսիան որոշեց դեմ լինել դրամավարկային ինքնավարությանը, ուստի նրանք չէին կարող օգտագործել ազատ փոխարկելի արժույթ։ Նոր կառավարությունների պետական միջամտությունը բնութագրվում էր ներմուծման քվոտաների դադարեցմամբ և գների ներքին վերահսկողությամբ։ 1980 թվականին ֆրանկի գոտու երկրները միջինում ունեին ավելի ցածր գնաճ և ավելի բարձր տնտեսական աճ՝ համեմատած անգլոֆոն գործընկերների հետ, որոնք կարող էին օգտագործել իրենց արժույթները[3]։

1985 թվականից Գվինեայի կառավարությունը որդեգրել է քաղաքականություն՝ մասնավոր հատվածին առևտրային գործունեությունը վերադարձնելու, ներդրումները խթանելու, տնտեսության մեջ պետության դերը նվազեցնելու և վարչական և դատական դաշտը բարելավելու համար։ Կառավարությունը վերացրել է գյուղատնտեսական ձեռնարկությունների և արտաքին առևտրի սահմանափակումները, ավելացրել է ծախսերը կրթության վրա և զգալիորեն կրճատել է քաղաքացիական ծառայության ծավալները։ Կառավարությունը լուրջ քայլեր է կատարել նաև պետական ֆինանսների վերակառուցման ուղղությամբ։

ԱՄՀ-ն և Համաշխարհային բանկը մեծապես ներգրավված են Գվինեայի տնտեսության զարգացման գործում, ինչպես նաև բազմաթիվ երկկողմ դոնոր երկրներ, ներառյալ ԱՄՆ։ Գվինեայի տնտեսական բարեփոխումները նկատելի հաջողություն ունեն՝ բարելավելով տնտեսական աճի տեմպերը մինչև 5% և նվազեցնելով գնաճի մակարդակը մինչև մոտ 99%, ինչպես նաև ավելացնելով պետական եկամուտները՝ միաժամանակ զսպելով պաշտոնական ծախսերը։ Չնայած Գվինեայի արտաքին պարտքի բեռը մնում է բարձր, երկիրը այժմ ավելի հետևողական է արտաքին պարտքի վճարման հարցում։

1990-ական թավականներին Գվինեայի մեկ շնչին ընկնող ընթացիկ ՀՆԱ-ն կրճատվել է 16%-ով։

Կառավարությունը վերանայեց մասնավոր ներդրումների օրենսգիրքը 1998 թվականին՝ խթանելու տնտեսական ակտիվությունը ազատ ձեռնարկության ոգով։ Օրենսգիրքը խտրականություն չի դնում օտարերկրացիների և քաղաքացիների միջև և նախատեսում է շահույթի վերադարձ։ Կոնակրիից դուրս օտարերկրյա ներդրումներն ունեն հատկապես բարենպաստ պայմանների իրավունք։ Ներդրումային բոլոր առաջարկները վերանայելու համար ձեւավորվել է ազգային ներդրումային հանձնաժողով։ ԱՄՆ և Գվինեան ստորագրել են ներդրումների երաշխիքային համաձայնագիր, որն առաջարկում է քաղաքական ռիսկերի ապահովագրություն ամերիկացի ներդրողներին OPIC-ի միջոցով։ Գվինեան նախատեսում է բացել արբիտրաժային դատարանների համակարգը, որը թույլ կտա արագ լուծել առևտրային վեճերը։

2009 թվականին միջին աշխատավարձը կազմել է 0,45 դոլար մեկ մարդ/ժամում։

2002 թվականին ԱՄՀ-ն դադարեցրեց Գվինեայի Աղքատության նվազեցման և աճի ծրագիրը (PRGF), քանի որ կառավարությունը չկարողացավ կատարել հիմնական կատարողական չափանիշները։ PRGF-ի ակնարկներում Համաշխարհային բանկը նշել է, որ Գվինեան հասել է իր ծախսային նպատակներին թիրախավորված սոցիալական առաջնահերթ ոլորտներում։ Այնուամենայնիվ, ծախսերը այլ ոլորտներում, առաջին հերթին պաշտպանական ոլորտում, նպաստեցին զգալի հարկաբյուջետային դեֆիցիտի առաջացմանը[4]։ ԱՄՀ-ի միջոցների կորուստը ստիպեց կառավարությանը ֆինանսավորել իր պարտքերը կենտրոնական բանկի կանխավճարների միջոցով։ Անխոհեմ տնտեսական քաղաքականության հետապնդումը հանգեցրել է անհավասարակշռությունների, որոնք դժվար է ուղղել։

