Բեյսբոլն ամառային Օլիմպիական խաղերում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Բեյսբոլն ամառային Օլիմպիական խաղերում ոչ պաշտոնապես իր մեկնարկը տվել է 1900 թվականի Փարիզի ամառային Օլիմպիական խաղերում[1] և առաջին անգամ ներկայացվել է որպես ցուցադրական մարզաձև 1912 թվականի Ստոկհոլմի ամառային Օլիմպիական խաղերում։ Այն դարձել է պաշտոնական օլիմպիական մարզաձև 1992 թվականին Բարսելոնայում կայացած ամառային Օլիմպիական խաղերում, այնուհետև ներառվել է բոլոր օլիմպիադաներում մինչև 2008 թվականի Պեկինի ամառային Օլիմպիական խաղերը։ Այնուհետև մարզաձևը հանվել է ամառային Օլիմպիական խաղերի ծրագրից, մինչև նրա վերականգնվելը Տոկիոյի 2020 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերին՝ մեկանգամյա ներկայացման սկզբունքով։ Սպասվում է, որ հաջորդ անգամ այն կներառվի Լոս Անջելեսում կայանալիք 2028 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում։

Օլիմպիական բեյսբոլը կառավարվում է բեյսբոլի և սոֆթբոլի համաշխարհային համադաշնության (ԲՍՀՀ) կողմից։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեև այդ մասին քիչ տեղեկություն կա, հայտնի է, որ օլիմպիական բեյսբոլն առաջին անգամ հայտնվել է 1900 թվականի Փարիզի խաղերում։ Տասներկու տարի անց՝ 1912 թվականին, Ստոկհոլմում Միացյալ Նահանգների թիմը խաղացել է Շվեդիայի հյուրընկալող թիմի դեմ՝ հաղթելով 13:3 հաշվով։ Բեյսբոլի ընկերական խաղ է անցկացվել նաև 1924 թվականի Փարիզի ամառային Օլիմպիական խաղերում։ 1936 թվականին Բեռլինում Միացյալ Նահանգների երկու թիմեր միմյանց դեմ խաղում էին մոտ 90,000-100,000 հանդիսատեսի առջև Ռայխսպորտսֆելդ մարզադաշտում[2]։ 1952 թվականի Հելսինկիի մրցությունը ֆիննական բեյսբոլի փոփոխված ձև էր, որը խաղում էին ֆիննական երկու թիմեր։ Ավստրալիան ընկերական հանդիպում անցկացրեց Միացյալ Նահանգների դեմ 1956 թվականին Մելբուռնում, իսկ Ճապոնիան նույնը արեց 1964 թվականին Տոկիոյում։ Գրեթե 114,000 հանդիսատես ունենալով՝ Մելբուռնի կրիկետի մարզադաշտում այս խաղը ռեկորդ սահմանեց բեյսբոլի ընկերական խաղերի այցելությունների թվով մինչև 2008 թվականի Լոս Անջելեսում կայացած ամերիկյան խաղը[3]։

Բեյսբոլի գլխավոր լիգայի (ԲԳԼ) նախկին խաղացող և Միացյալ Նահանգների ազգային հավաքականի մարզիչ Լեսլի Մանը բեյսբոլը Օլիմպիական խաղերում ընդգրկելու առաջին աջակիցներից մեկն էր։ Այնուամենայնիվ, օլիմպիական խաղերում բեյսբոլի ընդգրկմանը դեմ էին այնպիսի ազդեցիկ գործիչներ, ինչպիսիք են Էյվերի Բրանդեյջը՝ Միացյալ Նահանգների օլիմպիական կոմիտեի երկարամյա ղեկավարը, որին 1952 թվականին շնորհվեց Միջազգային օլիմպիական կոմիտեի նախագահի կոչում։ Բրանդեյջը դեմ էր Օլիմպիական խաղերի «առևտրայնացմանը» և կարծում էր, որ բեյսբոլը, որպես պրոֆեսիոնալ սպորտ, անհամատեղելի է Օլիմպիական խաղերի սիրողական ոգու հետ[4]։ «Ես կասկածում եմ, որ եթե պրոֆեսիոնալ բեյսբոլ խաղացողը մի օր պարզեր, որ կարող է ավելի շատ գումար վաստակել՝ վերադառնալով տուն և ապրուստ վաստակել՝ աղյուսներ տեղադրելով, նա կվերադառնար տուն և աղյուսներ կտեղադրեր», - ասում էր Բրանդեյջը[5]։

