Սեքսի փիլիսոփայություն

Սեքսի փիլիսոփայություն, կիրառական փիլիսոփայության ասպեկտ, որը կապված է սեքսի և սիրո ուսումնասիրության հետ: Այն իր մեջ ներառում է այնպիսի երևույթների էթիկան, ինչպիսիք են մարմնավաճառությունը, բռնաբարությունը, սեռական ոտնձգությունները, սեռական ինքնությունը, համաձայնության տարիքը, համասեռականությունը, ինչպես նաև այնպիսի հասկացությունների հայեցակարգային վերլուծության էթիկան, ինչպիսին է օրինակ «Ի՞նչ է սեքսը»։ Այս փիլիսոփայությունը ներառում է նաև սեռականության և սեռական ինքնության, ինչպես նաև գենդերի գոյաբանական կարգավիճակի վերաբերյալ հարցերը։ Սեքսի առաջատար ժամանակակից փիլիսոփաներն են Ալան Սոբլը և Ջուդիթ Բաթլերը:

Սեքսի ժամանակակից փիլիսոփայությունը երբեմն ոգեշնչվում է Արևմտյան ֆեմինիզմից։ Գենդերային տարբերությունների, սեռական քաղաքականության և սեռական ինքնության բնույթի վերաբերյալ ֆեմինիստների կողմից բարձրացված խնդիրները կարևոր հարցեր են սեքսի փիլիսոփայության մեջ:

• Ո՞րն է սեքսի գործառույթը:
• Ի՞նչ է ռոմանտիկ սերը։
• Գոյությու՞ն ունի էական առանձնահատկություն, որն ակտը սեռական է դարձնում:
• Արդյո՞ք որոշ սեռական ակտերը լավ են, իսկ մյուսները՝ վատ: Համաձայն ո՞ր չափանիշներին։
• Մյուս կողմից, կարող են արդյոք փոխադարձ համաձայնությամբ սեռական հարաբերություններն անբարոյական լինել, թե՞ դրանք դուրս են գալիս էթիկայի շրջանակներից:
• Ո՞րն է սեքսի և կենսաբանական վերարտադրության միջև կապը: Կարո՞ղ է մեկը գոյություն ունենալ առանց մյուսի։
• Արդյո՞ք սեռական ինքնությունն արմատավորված է ինչ-որ հիմնարար գոյաբանական տարբերության մեջ (օրինակ, կենսաբանության մեջ):
• Սեռականությունը գենդերի, թե՞ կենսաբանական սեռի գործառույթ է:

Սեքսի փիլիսոփայության պատմություն

Արևմտյան փիլիսոփայության պատմության մեծ մասի ընթացքում սեքսի և սեռականության հարցերը դիտարկվել են միայն էթիկայի ընդհանուր առարկայի շրջանակներում: Այնուամենայնիվ, շեղումներ են եղել այս օրինաչափությունից, որոնցից ի հայտ է եկել սեռական խնդիրների մասին առանձին խոսելու ավանդույթը:

«Սեքսի և սիրո փիլիսոփայության հասարակությունը» (անգլ.՝ Society for the Philosophy of Sex and Love) մասնագիտական խումբ է, որը մտնում է Ամերիկյան փիլիսոփայական ասոցիացիայի կազմի մեջ:

Սեռական ցանկություն

Սեռական ակտիվության բարոյական գնահատականները որոշվում են սեռական ցանկության բնույթի մասին դատողություններով։ Այդ առումով փիլիսոփաները բաժանվում են երկու ճամբարի․

Սեռականության բացասական ընկալումը, օրինակ՝ Իմանուիլ Կանտի մոտ, ենթադրում է, որ սեռականությունը խարխլում է արժեքները և մարտահրավեր է նետում այլ մարդկանց հանդեպ մեր բարոյական վերաբերմունքին։ Սեքսը, Կանտի կարծիքով, «սիրելի մարդուն հակման առարկա է դարձնում»։ Այս իմաստով սեքսը հաճախ խորհուրդ է տրվում միայն սերունդը շարունակելու նպատակով։ Երբեմն համարվում է, որ սեռական ամուրիությունը հանգեցնում է ավելի լավ կամ առավել բարոյական կյանքի։ Իսկ Ռասել Վանոյի և Իրվինգ Սինգերի կարծիքով, սեռական ակտիվությունից երկու կողմն էլ հաճույք է ստանում։

Ենթադրյալ այլասերումներ

Թոմաս Նագելը ենթադրում է, որ մարդկային սեռականության համար բնական են միայն փոխադարձ սեռական գրգռմամբ սեռական փոխհարաբերությունները: Այլասերված սեռական հանդիպումներ կամ դեպքեր կլինեն դրանք, երբ այդ փոխադարձ գրգռումը բացակայում է, և որոնց ընթացքում մարդը դառնում է է ամբողջովին սեռական փորձի առարկա կամ ամբողջությամբ օբյեկտ:

Տես նաև

• Մարդու սեռականություն

Գրականություն

Անգլերեն

• Aquinas, St. Thomas. Summa Theologiae. Cambridge, Eng.: Blackfriars, 1964-76.
• Augustine, St. (Aurelius). On Marriage and Concupiscence, in The Works of Aurelius Augustine, Bishop of Hippo, vol. 12, ed. Marcus Dods. Edinburgh, Scot.: T. & T. Clark, 1874.
• Baker, Robert, Kathleen Wininger, and Frederick Elliston, eds. Philosophy and Sex, 3rd edition. Amherst, N.Y.: Prometheus, 1998.
• Baumrin, Bernard. "Sexual Immorality Delineated," in Robert Baker and Frederick Elliston, eds., Philosophy and Sex, 2nd edition. Buffalo, N.Y.: Prometheus, 1984, pp. 300–11.
• Bloom, Allan. Love and Friendship. New York: Simon and Schuster, 1993.
• Buckley Jr., William F., Camille Paglia, Betty Friedan, Arianna Huffington, Michael Kinsley, et al., "Has the Women's Movement Been Disastrous?: A Firing Line Debate," in Sterling Harwood, ed., Business as Ethical and Business as Usual (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co., 1996).
• Butler, Judith (1990). Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity. New York: Routledge. ISBN 0-415-90043-3.
• Butler, Judith (1993). Bodies That Matter: On the Discursive Limits of Sex. New York: Routledge. ISBN 0-415-90365-3.
• Christensen, F. M., "A Defense of Pornography," in Sterling Harwood, ed., Business as Ethical and Business as Usual (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co., 1996).
• Christina, Greta. "Are We Having Sex Now or What?" in Alan Soble, ed., The Philosophy of Sex, 3rd edition. Lanham, Md.: Rowman and Littlefield, 1997, pp. 3–8.
• Finnis, John. "Law, Morality, and 'Sexual Orientation'," Notre Dame Law Review 69:5 (1994), pp. 1049–76.
• Finnis, John and Martha Nussbaum. "Is Homosexual Conduct Wrong? A Philosophical Exchange," in Alan Soble, ed., The Philosophy of Sex, 3rd edition. Lanham, Md.: Rowman and Littlefield, 1997, pp. 89–94.
• Foucault, Michel. The History of Sexuality. Vols. 1-3. New York: Vintage, 1990. (Original French publications of the three volumes in 1978, 1984, and 1984, respectively)
• Gray, Robert. "Sex and Sexual Perversion," in Alan Soble, ed., The Philosophy of Sex, 3rd edition. Lanham, Md.: Rowman and Littlefield, 1997, pp. 57–66.
• Grisez, Germain. The Way of the Lord Jesus. Quincy, Ill.: Franciscan Press, 1993.
• Gudorf, Christine. Body, Sex, and Pleasure: Reconstructing Christian Sexual Ethics. Cleveland, Ohio: Pilgrim Press, 1994.
• Hampton, Jean. "Defining Wrong and Defining Rape," in Keith Burgess-Jackson, ed., A Most Detestable Crime: New Philosophical Essays on Rape. New York: Oxford University Press, 1999, pp. 118–56.
• Held, Virginia. "Coercion and Coercive Offers," in J. Roland Pennock and John W. Chapman, eds., Coercion: Nomos VIX. Chicago, Ill.: Aldine, 1972, pp. 49–62.
• Jung, Patricia, and Ralph Smith. Heterosexism: An Ethical Challenge. Albany, N.Y.: State University of New York Press, 1993.
• Kant, Immanuel. Lectures on Ethics. Translated by Louis Infield. New York: Harper and Row, 1963.
• Kant, Immanuel. The Metaphysics of Morals. Translated by Mary Gregor. Cambridge, Eng.: Cambridge University Press, 1996.
• Lacan, Jacques. The Seminar of Jacques Lacan: On Feminine Sexuality, The Limits of Love and Knowledge, Book XX, Encore, 1972–1973, ed. Jacques-Alain Miller, trans. Bruce Fink (New York: W. W. Norton & Company, 1998).
• C. S. Lewis The Four Loves. New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1960.
• MacKinnon, Catherine A., "The Money of Playboy Magazine," in Sterling Harwood, ed., Business as Ethical and Business as Usual (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co., 1996).
• Mappes, Thomas. "Sexual Morality and the Concept of Using Another Person," in Thomas Mappes and Jane Zembaty, eds., Social Ethics, 4th edition. New York: McGraw-Hill, 1992, pp. 203–26.
