Սպիտակապոչ նապաստակ

Թագավորություն	Կենդանիներ
Տիպ	Քորդավորներ
Դաս	Կենդանիներ
Կարգ	Նապաստակներ
Ընտանիք	Ճագարներ
Տեսակ	Սպիտակապոչ նապաստակ

Լատիներեն անվանում

Lepus townsendii

(Bachman, 1839)

Հատուկ պահպանություն

Քիչ մտահոգող տեսակ
IUCN 3.1 Least Concern : 41275

Արեալ

Դասակարգումը
Վիքիցեղերում

Պատկերներ
Վիքիպահեստում

Սպիտակապոչ կամ պրերիային նապաստակ^[1]^[2] (լատին․՝ Lepus townsendii) նապաստակների տեսակ, ապրում են Հյուսիսային Ամերիկայում։ Տեսակի լատիներեն անվանումը տրվել է ի պատիվ ամերիկացի բնաբան Ջոն Քըրք Թաունսենդի (1809-1851)^[3]։

Բնութագիր

Սպիտակապոչ նապաստակը նապաստակների խոշոր տեսակ է։ Մարմնի երկարությունը 56,5 - 65,5 սմ է, քաշը 2,75-3,6 կգ է։ Արուն սովորաբար էգից ավելի խոշոր է։ Սասկաչևանում գրանցվել են եզակի նմուշներ` ավելի քան 9 կգ քաշով (20 ֆունտ)։

Բրդի գունավորումը վերևից դեղնաշագանակագույնից մինչև մոխրաշագանակագույն է։ Բնորոշ են մեծ մոխրագույն ականջները սև ծայրերով, ներսում` շագանակագույն-դարչնագույն և սպիտակ։ Ականջի չափը փոսիկից սկսած 10-ից մինչև 11,3 սմ է (3,9-ից մինչև 4,4 դյույմ), իսկ ոտնաթաթի հետին հատվածի երկարությունը` 14,5-ից մինչև 16,5 սմ (5,7-ից մինչև 6,5 դյույմ)։ Այլ տեսակների համեմատ այս տեսակների պոչը սպիտակ է` դեղնաշագանակագույն կամ մոխրագույն գծերով։ Հյուսիսային պոպուլյացիաներում այս նապաստակն աշնանը բուրդը թողնում է և սպիտակում է ամբողջ ընթացքում, բացի ականջներից^[4]։

Սովորաբար նրանք ձայն չեն արձակում, բայց ականջ ծակող ճիչ են արձակում, եթե վիրավորեն կամ բռնեն^[5]։

Տարածվածություն

Այս տեսակը տարածված է Կանադայում (Ալբերտա, Բրիտանական Կոլումբիա, Մանիտոբա, Սասկաչևան), ԱՄՆ-ում (Կալիֆոռնիա, Կոլորադո, Այդահո, Իլինոյս, Այովա, Կանզաս, Մինեսոտա, Միսսուրի, Մոնտանա, Նեբրասկա, Նևադա, Նյու Մեքսիկո, Հյուսիսային Դակոտա, Օրեգոն, Հարավային Դակոտա, Վաշինգտոն, Վիսկոնսին)։ Բնակվում են նաև Ժայռոտ լեռների տարածքում։ Այս տեսակը հանդիպում է կոլումբիական հարթավայրում` 30 մ բարձրության վրա և ծովի մակարդակից 4319 մ բարձրության վրա` Բրոս լեռան վրա (Կոլորադոյի նահանգ)։ Հիմնական բնակավայրը պրերիաներն են (բաց տափաստաններ ու հարթավայրեր)։

Կենսակերպ

Վարում է գիշերային միայնակ կյանք։ Սնվում է հիմնականում խոտաբույսերով, ձմեռային թփերով։ Ակտիվությունը սովորաբար սկսվում է երեկոյան` ժամը 22:00-ից մինչև 01:00-ն և ավարտվում վաղ առավոտյան` ժամը 3:00-ից մինչև 4:00-ը: Օրվա ընթացքում թաքնվում է հողային անցքերի կամ խիտ բուսականության մեջ^[6]։ Գիշատիչներից արագ թաքնվելու համար ձյան մեջ արահետներ է ստեղծում, ձյան տակ՝ թունելներ։ Արագությունը հասնում է մինչև 55 կմ/ժ։ Հղիության շրջանը միջինը 42 օր է, սերնդի չափը 1-ից 11 ձագ է, միջինը՝ չորսից հինգ, և կախված է շրջակա միջավայրից^[6]։ Կաթով կերակրումը շարունակվում է մեկ ամիս։ Բնական թշնամիներն են աղվեսը, կոյոտը և գիշատիչ թռչունները։ Մարդիկ որսում են այս նապաստակները մորթու և մսի համար։

Բնության պահպանության միջազգային միությունը (ԲՊՄՄ) այս տեսակը գնահատում է որպես «նվազագույն անհանգստություն պատճառող»։

Ծանոթագրություններ

↑ Гуреев А. А. 1964. Зайцеобразные (Lagomorpha) // Фауна СССР. Млекопитающие. Т. 3, Вып. 10. C. 190.
↑ В словаре В. Е. Соколова назван бесхвостым зайцем, что следует рассматривать как очевидную опечатку. В данном издании преобладают переводы английских или латинских названий, английское название этого вида - White-tailed jackrabbit.
↑ Bo Beolens, Michael Watkins, and Mike Grayson The eponym dictionary of mammals. — Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009. — P. 416. — 574 p. — ISBN 978-0-8018-9304-9
↑ «White-tailed jackrabbit (Lepus townsendii)». ARKive. Smithsonian National Museum of Natural History: North American Mammals. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
↑ Gosline, Anna (2001). «Lepus townsendii: white-tailed jackrabbit». Animal Diversity Web. University of Michigan. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
↑ ^6,0 ^6,1 Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. Արխիվացված 2009-01-14 Wayback Machine (PDF; 11,3 MB) International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. 88. ISBN 2-8317-0019-1.

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սպիտակապոչ նապաստակ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սպիտակապոչ նապաստակ» հոդվածին։

Գրականություն

Smith, A.T. & Johnston, C.H. 2008. Lepus townsendii. In: IUCN 2012

[1] Гуреев А. А. 1964. Зайцеобразные (Lagomorpha) // Фауна СССР. Млекопитающие. Т. 3, Вып. 10. C. 190.

[2] В словаре В. Е. Соколова назван бесхвостым зайцем, что следует рассматривать как очевидную опечатку. В данном издании преобладают переводы английских или латинских названий, английское название этого вида - White-tailed jackrabbit.

[3] Bo Beolens, Michael Watkins, and Mike Grayson The eponym dictionary of mammals. — Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009. — P. 416. — 574 p. — ISBN 978-0-8018-9304-9

[ARKive-4] «White-tailed jackrabbit (Lepus townsendii)». ARKive. Smithsonian National Museum of Natural History: North American Mammals. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.

[ADW-5] Gosline, Anna (2001). «Lepus townsendii: white-tailed jackrabbit». Animal Diversity Web. University of Michigan. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.

[Chapman_&_Flux-6] 6,0 ^6,1 Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. Արխիվացված 2009-01-14 Wayback Machine (PDF; 11,3 MB) International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. 88. ISBN 2-8317-0019-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]