Տրապիզոն

Տրապիզոն
Քաղաք
	Տրապիզոն
	թուրք.՝ Trabzon
	Կոորդինատներ: 41°0′0″ հս․ լ. 39°44′0″ ավ. ե. / 41.00000° հս․. լ. 39.73333° ավ. ե.
Երկիր	Թուրքիա
Իլ	Տրապիզոնի
Ղեկավար	քաղաքապետ
Հիմնադրված է	Օրհան Ֆեվզի Գյումրյուքչյուօղլու թ.
Մակերես	4685 կմ²
ԲԾՄ	0±1 մետր
Պաշտոնական լեզու	թուրքերեն
Բնակչություն	400 137 մարդ (2008)
Խտություն	88,7 մարդ/կմ²
Ագլոմերացիա	1 085 901
Ժամային գոտի	UTC+2, ամառը UTC+3
Հեռախոսային կոդ	+90 462
Փոստային ինդեքսներ	61x xx
Ավտոմոբիլային կոդ	20
Պաշտոնական կայք	trabzon.bel.tr
	Տրապիզոն Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Տրապիզոն (այլ կիրառումներ)

Տրապիզոն^[1] (Դրապզուն, Պոնտոս, Տրաբզոն, Տրապեզոն, Տրապեզոնդ, Տրապեզոս, Տրապեզունդ, Տբապեզունտ, Տրապզուն), քաղաք և նավահանգիստ Փոքր Ասիայում, Սև ծովի հարավային ափին, Տրապիզոն նահանգի կենտրոնը։

Բովանդակություն

1 Անվան ծագում
2 Պատմություն
3 Բնակչություն
4 Հայերը Տրապիզոնում
- 4.1 Հայտնի հայեր Տրապիզոնից
5 Սպորտ
6 Տեղական լրատվամիջոցներ
7 Հյուպատոսարաններ
8 Քույր-քաղաքներ
9 Ծանոթագրություններ

Անվան ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղադրված է սեղանաձև սարավանդի վրա և այդ պատճառով էլ կոչվել է Տրապիզոն՝ հունարեն «տրապեզա» բառից, որ նշանակում է՝ սեղան, սեղանաձև։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնադրվել է մ․ թ. ա. 750 թվականին հույների կողմից։ Հնում եղել Է Պոնտական թագավորության կարևոր քաղաքներից մեկը։ Հետագայում մտել է Հռոմեական և Բյուզանդական կայսրությունների կազմի մեջ։ Հուստինիանոս կայսրը (527– 565) այն մտցրել է Առաջին Հայք պրովինցիայի մեջ։ 13-րդ դարում դարձել է Տրապիզոնի հունական փոքրիկ թագավորության մայրաքաղաքը, իսկ 16-17-րդ դդ-ից՝ Օսմանյան կայսրության նույնանուն նահանգի կենտրոնը։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրապիզոնի շրջաններ

2012 - 757.898
2011 - 757.353
2010 - 763.714
2009 - 765.983
2008 - 748.000
2007 - 740.569
2000 - 775.137
1990 - 795.849
1985 - 786.194
1980 - 731.045
1975 - 719.008
1970 - 659.120
1965 - 595.782
1960 - 532.999
1955 - 462.249
1950 - 420.279
1945 - 395.384
1940 - 390.733
1935 - 360.679

Հայերը Տրապիզոնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրապիզոնի մասին բազմաթիվ վկայություններ ունեն հայ մատենագիրները։ Այստեղ մինչև 1915 թվականի եղեռնը հայերր մեծ թիվ էին կազմում։ 1872-1873 թվականներին քաղաքում կար շուրջ 800 տուն հայ բնակիչ, իսկ 1915-ի նախօրյակին՝ հայերի թիվը 14-15 հազար էր։ Մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմը քաղաքի արհեստներն ու առևտուրը հիմնականում գտնվում Էին հայերի ձեռքին։ Հայերն ունեին 3 վարժարան, 3 եկեղեցի՝ Ս. Աստվածածին, որ կառուցվել է 1414 թվականին՝ խոջա Շամշադինի միջոցներով, Ս. Հովհաննես, Ս. Ստեփանոս։ Քաղաքի շուրջը կային հայաբնակ բազմաթիվ ամառանոց գյուղեր՝ Զեֆանով, Սոուգսու, Կռոպի, Պարիամ ևն։ Կարևոր հնություններից են բերդը՝ իր աշտարակավոր պարիսպներով, եկեղեցիները, մզկիթները ևն։