Քսան տարվա ընդմիջումից հետո օլիմպիական բեյսբոլը (ՄՕԿ-ի կողմից հայտարարված ցուցադրական սպորտաձև/իրադարձություն) վերադարձավ, բայց մրցաշարի ձևաչափով (1984 թվական, Լոս Անջելես1988 թվականին Սեուլում կայացած խաղերում այն անվանվեց ցուցադրական մարզաձև։ 1984 թվականին առաջին մրցաշարի եզրափակչում Ճապոնիան հաղթեց Միացյալ Նահանգներին։ 1988 թվականին Միացյալ Նահանգները հաղթեց Ճապոնիային։

1992 և 1996 թվականներին բեյսբոլը հասանելի էր միայն սիրողական սկզբունքով այդ սպորտաձևով զբաղվող տղամարդկանց համար։ Որպես հետևանք, ամերիկացիները և այլ երկրների ներկայացուցիչներ, որտեղ զարգացած է պրոֆեսիոնալ բեյսբոլը, ապավինում էին համալսարանական խաղացողներին, մինչդեռ կուբացիներն օգտագործում էին իրենց ամենափորձառու խաղացողներին, ովքեր տեխնիկապես համարվում էին սիրողական, քանի որ հիմնականում այլ ոլորտներում էին մասնագիտացած, բայց իրականում մարզվում էին լրիվ ծանրաբեռնվածությամբ։ 2000 թվականին պրոֆեսիոնալ խաղացողները ընդունվեցին, բայց Բեյսբոլի գլխավոր լիգան հրաժարվեց հեռացնել իր խաղացողներին 2000, 2004 և 2008 թվականներին, և իրավիճակը միայն չնչին փոփոխություն կրեց, կուբացիները դեռևս օգտագործում էին իրենց լավագույն խաղացողներին, մինչդեռ ամերիկացիները սկսել էին օգտագործել ստորին լիգայի խաղացողներին։ ՄՕԿ-ը լավագույն ֆուտբոլիստների բացակայությունը համարել է օլիմպիական ծրագրից բեյսբոլը բացառելու հիմնական պատճառը[6][7]։

Ի հակադրություն, ճապոնական պրոֆեսիոնալ բեյսբոլը թույլ տվեց իր խաղացողներին մասնակցել Օլիմպիական խաղերին և դադարեցրեց 2021 թվականի մրցաշրջանը 2020 թվականի Տոկիոյի Օլիմպիական խաղերի ընթացքում (որը տեղի է ունեցել 2021 թվականին)[8]։

