Ալֆա Կոնդե

	Ալֆա Կոնդե; ߞߐ߲ߘߍ
Կուսակցություն՝	Rally of the Guinean People?
Կրթություն՝	Փարիզ 1 Պանթեոն-Սորբոն համալսարան և Մոսկվայի ժողովուրդների բարեկամության համալսարան
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ, գրող, պետական գործիչ և international forum participant
Դավանանք	իսլամ
Ծննդյան օր	մարտի 4, 1938 (85 տարեկան)
Ծննդավայր	Boké, French Guinea, Ֆրանսիական Արևմտյան Աֆրիկա
Քաղաքացիություն	Գվինեա
Ի ծնե անուն	ߞߐ߲ߘߍ և ߞߐ߲ߘߍ߫
Ամուսին	Djené Kaba Condé?
Պարգևներ	, Մոհամմեդիի օրդեն, Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների պետական ինստիտուտի պատվավոր դոկտոր, honorary doctor of Général Lansana Conté University? (մարտի 22, 2019) և
Alpha Condé

Ալֆա Կոնդե (ֆր.՝ Alpha Condé; մարտի 4, 1938(1938-03-04)^[1]^[2]^[3], Boké, French Guinea, Ֆրանսիական Արևմտյան Աֆրիկա), Գվինեայի քաղաքական գործիչ։ Գվինեայի նախագահ (21 դեկտեմբերի 2010, 5 սեպտեմբերի 2021)։ Զինված պետական հեղաշրջման հետևանքով իշխանությունից հեռացվել է։ Աֆրիկյան միության նախագահ (30 հունվարի 2017-28 հունվարի 2018)։ «Գվինեայի ժողովրդի միավորում» կուսակցության հիմնադիրն ու առաջնորդը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատանեկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազգությամբ Մալինկա է։ 15 տարեկանում արտագաղթել է Ֆրանսիա, որտեղ հաճախել է Փարիզի և Սորբոնի դպրոց։ Մինչև 1991 թվականը նա արտագաղթել է ընդդիմության պատճառով՝ Ահմեդ Սեկու Տուրեի և Լանսանա Կոնտեի ռեժիմներին։ Ավելի ուշ դարձել է Սոցինտերնի մեջ մտնող Գվինեայի ժողովրդի միավորման ընդդիմադիր կուսակցության առաջնորդը, որին աջակցում են հիմնականում մալինկեի ազգության ներկայացուցիչները։

Քաղաքական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մասնակցել է 1993 թվականի նախագահական ընտրություններին, պաշտոնական տվյալներով ստացել է ձայների 19,6 տոկոսը, հաղթել է Լանսան Կոնտեն։ 1998 թվականի նախագահական ընտրություններում ստացել է ձայների 16,6 տոկոսը (հաղթել է կրկին Լանսան Կոնտեն), ընտրություններից երկու օր անց ձերբակալվել է։ 2000 թվականին սկսվեց դատական գործընթացը, Կոնդեն մեղադրվեց նախագահ Լանսան Կոնտեին սպանելու մտադրության մեջ։ Սեպտեմբերին Կոնդեն դատապարտվել էր 5 տարվա ազատազրկման, սակայն 2001 թվականին վաղաժամկետ ազատ էր արձակվել, նրան արգելվել էր զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ։ 2001-2005 թվականներին Կոնդեն բնակվում էր Ֆրանսիայում։

2009 թվականի սեպտեմբերի 28-ին խոշոր ընդդիմադիր հանրահավաքից հետո Կոնդեն, որն այդ ժամանակ գտնվում Էր Նյու Յորքում, հայտարարել է հասարակական շարժումների մոբիլիզացման մասին և կոչ է արել շարունակել բողոքի ակցիաները Գվինեայի «քրեական ռեժիմի» դեմ^[4]^[5]։ Հոկտեմբերի 1-ին Ալֆա Կոնդեն մերժել է Կամարայի ազգային միասնության կառավարություն ստեղծելու առաջարկը՝ ռազմական խմբավորման ղեկավարին անվանելով «անվստահելի գործընկեր»։

Գվինեայի Նախագահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի հունիսի 27-ին նախագահական ընտրությունների առաջին փուլում ստացել է 553 021 ձայն (20,67 տոկոս)՝ Սելու Դալեյն Դիալոյից հետո զբաղեցնելով երկրորդ տեղը և դուրս գալով երկրորդ փուլ։ Նախնական տվյալներով՝ երկրորդ փուլում Կոնդեն ստացել է ձայների 52,52 տոկոսը՝ Դիալոյի 47,48 տոկոսի դիմաց^[6], ինչից հետո հայտարարել Է ընտրություններում իր հաղթանակի մասին^[7]։