Վարչապետ Դիալոյի օրոք կառավարությունը 2004 թվականի դեկտեմբերին սկսեց կոշտ բարեփոխումների օրակարգ, որը նախատեսված էր Գվինեան ԱՄՀ-ի հետ PRGF վերադարձնելու համար։ Արտարժույթի փոխարժեքները թույլ են տվել լողալ, բենզինի գների վերահսկողությունը թուլացել է, իսկ պետական ծախսերը կրճատվել են, մինչդեռ հարկերի հավաքագրումը բարելավվել է։ Այս բարեփոխումները չեն նվազեցրել գնաճը, որը կազմել է 27% 2004 թվականին և 30% 2005 թվականին։ Արտարժույթի արժեզրկումը նույնպես մտահոգիչ էր։ Գվինեական ֆրանկը 2005 թվականի հունվարին մեկ դոլարի դիմաց վաճառվում էր 2550 դոլարով։ 2006 թվականի հոկտեմբերին այն հասել էր 5554 դոլարի դիմաց։ 2016 թվականի օգոստոսին այդ թիվը հասել էր 9089-ի։

Չնայած 2005 թվականին Գվինեան և Մալին կապող նոր ճանապարհի բացմանը, հիմնական ճանապարհների մեծ մասը շարունակում էր վատ վերանորոգվել, ինչը դանդաղեցնում էր ապրանքների առաքումը տեղական շուկաներ։ Էլեկտրաէներգիայի և ջրի պակասը հաճախակի և կայուն է, և շատ ձեռնարկություններ ստիպված են օգտագործել թանկարժեք էներգիայի գեներատորներ և վառելիք՝ բաց մնալու համար։

Global Alumina-ի առաջարկած ալյումինի վերամշակման գործարանի արժեքը գերազանցում է 2 միլիարդ դոլարը։ Alcoa-ն և Alcan-ն առաջարկում են մոտ 1,5 միլիարդ դոլար արժողությամբ ավելի փոքր նավթավերամշակման գործարան։ Միասին դրանք ներկայացնում են ամենամեծ մասնավոր ներդրումը Սահարայի Աֆրիկայում Չադ-Կամերուն նավթամուղից հետո։ Hyperdynamics Corporation-ը ամերիկյան նավթային ընկերություն է, 2006 թվականին պայմանագիր է ստորագրել Գվինեայի օֆշորային Սենեգալի ավազանի նավթային հանքավայրերը 80,000 քառակուսի կիլոմետր (31,000 քառակուսի մղոն) կոնցեսիայի մեջ զարգացնելու վերաբերյալ[5]։

2009 թվականի հոկտեմբերի 13-ին Գվինեայի հանքերի նախարար Մահմուդ Թիամը հայտարարեց, որ Չինաստանի միջազգային հիմնադրամը կներդնի ավելի քան 7 միլիարդ դոլար (4,5 միլիարդ ֆունտ ստեռլինգ) ենթակառուցվածքներում։ Դրա դիմաց նա ասաց, որ ընկերությունը կլինի «ռազմավարական գործընկեր» հանքարդյունաբերությամբ հարուստ երկրի բոլոր հանքարդյունաբերական նախագծերում։ Նա ասաց, որ ընկերությունը կօգնի կառուցել նավահանգիստներ, երկաթուղային գծեր, էլեկտրակայաններ, էժան բնակարաններ և նույնիսկ նոր վարչական կենտրոն մայրաքաղաք Կոնակրիում[6]։ 2011 թվականի սեպտեմբերին 2010 թվականի ընտրություններից հետո հանքերի նախարար Մոհամեդ Լամինե Ֆոֆանան ասաց, որ կառավարությունը տապալել է նախկին ռազմական խունտայի համաձայնագիրը[7]։