• Mayo, David. "An Obligation to Warn of HIV Infection?" in Alan Soble, ed., Sex, Love and Friendship. Amsterdam. Hol.: Editions Rodopi, 1997, pp. 447–53.
• McEvoy, Adrianne Leigh, Ed. Sex, Love, and Friendship. Studies of the Society for the Philosophy of Sex and Love: 1993-2003. Amsterdam/New York, NY, Rodopi, 2011.
• Muehlenhard, Charlene, and Jennifer Schrag. "Nonviolent Sexual Coercion," in A. Parrot and L. Bechhofer, eds, Acquaintance Rape. The Hidden Crime. New York: John Wiley, 1991, pp. 115–28.
• Murphy, Jeffrie. "Some Ruminations on Women, Violence, and the Criminal Law," in Jules Coleman and Allen Buchanan, eds., In Harm's Way: Essays in Honor of Joel Feinberg. Cambridge, Eng.: Cambridge University Press, 1994, pp. 209–30.
• Nagel, Thomas. "Sexual Perversion," in Alan Soble, ed., The Philosophy of Sex, 3rd edition. Lanham, Md.: Rowman and Littlefield, 1997, pp. 9–20.
• Nielson-Jones, Oliver. "Sex, Escaping The Rat Race" In G.Bennett and A.Robinson, eds., Sexual Philosophy, 2006, pp. 7–29
• O'Neill, Onora. "Between Consenting Adults," Philosophy and Public Affairs 14:3 (1985), pp. 252–77.
• Mario Perniola. The Sex Appeal of the Inorganic, Continuum, New York-London (2004), 0-8264-6245-6.
• Plato. Symposium. Translated by Michael Joyce, in E. Hamilton and H. Cairns, eds., The Collected Dialogues of Plato. Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1961, pp. 526–74.
• Posner, Richard. Sex and Reason. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1992.
• Primoratz, Igor. Ethics and Sex. London ; New York : Routledge, 1999.
• Sanders, Stephanie, and June Reinisch. "Would You Say You 'Had Sex' If . . . ?" Journal of the American Medical Association 281:3 (January 20, 1999), pp. 275–77.
• Scheer, Robert, "Bigger Breasts: The Great Implant Lie," in Sterling Harwood, ed., Business as Ethical and Business as Usual (Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co., 1996).
• Roger Scruton. Sexual Desire: A Moral Philosophy of the Erotic. New York: Free Press, 1986.
• Singer, Irving. The Nature of Love, vol. 2: Courtly and Romantic. Chicago, Ill.: University of Chicago Press, 1984.
• Soble, Alan. "Antioch's 'Sexual Offense Policy': A Philosophical Exploration," Journal of Social Philosophy 28:1 (1997), pp. 22–36.
• Soble, Alan. The Philosophy of Sex and Love: An Introduction. St. Paul, Minn.: Paragon House, 1998. Second revised, expanded edition, 2008.
• Soble, Alan. Sexual Investigations. New York: New York University Press,1996.
• Soble, Alan, ed. Eros, Agape and Philia. New York: Paragon House, 1989. Corrected reprint, 1999.
• Soble, Alan, ed. The Philosophy of Sex, 4th edition. Lanham, Md.: Rowman and Littlefield, 2002; revised 5th edition, 2008 (excellent bibliography covering the whole area phil sex).
• Soble, Alan, ed. Sex, Love, and Friendship. Amsterdam, Hol.: Editions Rodopi, 1996.
• Solomon, Robert, and Kathleen Higgins, eds. The Philosophy of (Erotic) Love. Lawrence. Kan.: University Press of Kansas, 1991.
• Stewart, Robert M., ed. Philosophical Perspectives on Sex and Love. New York: Oxford University Press, 1995.
• Vannoy, Russell. Sex Without Love: A Philosophical Exploration. Buffalo, N.Y.: Prometheus, 1980.
• Verene, Donald, ed. Sexual Love and Western Morality, 2nd edition. Boston, Mass.: Jones and Bartlett, 1995.
• Wertheimer, Alan. "Consent and Sexual Relations," Legal Theory 2:2 (1996), pp. 89–112.
• Pope John Paul II. Love and Responsibility. New York: Farrar, Straus and Giroux, 1981.

Արտաքին հղումներ

• Փիլիսոփայության ինտերնետ հանրագիտարան. սեքսի փիլիսոփայություն (Soble-ի կողմից)
• Հասարակություն՝ սեքսի և սիրո փիլիսոփայության համար
• Մատենագրություն: Սիրո, սեքսի, գենդերի և մարմնի մշակութային ներկայացման ավանդույթներ: c.100 BC - 1500 AD