Մարիո Դել Մոնակո

Մարիո Դել Մոնակո
Բնօրինակ անուն	իտալ.՝ Mario Del Monaco
Ծնվել է	հուլիսի 27, 1915[…]; Ֆլորենցիա, Իտալիայի թագավորություն
Երկիր	Իտալիա և Իտալիայի թագավորություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 16, 1982[…] (67 տարեկան); , Mestre
Գերեզման	Պեզարո
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	օպերային երգիչ
Երգչաձայն	տենոր
Գործիքներ	վոկալ
Կրթություն	Conservatorio Statale di Musica "Gioachino Rossini"?
Պարգևներ
Կայք	mariodelmonaco.net
	Mario Del Monaco Վիքիպահեստում

Մարիո Դել Մոնակո (իտալ.՝ Mario Del Monaco), հուլիսի 27, 1915(1915-07-27)^[1]^[2]^[3]^[…], Ֆլորենցիա, Իտալիայի թագավորություն^[4]^[5] - հոկտեմբերի 16, 1982(1982-10-16)^[1]^[2]^[3]^[…], , Mestre^[6]), իտալացի օպերային երգիչ (տենոր), որին անվանում են 20-րդ դարի օպերային խոշորագույն երգիչներից և di forza վերջին տենորներից մեկը^[7]:

Կենսագրություն

Երաժշտություն է սովորել Պեզարյան կոնսերվատորիայում` Արտուրո Մելոկիի մոտ: Ըստ տարբեր տվյալների՝ առաջին անգամ ելույթ է ունեցել 1939-1941 թվականներին^[8]: 1943 թվականից ելույթ է ունեցել «Լա Սկալա» (Միլան) թատրոնում: 1946 թվականից հետո երգել է «Լոնդոնի Թագավորական օպերա»-յում, 1957-1959 թվականներին` «Մետրոպոլիտեն օպերա»-յում (Նյու Յորք): 1959 թվականին գաստրոլներով ելույթ է ունեցել ԽՍՀՄ-ում, Մեծ թատրոնում`Ժորժ Բիզեի օպերայում խաղացել է Խոզեի դերը, Ռուջերո Լեոնկավալոյի «Պայացներ» օպերայում` Կանիոյի դերը: 1975 թվականին, 20 օրվա ընթացքում Նեապոլում և Պալերմոյում 11 ներկայացում տալով` ավարտել է երգեցողական կարիերան:

1964 թվականին ծանր ավտովթարի է ենթարկվել, ինչը բացասական է անդրադարձել նրա կարիերայի վրա: Մահացել է 1982 թվականին:

Ստեղծագործություն

Քննադատները նշել են, որ Դել Մոնակոյի ձայնը բարձր է^[9], «հզոր դիապազոնով, արտասովոր ուժով և հագեցվածությամբ, բարիտոնային ցածր մակարդակով, փայլուն վերին նոտաներով, անկրկնելի տեմբրով: Փայլուն վարպետությունը, ոճի նուրբ զգացումը և վերամարմնավորման արվեստը թույլ են տվել արտիստին կատարել օպերային խաղացանկի տարաբնույթ դերեր»^[10]:

Միևնույն ժամանակ, Դել Մոնակոն «ունիկալ արտիստ» չէր, և նրա ձայնի բեմադրության առանձնահատկությունը (խոշոր հարվածների օգտագործումը, ոչ պարզորոշ պիանիսիմոն, աֆեկտային խաղի ամբողջականության ինտոնացիոն ենթարկումը) երգչին ապահովել է մեծ մասամբ դրամատիկական խաղացանկով:

Դել Մոնակոյի խաղացանկում լավագույն դերը ճանաչվել է Վերդիի համանուն օպերայում Օթելլոյի դերը, որը նա կատարել է ավելի քան 400 անգամ բեմի վրա և 11 անգամ` ձայնագրություններում:

Մրցանակներ

1955 թվական` «Ոսկե արենա» մրցանակ` օպերային արվեստում նշանավոր նվաճումների համար
1957 թվական` «Ոսկե Օրփեոս» մրցանակ
1959 թվական` «Ոսկե արահետներ» մրցանակ
1959 թվական` Լենինի շքանշան (ԽՍՀՄ)