Մեծ խնդիր է մնում երիտասարդների գործազրկությունը։ Գվինեային անհրաժեշտ է համապատասխան քաղաքականություն՝ լուծելու քաղաքային երիտասարդության մտահոգությունները։ Խնդիրներից մեկը նրանց կյանքի և հեռուստատեսությամբ տեսածի միջև եղած անհավասարությունն է։ Երիտասարդների համար, որոնք չեն կարողանում աշխատանք գտնել, ավելի հարուստ երկրների տնտեսական հզորությունն ու սպառողականությունը տեսնելը միայն ծառայում է նրանց հետագա հիասթափությանը[8]։

Ոլորտներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանքարդյունաբերություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականին Գվինեան բոքսիտ արտադրող 3-րդ երկիրն էր աշխարհում[9]։

Բոքսիտի արդյունահանումը և ալյումինի արտադրությունը ապահովում են Գվինեայի արտարժույթի մոտ 80%-ը։ Մի քանի ամերիկյան ընկերություններ ակտիվ են այս ոլորտում։ Ադամանդներն ու ոսկին նույնպես արդյունահանվում և արտահանվում են մեծ մասշտաբով՝ ապահովելով լրացուցիչ արտարժույթ։ Կոնցեսիոն պայմանագրեր են կնքվել Գվինեայի երկաթի հանքաքարի հետագա շահագործման համար։

Գվինեան առատորեն օժտված է օգտակար հանածոներով, ունի բոքսիտի աշխարհի ապացուցված պաշարների մոտ մեկ երրորդը, ավելի քան 1,8 միլիարդ տոննա բարձրորակ երկաթի հանքաքար, ադամանդի և ոսկու զգալի հանքավայրեր և ուրանի անորոշ քանակներ։

Վերջերս, Չինաստանի ծաղկող տնտեսության կողմից ալյումինի պահանջարկի աճով, Գվինեայի հարստությունների նկատմամբ նոր հետաքրքրություն է նկատվում։ Alcan և Alcoa կոնսորցիումը, որը Գվինեայի կառավարության հետ համագործակցում է հյուսիս-արևմտյան Գվինեայի CBG հանքարդյունաբերության ոլորտում, հայտարարել են ձուլարանի կառուցման տեխնիկատնտեսական հիմնավորման մասին։ Սա գալիս է կանադական «Գլոբալ Ալյումինա» ստարտափի նմանատիպ նախագծին, որը փորձում է նույն տարածաշրջանում ստեղծել 2 միլիարդ դոլար արժողությամբ ալյումինի գործարան։ 2005 թվականի ապրիլի դրությամբ Գվինեայի Ազգային ժողովը չի վավերացրել Global-ի նախագիծը։

Ակնկալվում էր, որ 2010 թվականին բոքսիտի արդյունահանումից ստացված եկամուտները զգալիորեն կնվազեն՝ կապված հիմնականում համաշխարհային տնտեսական իրավիճակի հետ[10]։

Հանքարդյունաբերության հակասություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գվինեան ունի պողպատի արտադրության հումքի՝ երկաթի հանքաքարի մեծ պաշարներ։ Rio Tinto Group-ը 6 միլիարդ դոլար արժողությամբ Simandou երկաթի հանքաքարի նախագծի սեփականատերն էր, որը նա անվանել էր աշխարհի լավագույն չշահագործված ռեսուրսը։ Ասում են, որ այս նախագիծը նույն մեծության է, ինչ Պիլբարան Արևմտյան Ավստրալիայում[11]։

