Jump to content

Իտալիայի տնտեսություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իտալիայի տնտեսություն
Միլան, Իտալիայի ֆինանսական կենտրոն
ԱրժույթԵվրո (EUR, €)
Ամրագրված փոխարժեքԿամպիոնե դ’Իտալիա - Շվեյցարական ֆրանկ
Ֆիսկալ տարիՀունվարի 1 - դեկտեմբերի 31
Առևտրային կազմակերպություններԵՄ, ԱՀԿ, ՏՀԶԿ, ԻՆԱԲ
Վիճակագրություն
ԲնակչությունDecrease 60,359,546 (Հունվարի 1 2019, նախնական)[1]
ՀՆԱ
  • Decrease $1.989 տրիլիոն (անվանական, 2019)[2]
  • $2.443 տրիլիոն (ԳՀ, 2019)[2]
ՀՆԱ տեղ
ՀՆԱ-ի աճ
  • 1.7% (2017) 0.9% (2018)
  • 0.0% (2019) 0.5% (2020)[2]
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով
  • Decrease $32,947 (անվանական, 2019)[2]
  • $40,470 (ԳՀ, 2019)[2]
ՀՆԱ֊ն ըստ սեկտորի
Գնաճ (ՍԳԻ)
Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն
  • 5.7% աղքատության մեջ, 2014;[4]
  • positive decrease 27.3% աղքատության ռիսկ (2018)[5]
Ջինիի գործակիցnegative increase 33.4 միջին (2018, Eurostat)[6]
Մարդկային զարգացման ինդեքս
Աշխատուժ
  • 23.398 միլիոն (2019)[9]
  • 59.2% զբաղվածություն (2019)[9]
Աշխատուժ ըստ մասնագիտության
Գործազրկություն
  • 9.8% (2020 հունվար)[10]
  • positive decrease 29.6% երիտասարդների գործազուրկ (Q2, 2019)[11]
  • positive decrease 2.53% միլիոն գործազուրկ (Q3, 2019)[9]
Միջին համախառն աշխատավարձ€2,595 / $2,916 ամսական (2018)
Համախառն աշխատավարձի միջնարժեքը€1,878 / $2,110 ամսական (2018) (առանց հաշվի առնելու սոցիալական և մասնավոր օգուտները)
Հիմնական արտադրություններ
Արտաքին
Արտահանում $496.3 միլիարդ (2017)[3]
Արտահանվող ապրանքներՄեքենաշինական արտադրանք, մանածագործական արտադրատեսակներ և հագուստ, արտադրական սարքավորումներ, ավտոմեքենաներ, տրանսպորտային սարքավորումներ, քիմիական նյութեր, սննդամթերք, խմիչքներ և ծխախոտ, օգտակար հանածոներ, գունավոր մետաղներ
Արտանհանման հիմնական գործընկերներ
  • Գերմանիա 12.5%
  • Ֆրանսիա 10.3%
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ 9%
  • Իսպանիա 5.2%
  • Միացյալ Թագավորություն 5.2%
  • Շվեյցարիա 4.6%
  • (2017)[3]
Ներկրում $432.9 միլիարդ (2017)[3]
Ներկրվող ապրանքներՄեքենաշինական արտադրանք, քիմիական արտադրանք, տրանսպորտային սարքավորումներ, էներգետիկ արտադրանք, հանքային և գունավոր մետաղներ, տեքստիլ և հագուստ, սննդամթերք, խմիչքներ, ծխախոտ
Ներկրման հիմնական գործընկերներ
  • Գերմանիա 16.3%
  • Ֆրանսիա 8.8%
  • Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն 7.1%
  • Նիդերլանդներ 5.6%
  • Իսպանիա 5.3%
  • Բելգիա 4.5%
  • (2017)[3]
Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումենրի ծավալ
  • $552.1 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]
  • Արտասահման՝ $671.8 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]
Համախառն արտաքին պարտք$2.324 տրիլիոն (Հունիս, 2017)[12]
Պետական ֆինանսներ
Պետական պարտք
  • negative increase ՀՆԱ-ի 134.8% (2018)[13]
  • negative increase €2.380 տրիլիոն (2018)[13]
ԵկամուտՀՆԱ-ի 46.2% (2018)[13]
ԾախսերՀՆԱ-ի 48.4%(2018)[13]
Վարկային վարկանիշ
  • Standard & Poor's[14]՝ BBB
  • Կանխատեսում՝ կայուն
  • Moody's[15]՝
  • Կանխատեսում՝ բացասական
  • Fitch[16]
  • Կանխատեսում՝ կայուն
Արտաքին պաշարներ $151.2 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]

