Գյուստավ Կուրբե
 Gustave Courbet |
||
 Ինքնադիմանկար, 1849 թ. |
||
| Ընդհանուր տեղեկություններ | ||
| Ի ծնե | Ժան Դեզիրե Գյուստավ Կուրբե | |
| Ծնվել է | 1819 թ., հունիսի 10 | |
| Ծննդավայր | Օրնան, Ֆրանսիա | |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 31, 1877 (58 տարեկան) | |
| Մահվան վայր | Լա Տուր դը Պեյ, Շվեյցարիա | |
| Ազգություն |  Ֆրանսիա |
|
| Ոճ | ռեալիզմ | |
| Գործունեություն | նկարիչ | |
Պորտալ  Արվեստ |
||
Ժան Դեզիրե Գյուստավ Կուրբե (Հունիսի 10, 1819, Օռնան, Ֆրանշ-Կոնտե-դեկտեմբերի 31, 1877, Տուր դե Պեյլց, Շվեյցարիա), ֆրանսիացի նկարիչ։ 1837 թվականից հաճախել է Շ.Ա. Ֆլաժուլոյի նկարչական դպրոցը (Բեզանսոն)։ Գեղարվեստական կանոնավոր կրթություն չի ստացել։ Կրել է 17-րդ դարի իսպանական և հոլանդական գեղանկարչության ազդեցությունը։ 1848 թվականի հեղափոխությունը մեծապես կանխորոշել է Կուրբեի արվեստի դեմոկրատական ուղղվածությունը։ Հակադրվելով ռոմանտիզմին և ակադեմիական կլասիցիզմին՝ Կուրբեն առաջադրել է նոր տիպի «պոզիտիվ» (Կուրբի արտահայտությունն է) արվեստ, որն արտացոլում է կյանքն իր ընթացքի մեջ, հաստատում աշխարհի նյութական նշանակալիությունը և ժխտում գեղարվեստական այն արժեքը, ինչ հնարավոր չէ մարմնավորել առարկայորեն շոշափելի։ Ձգտելով բացահայտել Ֆրանսիայի բնության և առօրեական կյանքի բանաստեղծականությունը՝ Կուրբեն ստեղծել է ռեալիստական պաթոսով տոգորված մոնումենտալ կտավներ («Թաղումը Օռնանում», 1849, էուվր, Փարիզ)։ Այդ շրջանի կոմպոզիցիաներն առանձնանում են տարածական սահմանափակվածությամբ, կայուն հավասարակշռությամբ, մեղմ գունաշարով։ Մեծ հետաքրքրություն ցուցաբերելով աշխատանքի թեմայի նկատմամբ՝ Կուրբեն ստեղծել է հերոսականացված, պլաստիկորեն արտահայտիչ, ընդգծված բնավորություններով կերպարներ («Քար ջարդողները», 1849, նկարը ոչնչացել է, նախկինում եղել է Դրեզդենի պատկերասրահում), ճշմարտացիությամբ է պատկերել հասարակ ժողովըրդի կանանց («Լողացող կանայք», 1853, Ֆաբրի թանգարան, Մոնպելիե)՝ համարձակորեն համադրելով մերկ մարմինները ռեալիստական բնապատկերին։ Իր՝ դարաշրջանի դեմոկրատական իդեալներին հավատարիմ՝ Կուրբեն շեշտել է սոցիալական մոտիվները՝ մերձենալով գրոտեսկին (1863 թվականի հակակղերական սյուժեներով գծանկարներ)։ Արվեստի հասարակական հնչեղությունը կարևորվել է «Հանդիպում» («Բարե ձեզ, պարոն Կուրբե», 1854, Ֆաբրի թանգարան, Մոնպելիե) և «Արվեստանոց» (1855, Լուվր, Փարիզ) այլաբանական կոմպոզիցիաներում, որոնցում իրեն պատկերել է իր պերսոնաժների ու բարեկամների միջավայրում՝ տեսական ելույթներ ունենալիս («Ռեալիզմ» դեկլարացիան, 1855, «ճառ՝ նկարիչների համագումարում», 1861, Անտվերպեն)։ 1860-ական թվականներին աշխատելով բնության գրկում՝ Կուրբեյի երփնագիրը դարձել է լուսառատ։ Նրա բնանկար ներին և նատյուրմորտ ներին բնորոշ են առարկայական հստակությունը և դիտողականությունը («Ձմեռային բնանկար», 1867, Լուվր, «Մրգեր», 1871, Տանհաուզերի պատկերասրահ, Նյու Յորք)։ Ուշ շրջանի աշխատանքներում ի հայտ են եկել տարփամոլության և սալոնայնության նշաններ։ 1871 թվականի Փարիզ ի կոմունայի ակտիվ մասնակից Կուրբեն մեղադրվել է Վանդոմյան սյուն ը տապալելու համար, հետապնդվել է և վտարանդվել Շվեյցարիա։ Կուրբենյի ազդեցությունը նկատելի է Ստեփան Աղաջանյան ի արվեստում։ Կուրբենյի «Աղջկա դիմանկար»-ը Հայաստանի ազգային պատկերասրահին է նվիրաբերել ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ Երվանդ Քոչարը։
Պատկերասրահ[խմբագրել]
-
«Ինքնանկար սև շան հետ», 1842 թ.
-
«Աղջկա դիմանկար» (Հայաստանի ազգային պատկերասրահ)
-
«Երազ», 1866 թ.
-
«Les Cribleuses de blé»,
1854 թ. -
«Նկարչի արվեստանոցը», 1855 թ.
-
«L'Après-dînée à Ornans», 1849 թ.
-
«Բարև պարոն Կուրբե», 1854 թ.
-
«Proudhon et ses enfants», 1865 թ.
-
«le Château de Thoraise», 1865 թ.
-
«Bords de Mer en Normandie», 1867 թ.
-
«L'Hallali du cerf», 1867 թ.
-
«Կինը ալիքների մեջ», 1868 թ.
-
«L'Hiver», 1868 թ.
-
«Ալիք», 1869 թ.
-
«Étretat», 1870 թ.
-
«Plage de Normandie»,
1872-75 թթ.
.jpg)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Հայկական սովետական հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։  |
