Լեոնիդ Շվարցման

Լեոնիդ Շվարցման
Ծնվել է	օգոստոսի 30, 1920
Ծննդավայր	Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ
Մահացել է	հուլիսի 2, 2022 (101 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Կրթություն	Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Մասնագիտացում	մուլտիպլիկատոր, կինոռեժիսոր, ռեժիսոր և նկարիչ-բեմադրող
Ոճ(եր)	մուլտիպլիկացիա
Պարգևներ	; և Իկարուս
IMDb	ID ID 0796067

Լեոնիդ Արոնովիչ Շվարցման (ռուս.՝ Леонид Аронович Шварцман, իսկական անունը՝ Իզրայիլ Արոնովիչ Շվարցման, ռուս.՝ Израиль Аронович Шварцман, օգոստոսի 30, 1920(1920-08-30), Մինսկ, Բելառուսական ԽՍՀ - հուլիսի 2, 2022(2022-07-02), Մոսկվա, Ռուսաստան), խորհրդային ռուսաստանաբնակ ռեժիսոր-մուլտիպլիկատոր և մուլտիպլիկացիոն կինոյի նկարիչ։ Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարիչ (2002)։ Աշխատել է գերազանցապես ռեժիսորներ Լև Ատամանովի, Ռոման Կաչանովի, Իվան Ուֆիմցևի, Իվան Ակսենչուկի հետ։

Կենսագրություն

Ծնվել է 1920 թվականի օգոստոսի 30-ին Մինսկում, հաշվապահ Արոն Շվարցմանի ու տնային տնտեսուհի Ռախիլ Շվարցմանի ընտանիքում։ Ընտանիքում խոսել են իդիշով^[1]։

1941 թվականին ավարտել է Ի. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտին առընթեր դպրոցը և զորակոչվել բանակ։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին աշխատել է տանկի գործարանում Չելյաբինսկում։

1948 թվականից աշխատել է «Սոյուզմուլտֆիլմ» ստուդիայում։ 1951 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի համառուսական պետական ինստիտուտը՝ ստանալով մուլտֆիլմերի բեմադրող նկարչի մասնագիտացում։ Նույն թվականին աշխատել է որպես բեմադրող նկարիչ Ալեքսանդր Վինոկուրի հետ համահեղինակությամբ, 1963 թվականին սկսել է աշխատել ինքնուրույն, 1975 թվականից՝ որպես ռեժիսոր։

Լեոնիդ Շվարցմանը հայտնի է նաև նրանով, որ որպես բեմադրող նկարիչ մասնակցել է Չեբուրաշկայի վիզուալ կերպարի ստեղծմանը Ռոման Կաչանովի «Կոկորդիլոս Գենա» մուլտֆիլմի համար 1968 թվականին։

Հետագայում Չեբուրաշկան դարձել է Ռուսաստանի օլիմպիական հավաքականի խորհրդանիշ 2004 թվականին Աթենքում կայացած Ամառային օլիմպիական խաղերի ժամանակ։

Մասնակցել է բազմաթիվ ցուցահանդեսների (այդ թվում նաև անհատական), նկարազարդել է մանկական գրքեր։ Առաջադրվել է Լենինյան ու Ստալինյան մրցանակների։ Արժանացել է ամերիկյան «Հոլիվուդը երեխաներին» մրցանակի և Սուզդալում անցկացված Անիմացիոն կինոյի XI ռուսական բաց փառատոնի մրցանակի (2006)։ Կինեմատոգրաֆիական արվեստների «Նիկա» ակադեմիայի և Մուլտիպլիկացիոն կինոյի միջազգային ասոցիացիայի անդամ է։

Լեոնիդ Շվարցմանը ձախլիկ է, որ սովորել է գրել աջով, սակայն նկարում է ձախ ձեռքով։

Մահացել է 2022 թվականի հուլիսի 2-ին։

Պարգևներ

ՌՍՖՍՀ վաստակավոր նկարիչ^[2] (1981) – խորհրդային կինոարվեստի բնագավառում ունեցած ձեռքբերումների համար,
Ռուսաստանի Դաշնության ժողովրդական նկարիչ^[3] (2002) – արվեստի բնագավառում ունեցած մեծ ներդրման համար,
Գրականության և արվեստի բնագավառում երեխաների ու պատանիների համար նախատեսված ստեղծագործությունների համար Ռուսաստանի նախագահի մրցանակ^[4] (2017) – հայրենական անիմացիոն արվեստի զարգացման գործում ունեցած ներդրման համար,

Փառատոններում ստացած մրցանակներ^[5].