2017-ին Och-Ziff Capital Management Group-ը մեղավոր ճանաչվեց կաշառակերության բազմամյա սխեմայի մեջ, երբ Արժեթղթերի և բորսաների հանձնաժողովի (SEC) կողմից իրականացված հետաքննությունը հանգեցրեց դատավարության և 412 միլիոն դոլար տուգանքի[12]։ Դրանից հետո SEC-ը նաև հայց ներկայացրեց ԱՄՆ-ում Och-Ziff եվրոպական օպերացիաների ղեկավար Մայքլ Քոհենի դեմ[13][14] տարածաշրջանում կաշառակերության սխեմայում նրա դերի համար[15][16]։

2009-ին Գվինեայի կառավարությունը Սիմանդուի հյուսիսային կեսը տվեց BSGR-ին[21]՝ նախագծում 165 միլիոն դոլարի ներդրման համար և խոստացավ 1 միլիարդ դոլար ծախսել երկաթուղիների վրա՝ ասելով, որ Rio Tinto-ն բավականաչափ արագ չի անցնում արտադրության։ ԱՄՆ արդարադատության նախարարությունը հետաքննեց այն պնդումները, որ BSGR-ը կաշառել է նախագահ Կոնտեի կնոջը, որպեսզի նա ստանա զիջում[17], ինչպես նաև Հետաքննությունների դաշնային բյուրոն, Գվինեայի հաջորդ ընտրված նախագահ Ալֆա Կոնդեն և այլ ազգային և միջազգային կազմակերպություններ։ .

2014 թվականի ապրիլին Գվինեայի կառավարությունը չեղյալ հայտարարեց ընկերության հանքարդյունաբերության իրավունքները Սիմանդուում։ BSGR-ը հերքել է որևէ ապօրինություն և 2014 թվականի մայիսին դիմել է արբիտրաժ՝ կապված Գվինեայի կառավարության որոշման հետ՝ օտարել հանքարդյունաբերության իր իրավունքները[18]։ 2019 թվականի փետրվարին BSGR-ը և Գվինեայի նախագահ Ալֆա Կոնդեն պայմանավորվել են հանել ապօրինի գործողությունների վերաբերյալ բոլոր մեղադրանքները, ինչպես նաև սպասվող արբիտրաժային գործը[19]։ Համաձայնագրի համաձայն՝ BSGR-ը կհրաժարվի Սիմանդուի նկատմամբ իրավունքներից՝ միաժամանակ ունենալով շահագրգռվածություն ավելի փոքր Զոգոտայի ավանդի նկատմամբ, որը մշակվելու էր Niron Metals-ի ղեկավար Միք Դևիսի կողմից[20][21]։

2010 թվականին Rio Tinto-ն պարտավորեցնող համաձայնագիր ստորագրեց Aluminium Corporation of China Limited-ի հետ՝ համատեղ ձեռնարկություն ստեղծելու Simandou երկաթի հանքաքարի նախագծի համար[22]։ 2016 թվականի նոյեմբերին Ռիո Տինտոն խոստովանեց, որ 10,5 միլիոն դոլար է վճարել նախագահ Ալֆա Կոնդեի մերձավոր խորհրդականին՝ Սիմանդուի նկատմամբ իրավունքներ ստանալու համար[23]։ Կոնդեն ասել է, որ ինքը ոչինչ չգիտի կաշառքի մասին և հերքել է իր մեղքը։ Այնուամենայնիվ, FRANCE 24-ի կողմից ձեռք բերված ձայնագրությունների համաձայն, Գվինեայի իշխանությունները տեղյակ են եղել Սիմանդու կաշառքների մասին[24]։

2017 թվականի հուլիսին Միացյալ Թագավորությունում գործող խարդախության դեմ պայքարի կարգավորիչը, Serious Fraud Office-ը (SFO) և Ավստրալիայի դաշնային ոստիկանությունը[25] հետաքննություն սկսեցին Գվինեայում Ռիո Տինտոյի բիզնես պրակտիկայի վերաբերյալ[26][27]։

2016 թվականի նոյեմբերին Գվինեայի հանքարդյունաբերության նախկին նախարար Մահմուդ Թիամը մեղադրեց Ռիո Տինտոյի Գվինեայի շահագործման բաժնի ղեկավարին 2010 թվականին իրեն կաշառք առաջարկելու մեջ՝ վերականգնելու Ռիո Տինտոյի վերահսկողությունը չմշակված Simandou նախագծի կեսի վրա։

