Գորան Բրեգովիչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գորան Բրեգովիչ
Goran Bregovic , 2007.jpg
Բնօրինակ անունսերբախորվաթ․՝ Горан Бреговић
Ծնվել էմարտի 22, 1950(1950-03-22)[1] (72 տարեկան)
Սարաևո, Բոսնիայի և Հերցեգովինայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ
ԵրկիրFlag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg Ֆրանսիա
Ժանրերժամանակակից ժողովրդական երաժշտություն
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ, կինոդերասան և ստուդիական երաժիշտ
Գործիքներկիթառ[2] և վոկալ[2]
ԼեյբլWrasse Records?
ԱնդամակցությունBijelo Dugme?, Kodeksi?, Jutro? և Weddings and Funerals Orchestra?
ԱմուսինDženana Sudžuka?
Կայքgoranbregovic.rs
Commons-logo.svg Goran Bregović Վիքիպահեստում

Գորան Բրեգովիչ (սերբ.՝ Горан Бреговић, Goran Bregović, ծնվ.՝ մարտի 22, 1950(1950-03-22)[1], Սարաևո, Բոսնիայի և Հերցեգովինայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ), երաժիշտ և երգահան։ Հանդիսանում է Էմիր Կուստուրիցայի գրեթե բոլոր հանրահայտ ֆիլմերի երաժշտության հեղինակը, որոնց թվում են «Սև կատու, սպիտակ կատու», «Գնչուների ժամանակը», «Արիզոնյան երազանք», «Անդերգրաունդ» ֆիլմերը։ 2010 թ. նոյեմբերին հյուրախաղերով եղել է Հայաստանում՝ նոյեմբերի 15-ին համերգ տալով Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերհգային համալիրում[3]։

Վաղ կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրեգովիչը Քարնեգի հոլում, Նյու Յորք, 19 հոկտեմբեր, 2011

Գորանը ծնվել է Սարաևոյում, ՀՍՖՀ, 1950 թվականի մարտի 22-ին։ Հայրը՝ Ֆրանյո Բրեգովիչը, Խորվաթ է, իսկ մայրը՝ Բորկա Պերիչին՝ սերբ[4][5]։ Գորանն ունի կրտսեր քույր և եղբայր՝ Դայանան և Պրեդրան։ Հայրը Խորվաթիայի Զագորե կոչվող շրջանից էր, մասնավորապես Կրիժևցի քաղաքին մոտ գտնվող Sveti Petar Čvrstec գյուղից։ Մայրը ծնվել է Վիրովիտիցա քաղաքում։ Բորկա Պերիչիի ծնողները Բորկայի ծնվելուց կարճ ժամանակ անց տեղափոխվում են մոտակա գյուղ՝ Čemernica։ Գորանի մորական պապը, Առաջին աշխարհամարտի տարիներին կռվել է Սաոնիկի ռազմաճակատում և որպես պարգևատրություն ստացել հողատարածք Սլավոնիայում, որտեղ էլ շուտով տեղափոխվում է ընտանիքը[6]։

Գորանի ծնողները հանդիպել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից կարճ ժամանակ անց Վիրովիտիցայում, որտեղ ապրել է մայրը, իսկ հայրն այցելել էր Yugoslav People's Army (JNA) ռազմական դպրոց[6]։ Շուտով Ֆրանյոն ստացել է իր առաջին աշխատանքը․ Սարաևոյի ռազմական դպրոցում դասավանդել է ձգաբանություն[6]։ Զույգի առաջին զավակը՝ Գորանը ծնվել է 1950 թվականին Սարաևոյում։

Գորանը 10 տարեկան էր, երբ ծնողները բաժանվեցին։ Հետագա հարցազրույցներում նա նշել է, որ ծնողների բաժանման հիմք է հանդիսացել հոր կախվածությունը խմիչքից[6]։ Բաժանումից հետո հայրը տեղափոխվել է Լիվնո՝ իր հետ տանելով Գորանի կրտսեր եղբորը։ Գորանը մոր հետ ապրել է Սարաևոյում։ Ամեն ամառ Գորանն այցելել է Լիվնո՝ տեսնելու հորը և եղբորը[6]։ Թոշակի անցնելուց հետո հայրն ի վերջո տեղափոխվել է իր հայրենի գյուղ՝ Զագորյե։ Իսկ եղբայրն ավելի ուշ տեղափոխվում է Սարաևո ուսման նպատակով[6]։

Գորանն այցելել է երաժշտական դպրոց, նվագել ջութակ։ Սակայն շուտով նրան հեռացնում են դպրոցից։ Այսպիսով նրա երաժշտական կրթությունն կիսատ մնում։ Գորանը շարունակել է պարապել ընկերոջ հետ, մինչև որ մայրը գնում է պատանու առաջին կիթառը։

Բրեգովիչը ցանկացել է սովորել գեղարվեստի ավագ դպրոցում, բայց մորաքույրը պատմել է մորը, որ այն ենթադրաբար լի է համասեռամոլներով։ Գորանն ընդունվում է տեխնիկայի (երթևեկության) դպրոց։ Որպես տղայի ցանկությունը չկատարելու փոխզիջում մայրը նրան թույլ է տալիս մազերը երկարեցնել։

Վաղ կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրեգովիչի համերգը Թբիլիսիյում, Վրաստան, 3 հոկտեմբեր, 2007

