Իտալիայի բնակչություն

Իտալիայի բնակչությունը 2014 թվականին մոտեցել է 62 միլիոն մարդու։ Այժմ Իտալիան Եվրոպայում բնակչության թվով կիսում է երրորդ տեղը (ՌԴ-ից և ԳՖՀ-ից հետո) Ֆրանսիայի և Մեծ Բրիտանիայի հետ^[1]։ Վերջին երկու երկրներին վերջին տարիներին բնակչության թվով մոտենալը տեղի է ունեցել մեծ թվով գաղթականների շնորհիվ, որոնց մեծ մասը կազմում են ապօրինի ներգաղթյալները։ Արդյունքում, 2013 թվականին Իտալիայում էին բնակվում ԵՄ-ի բնակչության 12,0 %-ը և այդ բաժինն անդադար աճում էր՝ չնայած երկրի տնտեսական մակարդակի ոչ բարձր աճին. 2000 թվականին Իտալիայի բնակչությունը ավելի արագ էր աճում, քան նրա ՀՆԱ-ը։ Սակայն 1980-ական թվականներին իտալացիները հենց համարվում էին արտագաղթող ազգ։ Դրա հետ մեկտեղ, 1994-2013 թվականներին Իտալիայի բնակչության աճի ցուցանիշը բացասական էր (բացառություն էին կազմում 2004 և 2006 թվականները)^[2]։

Իտալիայի ժողովրդագրական պատմություն

Իտալիայի բնակչությունը պատմական ժամանակաշրջաններում շատ անհավասարաչափ էր աճում։ Հունական գաղութացումից հետո Հարավային Իտալիան և Սիցիլիան շատ խիտ էին բնակեցված և բարձր ուրաբիզացված։ Անտիկ ժամանակների պատմաբանները Սիրակուզին անվանում էին Օյկումենի խոշորագույն քաղաքը, իսկ Սարդիանիայի և Սիցիլիայի բնակչությունը հնադարից մինչև միջին դարեր գերազանցում էին ժամանակակից ցուցանիշները։ Հռոմը՝ կայսրության ժամանակաշրջանում, և Վենետիկը՝ միջնադարում, իրենց բնակչությամբ նույնպես չէին զիջում ժամանակակից ցուցանիշները։ Ավելի ուշ, մինչ Իտալիայի վերամիավորումը, Նեապոլը համարվում էր խոշորագույն քաղաքը, իսկ Հռոմը մնում էր որպես գավառական քաղաք։

Իտալիայի բնակչության թվի փոփոխությունը 1500-1650 թվականներին

1500֊1559 թվականներ․ բնակչության լճացումը մնում էր նույն մակարդակի վրա․ բնակչության աճի մեծացմանը խանգարում էին ժանտախտը, սովը և պատերազմը։
1560֊1589 թվականներ․ ծնելիության մակարդակի միանգամից բարձրացումը բերում է բնակչության թվի արագ աճին, որը տևում է մինչև 1585 թվականը, որից հետո ցուցանիշները կայունանում են։
1590֊1593 թվականներ․ բնակչության թվի կտրուկ նվազմանը բերեց սովը և ծնելիության մակարդակի անկումը 25-30 %-ով։
1594֊1619 թվականներ․ մինչև 1610 թվականը բնակչության թիվը վերականգնվում էր՝ հասնելով մինչև սովը եղած ցուցանիշներին։ Բնակչությունը հասնում է առկա պարենային ռեսուրսների քանակի սահմաններին։
1620֊1628 թվականներ․ Պարենային ռեսուրսները այլևս չեն բավարարում բնակչությանը, քաղցը և 1590-ականների սերնդի մանկահասակ տարիքի մուտքն առաջացնում են ծնելիության նվազում^[3]։

17-19-րդ դարերի իտալական որոշ գյուղերում երեխաների ամուսնության միջին թիվ^[4]
Անվանում	Տարիներ	ամուսնացած երեխաների միջին թիվ
Էմպոլի	1650-1700	6,0
Ֆիեզոլե	1630-1660	5,6
Պոնտե Բուջանեզե	1700-1800	4,6
Վալդիբուր	1700-1800	5,2
Պիտիլիանո	1807-1866	5,0

Իտալիայի 36 պրովինցիաների ծնելիության մակարդակի վիճակագրությունը 1810-ական թվականներին^[4]
Ծնելիության մակարդակը	Պրովինցիաների թիվ	Պրովինցիայի տոկոս
առավելագույնը 35,0	5	14
35,0-39,9	20	35
40,0-44,9	10	28
45,0 և ավելին	1	3
Ընդամենը	36	100

Միացման պահին Իտալիայում մեկ կնոջը բաժին էր ընկնում 5,0 երեխա, այդ ցուցանիշը մինչև 20-րդ դարը մնում էր անփոփոխ, իսկ հետո սկսեց ընկնել՝ հասնելով 1950-ականների ցուցանիշներին։ 1960-ական թվականներին նկատվում է ծնելիության մակարդակի աճ, որին հաջորդում է անկում, որը շարունակվում է մինչև օրս։ Ինչպես և մի շարք եվրոպական երկրներում, Իտալիայում ժողովրդագրական անցումը սկսվել է ավելի վաղ՝ համեմատած մի քանի սոցիալական խմբերի. արիստոկրատ ընտանիքներում և հասարակության վերին շերտերում 18-րդ դարում նվազել էր ծնելիության մակարդակը, իսկ 1800-ականների վերջում գյուղական ընտանիքներին բաժին էր ընկնում 6,4 երեխա, իսկ մասնագիտական խմբերին պատկանող ընտանիքներին՝ 3,3 երեխա։ Երկրի հարավում ծնելիության միջին ցուցանիշները բարձր էին, իսկ հյուսիսում և կենտրոնում՝ ավելի ցածր։ Իտալիայում ծնելիության մակարդակի անդադար նվազումը սկսվել է մոտավորապես 1870 թվականին, տարածվել է հյուսիսից հարավ և արևմուտքից՝ արևելք^[5]։

