Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք։

Շաբաթվա հոդված

Ահմադ Հուսեյն ալ-Շառաա (արաբ․՝ أحمد حسين الشرع‎‎), իրական անունը՝ Աբու Մուհամմադ ալ-Ջուլանի (արաբ․՝ أبو محمد الجولاني‎‎), սիրիացի ռազմական գործիչ։ 2017 թվականից ծառայել է որպես Թահրիր ալ-Շամի էմիր, իսկ 2024 թվականի դեկտեմբերի 8-ի ասադական ռեժիմի տապալումից հետո՝ որպես Սիրիայի փաստացի առաջնորդ։ Նախքան 2016 թվականին Ալ-Կաիդայի հետ հարաբերությունները խզելը, ալ-Ջուլանին ծառայել է որպես այժմ չգործող Ջաբհաթ ալ-Նուսրայի՝ ալ-Կաիդայի նախկին սիրիական ճյուղի էմիր:

Ալ-Ջուլանին հայտնի դարձավ որպես ալ-Կաիդայի սիրիական մասնաճյուղ Ջաբհաթ ալ-Նուսրա կազմակերպության հիմնադիր և էմիր: Նրա ղեկավարությամբ կազմակերպությունը հենակետ է կառուցել Սիրիայի հյուսիսարևմտյան Իդլիբի մարզում: Ալ-Ջուլանին 2016 թվականին խզեց կազմակերպության կապերը Ալ-Կաիդայի հետ՝ հաջորդ տարի միաձուլելով այն այլ կազմակերպությունների հետ՝ ստեղծելով Թահրիր ալ-Շամը: Դրանից ի վեր Ալ-Ջուլանին միջազգային լեգիտիմություն է ձգտել՝ կենտրոնանալով Սիրիայում կառավարման վրա, այլ ոչ թե համաշխարհային ջիհադական նպատակների վրա: Նրա խումբը ստեղծել է վարչակազմ իր վերահսկվող տարածքում՝ հավաքելով հարկեր, տրամադրելով հանրային ծառայություններ և տրամադրելով բնակիչներին նույնականացման քարտեր, թեև այն քննադատության է ենթարկվել ավտորիտար մարտավարության և այլախոհությունը ճնշելու համար: Որպես Թահրիր ալ-Շամի առաջնորդ՝ ալ-Ջուլանին առանցքային դեր է խաղացել 2024 թվականին սիրիական ընդդիմության հարձակման գործում:

ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը 2013 թվականի մայիսին Ալ-Ջուլանիին ներառել է «Հատուկ նշանակված գլոբալ ահաբեկիչ» ցանկում, և չորս տարի անց հայտարարեց 10 միլիոն դոլար պարգև՝ նրան ձերբակալելուն հանգեցնող տեղեկատվության համար: Ալ-Ջուլանին աուդիո հայտարարություն է տարածել 2014 թվականի սեպտեմբերի 28-ին, որում նա հայտարարել է, որ կպայքարի «Միացյալ Նահանգների և նրա դաշնակիցների» դեմ և կոչ արեց իր մարտիկներին չընդունել Արևմուտքի օգնությունը Իսլամական պետության դեմ պայքարում։ Այնուամենայնիվ, վերջին տարիներին նա ավելի չափավոր տեսակետ է ներկայացրել իր մասին՝ առաջարկելով, որ նա չի ցանկանում պատերազմել արևմտյան երկրների դեմ և խոստացել է պաշտպանել փոքրամասնություններին: Դամասկոսի անկումից հետո իր հաղթական ելույթում ալ-Ջոլանին դատապարտեց Իրանը որպես աղանդավորության և կոռուպցիայի աղբյուր և հաղթանակը համարեց որպես շրջադարձային կետ... Ավելին⇒

Նորություններ

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Իսրայելա-պաղեստինյան պատերազմ (2023-2024) • Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա

դեկտեմբերի 15-ին Բահրեյնի մայրաքաղաք Մանամայում Ծանրամարտի աշխարհի առաջնության տղամարդկանց պայքարում +109 կգ քաշային կարգում չեմպիոն է դարձել Վարազդատ Լալայանը։
դեկտեմբերի 14-ին Վրաստանի նախագահ է ընտրվել Միխայիլ Կավելաշվիլին (լուսանկարում)։
դեկտեմբերի 12-ին հնդիկ 18-ամյա գրոսմայստեր Գուկեշ Դոմարաջուն (լուսանկարում), մրցախաղում 7½-6½ հաշվով հաղթելով չինացի Դին Լիրենին, դարձել է շախմատի աշխարհի 18-րդ չեմպիոն։
դեկտեմբերի 10-ին Սիրիայի անցումային կառավարության ղեկավար է դարձել Մուհամմադ ալ-Բաշիրը։
դեկտեմբերի 8-ին ծանրորդուհի Ալեքսանդրա Գրիգորյանը Բահրեյնի մայրաքաղաք Մանամայում անցկացվող մեծահասակների աշխարհի առաջնությունում դարձել է բրոնզե մեդալակիր։
Սիրիական ապստամբ ուժերը գրավել են Դամասկոսը 2020 թվականի հրադադարից հետո առաջին հարձակման արդյունքում:
դեկտեմբերի 7-ին՝ 2019 թվականի ապրիլի 15-ին տաճարում բռնկված հրդեհից հետո, հանդիսավոր արարողությամբ վերաբացվել է Փարիզի Աստվածամոր տաճարը։

Վերջերս մահացածներ՝ Հայրապետ Գալստյան • Իսրայել Չարնի • Ժակ Պարսամյան • Գրասիելա Սուսանա • Սվետլանա Սվետլիչնայա

Հաջորդ թողարկում | Պահոց | Խմբագրել

Գիտե՞ք, որ․․․

․․․Բեռնարդ Շոուն վստահեցնում էր, որ իր պատմական վերջին պիեսը գրել է Ժաննա դ'Արկը, իսկ ինքը միայն մշակել է այն բեմադրության համար։
․․․Բեռլինից Բեռլին 357 կիլոմետր է։
․․․ամերիկահայ այս նկարիչը մահից 8 տարի անց դարձել է աբստրակտ էքսպրեսիոնիզմի ներկայացուցիչ։
․․․Ճապոնիայում առանց արուի մասնակցության, երկու էգերի բջիջների օգնությամբ մուկ է ծնվել, և այն կլոն չէ։
․․․Բահամների կղզիներից մեկում (լուսանկարում) բնակվում են միայն խոզեր, և այդ կղզին դարձել է զբոսաշրջային տեսարժանություն։

Հաջորդ թողարկում | Արխիվ | Խմբագրել

Ներկայացում

Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։

Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։

Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝
314 483 հոդված	480 ակտիվ խմբագիր

Համագործակցություն

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։

Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։

Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։

Նախագծի էջ | Հաջորդ թողարկում

Այս օրը պատմության մեջ

1864 թ.՝ ծնվել է Ստեփան Եգիզարովը, հայ օպերային երգիչ, բաս - բարիտոն (մահ. 1938 թ.)։
1920 թ.՝ ծնվել է հայ ռազմական գործիչ, գեներալ-լեյտենանտ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի և Արցախյան ազատամարտի մասնակից, Արցախի հերոս՝ «Ոսկե արծիվ» շքանշանակիր Քրիստափոր Իվանյանը։
1880 թ.՝ տեղի ունեցավ Բրոնքհորսթփրեյթի բախումը, առաջին անգլո-բուրական պատերազմի նշանավոր մարտերից մեկը։
1934 թ.՝ մահացել է Նիկողայոս Մառը, արևելագետ, հայագետ, լեզվաբան և հնագետ (ծն. 186 թ.)։
1938 թ.՝ ԽՍՀՄ-ում գործածության մեջ դրվեցին Աշխատանքային գրքույկները։
1946 թ.՝ տեղի ունեցավ «Այս հրաշալի կյանքը» ամերիկյան ֆիլմի պրեմիերան (Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 100 լավագույն ոգեշնչող ֆիլմերի ցանկում 1-ինն է)։
1968 թ.՝ մահացել է Ջոն Ստայնբեքը, ամերիկացի նշանավոր գրող, արձակագիր, Պուլիցերյան մրցանակի և Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր։
1988 թ.՝ ֆրանսիական հեռուստատեսությամբ առաջին անգամ կատարվեց «Քեզ համար, Հայաստան» երգը՝ խոսքերի հեղինակ Շառլ Ազնավուր։
1996 թ.՝ մահացել է Կարլ Սագանը, ամերիկացի աստղագետ, աստղաքիմիկոս, գրող (ծն. 1934 թ.)։
1999 թ.՝ Պորտուգալիան Մակաոն հանձնեց Չինաստանին։