«Շղթա երեխաներից» (ռուս.՝ «Гирлянда из малышей», Մայա Միրոշկինայի հետ համատեղ), 1983 – մրցանակ լավագույն մանկական ֆիլմի համար Տամպերեի XIV միջազգային կինոփառատոնում,
«Կապիկները։ Զգո՛ւյշ, կապիկներն են» (ռուս.՝ «Обезьянки. Осторожно, обезьянки!», Մայա Միրոշկինայի հետ համատեղ), 1984 – Մինսկում անցկացված համամիութենական կինոփառատոնի մրցանակ լավագույն մանկական ֆիլմի համար մուլտիպլիկացիայի բաժնում։

Ֆիմագրություն

Բեմադրող նկարիչ

1952 – «Ալվան ծաղիկը» (ռուս.՝ «Аленький цветочек»)
1954 – «Ոսկե այծքաղ» (ռուս.՝ «Золотая антилопа»)
1955 – «Շունն ու կատուն» (ռուս.՝ «Пёс и кот»)
1957 – «Ձյունե թագուհին» (ռուս.՝ «Снежная королева»)
1957 – «Գույների գողերը» (ռուս.՝ «Похитители красок»)
1961 – «Բանալի» (ռուս.՝ «Ключ»)
1961 – «Հեքիաթ ուրիշի գույների մասին» (ռուս.՝ «Сказка про чужие краски»)
1964 – «Քեռի Ստյոպան` միլիցիոներ» (ռուս.՝ «Дядя Стёпа — милиционер»)
1965 – «Դիմանկար» (ռուս.՝ «Портрет»)
1966 – «Կորել է թոռնուհին» (ռուս.՝ «Потерялась внучка»)
1967 – «Ձեռնոցը» (ռուս.՝ «Варежка»)
1968 – «Հակառակորդներ» (ռուս.՝ «Соперники»)
1969 – «Կոկորդիլոս Գենա» (ռուս.՝ «Крокодил Гена»)
1970 – «Նամակ» (ռուս.՝ «Письмо»)
1971 – «Չեբուրաշկա» (ռուս.՝ «Чебурашка»)
1972 – «Կախարդական փայտիկը» (ռուս.՝ «Волшебная палочка»)
1972 – «Մայրիկ» (ռուս.՝ «Мама»)
1973 – «Ավրորա» (ռուս.՝ «Аврора»)
1974 – «Շապոկլյակ» (ռուս.՝ «Шапокляк»)
1976 – «38 թութակ» (ռուս.՝ «38 попугаев»)
1976 – «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 1)» (ռուս.՝ «Котёнок по имени Гав (выпуск 1)»)
1977 – «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 2)» (ռուս.՝ «Котёнок по имени Гав (выпуск 2)»)
1979 – «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 3)» (ռուս.՝ «Котёнок по имени Гав (выпуск 3)»)
1980 – «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 4)» (ռուս.՝ «Котёнок по имени Гав (выпуск 4)»)
1982 – «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 5)» (ռուս.՝ «Котёнок по имени Гав (выпуск 5)»)
1981 – «Ոզնի գումարած կրիա» (ռուս.՝ «Ёжик плюс черепаха»)
1983 – «Չեբուրաշկան գնում է դպրոց» (ռուս.՝ «Чебурашка идёт в школу»)

Ռեժիսոր

1975 – «Ինչպես ուղտաձագն ու ավանակը դպրոց գնացին» (ռուս.՝ «Как верблюжонок и ослик в школу ходили»)
1982 – «Գավ անունով կատվիկը (թողարկում 5)» (ռուս.՝ «Котёнок по имени Гав (выпуск 5)»)
1983 – «Կապիկները։ Շղթա երեխաներից» (ռուս.՝ «Обезьянки. Гирлянда из малышей»)
1984 – «Կապիկները։ Զգո՛ւյշ, կապիկներն են» (ռուս.՝ «Обезьянки. Осторожно, обезьянки!»)
1986 – «Ես սպասում եմ քեզ, կե՛տ» (ռուս.՝ «Я жду тебя, кит!»)
1987 – «Կապիկներն ու կողոպտիչները» (ռուս.՝ «Обезьянки и грабители»)
1987 – «Ինչպես կապիկները ճաշեցին» (ռուս.՝ «Как обезьянки обедали»)
1988 – «Դյուրահավատ վիշապը» (ռուս.՝ «Доверчивый дракон»)
1989 – «Բոլորին բռնեց» (ռուս.՝ «Всех поймал»)
1990 – «Չտեսնված, չլսված» (ռուս.՝ «Невиданная, неслыханная»)
1993 – «Կապիկնե՛ր, առա՛ջ» (ռուս.՝ «Обезьянки, вперёд!»)
1995 – «Կապիկներն օպերայում» (ռուս.՝ «Обезьянки в опере»)
1997 – «Կապիկները։ Շտապ օգնություն» (ռուս.՝ «Обезьянки. Скорая помощь»)

Վավերագրական կինո

Լեոնիդ Շվարցմանը նկարահանվել է հետևյալ վավերագրական ֆիլմերում^[6].