2005 թվականի հուլիսի 7-ին ՄՕԿ-ի նիստում բեյսբոլը և սոֆթբոլը հեռացվեցին 2012 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերի ծրագրից Մեծ Բրիտանիայի մայրաքաղաք Լոնդոնում, դառնալով առաջին մարզաձևերը, որոնք հանվեցին Օլիմպիական խաղերի ծրագրից՝ 1936 թվականի Օլիմպիական խաղերի ծրագրից պոլոյի հեռացվելուց ի վեր[9]։ Քվեարկության արդյունքում 16 թիմ և ավելի քան 300 մարզիկ հեռացվեցին 2012 թվականի Օլիմպիական խաղերից։ 2016 թվականի ՄՕԿ-ի որակազրկումներից հետո ազատ մնացած երկու տեղերը հետագայում լրացրեցին գոլֆը և ռեգբի 7-ը: Սույն որոշումը վերահաստատվել է 2006 թվականի փետրվարի 9-ին[10]։ 2008-ին ԱՄՆ-ի և Ճապոնիայի հավաքականների միջեւ բրոնզե մեդալների համար անցկացվող խաղի ժամանակ տրիբունաներում ՄՕԿ-ի ղեկավար Ժակ Ռոգեն հարցազրույց է տվել MLB.com կայքի աշխատակից Մարկ Նյումանին՝ նշելով բեյսբոլին անհրաժեշտ տարբեր չափանիշներ, օլիմպիական խաղերում կրկին տեղ գտնելու համար, - «Օլիմպիական խաղերի ծրագրին մասնակից լինելը հարց է, որտեղ անհրաժեշտ է հնարավորինս շատ բազմակողմանիություն։ Պետք է զարգացնել սպորտաձև, որին հետևում են, պետք է ունենալ հրաշալի խաղացողներ և խստորեն հետևել ՀՀԴԳ-ի (Համաշխարհային հակադոպինգային գործակալություն) պահանջներին։ Սրանք այն պահանջներն են, որոնք պետք է բավարարվեն։ Երբ ունես այդ ամենը, պետք է սրտեր շահես։ Հնարավոր է գրավել մարդկանց մտքերը, բայց, այնուամենայնիվ, սրտերի համար պետք է պայքարել»։ 2009 թվականի օգոստոսին Բեռլինում կայացած ՄՕԿ-ի խորհրդի նիստում պաշտոնապես որոշվեց, որ բեյսբոլը նույնպես չի ընդգրկվի 2016 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերի ծրագրում[11]։

2011 թվականի ապրիլի 1-ին բեյսբոլի և սոֆթբոլի միջազգային ֆեդերացիաները հայտարարեցին, որ համատեղ առաջարկ են պատրաստում 2020 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում երկու մարզաձևերը կրկին ներառելու համար[12]։

2011 թվականի օգոստոսին Around the Rings օլիմպիական նորությունների աղբյուրը, որը արխիվացված է 2012 թվականի ապրիլի 5-ին Wayback Machine-ում, հայտնեց, որ ՍՄԴ-ը և ԲՄԴ-ը չեն շտապի օլիմպիական առաջարկի հարցում, և որ ՄԲԴ-ն աշխատում է ժամանակավոր հանձնաժողով ստեղծելու վրա՝ համատեղ առաջարկի հեռանկարները վերլուծելու համար։ «Նախկինում բեյսբոլն ու սոֆթբոլն առանձին էին անցկացվում, և արդյունքը այն եղավ, որ այս սպորտաձևերը դուրս մնացին», - ասել է ԲՄԴ-ի նախագահ Ռիկարդո Ֆրակկարին՝ նկատի ունենալով օլիմպիական գործընթացում ընդգրկվելու նրանց բազմամյա ձգտումը։

2013 թվականի սեպտեմբերի 8-ին Միջազգային օլիմպիական կոմիտեն քվեարկեց ըմբշամարտը վերականգնելու օգտին՝ դուրս մղելով 2020 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերում ընդգրկվելու բեյսբոլի և սոֆթբոլի միացյալ հայտը[13]։

ՄՕԿ-ի նոր քաղաքականության համաձայն, որը խաղերը տեղափոխում է միջոցառումների ծրագիր մարզական ծրագրի փոխարեն, հյուրընկալող կազմակերպչական կոմիտեն այժմ կարող է նաև առաջարկել սպորտաձևեր և ավելացնել ծրագրին՝ հիմնական միջոցառումների հետ մեկտեղ[14][15]։ Սոֆթբոլի և բեյսբոլի որպես միջոցառում 2020 թվականին ընդգրկելու երկրորդ հայտը ներառվել է Տոկիոյի կազմակերպչական կոմիտեի կարճ ցուցակում 2015 թվականի հունիսի 22-ին[16]։ 2016-ի օգոստոսի 3-ին, Բրազիլիայի Ռիո դե Ժանեյրո քաղաքում կայացած ՄՕԿ-ի 129-րդ նստաշրջանի ընթացքում ՄՕԿ-ը հաստատեց Տոկիոյի կազմկոմիտեի հինգ մարզաձեւերի վերջնական ցուցակը, որը ներառում էր բեյսբոլը, որոնք պետք է ընդգրկվեին 2020 թվականի ամառային Օլիմպիական խաղերի ծրագրում[17][18][19]։ Բեյսբոլը չի ընդգրկվի Փարիզի 2024 թվականի Օլիմպիական խաղերի ծրագրում, սակայն ակնկալվում է, որ սոֆթբոլի հետ միասին այն կներառվի Լոս Անջելեսի 2028 թվականի Օլիմպիական խաղերի ծրագրում ՝ Միացյալ Նահանգներում բեյսբոլի մեծ ժողովրդականություն վայելելու շնորհիվ[20]։

Արդյունքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մրցաշրջաններ Տարի Հյուրընկալ երկիր Չեմպիոններ Միավոր և անցկացման վայր Փոխչեմպիոններ Երրորդ հորիզոնական Միավոր և անցկացման վայր Չորրորդ հորիզոնական Թիմերի քանակ
1 1992 Իսպանիա Իսպանիա Կուբա Կուբա 11–1
Estadi Municipal de Futbol de L'Hospitalet, Կատալոնիա
Չինական Թայբեյ Ճապոնիա Ճապոնիա 8–3
Estadi Municipal de Futbol de L'Hospitalet, Կատալոնիա
Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ 8
2 1996 Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ Կուբա Կուբա 13–9
Atlanta–Fulton County Stadium, Ատլանտա
Ճապոնիա Ճապոնիա Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ 10–3
Atlanta–Fulton County Stadium, Ատլանտա
Նիկարագուա Նիկարագուա 8
3 2000 Ավստրալիա Ավստրալիա Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ 4–0
Sydney Showground Stadium, Սիդնեյ
Կուբա Կուբա Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա 3–1
Sydney Showground Stadium, Սիդնեյ
Ճապոնիա Ճապոնիա 8
4 2004 Հունաստան Հունաստան Կուբա Կուբա 6–2
Hellinikon Olympic Complex, Աթենք
Ավստրալիա Ավստրալիա Ճապոնիա Ճապոնիա 11–2
Hellinikon Olympic Complex, Աթենք
Կանադա Կանադա 8
5 2008 Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա 3–2
Wukesong Arena, Պեկին
Կուբա Կուբա Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ 8–4
Wukesong Arena, Պեկին
Ճապոնիա Ճապոնիա 8
6 2020 Ճապոնիա Ճապոնիա Ճապոնիա Ճապոնիա 2–0
Yokohama Stadium, Յոկոհամա
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ Դոմինիկյան Հանրապետություն Դոմինիկյան Հանրապետություն 10–6
Yokohama Stadium, Յոկոհամա
Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա 6
7 2028 Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ


Որակավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հյուրընկալող երկիրը միշտ երաշխավորված էր տեղ ունենալ բեյսբոլի օլիմպիական մրցաշարում։ Մյուս յոթ տեղերը, որպես կանոն, որոշվում էին մայրցամաքային ընտրական մրցաշարերով։ 2008-ի խաղերում Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաները ստացան երկու տեղ, իսկ Եվրոպան և Ասիան ստացան մեկ տեղ։

Վերջին երեք տեղերը տրվել են լավագույն երեք երկրներին՝ մայրցամաքային մրցաշարերից հետո անցկացված ութ թիմերի մրցաշարում։ Այս մրցաշարի որակավորումը որոշվել է վերոնշյալ մայրցամաքային մրցաշարերի կողմից։ Այս մրցաշարում մրցում էին երրորդ և չորրորդ տեղերը զբաղեցրած ամերիկյան թիմերը, Եվրոպայի երկրորդ և երրորդ տեղերը գրաված թիմերը, երկրորդ և երրորդ տեղերը գրաված ռուսական թիմերը, առաջատար Աֆրիկայի թիմը և առաջին տեղը գրաված Օվկիանիայի թիմը։