2011 թվականի հուլիսին Կոնդեի նստավայրի վրա մահափորձ էր կատարվել․ հարձակվողները գնդակոծել էին նրա ննջասենյակը նռնականետից, սակայն նախագահը չէր տուժել, քանի որ երջանիկ պատահականությամբ գիշերել էր մեկ այլ սենյակում^[8]։

2015 թվականի հոկտեմբերի 17-ին նախագահական ընտրությունների ժամանակ Կոնդեն ձայների 57,85%-ով վերընտրվել է երկրորդ ժամկետով՝ բացարձակ մեծամասնություն ստանալով քվեարկության առաջին փուլում։ Ընդդիմությունը պնդում էր, որ ընտրությունները մթագնել են խարդախությամբ։ Սելու Դիալոն, ով ստացել է ձայների մոտ 30 տոկոսը, հրաժարվել է ընդունել արդյունքները՝ պնդելով, որ քվեարկությունը կեղծված է եղել։ Նա կառավարությանը մեղադրել է ընտրողներին ահաբեկելու, քվեաթերթիկների լցոնման, անչափահասներին քվեարկության թույլտվություն տալու և ընտրական գործընթացի փոփոխությունների մեջ։ Սակայն նա պաշտոնական դիմում չի հրապարակել։ Կոնդեն երդվել է երկրորդ անգամ 2015 թվականի դեկտեմբերի 14-ին։

2016 թվականին ֆրանսիական France-24 լրատվական ալիքը հրապարակել է ձայնագրություն, որից հետևում է, որ Ռիո Տինտոն անգլո-ավստրալիական հանքարդյունաբերական ընկերությունը 10,5 մլն դոլար է վճարել նախագահ Կոնդեի խորհրդականին՝ Ֆրանսուա դե Կոմբրետին, որպեսզի շահի Սիմանդոու հանքում արդյունահանման իրավունքներ։ Չնայած նախագահ Կոնդեի այն հայտարարությանը, թե դե Կոմբրետը միայնակ է գործել, սակայն դե Կոմբրետի մոտիկությունը նախագահին սկանդալ և հրաժարական է առաջացրել Ռիո Տինտոյի ղեկավարությունում.

Երրորդ ժամկետը, բողոքները և տապալումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի աշնանը Գվինեայում զանգվածային բողոքներ են սկսվել հերթական խորհրդարանական ընտրությունների բազմակի հետաձգումների պատճառով։ Իրավիճակը սրվել է այն բանից հետո, երբ 2019 թվականի դեկտեմբերի 20-ին Ալֆա Կոնդեն ներկայացրեց նոր սահմանադրության նախագիծը, որը թույլ էր տալիս Կոնդեին երրորդ ժամկետով ընտրվել նախագահ ։

Կոնդեի նախորդ երկու նախագահական ժամկետը զրոյացնող սահմանադրական փոփոխությունները հավանության են արժանացել 2020 թվականի մարտի 22-ին կայացած հանրաքվեում։ Հանրաքվեի արդյունքների հրապարակումից անմիջապես հետո բողոքի ակցիաները նոր թափ են ստացել։ Կոնակրիում և այլ քաղաքներում ընդդիմության կողմնակիցները դուրս են եկել փողոց, այրել մեքենաները և բարիկադներ կառուցել։ Ցուցարարներին ցրելու համար ոստիկանությունը կիրառել է արցունքաբեր գազ, իսկ որոշ վայրերում նաև հրազեն^[9]։ Սահմանադրական փոփոխություններին դեմ են արտահայտվել ԱՄՆ-ն, Ֆրանսիան, Աֆրիկյան միությունը, Արևմտյան Աֆրիկայի երկրների տնտեսական համայնքը։ Ընդ որում, Ռուսաստանը աջակցություն է ցուցաբերել նախաձեռնությանը եկեղեցում, և, ինչպես նշվում է, քաղաքական խորհրդատու եկեղեցում դարձավ ռուսաստանցի Վիկտոր Բոյրակինը, որը կապված է «Ռուսալ» ընկերության հետ, որն ունի տնտեսական շահեր Գվինեայում^[10]^[11]։

2020 թվականի հոկտեմբերի 18-ին տեղի ունեցան նախագահական ընտրություններ։ Այն բանից հետո, երբ ընտրական հանձնաժողովի նախագահը հայտարարել է, որ Կոնդեն առաջատարն է ընտրությունների արդյունքներով, երկրի մայրաքաղաքում անկարգություններ են սկսվել, որոնց հետևանքով զոհվել է առնվազն 10 մարդ^[12]։ 2020 թվականի նոյեմբերի 7-ին Գվինեայի Սահմանադրական դատարանը հաստատել է նախագահական ընտրությունների վերջնական արդյունքները և այն հաղթող է հռչակել Ալֆա Կոնդեին, որը, պաշտոնական տվյալներով, հավաքել է ձայների 59,5 տոկոսը^[13]։

2021 թվականի սեպտեմբերի 5-ին Ալֆա Կոնդեն տապալվեց և ձերբակալվեց ռազմական հեղաշրջման արդյունքում։

2022 թվականի դեկտեմբերի 9-ին ԱՄՆ ֆինանսների նախարարությունը հրապարակել է ավելի քան քառասուն անձանց ցուցակը, որոնց թիրախում են պատժամիջոցները կոռուպցիոն գործողությունների և մարդու իրավունքների ոտնահարման համար։ Օտարերկրյա ակտիվների վերահսկման գրասենյակի (OFAC) թիրախների թվում գանձապետական դեպարտամենտի ֆինանսական վերահսկող մարմինը Alpha Condé-ն է:[1].

