«Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, փոխարինվեց: : → ։ (2) oգտվելով ԱՎԲ
No edit summary
Տող 7. Տող 7.
|Դրոշ = Flag of Crimea.svg
|Դրոշ = Flag of Crimea.svg
|Դրոշի նկարագրում =
|Դրոշի նկարագրում =
|Երկիր = Ուկրաինա
|Երկիր = Ռուսաստան
|Հիմն = [[ՂԻՀ հիմն|Нивы и горы твои волшебны, Родина]]<br />(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք)
|Հիմն = [[ՂԻՀ հիմն|Нивы и горы твои волшебны, Родина]]<br />(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք)
|Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ
|Կարգավիճակ = [[Ինքնավարություն|Ինքնավար]] [[հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ
Տող 25. Տող 25.
|ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով =
|ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով =
|Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով =
|Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով =
|Լեզու = [[Ուկրաիներեն]]<br />
|Լեզու = [[Ռուսերեն]<br />
|Լեզուներ = [[Ռուսերեն]], [[Ղրիմի թաթարերեն]]
|Լեզուներ = [[Ռուսերեն]], [[Ղրիմի թաթարերեն]]
|Բնակչություն =2 033 700 մարդ
|Բնակչություն =2 033 700 մարդ
Տող 59. Տող 59.
|Ծանոթագրություններ =
|Ծանոթագրություններ =
}}
}}
'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ, տեղաբաշխված է [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>։ Ունի [[Ռուսաստան]]ի հետ ծովային սահման արևելքում։
'''Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն''' ({{lang-uk|Автономна Республіка Крим}}, {{lang-ru|Автономная Республика Крым}}, {{lang-crh|Qırım Muhtar Cumhuriyeti}}), '''ՂԻՀ''' ({{lang-uk|АРК}}, {{lang-ru|АРК}}, {{lang-crh|QMC}}), [[ինքնավար հանրապետություն]] [[Ռուսաստան]]ի կազմի մեջ, տեղաբաշխված է [[Ղրիմ]] թերակղզու մեծ մասի վրա<ref name="BBCprofileCrimea">[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/country_profiles/6080890.stm Շրջաններ և տարածքներ. Ղրիմի հանրապետություն], Բի-Բի-Սի Նյուս</ref>։ Ունի [[Ռուսաստան]]ի հետ ծովային սահման արևելքում։


ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է [[Սևաստոպոլի քաղաքային խորհուրդ|Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին]], որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր<ref name=sudba>[http://www.moscow-crimea.ru/russia/document/1995_1.html Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով]</ref>, և [[Արբատյան ցամաքալեզվակ]]ի հյուսիսային մասը, որը մտնում է [[Խերսոնի մարզ]]ի մեջ։
ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է [[Սևաստոպոլի քաղաքային խորհուրդ|Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին]], որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր<ref name=sudba>[http://www.moscow-crimea.ru/russia/document/1995_1.html Ղրիմի ճակատագիրը հրամաններով և որոշումներով]</ref>, և [[Արբատյան ցամաքալեզվակ]]ի հյուսիսային մասը, որը մտնում է [[Խերսոնի մարզ]]ի մեջ։
Տող 67. Տող 67.
Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[Օսմանական կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս։
Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է [[Կիմերիա|կիմերացիների]], [[Հին Հունաստան|հույների]], [[սկյութեր]]ի, [[Ղրիմի գոթեր|գոթերի]], [[հուններ]]ի, [[բուլղարներ]]ի, [[խազարներ]]ի կողմից, և մտել է [[Կիևյան Ռուսիա]]յի, [[Բյուզանդական կայսրություն|Բյուզանդական կայսրության]], [[Կիպչակներ]]ի պետության, [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], [[Ոսկե հորդա]]յի թաթարների պետության և [[Մոնղոլներ]]ի ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր [[Վենետիկի հանրապետություն|Վենետիկի]] և [[Գենուայի հանրապետություն]]ներին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին [[Ղրիմի խանություն]]ը և [[Օսմանական կայսրություն]]ը 15-18-րդ դարերում, [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև [[Ուկրաինա]]յի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր [[Սովետական Միություն|Սովետական Միության]] մաս։