2011 թվականի սեպտեմբերին Գվինեան ընդունեց հանքարդյունաբերության նոր օրենսգիրքը։ Օրենքը ստեղծեց հանձնաժողով՝ վերանայելու կառավարական գործարքները, որոնք ձեռք են բերվել 2008 թվականին բռնապետության ավարտից մինչև Կոնդեի իշխանության գալը ընկած օրերին[28]։

2015 թվականի սեպտեմբերին Ֆրանսիայի ֆինանսական հանրային դատախազությունը հետաքննություն սկսեց նախագահ Ալֆա Կոնդի որդու՝ Մուհամեդ Ալֆա Կոնդեի նկատմամբ[29]։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել պետական միջոցների յուրացման և ֆինանսական և այլ օգուտներ ստանալու մեջ Գվինեայի հանքարդյունաբերությամբ հետաքրքրված ֆրանսիական ընկերություններից[30][31]։

2016 թվականի օգոստոսին Գաբոնի նախկին վարչապետի որդին, որը աշխատում էր Och-Ziff's Africa Management Ltd-ում, ձերբակալվեց ԱՄՆ-ում և մեղադրվեց Գվինեայում, Չադում և Նիգերում պաշտոնյաներին կաշառելու մեջ ընկերության անունից՝ ապահովելու հանքարդյունաբերական կոնցեսիաներ[32] և հասանելիություն ստանալ համապատասխան գաղտնի տեղեկատվությանը[33]։ Հետաքննությունը նաև պարզել է, որ նա ներգրավված է եղել Գվինեայի հանքարդյունաբերության մասին օրենքի վերաշարադրման մեջ նախագահ Կոնդեի կառավարման տարիներին[34]։ 2016 թվականի դեկտեմբերին ԱՄՆ արդարադատության նախարարությունը հայտարարեց, որ տղամարդն իրեն մեղավոր է ճանաչել Աֆրիկայում պետական պաշտոնյաներին կոռուպցիոն վճարումներ կատարելու դավադրության մեջ[33]։

Համաձայն Global Witness-ի զեկույցի՝ Սեյբլ Մայնինգը ձգտել է երկաթի հանքաքարի հետախուզման իրավունք ստանալ Գվինեայի Նիմբա լեռան վրա՝ աջակցելով Կոնդի նախագահական արշավին և կաշառելով որդուն[35]։ 2016 թվականի մարտին Գվինեայի իշխանությունները հրամայել են հետաքննություն անցկացնել այդ հարցի շուրջ[36]։

Կոնդի կառավարությունը հետաքննեց նաև երկու այլ պայմանագրեր, որոնցից մեկը Hyperdynamic-ին թողեց Գվինեայի օֆշորային վարձակալության հատկացումների մեկ երրորդը, ինչպես նաև Rusal-ի կողմից Friguia ալյումինի նավթավերամշակման գործարանի գնումը, ասվում էր, որ Rusal-ը շատ քիչ է վճարել[37]։

Գյուղատնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գվինեան նաև աճի զգալի ներուժ ունի գյուղատնտեսության և ձկնորսության ոլորտներում։ Հողատարածքը, ջուրը և կլիմայական պայմանները հնարավորություն են տալիս լայնածավալ ոռոգվող հողագործության և ագրոարդյունաբերության համար։ Այս բոլոր ոլորտներում կան ներդրումների և առևտրային գործունեության հնարավորություններ, սակայն Գվինեայի վատ զարգացած ենթակառուցվածքը շարունակում է խոչընդոտներ առաջացնել ներդրումային ծրագրերի համար։

Էներգիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գվինեայում էներգիայի երեք հիմնական աղբյուրներ են կազմում՝ կենսազանգվածը, նավթը և հիդրոէներգիան։ 78%-ով կենսազանգվածը (հիմնականում փայտածուխը) ամենամեծ ներդրումն է ունենում Գվինեայում առաջնային էներգիայի սպառման մեջ։ Այն տեղական արտադրության է, մինչդեռ Գվինեան ներմուծում է բոլոր նավթամթերքները։

Հաղորդակցություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գվինեայի բնակիչներն ամենաաղքատներից են Արևմտյան Աֆրիկայում[38], և այս իրողությունն արտահայտվում է երկրի հեռահաղորդակցության միջավայրի զարգացման մեջ։ Ռադիոն Գվինեայի հանրության համար տեղեկատվության ամենակարևոր աղբյուրն է և միակը, որը հասանելի է ամբողջ երկրում։

Գոյություն ունի մեկ պետական ռադիո ցանց, աճող թվով մասնավոր ռադիոկայաններ և մեկ պետական հեռուստաընկերություն։ Ֆիքսված հեռախոսակապի համակարգը անբավարար է, 2012 թվականին երկրի 10,5 միլիոն բնակչին սպասարկելու համար ընդամենը 18,000 գիծ կար։ Բջջային համակարգը արագ աճում է և 2012 թվականին ունեցել է մոտ 4,8 միլիոն գիծ։ Համացանցի օգտագործումը շատ ցածր է՝ հասնելով բնակչության ընդամենը 1,5%-ին 2012 թվականին։

Տնտեսական վիճակագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետևյալ աղյուսակում ներկայացված են 1990–2017 թվականների տնտեսական հիմնական ցուցանիշները[39]․

Տարի ՀՆԱ

(Մլրդ ԱՄՆ դոլար)

ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով

(ԱՄՆ դոլար)

ՀՆԱ

(Մլրդ ԱՄՆ դոլար անվանական)

ՀՆԱ աճ
(իրական) 		Գնաճ
(տոկոս) 		Պետական պարտք
(ՀՆԱ տոկոս)
1990 5.51 916 3.7 3.7% 25.7% 72%
1995 7.53 961 5.1 5.1% 5.6% 67%
2000 9.92 1,134 4.0 4.0% 6.8% 91%
2005 12.96 1,354 4.5 4.5% 31.4% 98%
2006 13.70 1,398 4.2 4.2% 34.7% 95%
2007 14.98 1,490 6.3 6.3% 22.9% 61%
2008 15.90 1,542 7.0 7.0% 18.4% 58%
2009 15.78 1,489 6.8 −0.6% 4.7% 61%
2010 16.64 1,530 6.9 6.9% 15.5% 69%
2011 17.94 1,607 6.8 6.0% 21.4% 58%
2012 19.35 1,690 7.4 7.3% 15.2% 27%
2013 20.44 1,740 8.4 8.4% 11.9% 34%
2014 21.57 1,791 8.8 8.8% 9.7% 35%
2015 22.57 1,828 8.8 8.8% 8.2% 42%
2016 24.37 1,926 8.6 8.2% 8.2% 43%
2017 26.47 2,041 10.3 9.7% 8.9% 40%
Գվինեայի արտահանման ուղղությունները, 2006

ՀՆԱ. գնողունակության համարժեքություն – 26,5 միլիարդ դոլար (2017)

ՀՆԱ – իրական աճի տեմպ՝ 6,7% (2017)

ՀՆԱ – մեկ շնչի հաշվով. գնողունակության համարժեքություն – $2000 (2017)

ՀՆԱ – կազմը՝ ըստ ոլորտների.

Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն՝ 47% (2006)

Ընտանիքի եկամուտը կամ սպառումը ըստ տոկոսային մասնաբաժնի.

  • ամենացածր 10%՝ 2,7% (2007)
  • ամենաբարձր 10%՝ 30,3% (2007)

Գնաճի մակարդակը (սպառողական գներ)՝ 8.9% (2017 թ.)

Աշխատուժ՝ 5,558 միլիոն (2017 թ.)

Աշխատուժ – ըստ մասնագիտության.