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուհամադիյա շքանշան (4 մարտի 2014, Մարոկկո)^[14]
Բարեկամության շքանշանը (27 սեպտեմբերի 2017 թվական, Ռուսաստան) ռուս-գվինեական հարաբերությունների զարգացման գործում ունեցած անձնական մեծ ավանդի համար է^[15]։ Մոսկվայում կայացած հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հանձնվել է անձամբ^[16]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^2,0 ^2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Davos 2014 Participant List
↑ «Junta bans gatherings, declares two days of mourning» (անգլերեն)։ France24։ 2009-09-30։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-09-ին։ Վերցված է 2009-09-30
↑ «Guinea protests 'will continue'» (անգլերեն)։ BBC News։ 2009-09-29։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-09-ին։ Վերցված է 2009-09-30
↑ «Conde declared Guinea poll victor»։ Al Jazeera։ 2010-11-15
↑ Second tour Présidentielle 2010 — Résultats provisoires Archived 2010-11-11 at the Wayback Machine.(ֆր.)
↑ Кусов Виталий։ «Альфа Конде: президент Гвинеи, биография и правление»։ Правители Африки: XXI век (ռուսերեն)։ Վերցված է 2017-12-18
↑ Гвинея: парламентские выборы и референдум по внесению поправок в конституцию, 22 марта 2020 г.
↑ Как «Русал» помог президенту Гвинеи продлить свою власть
↑ Bloomberg узнал о российском советнике в администрации президента Гвинеи
↑ Альфа Конде побеждает на президентских выборах в Гвинее
↑ Конституционный суд Гвинеи признал Альфу Конде победителем на президентских выборах
↑ Guinean Pres. offers official dinner in honor of HM the King
↑ «Указ Президента Российской Федерации от 27 сентября 2017 года № 442 «О награждении орденом Дружбы Президента Гвинейской Республики Конде А.»»։ Официальный интернет-портал правовой информации։ 27 сентября 2017։ Արխիվացված է օրիգինալից 2020-11-20-ին։ Վերցված է 28 сентября 2017
↑ «Переговоры с Президентом Гвинейской Республики Альфой Конде»։ Президент России։ 28 сентября 2017։ Վերցված է 28 сентября 2017

[_d47053690b939e37-1] 1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_345f413524779fcd-2] 2,0 ^2,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_2192eed0bb3e8708-3] 3,0 ^3,1 Davos 2014 Participant List

[ban-4] «Junta bans gatherings, declares two days of mourning» (անգլերեն)։ France24։ 2009-09-30։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-09-ին։ Վերցված է 2009-09-30

[5] «Guinea protests 'will continue'» (անգլերեն)։ BBC News։ 2009-09-29։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-09-ին։ Վերցված է 2009-09-30

[6] «Conde declared Guinea poll victor»։ Al Jazeera։ 2010-11-15

[7] Second tour Présidentielle 2010 — Résultats provisoires Archived 2010-11-11 at the Wayback Machine.(ֆր.)

[8] Кусов Виталий։ «Альфа Конде: президент Гвинеи, биография и правление»։ Правители Африки: XXI век (ռուսերեն)։ Վերցված է 2017-12-18

[9] Гвинея: парламентские выборы и референдум по внесению поправок в конституцию, 22 марта 2020 г.

[10] Как «Русал» помог президенту Гвинеи продлить свою власть

[11] Bloomberg узнал о российском советнике в администрации президента Гвинеи

[12] Альфа Конде побеждает на президентских выборах в Гвинее

[13] Конституционный суд Гвинеи признал Альфу Конде победителем на президентских выборах

[14] Guinean Pres. offers official dinner in honor of HM the King

[15] «Указ Президента Российской Федерации от 27 сентября 2017 года № 442 «О награждении орденом Дружбы Президента Гвинейской Республики Конде А.»»։ Официальный интернет-портал правовой информации։ 27 сентября 2017։ Արխիվացված է օրիգինալից 2020-11-20-ին։ Վերցված է 28 сентября 2017

[16] «Переговоры с Президентом Гвинейской Республики Альфой Конде»։ Президент России։ 28 сентября 2017։ Վերցված է 28 сентября 2017

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]