Տրավնիկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Տրավնիկ (այլ կիրառումներ)
Քաղաք
Տրավնիկ
բոս․՝  և խորվ.՝ Travnik, սերբ.՝ Травник
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԲոսնիա և Հերցեգովինա Բոսնիա և Հերցեգովինա
ԵրկրամասԲոսնիա և Հերցեգովինայի Դաշնություն
ԿանտոնՄիջինբոսնիական
ՀամայնքՏրավնիկ (համայնք)
ՔաղաքապետԱդմիր Հաջիեմրիչ
Առաջին հիշատակում1463 թվական
ԲԾՄ590 մ
Կլիմայի տեսակմայրցամաքային
Խոսվող լեզուներբոսնիերեն, սերբերեն, խորվաթերեն
Բնակչություն16 534 մարդ (2013)
Ազգային կազմբոսնիացիներ, խորվաթներ, սերբեր
Ժամային գոտիUTC+1
Հեռախոսային կոդ+387 (30)
Փոստային ինդեքս72270
Փոստային դասիչ72270
Պաշտոնական կայքopcinatravnik.com.ba
Տրավնիկ (Բոսնիա և Հերցեգովինա)##
Տրավնիկ (Բոսնիա և Հերցեգովինա)

Տրավնիկ (բոս․՝  և խորվ.՝ Travnik, սերբ.՝ Травник), քաղաք Բոսնիա և Հերցեգովինայում, երկրի կենտրոնական հատվածում տեղակայված համանուն համայնքի կենտրոնը և Միջինբոսնիական կանտոնի վարչական կենտրոնը։ Անունը ծագել է սլավոնական травьникъ բառից, որը թարգմանաբար նշանակում է խոտավետ տարածք, մարգագետին, արոտատեղի[1]։

Աշխարհագրություն և կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսարան դեպի Լաշվա Տրավնիկում գտնվող կամուրջից

Տրավնիկը տեղակայված է Բոսնիա և Հերցեգովինայի կենտրոնական հատվածում, Սարաևոյից մոտավորապես 90 կմ դեպի արևմուտք։ Քաղաքի միջով (արևմուտքից արևելք) հոսում է Լաշվա գետը, որը թափվում է Բոսնա գետը։ Տրավնիկը գտնվում մեծ Լաշվայի հովտում, որը միացնում է Բոսնայի հովիտը արևելքից և Վրբասի հովիտը արևմուտքից։

Տրավնիկը գտնվում է ծովի մակարդակից 514 մետր բարձրության վրա՝ Վիլենիցա (հարավում) և Վլաշիչ (հյուսիսում) լեռների միջև։ Վերջինը, որի բարձրությունը կազմում է 1943 մետր, Բոսնիա և Հերցգեովինայի ամենաբարձր լեռներից մեկն է։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրավնիկը գտնվում է բարեխառն մայրցամաքային կլիմայական գոտում։ Տարվա միջին ջերմաստիճանը կազմում է +9.6 °C, ամենացուրտ ամիսը հունվարն է (միջինում՝ −1 °C), իսկ ամենատաք ամիսը՝ հուլիսը (միջինում՝ +19,5 °C)։ Ամենաբարձր ջերմաստիճանը գրանցվել է +37 °C, իսկ ամենացածրը՝ −27 °C։ Տեղումներ լինում են ամբողջ տարվա ընթացքում (տարվա մեջ միջինը 117 օր)։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրավնիկի ամրոց

Տրավնիկը, որը հիմնադրվել է Վլաշիչ լեռնազանգվածի բլուրներից մեկի վրա, առաջին անգամ հիշատակվել է 1463 թվականին, երբ Յայցեի ճանապարհին այստեղ կանգ է առել սուլթան Մեհմեդ II-ը։ Ամրոցը կառուցվել է նախքան 1463 թվականին թուրքերի կողմից Բոսնիայի գրավումը, սակայն շինարարության ստույգ թվականը հայտնի չէ։ Քաղաքը հիշատակվում է 1503 թվականին հունգարա-թուրքական համաձայնագրում։ Բայազիդ II սուլթանի օրոք Տրավնիկում մզկիթ է կառուցվել։ Այդտեղ տեղավորվել է մշտական ռազմական կայազոր։ XVIII դարի սկզբից մինչև 1851 թվականը Տրավնիկը եղել է բոսնիական վեզիրների նստավայրը։ 1878 թվականին հին քաղաքը լքվել է[2][3]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի մարդահամարի տվյալների համաձայն՝ Տրավնիկ համայնքի բնակչությունը կազմել է 55 հազար մարդ[4]։ Մարդահամարում ազգային կազմի մասին տեղեկություններ չեն ներկայացվել։

Բնակչության քանակի փոփոխություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրավնիկ քաղաքի բնակչություն
Մարդահամարի թվական 1991 1981 1971
Բոսնիացիներ 7.373 (38,72 %) 5.822 (36,64 %) 5.730 (44,15 %)
Խորվաթներ 6.043 (31,73 %) 5.026 (31,63 %) 4.538 (34,96 %)
Սերբեր 2.131 (11,19 %) 1.901 (11,96 %) 1.894 (14,59 %)
Հարավսլավներ 2.800 (14,70 %) 2.867 (18,04 %) 486 (3,74 %)
Այլազգիներ 694 (3,64 %) 272 (1,71 %) 329 (2,53 %)
Ընդհանուր 19.041 15.888 12.977

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրավնիկի տնտեսությունը, որը երբեք չի ունեցել բարձր ցուցանիշներ, շատ լուրջ տուժել է 1990-ականների սկզբին՝ պատերազմի ժամանակ։ Հիմնականում համայնքի բնակիչները զբաղված են գյուղատնտեսությամբ։ Քաղաքում գործում են մի քանի ֆաբրիկաներ, որոնք զբաղվում են փայտի մշակմամբ։

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սահատ կուլա

Տրավնիկի հին հատվածում գոյություն ունեն բազմաթիվ կառույցներ, որոնց պահպանվել են XV դարի առաջին կեսի բոսնիական անկախության տարիներից։ Քաղաքում կան բազմաթիվ մզկիթներ և եկեղեցիներ։ Քաղաքային թանգարանը, որը կառուցվել է 1950 թվականին, շրջանի ամենավառ մշակութային հիմնարկներից է։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2007 թվականից Տրավնիկում գործում է մասնավոր համալսարան, որն սկզբնապես ներառել է 4 ֆակուլտետ։ Հետագայում համալսարանի կազմում ընդգրկվել է ևս 4 ֆակուլտետ։

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տրանվիկում տեղակայված են «Տրավնիկ» ֆուտբոլային և բասկետբոլայի ակումբների մարզադաշտերը։

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հաջի Ալի բեյա մզկիթ
  • Ենի ջամիա (Հասան ագիի մզկիթ)
  • Շարենա ջամիա
  • Սահատ Կուլա (ժամացույցի աշտարակ)

Քույր-քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեղագրական քարտեզ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Travnik». // mirjanadetelic.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 20-ին.
  2. Kreševljaković, Hamdija. Старые боснийские города = Stari bosanski gradovi. — Сараево: Nase starine, 1953. — С. 15.
  3. Redžić, Husref. Srednjovjekovni gradovi u Bosni i Hercegovini. — Сараево: Sarajevo Publishing, 2006. — С. 202.(սերբ.)
  4. «Данные переписи» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 7-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տրավնիկ» հոդվածին։