Սկավառակագրություն

1946 թվական` «Պարահանդես-դիմակահանդես», խմբավար` Նինո Սանցոնյո (Ռիկարդո)
1950 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Անտոնինո Վոտտո (Օթելլո)
1950 թվական` «Բոհեմ», խմբավար` Վիտտորիո Գուի (Ռոդոլֆո)
1951 թվական` «Աիդա», խմբավար` Օլիվերո դե Ֆաբրիտիս (Ռադամես)
1952 թվական` «Աիդա», խմբավար` Ֆաուստո Կլևա (Ռադամես)
1952 թվական` «Աիդա», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Ռադամես)
1953 թվական` «Պայացներ», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Կանիո)
1953 թվական` «Վալլի», խմբավար` Կառլո Մարիա Ջուլինի (Խագենբախ)
1953 թվական` «Ճակատագրի ուժը», խմբավար` Դիմիտրի Միտրոպուլոս (Դոն Ալվարո)
1953 թվական` «Աիդա», խմբավար` Ֆաուստո Կլևա (Ռադամես)
1953 թվական` «Կարմեն», խմբավար` Ֆրից Ռայներ (Խոզե)
1953 թվական` «Ճակատագրի ուժը», խմբավար` Ուոլթեր Խերբերտ (Դոն Ալվարո)
1954 թվական` «Աղջիկը Արևմուտքից», խմբավար` Դիմիտրի Միտրոպուլոս (Դիկ Ջոնսոն (Ռամերես))
1954 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Օթելլո)
1954 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Անտոնինո Վոտտո (Օթելլո)
1954 թվական` «Անդրե Շենիե», խմբավար` Ֆաուստո Կլևա (Անդրե Շենիե)
1954 թվական` «Ռիգոլետտո», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Գերցոգ)
1954 թվական` «Պայացներ», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Կանիո)
1954 թվական` «Գեղջկական ասպետություն», խմբավար` Ֆրանկո Գիոնե (Տուրիդդու)
1954 թվական` «Մանոն Լեսկո», խմբավար` Ֆրանչեսկո Մոլինարի-Պրադելի (Դե Գրիե)
1955 թվական` «Նորմա», խմբավար` Տուլիո Սերաֆին (Պոլիոն)
1955 թվական` «Անդրե Շենիե», խմբավար` Անտոնինո Վոտտո (Անդրե Մարի դը Շենիե)
1955 թվական` «Անդրե Շենիե», խմբավար` Անջելո Կվեստա (Անդրե Շենիե)
1955 թվական` «Ճակատագրի ուժը», խմբավար` Ֆրանչեսկո Մոլինարի-Պրադելի (Դոն Ալվարո)
1955 թվական` «Տուրանդոտ», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Կալաֆ)
1955 թվական` «Նորմա», խմբավար` Անտոնինո Վոտտո (Պոլիոն)
1956 թվական` «Էռնանի», խմբավար` Դիմիտրի Միտրոպուլոս (Էռնանի)
1956 թվական` «Տրուբադուր», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Մանրիկո)
1957 թվական` «Տրուբադուր», խմբավար` Ֆերնանդո Պրևիտալի (Մանրիկո)
1957 թվական` «Անդրե Շենիե», խմբավար` Ջանանդրեա Գավացենի, (Անդրե Մարի դը Շենիե)
1957 թվական` «Էռնանի», խմբավար` Դիմիտրի Միտրոպուլոս (Էռնանի)
1957 թվական` «Տրուբադուր», Ֆերնանդո Պրևիտալի (Մանրիկո)
1957 թվական` «Կարմեն», Դիմիտրի Միտրոպուլոս (Խոզե)
1957 թվական` «Ջոկոնդա», խմբավար` Ջանանդրեա Գավացենի (Էնցո Գրիմալդո)
1957 թվական` «Պայացներ» (Leoncavallo), խմբավար` Վինչենցո Բելեցա (Կանիո)
1958 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Ֆաուստո Կլևա (Օթելլո)
1958 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Տուլիո Սերաֆին (Օթելլո)
1958 թվական` «Աղջիկը Արևմուտքից», խմբավար` Ֆրանկո Կապուանա (Դիկ Ջոնսոն (Ռամերես))
1958 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Տուլիո Սերաֆին (Օթելլո)
1958 թվական` «Էռնանի», խմբավար` Ֆերնանդո Պրևիտալի (Էռնանի)
1958 թվական` «Սամսոն և Դալիլա», խմբավար` Ֆաուստո Կլևա (Սամսոն)
1958 թվական` «Մեֆիստոֆելես», խմբավար` Տուլիո Սերաֆին (ֆաուստ)
1959 թվական` «Պայացներ», խմբավար` Դիմիտրի Միտրոպուլոս (Կանիո)
1959 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Ալբերտո Էրեդե (Օթելլո)
1959 թվական` «Կարմեն», խմբավար` Ալեքսանդր Մելիք-Փաշայան (Խոզե)
1959 թվական` «Պայացներ», խմբավար` Վասիլի Նեբոլսին (Կանիո)
1959 թվական` «Ֆրանչեսկա դա Ռիմինի», խմբավար` Ջանանդրեա Գավացենի (Պաոլո)
1959 թվական` «Տոսկա», խմբավար` Ֆրանչեսկո Մոլինարի-Պրադելի (Մարիո Կավարադոսի)
1959 թվական` «Սամսոն և Դալիլա», խմբավար` Ֆրանչեսկո Մոլինարի-Պրադելի (Սամսոն)
1959 թվական` «Պայացներ», խմբավար` Ֆրանչեսկո Մոլինարի-Պրադելի (Կանիո)
1960 թվական` «Էռնանի», խմբավար` Ֆերնանդո Պրևիտալի (Էռնանի)
1960 թվական` «Տրոյացիներ», խմբավար` Ռաֆայել Կուբելիկ (Էնեաս)
1960 թվական` «Գեղջկական ասպետություն», խմբավար` Տուլիո Սերաֆին (Տուրիդդու)
1961 թվական` «Աիդա», խմբավար` Ֆրանկո Կապուանա (Ռադամես)
1961 թվական` «Անդրե Շենիե», խմբավար` Ֆրանկո Կապուանա (Անդրե Մարի դը Շենիե)
1961 թվական` «Պայացներ», խմբավար` Ջուզեպպե Մորելի (Կանիո)
1961 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Հերբերտ ֆոն Կարայան (Օթելլո)
1961 թվական` Ադրիանա Լեկուվրոր, խմբավար` Ֆրանկո Կապուանա (Մաուրիցիո)
1962 թվական` «Օթելլո», խմբավոր` Նիկոլա Ռեշինյո (Օթելլո)
1962 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Գեորգ Շոլթի (Օթելլո)
1962 թվական` «Թիկնոց», խմբավար` Լամբերտո Գարդելի (Լուիջի)
1962 թվական՝ «Կարմեն», խմբավար՝ Թոմաս Շիպերս (Խոզե)
1966 թվական` «Օթելլո», խմբավար` Նինո Սանցոնյո (Օթելլո)
1967 թվական` «Նորմա», խմբավար` Սիլվիո Վարվիզո (Պոլիոն)
1967 թվական` «Էռնանի», խմբավար` Նինո Սանցոնյո («Էռնանի»)
1967 թվական` «Գեղջկական ասպետություն», խմբավար` Սիլվիո Վարվիզո (Տուրիդդու)
1968 թվական` «Նորմա», խմբավար` Ջանանդրեա Գավացենի (Պոլիոն)
1968 թվական` «Վալլի», խմբավար` Ֆաուստո Կլևա (Խագենբախ)-
1969 թվական` «Ֆեդորա», խմբավար` Լամբերտո Գարդելի (Լորիս Իպանով)
1972 թվական` «Ստիֆելիո», խմբավար` Օլիվերո դե Ֆաբրիտիս (Ստիֆելիո)

