Էրիխ Ֆրոմ

Էրիխ Ֆրոմ; Erich Fromm
Ծնվել է	մարտի 23, 1900[…]; Ֆրանկֆուրտ, Վիսբադեն, Հեսսե-Նասաու, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն
Մահացել է	մարտի 18, 1980[…] (79 տարեկան); Մուրալտո
Քաղաքացիություն	Վայմարյան Հանրապետություն
Դավանանք	աթեիզմ
Ուղղություն	Մայրցամաքային փիլիսոփայություն
Մասնագիտություն	համալսարանի դասախոս, սոցիոլոգ, հոգեվերլուծաբան, գրող, հոգեբան, փիլիսոփա և տնտեսագետ
Հաստատություն(ներ)	Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան և Միչիգանի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	փիլիսոփայություն, Սոցիալական հոգեբանություն, հոգեվերլուծություն, Սոցիալական փիլիսոփայություն, բարոյագիտություն և կրոնի փիլիսոփայություն
Անդամակցություն	William Alanson White Institute?
Ալմա մատեր	Ֆրանկֆուրտի Գյոթեի անվան համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան (1922) և Նյու Յորքի համալսարան
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր (1922)
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն, գերմաներեն և իսպաներեն
Ազդվել է	Johann Jakob Bachofen?, Մայստեր Էքհարթ, Զիգմունդ Ֆրոյդ, Կարլ Մարքս, Բենեդիկտ Սպինոզա, Սյորեն Կիերկեգոր, Ալֆրեդ Ադլեր, Hermann Cohen? և Լաո Ցզի
Պարգևներ	Տարվա հումանիստ Մելլի Զաքսի մրցանակ և Մայնի Ֆրանկֆուրտ քաղաքի Գյոթեի մեդալ
Ամուսին(ներ)	Frieda Fromm-Reichmann? և Կարեն Հորնի
	Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
	Erich Fromm Վիքիպահեստում

Էրիխ Ֆրոմմ (գերմ.՝ Erich Fromm, մարտի 23, 1900(1900-03-23)^[1]^[2]^[3]^[…], Ֆրանկֆուրտ, Վիսբադեն, Հեսսե-Նասաու, Պրուսիայի թագավորություն, Գերմանական կայսրություն^[4] - մարտի 18, 1980(1980-03-18)^[1]^[2]^[3]^[…], Մուրալտո), հրեական ծագում ունեցող գերմանացի սոցիոլոգ, փիլիսոփա, հոգեբան, հոգեվերլուծաբան, ֆրանկֆուրտյան հոգեբանական դպրոցի ներկայացուցիչ, նեոֆրոյդիզմի և ֆրոյդոմարքսիզմի հիմնադիրներից մեկը։ Համառորեն և հետևողականորեն պայքարել է տոտալիտարիզմի կապանքներից աշխարհի ազատագրման համար, հաստատել է համամարդկային արժեքների հավերժականությունը և անսասանությունը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էրիխ Ֆրոմմը ծնվել է հրեական ընտանիքում 1900 թվականին։ Նրա պապը և նախապապը եղել են ռաբբիներ (հրեական քահանաներ), հայրը զբաղվել է առևտրով՝ միաժամանակ պահպանելով կրոնական սովորույթներն ընտանիքում։ Կրթություն է ստացել Հեյդելբերգյան համալսարանում՝ մասնագիտանալով սոցիոլոգիայի և հոգեբանության ոլորտներում։ Ուսանել է Մաքս Վեբերի, Կառլ Յասպերսի և Գ. Ռիկերտի մոտ, խորապես ուսումնասիրել է Զիգմունդ Ֆրոյդ և Կառլ Մարքսի ուսմունքները։ 1925 թվականին դարձել է կիրարկող հոգեվերլուծող։

1932 թվականին կազմակերպել է լայն սոցիալական խմբերի վարքի անգիտակցական դրդապատճառներին վերաբերող հետազոտություն։ Արդյունքում եկել է այն եզրակացության, որ գերմանական հասարակությունը ցույց չի տալու դիմադրություն ֆաշիստական ռեժիմին։ 1933 թվականին Հիտլերի իշխանության գլուխ անցնելուց հետո Ֆրոմմը (Ֆրանկֆուրտյան դպրոցի այլ ներկայացուցիչների պես) հեռացել է Գերմանիայից և բնակություն հաստատել ԱՄՆ-ում։ Այնտեղ նա գրել է իրեն լայն ճանաչում բերած ուսումնասիրությունների մեծ մասը։ 1941 թվականին լույս է տեսել նրա առաջին գիրքը՝ «Փախուստ ազատությունից», որտեղ մերկացվում էին ֆաշիզմի տարբեր վերափոխված տեսակները։ Ամերիկայում հրատարակված նրա մյուս գրքերից են. «Մարդը իր համար» (1947 թ.), «Հեքիաթներ, լեգենդներ և երազատեսություն» (1951 թ.), «Առողջ հասարակություն» (1955 թ.), «Սիրելու արվեստը» (1956 թ.), «Ունենա՞լ, թե՞ լինել» (1976 թ.) և շատ ուրիշներ։

Սոցիալ-հոգեբանական գաղափարը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Ֆրոմի դասական հոգեվերլուծությունը նպաստում է մարդու մասին գիտելիքների հարստացմանը, սակայն այն չի ավելացնում գիտելիքն այն մասին, թե ինչպես պետք է մարդ ապրի և գործի։ Ֆրոմի կարծիքով Ֆրեյդը փորձել է ներկայացնել հոգեվերլուծությունը որպես բնական գիտություն, սակայն սխալ է գործել՝ բավարար ուշադրություն չհատկացնելով էթիկայի խնդիրներին։ Ֆրոմը փորձել է հոգեվերլուծությունում մարդկային պահվածքի կենսաբանական շարժառիթներից շեշտը տեղափոխել սոցիալական գործոնների վրա, ցույց տալ, որ «մարդկային էությունը՝ նրա կրքերն ու վախերը, մշակույթի արդյունք են^[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Фромм Эрих // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Бегство от свободы. Пер. с англ. А. Лактионова. — М.: АСТ; АСТ Москва, 2009. — С. 17.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_455606b9736d2b31-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_2f90f3a75e3ec0f5-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_a7a408ccdf80d906-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_040c71f5d9642837-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Фромм Эрих // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[5] Бегство от свободы. Пер. с англ. А. Лактионова. — М.: АСТ; АСТ Москва, 2009. — С. 17.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]