Այս որակավորման մրցաշարը նոր էր 2008 թվականի համար։ Այն ստեղծվել է նախորդ որակավորման ստանդարտի խիստ քննադատությունից հետո։ Նախորդ Օլիմպիական խաղերում և՛ Հյուսիսային, և՛ Հարավային Ամերիկայից միայն երկու թիմ կարողացավ որակավորվել Օլիմպիական խաղերի համար, չնայած այն հանգամանքին, որ բեյսբոլ խաղացող աշխարհի առաջատար երկրների ճնշող մեծամասնությունը այս տարածաշրջանից էին։ Եվրոպան, որտեղ բեյսբոլ խաղացող երկրները զգալիորեն թույլ էին, նույնպես մասնակցում էր երկու թիմով։

Մրցաշար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օլիմպիական բեյսբոլը գրեթե նույնական էր պրոֆեսիոնալ բեյսբոլի հետ։ Ալյումինե մականներն արգելված էին 1996 թվականի Ատլանտայի խաղերից հետո։ Գոյություն ուներ նաև «զիջման» կանոն, որը կիրառվում էր, եթե թիմը հաղթում էր 10 կամ ավելի գնդակների տարբերությամբ 7 նետումից հետո (կամ 6,5 նետման դեպքում, եթե դաշտի տերերը առաջատար էին)։ 2000 թվականին, Սիդնեյում խաղացողների ընդհանուր թիվը ընդլայնվել էր ընդուպ մինչև 24-ը։

Մրցաշարը բաղկացած էր ցիկլային նախնական փուլից, որում յուրաքանչյուր թիմ խաղում էր մյուս բոլոր 7 թիմերի հետ։ Միայն լավագույն չորս թիմերն անցան մեդալների փուլ։ Այս փուլում կիսաեզրափակիչները խաղարկվեցին 1-ից 4-րդ տեղերը զբաղեցրած և 2-րդ եւ 3-րդ տեղերը զբաղեցրած թիմերի միջև:Կիսաեզրափակչի պարտվողներն այնուհետև խաղացին բրոնզե մեդալի համար, հաղթողը նվաճեց մեդալը, իսկ պարտվողը 4-րդ տեղը։ Կիսաեզրափակչի հաղթողները խաղացին եզրափակչում, որտեղ էլ հաղթող կողմը պարգևատրվեց ոսկե, իսկ պարտվողը՝ արծաթե մեդալով։

2008 թվականի խաղերի ժամանակ ուժի մեջ մտավ եզակի կանոն խաղերի ժամանակ, որով թույլատրվեցին լրացուցիչ նետումներ[21]։ Եթե տասներորդ իննինգն ավարտելուց հետո խաղը դեռ ավարտվում էր ոչ-ոքի, ապա բազային դիրքերը գրաված խաղացողներն ավտոմատ կերպով տեղադրվում էին առաջին և երկրորդ հենակետերում՝ առանց հարվածների[21]։ ԲՄԴ-ը սահմանեց այս կանոնը, որպեսզի խրախուսի խաղի վերջում միավորներ վաստակելը հաղթողին որոշելու համար, և ի պատասխան ՄՕԿ-ի քննադատությանը՝ բեյսբոլի խաղի տևողության անկանխատեսելիության վերաբերյալ[21]։

Մասնակցող երկրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեյսբոլի մրցումներին մասնակցել են հետևյալ 18 երկրները. Աղյուսակի համարները ցույց են տալիս յուրաքանչյուր մրցաշարի յուրաքանչյուր թիմի վերջնական վարկանիշները։