Իտալիան զարգացած ինդուստրիալ-ագրարային պետություն է։ Արժույթը 2002 թվականից եվրոն է։ Իտալիան տնտեսության մեծությամբ եվրագոտում երրորդն է[17][18]։ Երկրի տնտեսության համար ավանդաբար բնորոշ են եկամուտների մակարդակի և տնտեսական մասնագիտացման մեծ տարածաշրջանային տարբերությունները[19]։ Երկրի հյուսիսում արդյունաբերական զարգացած ինդուստրիալ և հետինդուստրիալ օջախներին բարձր համամասնությամբ ստվերային տնտեսությամբ դիմակայում է հետամնաց ճգնաժամային հարավը[20][21]։

2008 թվականի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամից հետո երկիրը մտել է երկարաժամկետ ռեցեսիայի մեջ, որը բնորոշվում էր արտաքին պարտքի աճով, գործազրկության մինչև ռեկորդային հասնող բարձրացմամբ[22], արտադրության և այլ գործարար ակտիվության անկմամբ[23][24][25]։ Երկրի համար կարևոր խնդիրներից է նաև ներգաղթի հաշվին բնակչության արագ աճը, որը 2000-ական թվականներին մի քանի անգամ գերազանցել է ՀՆԱ-ի աճման տեմպերը[26]։

Վիճակագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղյուսակում ներկայացված է 1980-2018 թվականների Իտալիայի հիմնական տնտեսական ցուցիշները[27]՝

Տարի ՀՆԱ
(մլրդ եվրո)
Մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ
(եվրո)
ՀՆԱ-ի աճ
(իրական)
Գնաճի ցուցանիշ
(տոկոսներով)
Գործազրկություն
(տոկոսներով)
Պետական պարտք
(ՀՆԱ-ից տոկոսներով)
1980 213,0 3 777 3,4 % negative increase21,8 % 7,4 %
1981 255,2 4 517 0,8 % negative increase19,5 % negative increase7,6 %
1982 301,2 5 328 0,4 % negative increase16,5 % negative increase8,3 %
1983 350,7 6 200 1,2 % negative increase14,7 % positive decrease7,4 %
1984 400,9 7 088 3,2 % negative increase10,7 % negative increase7 8 %
1985 450,0 7 952 2,8 % negative increase9,0 % negative increase8,2 %
1986 497,5 8 790 2,9 % negative increase5,8 % negative increase8,9 %
1987 544,2 9 617 3,2 % negative increase4,7 % negative increase9,6 %
1988 604,8 10 683 4,2 % negative increase5,1 % negative increase9,7 % 93,0 %
1989 664,0 11 721 3,4 % negative increase6,2 % 9,7 % negative increase95,5 %
1990 722,8 12 749 2,1 % negative increase6,4 % positive decrease8,9 % negative increase98,8 %
1991 789,6 13 915 1,5 % negative increase6,2 % positive decrease8,5 % negative increase102,3 %
1992 830,9 14 636 0,8 % negative increase5,0 % negative increase8,8 % negative increase109,7 %
1993 855,9 15 062 Decrease−0,9 % negative increase4,5 % negative increase9,8 % negative increase120,5 %
1994 905,2 15 926 2,2 % negative increase4,2 % negative increase10,6 % negative increase127,1 %
1995 985,0 17 328 2,3 % negative increase5,4 % negative increase11,1 % positive decrease116,9 %
1996 1 043,1 18 350 1,3 % negative increase4,0 % 11,2 % positive decrease116,3 %
1997 1 089,9 19 162 1,8 % 1,8 % 11,2 % positive decrease113,8 %
1998 1 135,5 19 954 1,6 % 2,0 % negative increase11,3 % positive decrease110,8 %
1999 1 171,9 20 593 1,6 % 1,7 % positive decrease10,9 % positive decrease109,7 %
2000 1 239,3 21 771 3,7 % negative increase2,6 % positive decrease10,1 % positive decrease105,1 %
2001 1 298,9 22 803 1,7 % negative increase2,3 % positive decrease9,1 % positive decrease104,7 %
2002 1 345,8 23 610 0,2 % negative increase2,6 % positive decrease8,6 % positive decrease101,9 %
2003 1 390,7 24 313 0,2 % negative increase2,8 % positive decrease8,5 % positive decrease100,5 %
2004 1 448,4 25 134 1,6 % negative increase2,3 % positive decrease8,0 % positive decrease100,0 %
2005 1 489,7 25 656 1,0 % negative increase2,2 % positive decrease7,7 % negative increase101,9 %
2006 1 548,5 26 553 2,0 % negative increase2,2 % positive decrease6,8 % negative increase102,6 %
2007 1 609,6 27 495 1,5 % 2,0 % positive decrease6,1 % positive decrease99,8 %
2008 1 632,2 27 647 Decrease−1 1 % negative increase3,5 % negative increase6,7 % negative increase102,4 %
2009 Decrease1 572,9 Decrease26 457 Decrease−5,5 % 0,7 % negative increase7,7 % negative increase112,5 %
2010 1 604,5 26 873 1,7 % 1,6 % negative increase8,3 % negative increase115,4 %
2011 1 637,5 27 313 0,6 % negative increase2,9 % negative increase8,4 % negative increase116,5 %
2012 Decrease1 613,3 Decrease26 813 Decrease−2,8 % negative increase3,3 % negative increase10,7 % negative increase123,4 %
2013 Decrease1 604,6 Decrease26 518 Decrease−1,7 % 1,2 % negative increase12,1 % negative increase129,0 %
2014 1 621,9 26 682 0,1 % 0,1 % positive decrease12,6 % negative increase131,8 %
2015 1 652,6 27 183 1,0 % 0,1 % positive decrease11,9 % positive decrease131,5 %
2016 1 680,9 27 708 0,9 % positive decrease−0,1 % positive decrease11,7 % negative increase132,0 %
2017 1 716,2 28 326 1,5 % 1,3 % positive decrease11,3 % positive decrease131,5 %

