Jump to content

Անապատ (Որդուարի շրջան)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Անապատ
Գյուղ
Անապատ
ադրբ.՝ Anabad
ԵրկիրԱդրբեջան Ադրբեջան
Ինքնավար ՀանրապետությունՆախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն
ՇրջանՕրդուբադի շրջան
ՀամայնքՕրդուբադի շրջան
Պաշտոնական լեզուադրբեջաներեն
Բնակչություն211 մարդ (2010)
Ազգային կազմՆախկինում՝ հայեր,
Ներկայում՝ ադրբեջանցիներ
Կրոնական կազմՆախկինում՝ հայ առաքելական,
Ներկայում՝ շիա իսլամ
Ժամային գոտիUTC+4
Անապատ (Որդուարի շրջան) (Ադրբեջան)##
Անապատ (Որդուարի շրջան) (Ադրբեջան)

Անապատ (ներկայում պաշտոնական անվանումն է Անաբադ, ադրբ.՝ Anabad), նախկին հայկական, ներկայում ադրբեջանաբնակ գյուղ Ադրբեջանի Հանրապետության կազմում գտնվող Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության Օրդուբադի շրջանում[1][2]։

Պատմամշակութային հուշարձաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անապատ գյուղը հարուստ է եղել պատմամշակութային հուշարձաններով։ Հայտնի են Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին, Սուրբ Հռիփսիմե մատուռը, ընդարձակ գերեզմանոցը և այլն[3][4]։ Բոլոր հուշարձանները Ադրբեջանի հակահայ քաղաքականության հետևանքով ոչնչացվել են։ Գյուղում առկա է նաև մզկիթ[4]։

Անապատի Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցին հիմնադրվել է 14-15-րդ դարերում գյուղի կենտրոնական մասում։ Ունեցել է քառամույթ եռանավ բազիլիկ հորինվածք։ Կառուցվել է ճեղքված և մշակված քարից։ Մուտքը եղել է արևմտյան կողմում, ունեցել է զույգ ավանդատներ։ Հայտնի է, որ 17-րդ դարում վերանորոգվել է։ Արդեն 1990 թվականի դրությամբ եղել է ավերակ[3][4]։

Անապատի Սուրբ Հռիփսիմե մատուռը կառուցվել է ճեղքված և կիսամաշ որձաքարից 19-րդ դարում գյուղից 400-450 մետր դեպի արևելք գտնվող վայրում։ Ունեցել է միանավ հորինվածք։ Մուտքը եղել է արևմուտքից։ Հայտնի է, որ 19-րդ դարում ենթարկվել է վերանորոգման։ Արդեն 1990 թվականի դրությամբ եղել է ավերակ[3][4]։

Գյուղի ընդարձակ գերեզմանոցը գտնվել է բնակավայրի հյուսիս-արևելյան կողմի ձորալանջին։ Ուսումնասիրողների հաշվարկներով ունեցել 260-ից 265 հարթ քառանկյունի տապանաքարեր, որոնցից 74-ը եղել են արձանագիր։ Ձևավորվել է 15-ից 19-րդ դարերում։ 1980-ական թվականների դրությամբ տապանաքարերի մեծ մասը թաղված է եղել հողի մեջ կամ ենթարկվել տեղահանության[3][4]։

Անապատի տարածքում գտնվող մզկիթը թվագրվում է 19-րդ դարի վերջ 20-րդ դարի սկզբով։ Ներկայում այն կանգուն է[4]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ա․ Ա․ Այվազյան, ՆԱԽԻՋԵՎԱՆ․ պատկերազարդ բնաշխարհիկ հանրագիտակ, Երևան, «Հուշարձան», 1995, էջ 66 — 368 էջ. — 2700 հատ, ISBN 5-8079-0911-9։
  2. Նախիջևանի ԻՍՍՀ բնակավայրերը
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Արգամ Այվազյան, Նախիջևանի ԻՍՍՀ հայկական հուշարձանները (համահավաք ցուցակ), Երևան, «Հայաստան» 1986թ., էջ 38-39։
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Սամվել Կարապետյան, Նախիջևան քարտեզագիրք Արխիվացված 2020-05-09 Wayback Machine, Երևան, 2012, էջ 24։