Փաստեր

Դել Մոնակոյի 60-ամյակի կապակցությամբ գրվող իտալական թերթերը նշել են, որ երգչի ձայնը դեռ կարող է կոտրել բյուրեղյա բաժակը 10 մետր հեռավորության վրա:
2002 թվականին Մաեստրո` Մարիո Մելանին` Մարիո դել Մոնակոյի և Ռենատա Տեբալդիի մտերիմ ընկերը, հիմնել է Երաժշտության ակադեմիան, որն անվանվել է ի պատիվ մեծ երգիչների (իտալ.՝ Academia internazionale di canto «Citta di Pesaro-Mario del Monaco e Renata Tebaldi»): Ակադեմիան գտնվում է Պեզարոյում` Տեբալդիի փոքր հայրենիքում և այն վայրում, որտեղ սովորել է Դել Մոնակոն:

Գրականություն

Волков Ю. Песни, опера, певцы Италии. — М., 1967.
М. дель Монако. Моя жизнь и мои успехи. — М.: Радуга, 1987.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Meloncelli R. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1990. — Vol. 38.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Дель Монако Марио // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #124413668 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Марио Дель Монако (Mario Del Monaco) Արխիվացված 2013-01-18 Wayback Machine на сайте belcanto.ru.
↑ Дель Монако Марио // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
↑ Сайт classicalarchives.com Արխիվացված 2012-02-02 Wayback Machine(անգլ.)
↑ «100 великих вокалистов». Արխիվացված է օրիգինալից 2008-01-25-ին. Վերցված է 2008-04-02-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիո Դել Մոնակո» հոդվածին։

[_e14ba2383119ac1a-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_f10487aeb2e85643-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.

[_65552162e627e081-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Meloncelli R. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1990. — Vol. 38.

[_e0be907c4dcdb292-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Дель Монако Марио // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_3442d4b8092059dc-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[_c12b7bd9d3f3b553-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #124413668 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[7] Марио Дель Монако (Mario Del Monaco) Արխիվացված 2013-01-18 Wayback Machine на сайте belcanto.ru.

[8] Дель Монако Марио // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.

[9] Сайт classicalarchives.com Արխիվացված 2012-02-02 Wayback Machine(անգլ.)

[10] «100 великих вокалистов». Արխիվացված է օրիգինալից 2008-01-25-ին. Վերցված է 2008-04-02-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]