Սպիտակապոչ նապաստակ
| Սպիտակապոչ նապաստակ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||||||
| Lepus townsendii
(Bachman, 1839)
|
||||||||||||
| Հատուկ պահպանություն | ||||||||||||
| Արեալ | ||||||||||||
 | ||||||||||||
|
|
Սպիտակապոչ կամ պրերիային նապաստակ[1][2] (լատին․՝ Lepus townsendii) նապաստակների տեսակ, ապրում են Հյուսիսային Ամերիկայում։ Տեսակի լատիներեն անվանումը տրվել է ի պատիվ ամերիկացի բնաբան Ջոն Քըրք Թաունսենդի (1809-1851)[3]։
Բնութագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սպիտակապոչ նապաստակը նապաստակների խոշոր տեսակ է։ Մարմնի երկարությունը 56,5 - 65,5 սմ է, քաշը 2,75-3,6 կգ է։ Արուն սովորաբար էգից ավելի խոշոր է։ Սասկաչևանում գրանցվել են եզակի նմուշներ` ավելի քան 9 կգ քաշով (20 ֆունտ)։
Բրդի գունավորումը վերևից դեղնաշագանակագույնից մինչև մոխրաշագանակագույն է։ Բնորոշ են մեծ մոխրագույն ականջները սև ծայրերով, ներսում` շագանակագույն-դարչնագույն և սպիտակ։ Ականջի չափը փոսիկից սկսած 10-ից մինչև 11,3 սմ է (3,9-ից մինչև 4,4 դյույմ), իսկ ոտնաթաթի հետին հատվածի երկարությունը` 14,5-ից մինչև 16,5 սմ (5,7-ից մինչև 6,5 դյույմ)։ Այլ տեսակների համեմատ այս տեսակների պոչը սպիտակ է` դեղնաշագանակագույն կամ մոխրագույն գծերով։ Հյուսիսային պոպուլյացիաներում այս նապաստակն աշնանը բուրդը թողնում է և սպիտակում է ամբողջ ընթացքում, բացի ականջներից[4]։
Սովորաբար նրանք ձայն չեն արձակում, բայց ականջ ծակող ճիչ են արձակում, եթե վիրավորեն կամ բռնեն[5]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս տեսակը տարածված է Կանադայում (Ալբերտա, Բրիտանական Կոլումբիա, Մանիտոբա, Սասկաչևան), ԱՄՆ-ում (Կալիֆոռնիա, Կոլորադո, Այդահո, Իլինոյս, Այովա, Կանզաս, Մինեսոտա, Միսսուրի, Մոնտանա, Նեբրասկա, Նևադա, Նյու Մեքսիկո, Հյուսիսային Դակոտա, Օրեգոն, Հարավային Դակոտա, Վաշինգտոն, Վիսկոնսին)։ Բնակվում են նաև Ժայռոտ լեռների տարածքում։ Այս տեսակը հանդիպում է կոլումբիական հարթավայրում` 30 մ բարձրության վրա և ծովի մակարդակից 4319 մ բարձրության վրա` Բրոս լեռան վրա (Կոլորադոյի նահանգ)։ Հիմնական բնակավայրը պրերիաներն են (բաց տափաստաններ ու հարթավայրեր)։
Կենսակերպ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վարում է գիշերային միայնակ կյանք։ Սնվում է հիմնականում խոտաբույսերով, ձմեռային թփերով։ Ակտիվությունը սովորաբար սկսվում է երեկոյան` ժամը 22:00-ից մինչև 01:00-ն և ավարտվում վաղ առավոտյան` ժամը 3:00-ից մինչև 4:00-ը: Օրվա ընթացքում թաքնվում է հողային անցքերի կամ խիտ բուսականության մեջ[6]։ Գիշատիչներից արագ թաքնվելու համար ձյան մեջ արահետներ է ստեղծում, ձյան տակ՝ թունելներ։ Արագությունը հասնում է մինչև 55 կմ/ժ։ Հղիության շրջանը միջինը 42 օր է, սերնդի չափը 1-ից 11 ձագ է, միջինը՝ չորսից հինգ, և կախված է շրջակա միջավայրից[6]։ Կաթով կերակրումը շարունակվում է մեկ ամիս։ Բնական թշնամիներն են աղվեսը, կոյոտը և գիշատիչ թռչունները։ Մարդիկ որսում են այս նապաստակները մորթու և մսի համար։
Բնության պահպանության միջազգային միությունը (ԲՊՄՄ) այս տեսակը գնահատում է որպես «նվազագույն անհանգստություն պատճառող»։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Гуреев А. А. 1964. Зайцеобразные (Lagomorpha) // Фауна СССР. Млекопитающие. Т. 3, Вып. 10. C. 190.
- ↑ В словаре В. Е. Соколова назван бесхвостым зайцем, что следует рассматривать как очевидную опечатку. В данном издании преобладают переводы английских или латинских названий, английское название этого вида - White-tailed jackrabbit.
- ↑ Bo Beolens, Michael Watkins, and Mike Grayson The eponym dictionary of mammals. — Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009. — P. 416. — 574 p. — ISBN 978-0-8018-9304-9
- ↑ «White-tailed jackrabbit (Lepus townsendii)». ARKive. Smithsonian National Museum of Natural History: North American Mammals. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
- ↑ Gosline, Anna (2001). «Lepus townsendii: white-tailed jackrabbit». Animal Diversity Web. University of Michigan. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
- ↑ 6,0 6,1 Joseph A. Chapman, John E. C. Flux (Hrsg.): Rabbits, Hares and Pikas. Status Survey and Conservation Action Plan. Արխիվացված 2009-01-14 Wayback Machine (PDF; 11,3 MB) International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN), Gland 1990; S. 88. ISBN 2-8317-0019-1.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սպիտակապոչ նապաստակ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սպիտակապոչ նապաստակ» հոդվածին։ |
|
