Հաբեթ (արբանյակ)

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հաբեթ (այլ կիրառումներ)

Յապետ
Հայտնաբերումը
Հայտնաբերել է	Ջովանի Կասինի
Հայտնաբերման ամսաթիվը	25 հոկտեմբեր 1671
Ուղեծրի տվյալները
Ուղեծրի միջին շառավիղը	3 560 820 կմ
Էքսցենտրիսիտետը	0,0286125
Սիդերիկ պարբերությունը	79,3215 Երկրային օր
Թեքվածությունը	15,47° (Սատուրնի հասարակածի նկատմամբ)
Արբանյակը	Սատուրնի
Ֆիզիկական տվյալները
Չափերը	1492,0×1492,0×1424,0 կմ
Մակերևույթի մակերեսը	6 700 000 կմ2
Զանգվածը	(1,805635 ± 0,000375) × 1021 կգ
Միջին խտությունը	1,083 ± 0,0066 գ/սմ3
Հասարակածային մակերևութային ձգողությունը	0,223 մ/վ2
Պտույտի պարբերությունը	Սինքրոն
Առանցքի թեքումը	0օ
Ալբեդոն	0,05–0,5

Յապետը (հին հունարեն Ἰαπετός) Սատուրնի երրորդ ամենամեծ արբանյակն է և քսանչորրորդն իր հեռավորությամբ 82 հայտնի արբանյակներից։ Նաև հայտնի է որպես Սատուրն VIII: Սատուրնից ամենահեռավորը նրա յոթ ամենամեծ արբանյակներից։ Այն արեգակնային համակարգի մեծությամբ տասնմեկերորդ արբանյակն է։

Այս արբանյակը հայտնաբերել է Ջովանի Դոմենիկո Կասինին 1671 թվականին։ Այն անվանվել է հին հունական դիցաբանության տիտան Յապետուսի անունով՝ Ուրանի որդու, Պրոմեթևսի և Ատլասի հոր և մարդկության նախահայրի։

Iapetus-ի առաջատար (առջևի) կիսագունդը մուրի պես սև է (ալբեդո 0,03-0,05 ), իսկ ստրուկը (հետևում), որն ունի մոտ 0,5-0,6 ալբեդո, փայլում է գրեթե նույնքան պայծառ, ինչպես նոր թափված ձյունը։ , և մրցում է Արեգակնային համակարգի ամենապայծառ օբյեկտներից մեկի՝ Յուպիտերի արբանյակի հետ։

Յապետուսի մեկ այլ եզակի առանձնահատկությունը լեռնաշղթաների և առանձին գագաթների շարքն է, որոնք ձգվում են նրա հասարակածի երկայնքով և հայտնի են որպես Յապետուսի պատ։

Ընդամենը 1,088 գ/սմ³ խտությամբ Iapetus-ը պետք է գրեթե ամբողջությամբ կազմված լինի ջրային սառույցից։

Սատուրնի բոլոր կանոնավոր արբանյակները, բացառությամբ Յապետուսի և Ֆիբիի, գտնվում են գրեթե Սատուրնի հասարակածի հարթությունում։ Յապետուսի ուղեծիրը դեպի այն թեքված է 15,47 °-ով։