Միջնակարգ դպրոց ընդունվելիս դեռահաս Բրեգովիչը միանում է Izohipse դպրացական խմբին, որտեղ սկսում է բաս կիթառ նվագել։ Սակայն շուտով նրան այստեղից էլ են հեռացնում (այս անգամ վատ վարքի համար․ նա բախվել էր դպրոցին պատկանող Mercedes-Benz ավտոմեքենային)։ Այնուհետև բրոգովիչն ընդունվել է տարրական դպրոց։ Այստեղ էլ նա միացել է Beštije խմբին որպես բասկիթառահար։ 16 տարեկանում մայրը լքել է նրան։ Գորանը ստիպված էր հոգ տանել իր մասին։ Տղան նվագել է ազգային երաժշտութուն Կոնից կոչվող քաղաքի կաֆանաներում, աշխատել շինհրապարակներում և վաճառել թերթեր։

1969 թվականին Beštije-ի համերգին երաժիշտ Բեբեկ Ժելկոն նկատել է 18 տարեկան Գորանին և հրավիրել իր Kodeksi կոչվող խումբ որպես բասկիթառահար։ Գորանն ուրախությամբ ընդունել է առաջարկը։

Kodeksi[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի վերջո Բրեգովիչը բաս կիթառից անցել է սոլո կիթառի։ Խմբի անդամները շուտով դարձան Bijelo Dugme խմբի անդամ։ Այդ ժամանակ նրանք ազդված էին Լեդ Զեփելին և Բլեք Սաբաթ խմբերից։ 1970 թվականի աշնանը Բեբեկը լքեց խումբը։ Տարվա վերջում Գորանի մայրը նրան վերադարձրել է Սարաևո։

Սոլո կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շուտով Գորանը սկսում է զբաղվել կինոնկարների երաժշտական ուղեկցության համար գրվող երաժշտությունով։ Իր առաջին նախագիծն էր Էմիր Կուստուրիցայի «Գնչուների ժամանակը» ֆիլմը (1989)։ Սա մի մեծ հաջողություն էր։ Գորանը և էմիրը ստեղծեցին երաժտություն նաև էմիրի հաջորդ՝ «Արիզոնական երազանք» ֆիլմի համար (1993)։ Բոսնիա և Հերցեգովինայի պատերազմական շրջանում Գորանն ապրում էր Փարիզում։ Ապրել է նաև Բելգրադում։ Նրա հաջորդ մեծ նախագիծը՝ Պատրիս Շերոյի «La Reine Margot» ֆիլմի երաժշտությունը նույպես մեծ հաջողություն էր։ Արդյունքում 1994 թվականին «Կաննի կինոփառատոնում» ֆիլմն արժանացավ երկու մրցանակի։ Հաջորդ տարի Կաննի կինոփառատոնի գլխավոր մրցանակը՝ «Ոսկյա արմավենու ճյուղը» շնորհվեց «Ընդհատակ» ֆիլմին, որի երաժշտությն հեղինակը Գորան Բրեգովիչն էր։

1997 թվականին Գորանն աշխատել է թուրք երգչուհի Սեզեն Աքսուի հետ վերջինիս «Düğün ve Cenaze» կոչվող ալբոմի վրա։ Դրանից հետո նա շարունակեց աշխատել այլ երաժիշտների հետ։

Եվրատեսիլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2008 թվականին Սերբիայում տեղի ունեցող Եվրատեսիլ մրցույթի եզրափակչում Գորանը ելույթ է ունեցել փոքր մաստաբի համերգով[7]։ Նա նաև հեղինակ է 2010 թվականի Եվրատեսիլին Սերբիայի մուտքի երգի՝ «Ovo Je Balkan»-ի։

Երաժշտական ոճ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բրեգովիչի ստեղծագործությունները, որոնք տարածում են Բալկանյան երաժշտական ոգեշնչումները նորարարական ծայրահեղություններով, հիմնված են ևրոպական դասականության և բալկանյան ռիթմերի վրա[8]։ Բրեգովիչի երաժշտությունն ունի բոսնիական, բուլղարական, խորվաթական, հունական, ռումինական, սերբիական, ալբանական, իտալական և թուրքական թեմատիկա։

Սկավառակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմերի սաունդտրեկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հավաքածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այլ ալբոմներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Գորան Բրեգովիչ Վիքիպահեստում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 filmportal.de — 2005.
  2. ↑ 2,0 2,1 Montreux Jazz Festival Database
  3. ↑ https://www.azatutyun.am/a/2220778.html
  4. ↑ Strogo kontrolisano disidentstvo;Naša Borba, 18 May 1997
  5. ↑ http://www.goranbregovic.rs/biography/
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Grujić Nenad, Nikčević Tamara (դեկտեմբերի 27, 2012)։ «Cigani, juriš!»։ Vreme։ Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6 
  7. ↑ Տեսանյութը ՅուԹյուբում (չաշխատող հղում)
  8. ↑ Lincoln Center Festival website
  9. ↑ Received a copy of the key of the city of Tirana Archived 5 October 2011 at the Wayback Machine.
  10. ↑ «Dom za vesanje (1989)»։ Swedish Film Institute։ մարտի 16, 2014 
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գորան_Բրեգովիչ&oldid=8468560» էջից