Երկրներ 92 96 00 04 08 20 28 Տարիներ
Ավստրալիա Ավստրալիա   7 6 2     3
Կանադա Կանադա       4 6   2
Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան         8   1
Չինական Թայբեյ 2     5 5   3
Կուբա Կուբա 1 1 2 1 2   5
Դոմինիկյան Հանրապետություն Դոմինիկյան Հանրապետություն 6         3 2
Հունաստան Հունաստան       7     1
Իսրայել Իսրայել           5 1
Իտալիա Իտալիա 7 6 7 8     4
Ճապոնիա Ճապոնիա 3 2 4 3 4 1 6
Մեքսիկա Մեքսիկա           6 1
Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ   5 5 6 7   4
Նիկարագուա Նիկարագուա   4         1
Պուերտո Ռիկո Պուերտո Ռիկո 5           1
Հարավային Աֆրիկա Հարավային Աֆրիկա     8       1
Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա   8 3   1 4 4
Իսպանիա Իսպանիա 8           1
Միացյալ Նահանգներ Միացյալ Նահանգներ 4 3 1   3 2 5
Ընդհանուր երկրներ 8 8 8 8 8 6

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Mallon, B. (1998). The 1900 Olympic Games: Results for All Competitors in All Events, with Commentary. History of the Early Olympics Series. McFarland. էջ 248. ISBN 978-0-7864-0378-3. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.
  2. «The XIth Olympic Games Berlin, 1936 Official Report» (PDF). էջ 498. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2017 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 12-ին.
  3. «Record crowd watches Dodgers v Red Sox exhibition». Reuters. 2008 թ․ մարտի 31. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 2-ին.
  4. Sayuri Guthrie-Shimizu (2012). Transpacific Field of Dreams: How Baseball Linked the United States and Japan in Peace and War. UNC Chapel Hill. էջ 168.
  5. «THE EMBATTLED WORLD OF AVERY BRUNDAGE». Sports Illustrated. 1956 թ․ հունվարի 30. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
  6. Gems, Gerald; Borish, Linda; Pfister, Gertrud (2017 թ․ փետրվարի 27). Sports in American History, 2E: From Colonization to Globalization. ISBN 9781492526520.
  7. Sydney Organising Committee for the Olympic Games (2001). Official Report of the XXVII Olympiad (PDF). Vol. 2: Celebrating the Games. Canberra, Australia: Paragon Printers Australasia. էջեր 176–9. ISBN 0-9579616-0-X. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
  8. «Baseball is back: Japan marks Olympics return with walk-off win». NBC News.
  9. «They'rrre out! Olympics drop baseball, softball». NBC Sports. Associated Press. 2005 թ․ հուլիսի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 15-ին. «Rogge has basically conspired against the sports to get them removed»
  10. de Vries, Lloyd (2006 թ․ փետրվարի 9). «Strike 3 for Olympic Baseball». CBS News. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2008 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  11. Wilson, Stephen (2009 թ․ օգոստոսի 13). «Golf, rugby backed by IOC board for 2016 Games». The Seattle Times. Associated Press. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  12. «Baseball, softball consider joint 2020 Olympic bid». FoxNews.com. Associated Press. 2012 թ․ մարտի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 29-ին.
  13. «Wrestling gets reinstated for 2020 Olympics». ESPN. Associated Press. 2013 թ․ սեպտեմբերի 8. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
  14. «IOC allows summer or winter Olympics in two countries; baseball, softball get second life». Chicago Tribune. 2014 թ․ դեկտեմբեր. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  15. «Olympic Agenda 2020 Recommendations» (PDF). IOC. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ նոյեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 23-ին.
  16. «Baseball, softball among 8 sports proposed for 2020 Games». ESPN.com. 2015 թ․ հունիսի 22.
  17. «Olympics: Skateboarding & surfing among possible Tokyo 2020 sports». BBC Sport. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 29-ին.
  18. «IOC approves five new sports for Olympic Games Tokyo 2020». Olympic.org. 2016 թ․ օգոստոսի 3. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  19. «You're in! Baseball/softball, 4 other sports make Tokyo cut». USA Today. 2016 թ․ օգոստոսի 3. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  20. Brown, Maury. «Baseball Will Not Be Part Of 2024 Summer Olympics, But Breakdancing Will». Forbes.
  21. 21,0 21,1 21,2 «IBAF changes rules for extra-inning games in time for Beijing». ESPN. Associated Press. 2008 թ․ հուլիսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 31-ին.