  • գյուղատնտեսություն 76%,
  • արդյունաբերություն և ծառայություններ 24% (2006)

Գործազրկության մակարդակը` 2,8% (2017)

Բիզնեսով զբաղվելու հնարավորություն՝ 179-րդ[40]

Բյուջե

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • եկամուտ՝ 382,7 մլն դոլար
  • ծախսեր՝ $711,4 մլն (2004)

Արդյունաբերություն՝

  • բոքսիտ, ոսկի, ադամանդ;
  • ալյումինի վերամշակում;
  • թեթև արդյունաբերություն
  • գյուղատնտեսական վերամշակող արդյունաբերություն

Արդյունաբերական արտադրության աճի տեմպը՝ 8% (2017)

Էլեկտրաէներգիա, արտադրություն՝ 1 միլիարդ կՎտժ (2015)

Էլեկտրաէներգիա, արտադրություն ըստ աղբյուրի.

  • հանածո վառելիք՝ 63,55%
  • հիդրո` 36.45%
  • միջուկային։ 0%
  • այլ՝ 0% (1998)

Էլեկտրաէներգիա, սպառում` 930 մլն կՎտժ (2015)

Էլեկտրաէներգիա, արտահանում՝ 0 կՎտժ (2016)

Էլեկտրաէներգիա, ներմուծում` 0 կՎտժ (2016)

Գյուղատնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ապրանքներ՝ բրինձ, սուրճ, արքայախնձոր, արմավենու միջուկներ, կասավա (տապիոկա), բանան, կարտոֆիլ; խոշոր եղջերավոր անասուններ, փայտանյութ

Արտահանում` 2,115 միլիարդ դոլար (2017)

Ներմուծում` 2,475 միլիարդ դոլար (2017)

Արտաքին պարտք՝ 1,53 միլիարդ դոլար (31 դեկտեմբերի 2017)

Տնտեսական օգնություն, ստացող՝ 359,2 միլիոն դոլար (1998)