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Population on 1 January». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «World Economic Outlook Database, October 2019». IMF.org. International Monetary Fund. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 «CIA World Factbook». CIA.gov. Central Intelligence Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
  4. «Poverta': Istat, in 2014 assoluta per 1,47 mln famiglie - Economia». ANSA.it. 2016 թ․ մարտի 14.
  5. «People at risk of poverty or social exclusion». ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  6. «Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  7. «Human Development Index (HDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  8. «Inequality-adjusted Human Development Index (IHDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  9. 9,0 9,1 9,2 «Labour market III quarter of 2019» (PDF). istat.it. Italian National Institute of Statistics. էջ 2. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 6-ին.
  10. «Unemployment by sex and age - monthly average». appsso.eurostat.ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 5-ին.
  11. «Youth unemployment rate». data.oecd.org. OECD. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 6-ին.
  12. «Euromoney Institutional Investor Company». Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 «Euro area government deficit at 0.5% and EU28 at 0.7% of GDP» (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  14. «Sovereigns Rating List». Standard & Poor's. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 26-ին.
  15. Bufacchi, Isabella (2014 թ․ հոկտեմբերի 16). «Moody's confirms stable outlook on Italy's "Baa2" sovereign rating». Il Sole 24 Ore. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  16. «Fitch Affirms Italy at 'BBB+'; Outlook Stable». Reuters. 2014 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  17. «Select Country or Country Groups». www.imf.org.
  18. «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org.
  19. Stringa, Giovanni (2013 թ․ հունվարի 5). «Italia terza al mondo per riserve d'oro, per ogni cittadino dote di 1.650 euro». Corriere della Sera. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 6-ին.
  20. «Quel bilancio Ue poco equilibrato». Il Sole 24 Ore. 2013 թ․ փետրվարի 1. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  21. «The Economist Intelligence Unit's quality-of-life index» (PDF). The Economist. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  22. Безработица в Италии бьет рекорды // novostiua.net
  23. Mediobanca hints at Italian euro exit unless Germany shifts on EMU policy // Telegraph.co.uk
  24. Gustafson, Krystina (2015 թ․ դեկտեմբերի 31). «The world's biggest luxury markets in 2015». www.cnbc.com.
  25. «Italy remains the third market for luxury goods». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 5-ին.
  26. В 2013 году естественный прирост населения ЕС-28 составил 0,2 ‰, миграционный 1,3 ‰ // demoscope.ru
  27. «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իտալիայի տնտեսություն» հոդվածին։