ՂԻՀ այժմ ինքնավար [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է, Ուկրաինայի կազմի մեջ<ref name="BBCprofileCrimea"/>, որը կառավարվում է [[Ղրիմի սահմանադրություն|Ղրիմի սահմանադրության]] համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է [[Սիմֆերոպոլ]] քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։
ՂԻՀ այժմ ինքնավար [[խորհրդարանական հանրապետություն]] է, Ռուսաստանի կազմի մեջ<ref name="BBCprofileCrimea"/>, որը կառավարվում է [[Ղրիմի սահմանադրություն|Ղրիմի սահմանադրության]] համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է [[Սիմֆերոպոլ]] քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։


==Տես նաև==
==Տես նաև==
* [[Ուկրաինայի վարչական բաժանում]]
* [[Ռուսաստանի վարչական բաժանում]]


==Ծանոթագրություններ==
==Ծանոթագրություններ==
Տող 76. Տող 76.


{{Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն}}
{{Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն}}
{{Ուկրաինայի վարչական բաժանում}}
{{Ռուսաստանի վարչական բաժանում}}


[[Կատեգորիա:Ուկրաինայի վարչական բաժանում|Ղրիմ]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի վարչական բաժանում|Ղրիմ]]

18:17, 9 Մարտի 2014-ի տարբերակ

{{Տեղեկաքարտ Վարչական միավոր

|Գույն1 =  
  1. ffd500
|Հայերեն անվանում = Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն
|Բնօրինակ անվանում = Автономна Республіка Крим
Автономная Республика Крым
Qırım Muhtar Cumhuriyeti |Զինանշան = Crimea Emblem.png |Զինանշանի նկարագրում = |Դրոշ = Flag of Crimea.svg |Դրոշի նկարագրում = |Երկիր = Ռուսաստան |Հիմն = Нивы и горы твои волшебны, Родина
(թարգմանաբար` Քո դաշտերը ու լեռները հրաշալի են, Հայրենիք) |Կարգավիճակ = Ինքնավար հանրապետություն Ուկրաինայի կազմի մեջ |Մտնում է = |Ներառում է = 14 շրջան, 16 քաղաք, 56 ավան, 950 գյուղ |Վարչական կենտրոն = Սիմֆերոպոլ |Խոշորագույն քաղաք = |Խոշոր քաղաքներ = Կերչ, Եվպատորիա, Յալթա, Թեոդոսիա |Կազմավորման թվական = 1921թ. հոկտեմբերի 18 |Ղեկավար = Անատոլի Վլադիմիրովիչ Մոգիլյով |Ղեկավարի պաշտոն = ՂԻՀ Մինիստրների խորհրդի նախագահ (Վարչապետ) |Ղեկավար2 = Վլադիմիր Անդրեևիչ Կոնստանտինով |Ղեկավարի պաշտոն2 = ՂԻՀ Գերագույն խորհրդի նախագահ |ՀՆԱ = |ՀՆԱ-ի թվական = |Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի = |ՀՆԱ մեկ շնչի հաշվով = |Տեղը ըստ ՀՆԱ-ի մեկ շնչի հաշվով = |Լեզու = [[Ռուսերեն]
|Լեզուներ = Ռուսերեն, Ղրիմի թաթարերեն |Բնակչություն =2 033 700 մարդ |Մարդահամարի թվական = 2001 |Տոկոսը բնակչությունից = |Տեղը ըստ բնակչության = |Խտություն = 75,6 |Տեղը ըստ խտության = |Ազգային կազմ =58,32% Ռուսներ
24,32% Ուկրաինացիներ
12,10% Ղրիմյան թաթարներ |Կրոնական կազմ = |Տարածք = 26,081 հազ. |Տոկոսը տարածքից = |Տեղը ըստ տարածքի = |Առավելագույն բարձրություն = |Միջին բարձրություն = |Նվազագույն բարձրություն = |Լայնք = |Երկայնք = |Միավորը երկրի քարտեզին = Map of Ukraine political simple Oblast Krim.png |Քարտեզի չափ = |Վարչական միավորի քարտեզ = Crimea-regions alternative.PNG |Պատմական շրջան = |Ժամային գոտի = UTC+2 |Հապավում = |ISO = |FIPS = |Հեռախոսային կոդ = +380-65 |Փոստային ինդեքսներ = |Ինտերնետ-դոմեն = crimea.ua |Ավտոմոբիլային կոդ = АК (ավելի վաղ` КР, КО, РК, МЯ, 01) |Կայք = |Վիքիպահեստում = |Ծանոթագրություններ =

}} Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն (ուկրաիներեն՝ Автономна Республіка Крим, ռուս.՝ Автономная Республика Крым, Ղրիմի թաթարերեն՝ Qırım Muhtar Cumhuriyeti), ՂԻՀ (ուկրաիներեն՝ АРК, ռուս.՝ АРК, Ղրիմի թաթարերեն՝ QMC), ինքնավար հանրապետություն Ռուսաստանի կազմի մեջ, տեղաբաշխված է Ղրիմ թերակղզու մեծ մասի վրա[1]։ Ունի Ռուսաստանի հետ ծովային սահման արևելքում։

ՂԻՀ-ի կազմի մեջ չի մտնում թերակղզու հարավ-արևմտյան մասը, որը ենթարկվում է Սևաստոպոլի քաղաքային խորհրդին, որը հանդիսանում է առանձին համապետական ենթակայության միավոր[2], և Արբատյան ցամաքալեզվակի հյուսիսային մասը, որը մտնում է Խերսոնի մարզի մեջ։

1921 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Տավրիչեսկի գուբերնիայի մի մասից ձևավորվեց Ղրիմյան ԻԽՍՀ-ն։ 1945 թվականի հունիսի 30-ին այն դարձավ ՌԽՖՍՀ կազմում Ղրիմի մարզ։ 1948 թվականին Սևաստոպոլ քաղաքը առանձնացվեց, որպես հանրապետական նշանակության քաղաք։ 1954 թվականից ՈւԽՍՀ-ի կազմի մեջ։ 1991 թվականի փետրվարի 12-ին վերականգնվեց Ղրիմյան ԻԽՍՀ-ն։

Ղրիմի տարածքը պատմության ընթացքում բազմաթիվ անգամներ գրավվել է և վերահսկվել տարբեր պետությունների կողմից։ Իր պատմության ընթացքում այն վերահսկվել է կիմերացիների, հույների, սկյութերի, գոթերի, հունների, բուլղարների, խազարների կողմից, և մտել է Կիևյան Ռուսիայի, Բյուզանդական կայսրության, Կիպչակների պետության, Օսմանյան կայսրության, Ոսկե հորդայի թաթարների պետության և Մոնղոլների ենթակայության տակ։ 13-րդ դարում այն մասնակիորեն ենթարկվում էր Վենետիկի և Գենուայի հանրապետություններին, նրանցից հետո Ղրիմը ղեկավարում էին Ղրիմի խանությունը և Օսմանական կայսրությունը 15-18-րդ դարերում, Ռուսական կայսրության կողմից 18-20-րդ դարերում, և ի վերջո մինչև Ուկրաինայի կազմի մեջ մտնելը, այն հանդիսանում էր Սովետական Միության մաս։

ՂԻՀ այժմ ինքնավար խորհրդարանական հանրապետություն է, Ռուսաստանի կազմի մեջ[1], որը կառավարվում է Ղրիմի սահմանադրության համաձայն և Ուկրաինայի օրենքներով։ Մայրաքաղաքը և հանրապետության կառավարության նստավայրն է Սիմֆերոպոլ քաղաքը, որը գտնվում է թերակղզու կենտրոնում։ Ղրիմի մակերևույթի մակերեսը կազմում է 26 200 կմ², և բնակչությունը, ըստ 2007 թվականի գնահատականների կազմում է 1 973 185 մարդ։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