«Անիմացիայի աշխարհը կամ աշխարհի անիմացիան» (ռուս.՝ «Мир анимации или анимации мира», 2001),
«Սոյուզմուլտֆիլմ. հեքիաթներ և եղելություններ» (ռուս.՝ «Союзмультфильм – сказки и были», «Հին պատեր» շարք (ռուս.՝ «Старые стены»), 2003),
«Նկարիչ. մասնագիտություն և ճակատագիր» (ռուս.՝ «Художник – профессия и судьба», 2003),
«Տիկնիկները մարդկանց աշխարհում» (ռուս.՝ «Куклы в мире людей», «Սցենար Բուրատինոյի համար» (ռուս.՝ «Сценарий для Буратино») շարք, 2005),
«ՀՐաշքների ֆաբրիկա» (ռուս.՝ «Фабрика чудес», «Բեմադրող նկարիչ» (ռուս.՝ «Художник-постановщик») շարք, 2006),
«Невесомая жизнь» (2006)։

Ծանոթագրություններ

↑ Интервью с Леонидом Шварцманом (октябрь 2011)
↑ Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 21 апреля 1981 года № 581 «О присвоении почётного звания «Заслуженный художник РСФСР» Шварцману Л. А.»
↑ Указ Президента Российской Федерации от 15 апреля 2002 года № 390 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
↑ Указ Президента Российской Федерации от 22 марта 2017 года № 114 «О присуждении премий Президента Российской Федерации в области литературы и искусства за произведения для детей и юношества 2016 года»
↑ Сергей Капков Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 724-726. — 816 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4
↑ Шварцман Л.А. Биография

Գրականություն

Абрамова Н.Н. Классик по имени Лёля в стране Мультипликации. — М.: Ключ-С, 2010. — 164 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-93136-132-1

Արտաքին հղումներ

Леонид Аронович Шварцман — почётный директор Московского Музея Анимации Արխիվացված 2021-09-02 Wayback Machine
Шварцман Леонид (Израиль) Аронович — Аниматор.ру
Leonid Shvartsman (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
Леонид Шварцман — Энциклопедия отечественного кино(չաշխատող հղում)
Выставка «Шварцман, который нарисовал Чебурашку» 15.04.2011
Шварцман, который нарисовал Чебурашку. Первая полномасштабная ретроспективная выставка Народного художника РФ Леонида Ароновича Шварцмана, приуроченная к его 90-летнему юбилею Արխիվացված 2011-11-16 Wayback Machine
Вождь кукольного пролетариата
38 попугаев и ещё одно крылышко Արխիվացված 2012-04-07 Wayback Machine Лариса Малюкова «Новая газета» 30.06.2003
Интервью с Леонидом Шварцманом Капков С. «ГАЗЕТА» 11.07.2004
Классик по имени Лёля
Как я нарисовал Чебурашку Արխիվացված 2017-02-15 Wayback Machine Олег Матвеев «Мослента.ру» 12.05.2015
Майя Балакирская, “Tropical Russian Bears: Jews and Soviet Animation during the Cold War,” Images: A Journal of Jewish Art and Visual Culture 8 (2015): 1-25.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեոնիդ Շվարցման» հոդվածին։

[1] Интервью с Леонидом Шварцманом (октябрь 2011)

[2] Указ Президиума Верховного Совета РСФСР от 21 апреля 1981 года № 581 «О присвоении почётного звания «Заслуженный художник РСФСР» Шварцману Л. А.»

[3] Указ Президента Российской Федерации от 15 апреля 2002 года № 390 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»

[4] Указ Президента Российской Федерации от 22 марта 2017 года № 114 «О присуждении премий Президента Российской Федерации в области литературы и искусства за произведения для детей и юношества 2016 года»

[5] Сергей Капков Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 724-726. — 816 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4

[6] Шварцман Л.А. Биография

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]