Արժույթ՝ 1 Գվինեական ֆրանկ (GNF) = 100 սանտիմ

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • LaVarre Jr., William J. (1922 թ․ օգոստոս). «Discovering Diamonds In British Guiana». The World's Work: A History of Our Time. XLIV: 425–433. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 4-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գվինեայի տնտեսություն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «Guinea». Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  2. ↑ «Bauxite and alumina» (PDF), Mineral Resources Program, U.S. Geological Survey, 2009 թ․ հունվար, Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2009 թ․ մայիսի 9-ին
  3. ↑ Baten, Jörg (2016). A History of the Global Economy. From 1500 to the Present. Cambridge University Press. էջեր 331–332. ISBN 9781107507180.
  4. ↑ International Business Publications, USA (2013 թ․ օգոստոս). Guinea Investment and Business Guide, Volume 1: Strategic and Practical Information. Lulu.com. էջ 28. ISBN 9781438767710. {{cite book}}: |last= has generic name (օգնություն)
  5. ↑ «Joint Venture Opportunity Offshore the West Coast of Africa» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ փետրվարի 7-ին.Hyperdynamics Corporation (2008)
  6. ↑ «Guinea confirms huge China deal». BBC News. London. 2009 թ․ հոկտեմբերի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  7. ↑ «Guinea mining: PM defends radical industry shake-up». BBC. 2011 թ․ սեպտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 21-ին.
  8. ↑ Joschka Philipps, "Explosive youth: Focus" Արխիվացված 26 Մայիս 2010 Wayback Machine, D+C (Development and Cooperation), funded by Germany's Federal Ministry for Economic Cooperation and Development,(2010/05) pages 190–193]. Inwent.org
  9. ↑ USGS Bauxite Production Statistics
  10. ↑ Mining Weekly, "Guinea bauxite income seen down 60% in 2010" 28 September 2009 (original source: Reuters)
  11. ↑ «Mining Weekly – West Africa emerging as new Pilbara as miners race to develop iron-ore projects». Miningweekly.com. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  12. ↑ «U.S. SEC charges two former Och-Ziff executives in bribery case». Reuters. 2017 թ․ հունվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 7-ին.
  13. ↑ «Michael Cohen, Once of Och-Ziff, Charged With Fraud by U.S.». Bloomberg L.P. 2018 թ․ հունվարի 3. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 7-ին.
  14. ↑ Moyer, Liz (2018 թ․ հունվարի 3). «Former Och Ziff hedge fund executive indicted for fraud in Africa investment scheme, prosecutor says». CNBC. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 7-ին.
  15. ↑ «Two Ex-Och-Ziff Executives Accused by SEC in Bribery Scheme». Bloomberg L.P. 2017 թ․ հունվարի 26. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 7-ին.
  16. ↑ GAN. «SEC charges two 'masterminds' behind Och-Ziff Africa bribe scheme». Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 7-ին.
  17. ↑ Radden Keefe, Patrick (2013 թ․ հուլիսի 8). «Buried Secrets: How an Israeli billionaire wrested control of one of Africa's biggest prizes». A Reporter at Large. The New Yorker. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
  18. ↑ «UPDATE 2-BSGR starts arbitration against Guinea over lost mining rights». Reuters. 2017 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  19. ↑ «Mining Billionaire Ends Bitter Guinea Dispute After Months of Secret Negotiations». Bloomberg L.P. 2019 թ․ փետրվարի 25. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  20. ↑ «Israeli Billionaire Steinmetz's BSGR Settles Guinea Row, Looks to Zogota Iron Ore». Haaretz. 2019 թ․ փետրվարի 25. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  21. ↑ Goodley, Simon (2019 թ․ փետրվարի 25). «Beny Steinmetz settles dispute with Guinea over iron ore project». The Guardian. ISSN 0261-3077. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  22. ↑ «Chinalco, Rio Tinto And Russal Are Fighting Over Mining Rights And Power in Guinea». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  23. ↑ Samb, Sonali Paul and Saliou. «Rio Tinto suspends senior executive after Guinea investigation». Reuters UK. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  24. ↑ «Audio recordings drag Guinea president into mine bribery scandal – France 24». France 24. 2016 թ․ դեկտեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  25. ↑ AFP. «UK Serious Fraud Office probes Rio Tinto Guinea project». The Citizen. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 3-ին.
  26. ↑ Staff; Reuters (2017 թ․ հուլիսի 25). «SFO says it is investigating Rio Tinto over Guinea operations». The Guardian. ISSN 0261-3077. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 3-ին. {{cite news}}: |last2= has generic name (օգնություն)
  27. ↑ «UK's SFO says opens investigation into Rio Tinto Group». Reuters. 2017 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 3-ին.
  28. ↑ Danny Fortson, "Secret deal threatens big miners" Արխիվացված 11 Հունվար 2014 Wayback Machine The Sunday Times (3 June 2012)]. Scribd.com (3 June 2012).
  29. ↑ «French Justice investigating the lifestyle of the son of Guinean president». Ecofin Agency. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  30. ↑ «Enquête sur le fils du président guinéen». Le Parisien. 2017 թ․ փետրվարի 19. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  31. ↑ ISSAfrica.org. «Another president's son caught with his hand in the cookie jar? – ISS Africa». ISS Africa. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  32. ↑ Stevenson, Alexandra (2016 թ․ օգոստոսի 16). «Bribery Arrest May Expose African Mining Rights Scandal Tied to Och-Ziff». The New York Times. ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  33. ↑ 33,0 33,1 «Gabonese National Pleads Guilty to Foreign Bribery Scheme». Justice.gov. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  34. ↑ «U.S. Case into Fixer for Och-Ziff Venture Gets Support in Guinea». Bloomberg L.P. 2016 թ․ օգոստոսի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  35. ↑ Witness, Global. «The Deceivers». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  36. ↑ «Guinea: Sable Mining Bribery Under Probe». The NEWS (Monrovia). 2016 թ․ մայիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
  37. ↑ «Guinea targets 3 firms in resource contract review – source». Creamer Media's Mining Weekly. Reuters. 2012 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 25-ին.
  38. ↑ "", BBC News, 14 March 2012. Retrieved 4 February 2014.
  39. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  40. ↑ «Doing Business in Guinea 2012». World Bank. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 18-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գվինեայի_տնտեսություն&oldid=10028132» էջից