Թլկատինցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թլկատինցի
Դիմանկար
Ծնվել է1860[1]
ԾննդավայրԽույուլու, Խարբերդ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է1915[1]
Մահվան վայրԽարբերդ, Օսմանյան կայսրություն
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն
Ազգությունհայ
ԿրթությունՍմբատյան վարժարան
Մասնագիտությունհասարակական գործիչ, գրող և ուսուցիչ
ԱշխատավայրԽարբերդի ազգային Կեդրոնական վարժարան
 Tlgadintsi Վիքիպահեստում

Թլկատինցի (Հովհաննես Հարությունյան), (1860[1], Խույուլու, Խարբերդ, Օսմանյան կայսրություն - 1915[1], Խարբերդ, Օսմանյան կայսրություն), Մեծ եղեռնի զոհ, գրող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Խարբերդի Սմբատյան վարժարանը։ 1887 թվականին հիմնադրել է Խարբերդի ազգային Կեդրոնական վարժարանը և մինչև կյանքի վերջը եղել նրա տնօրենը։ Արևմտահայ մամուլում տպագրվել են Թլկատինցու ակնարկները, նորավեպերը։ Թլկատինցու գեղարվեստական ստեղծագործություններն արտացոլում էին 1877-1878 թվականներին ռուս-թուրքական պատերազմից հետո Արևմտյան Հայաստանում տիրող քաղաքական և սոցիալական բարդ ու լարված իրավիճակը։ «Գլխուդ ջուր դիր» (1896), «Գեղի նամակներ» (1892) շարքում, «Վերջին տեղը» (1900), «Ճախրակին առաջքը» (1900) գործերում պատկերված է արևմտահայ գյուղացու ողբերգությունը՝ հատկապես 1894-1896 թվականների կոտորածներից հետո, նրա անպաշտպանվածությունը թուրքական իշխանություններից ու խուժանից։

1915 թվականին թուրք ջարդարարները թաքստոցից գտել են Թլկատինցուն, կնոջն ու երեխաներին և սպանել։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Գլխուդ ջուր դիր, 1896։
  • Վերջին տեղը, 1900։
  • Ճախրակին առաջքը, 1900։
  • Հին հաւատքս, 1895։
  • Այգիիս փշենին, 1898։
  • Բամբակ բերան, 1907։
  • Գաւաթ մը միայն, 1907։
  • Ճնճղուկներուն դատաստանը, 1908։
  • Էնդի դէմէն, 1902։
  • Ձալըմ տղան, 1904։
  • Ճամփորդն ու ճամփեցնողները, 1905։
  • Կտակը, 1911։
  • Իմ բախտս։
  • Մի հայիր։
  • Բերնովդ ըսեիր։
  • Հողը։
  • Ախ, Աստվա՜ծ, Աստվա՜ծ։
  • Դեպի արևը։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ո՞ր մէկուն ետեւէն (թատերախաղ), Պոսթըն, 1912, 139 էջ։
  • Թլկատինցին եւ իր գործը, Պոսթըն, 1927, 608 էջ։
  • Գյուղին կյանքը, Երևան, 1966, 362 էջ։
  • Թլկատինցի, Առանձար, Բաշալյան Լևոն, Երկեր, Երևան, 1982, էջ 25-255։
  • Պատմուածքներ։ Գիւղի նամակներ, Վենետիկ, 1996, 100 էջ։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կարապետյան Լ., Թլկատինցի, Երևան, 1966։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թլկատինցի» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թլկատինցի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 191