Բոքսիտ
Բոքսիտ, առաջացել է ֆրանսերեն Լե Բո (Les Baux) տեղանքի անունից, որտեղ էլ հայտնաբերվել է առաջին բոքսիտների հանքավայրը։ Բոքսիտը ալյումինի հիմնական աղբյուրն է հանդիսանում։ Բաղկացած են հիմնականում ալյումինի հիդրօքսիդներից, երկաթի և սիլիցիումի օքսիդներից։
Հանքագոյացնող միներալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոքսիտների գլխավոր հանքագոյացնող միներալներն են գիբսիտը (Al(OH)3) բյոմիտը (γ-AlO(OH)), դիասպորը (α-AlO(OH)), գյոթիտը, հիդրոհեմատիտը, հիդրոգյոտիտը, կաոլինիտը, քլորիտները, ռուտիլը, իլմենիտը և այլն։ Գույնը՝ սովորաբար կարմիր, գորշ–շագանակագույն։ Բնության մեջ հանդիպում է պինդ, ծակոտկեն, հողանման, փուխր և կավանման ագրեգատներով։
Կառուցվածքային հատկանիշներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ կառուցվածքային հատկանիշների՝ առանձնացնում են բեկորային (պելիտային, ավազաքարային, կոպճաքարային, կոնգլոմերատային) և կոնկրեցիոն (ձվաքարային(կրաքարի մի տեսակը, որ ձվի նման նախշեր ունի), սիսեռաքարային, լիմոնիտային)։
Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոքսիտների ծագումը գլխավորապես կապված է նստվածքային և լատերիտային ապարների հետ։
Տարածում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոքսիտները լայն տարածված են արևադարձային երկրներում, հատկապես Գվինեայում, Ավստրալիայում: 2009 թվականին Ավստրալիան առաջին երկիրն էր աշխարհում բոքսիտների արդյունահանումով, այն գրեթե կազմում էր ընդհանուր պաշարների մեկ երրորդ մասը: Նրան հաջորդում են Չինաստանը, Բրազիլիան, Հնդկաստանը և Գվինեան:
Թեև ալյումինի պահանջարկը արագ աճում է, այնուհանդերձ բոքսիտների պաշարները բավարար են ալյումինի համաշխարհային պահանջները դեռևս մի քանի դար բավարարելու համար:
| Երկիր | Հանքարդյունաբերություն | Պաշար | Ընդհանուր պաշար | |
|---|---|---|---|---|
| 2010 | 2011 (դրությամբ) | |||
 Գվինեա |
17,400 | 18,000 | 7,400,000 | 8,600,000 |
 Ավստրալիա |
68,400 | 67,000 | 6,200,000 | 7,900,000 |
 Վիետնամ |
80 | 80 | 2,100,000 | 5,400,000 |
 Ճամայկա |
8,540 | 10,200 | 2,000,000 | 2,500,000 |
 Բրազիլիա |
28,100 | 31,000 | 3,600,000 | 2,500,000 |
 Գայանա |
1,760 | 2,000 | 850,000 | 900,000 |
 Հնդկաստան |
18,000 | 20,000 | 900,000 | 1,400,000 |
 Չինաստան |
44,000 | 46,000 | 830,000 | 2,300,000 |
 Հունաստան |
2,100 | 2,100 | 600,000 | 650,000 |
 Իրան |
— | 500[2] | — | — |
 Սուրինամ |
4,000 | 5,000 | 580,000 | 600,000 |
 Սիերա Լեոնե |
1,090 | 1,700 | 180,000 | ? |
 Ղազախստան |
5,310 | 5,400 | 160,000 | 450,000 |
 Վենեսուելա |
2,500 | 4,500 | 320,000 | 350,000 |
 Ռուսաստան |
5,480 | 5,800 | 200,000 | 250,000 |
 ԱՄՆ |
30[2] | Ոչ արդյունաբերական | 20,000 | 40,000 |
| Այլ երկրներում | 2,630 | 2,600 | 3,300,000 | 3,800,000 |
| Ընդհանուր պաշարները | 209,000 | 220,000 | 29,000,000 | 38,000,000 |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Bauxite and Alumina» (PDF)։ U.S. Geological Survey (Mineral Commodity Summaries)։ January 2012։ էջ 27։ Վերցված է August 1, 2012
- ↑ 2,0 2,1 «World mineral statistics | MineralsUK»։ Bgs.ac.uk։ Վերցված է 2013-10-25
