Հունվարի 19

Հունվարի 19, տարվա տասնիններորդ օրն է։

• Տարվա ավարտին մնում է 346 (նահանջ տարիներին՝ 347) օր։

Դեպքեր

• 1728՝ ռուս կայսր Պետրոս II-ն իր արքունիքի հետ տեղափոխվում է Մոսկվա
• 1759՝ պորտուգալացի միապետ Ժոզե I-ը հրահանգում է երկրի և բոլոր գաղութների տարածքից վտարել բոլոր ճիզվիտներին։
• 1764՝ ազատախոհության համար Ջոն Ուիլքս Բուտին վռնդեցին Անգլիայի պարլամենտի Համայնքների պալատից
• 1853՝ տեղի ունեցավ Ջուզեպպե Վերդիի «Տրուբադուր» օպերայի առաջնախաղը։
• 1946՝ Իրանը դիմում է ՄԱԿ-ին, խնդրելով իր ներքին գործերին միջամտելուց պաշտպանել Սովետական Միությունից
• 1962՝ Սովետական Միությունը մեղադրվում է Իսրայելին՝ սինագոգները լրտեսության համար օգտագործելու մեջ
• 1963՝ հեռուստատեսությամբ The Beatles խմբի առաջին ելույթը
• 1966՝ Ինդիրա Գանդին դառնում է Հնդկաստանի վարչապետ
• 1991՝ Սադդամ Հուսեյնի հրամանով մոտ 816 000 տոննա նավթ լցվեց Պարսից ծոց
• 2007՝ Ստամբուլում 17 տարեկան ազգայնական Օգյուն Սամասթի ձեռքով սպանվեց Հրանտ Դինքը, լրագրող, «Ակոս» թերթի գլխավոր խմբագիրը (ծն. 1954 թ.)։

Ծնունդներ

• 1544՝ Ֆրանսուա II, Ֆրանսիայի տասնմեկերորդ թագավորը՝ Վալուաների դինաստիայից (մ. 1560)
• 1601` Գվիդո Գանյաչի, իտալացի ուշ բարոկո ժամանակաշրջանի նկարիչ
• 1736՝ Ջեյմս Վատ, շոտլանդացի գյուտարար, շոգեմեքենայի ստեղծողը (մ. 1819)
• 1798՝ Օգյուստ Կոնտ, ֆրանսիացի փիլիսոփա, (ծն. 1857)
• 1807՝ Ռոբերտ Լի, ԱՄՆ-ի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակների գեներալ (մ. 1870)
• 1809՝ Էդգար Պո, ամերիկացի արձակագիր, բանաստեղծ, գրաքննադատ (մ. 1849)։
• 1813՝ Հենրի Բեսեմեր, անգլիացի գյուտարար (մ. 1898)
• 1839՝ Պոլ Սեզան, ֆրանսիացի նկարիչ (մ. 1906)։
• 1851` Դեվիդ Սթար Ջորդան,առաջատար ձկնաբան, մանկավարժ, եվգենիստ, խաղաղության ակտիվիստ
• 1865՝ Վալենտին Սերով, ռուս նկարիչ, գրաֆիկայի վարպետ (մ. 1865 թ.)։
• 1883՝ Հերման Աբենդրոթ, գերմանացի դիրիժոր (մ. 1956)
• 1897՝ Էմիլ Մորիս, գերմանացի նացիստ Հիտլերի թիկնապահը և անձնական վարորդը
• 1901` Լևոն Եվանգուլյանց,հայ խորհրդային ինժեներ, մեխանիկ
• 1910՝ Հրաչյա Քոչար, հայ արձակագիր (մ. 1965)։
• 1920՝ Խավյեր Պերես դե Կուելյար (իսպաներեն՝ Javier Pérez de Cuéllar Guerra), պերուացի դիվանագետ, 1982-1991 թթ. ՄԱԿ-ի հինգերորդ գլխավոր քարտուղարը
• 1922՝ Եժի Կավալերովիչ, ծագումով հայ, լեհ նշանավոր կինոռեժիսոր, դրամատուրգ (մ. 2007 թ.)։
• 1958՝ Կարեն Քոչարյան,հաղորդավար
• 1960` Մաուրո Տասսոտտի,իտալացի ֆուտբոլիստ, պաշտպան և գլխավոր մարզիչ
• 1969` Պրեդրագ Միատովիչ,հարավսլավացի ֆուտբոլիստ, հարձակվող
• 1986` Կլաուդիո Մարկիզիո,իտալացի ֆուտբոլիստ

Վալուաների դինաստիայի զինանշանը

• 1987՝ Էդգար Մանուչարյան, հայ Ֆուտբոլիստ։

Հիշատակի օր

• Հրանտ Դինքի հիշատակի օր։

Մահեր

• 391՝ Մակար Մեծ (ծն. մոտ 300 թ.), հոգևոր զրույցների հեղինակ
• 1576՝ Հանս Սաքս (ծն. 1494), գերմանացի բանաստեղծ և կոմպոզիտոր
• 1629՝ Աբբաս I (ծն. 1571), Իրանի շահ՝ Սաֆավիյանների դինաստիայից
• 1865՝ Պյեր Պրուդոն (ծն. 1809), ֆրանսիացի տնտեսագետ և սոցիոլոգ, անարխիզմի հիմնադիրներից մեկը։
• 1881՝ Օգյուստ Մարյեթ (ծն. 1810), ֆրանսիացի եգիպտաբան, Կահիրեի եգիպտական թանգարանի հիմնադիրը
• 1949` Ալեքսանդր Սերաֆիմովիչ,ռուս սովետական գրող
• 1964՝ Առնոլդ Շվասման (ծն. 1870), գերմանացի աստղագետ
• 1969՝ Յան Պալախ, (ծն. 1948) չեխ ուսանող, գործել ինքնահրկիզում, որպես սովետական ռազմական ներխուժման
• 1982՝ Սեմյոն Ցվիգուն (ծն. 1917), սովետական պետական գործիչ
• 1988՝ Եվգենի Մրավինսկի (ծն. 1903), ռուս սովետական դիրիժոր
• 1990՝ Րաջնիշ Չանդրա, (ծն. 1931) հայտնի հնդիկ կրոնական գործիչ
• 1990` Մովսես Գորգիսյան, ՀՀ ազգային հերոս
• 2000` Բորիս Խաչատուրով, օդաչու-հրամանատար, ՀՀ բանակի գնդապետ (1998), Արցախյան ազատամարտի մասնակից։
• 2000` Վլադիմիր Խաչատրյան, հայ օդաչու-հրամանատար
• 2002` Կիմ Արզումանյան, ռեժիսոր,բեմադրիչ,
• 2007՝ Հրանտ Դինք, «Ակոս» թերթի գլխավոր խմբագիր
• 1911` Խուան Կատալինա Գարսիա Լոպես, իսպանացի հնագետ, պատմագետ, մատենագետ, սենատոր։ Մադրիդի Ազգային հնագիտական թանգարանի տնօրեն (1900-1911)

Տոներ

• Բոնայրեում՝ Դիմակահանդեսից հետո հանգստանալու օր
• Իսլանդիայում՝ Ամուսնի օր