Իտալիայում ծնելիության մակարդակի տարբերությունը նկատվում է ըստ շրջանների^[5]. հարավային՝ ավելի ավանդական շրջաններում ծնելիության մակարդակը համեմատապար բարձր էր^[6]։

Իտալիայի բնակչության թվի շարժ

Տարի	Բնակչություն
1	`30 000 000`
150	`7 000 000`
500	`4 500 000`
1000	`30 000 000`
1340	`30 000 000`
1350	`20 000 000`
1400	`10 000 000`
1450	`10 500 000`
1500	`11 000 000`
1550	`11 200 000`
1600	`12 000 000`
1650	`12 300 000`
1690	`12 500 000`
1700	`13 357 000`
1725	`13 900 000`
1770	`14 689 000`
1795	`16 257 000`

Տարի	Բնակչություն
1800	`17 237 000`
1810	`17 943 000`
1820	`18 967 000`
1830	`20 900 000`
1840	`22 000 000`
1850	`24 351 000`
1860	`24 964 000`
1870	`25 766 200`
1880	`28 437 100`
1890	`30 947 300`

Տարի	Բնակչություն
1900	`32 475 000`
1910	`34 565 200`
1914	`35 597 800`
1920	`37 837 000`
1930	`40 703 000`
1939	`44 394 000`
1940	`43 787 000`
1950	`47 104 000`
1953	`47 213 000`
1960	`50 373 900`
1970	`53 958 400`
1980	`56 479 300`
1990	`56 762 700`

Տարի	Բնակչություն
2000	`57 719 000`
2007	`59 546 696`

Բնակչության էթնիկ կազմ

Իտալիայի բնակչության 80 %-ը իտալացիներ են, 13 %-ը՝ եվրոպական երկրներից գաղթածներ (ալբանացիներ, ավստրիացիներ, շվեյցարացիներ, ռումինացիներ, սլովեններ, լեհեր և այլ ազգերի ներկայացուցիչներ), 3 %-ը՝ սարդիններ, 2,5 %-ը՝ ասիացիներ (հիմնականում չինացիներ, շրի-լանկացիներ, հնդիկներ), 1,5 %-ը՝ Մաղրիբից և Հարավային Ամերիկայից (արգենտինացիներ, կոլումբիացիներ, բրազիլացիներ) գաղթածներ։

Ծանոթագրություններ

↑ ԵՄ-28-ի բնակչությունը 2014 թվականի սկզբին հասել է 507,4 միլիոնի՝ 2013 թվականից մեծանալով 0,3 %-ի
↑ 2013 թվականին ԵՄ-28-ի բնակչության բնական աճը կազմում էր 0,2 ‰, իսկ մեխանիկականը՝ 1,3 ‰
↑ Population and environment in Northern Italy during the sixteenth century byGuido Alfani Guido Alfani, Università L. Bocconi — Istituto di Storia Economica and Dondena Centre for Research on Social Dynamics, Via Castelbarco 2, 20136 Milano — Italy, Fax: +39 (0)2 58 10 22 84
↑ ^4,0 ^4,1 Massimo Livi Bacci A History of Italian Fertility During the Last Two Centuries
↑ ^5,0 ^5,1 «Italian Fertility, 1864 to 1961: An Analysis of Regional Trends Prepared for the 43rd European Congress of the Regional Science Association, August 27-30, 2003, Jyväskylä, Finland Rachel Franklin Department of Geography and Regional Development The University of Arizona Tucson, Arizona USA e-mail: rachel.s.franklin@census.gov» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 3-ին.
↑ Agnese Vitali, Francesco C. Billari {{{заглавие}}} = Changing Determinants of Low Fertility and Diffusion: a Spatial Analysis for Italy. — doi:10.1002/psp.1998

Գրականություն

Урланис Б. Ц. Рост населения в Европе. — Մոսկվա, 1941.
Massimo Livi Bacci A History of Italian Fertility During the Last Two Centuries

Արտաքին հղումներ

[1] ԵՄ-28-ի բնակչությունը 2014 թվականի սկզբին հասել է 507,4 միլիոնի՝ 2013 թվականից մեծանալով 0,3 %-ի

[2] 2013 թվականին ԵՄ-28-ի բնակչության բնական աճը կազմում էր 0,2 ‰, իսկ մեխանիկականը՝ 1,3 ‰

[3] Population and environment in Northern Italy during the sixteenth century byGuido Alfani Guido Alfani, Università L. Bocconi — Istituto di Storia Economica and Dondena Centre for Research on Social Dynamics, Via Castelbarco 2, 20136 Milano — Italy, Fax: +39 (0)2 58 10 22 84

[books.google.am-4] 4,0 ^4,1 Massimo Livi Bacci A History of Italian Fertility During the Last Two Centuries

[jyu.fi-5] 5,0 ^5,1 «Italian Fertility, 1864 to 1961: An Analysis of Regional Trends Prepared for the 43rd European Congress of the Regional Science Association, August 27-30, 2003, Jyväskylä, Finland Rachel Franklin Department of Geography and Regional Development The University of Arizona Tucson, Arizona USA e-mail: rachel.s.franklin@census.gov» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 3-ին.

[6] Agnese Vitali, Francesco C. Billari {{{заглавие}}} = Changing Determinants of Low Fertility and Diffusion: a Spatial Analysis for Italy. — doi:10.1002/psp.1998

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]