Ռոբերտ Լայֆլդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոբերտ Լայֆլդ
անգլ.՝ Rob Liefeld
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 3, 1967(1967-10-03)[1][2] (56 տարեկան)
ԾննդավայրԱնահայմ, Օրինջ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունWhittier Christian High School?
Մասնագիտությունխմբագիր, կոմիքսների սցենարիստ, սցենարիստ, գծանկարիչ, գրող, նկարազարդող և հրատարակիչ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքrobliefeldcreations.com
 Rob Liefeld Վիքիպահեստում

Ռոբերտ Լայֆլդ (անգլ.՝ Robert Liefeld, հոկտեմբերի 3, 1967(1967-10-03)[1][2], Անահայմ, Օրինջ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), կոմիքսների ամերիկացի հեղինակ։ 1990-ականների նշանավոր գրող և նկարիչ՝ Ռոբերտ Լայֆլդը հայտնի դարձավ գրող Լուիզ Սայմոնսոնի հետ Քեյբլի կերպարը և գրող Ֆաբիան Նիցիեզայի հետ Դեդփուլ կերպարը ստեղծելով։ 1990-ականների սկզբին Լայֆլդը մեծ ճանաչում ձեռք բերեց «Marvel»-ի կոմիքսներից Նոր մուտանտների (անգլ.՝ The New Mutants) և հետագայում X-Force-ի վրա իր աշխատանքի շնորհիվ։ 1992 թվականին նա և Marvel-ի մի քանի այլ հանրաճանաչ նկարազարդողներ լքեցին ընկերությունը՝ հիմնելով Իմիջ կոմիքսը (անգլ․՝ Image Comics), ինչը սկիզբ դրեց կոմիքսների ալիքին, որը պատկանում էր ոչ թե հրատարակիչներին, այլ նրանց ստեղծողներին։ Իմիջ կոմիքսի կողմից հրատարակված առաջին գիրքը Լայֆլդի Յանգբլադն (անգլ՝Youngblood #1) էր։

Լայֆլդը եղել է ամենահակասական դեմքերից մեկը կոմիկական արդյունաբերության[4], իր նկարչական հմտությունների[5][6][7], բիզնես պրակտիկայի[7][8][9] և հակասական մեկնաբանությունների համար[10][11]։

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոբերտ Լայֆլդը ծնվել է 1967 թվականի հոկտեմբերի 3-ին[12],նա իր ընտանիքի կրտսեր որդին էր։ Նրա հայրը Բապտիստական եկեղեցուն ծառայող քահանա էր ու նաև կես դրույքով աշխատող քարտուղար[4]։ Նա և իր քույրը, ով իրենից յոթ տարով մեծ է[13], մեծացել է Կալիֆոռնիա նահանգի Անահայմ քաղաքում[4][14]։

Կոմիքսների հանդեպ Լայֆլդի սերը սկսվել է դեռ մանկուց, ինչը պատճառ դարձավ, որ նա որոշեց դառնալ պրոֆեսիոնալ նկարիչ, և իր պրակտիկան սկսվեց կոմիքսներից նկարներ կրկնօրինակելով։ Որպես ավագ դպրոցի աշակերտ, նա մասնակցել է արվեստի հիմնական դասընթացներին[15] և կոմիքսների համաժողովներին մոտակա Դիսնեյլենդ հյուրանոցում, որտեղ հանդիպել է այնպիսի ստեղծագործողների, ինչպիսիք են Ջորջ Պերեսը, Ջոն Ռոմիտա կրտսերը, Ջիմ Շութերը, Բոբ Լեյթոնը, Մայք Զեկը և Մարվ Վոլֆմանը[14]։ Լայֆլդը նշում է,որ Պերեսը, ինչպես նաև Ջոն Բիրնը և Ֆրենկ Միլլերը, նրա հիմնական մոտիվացիայի աղբյուրն են եղել[15]։ Նա նաև նշել է, որ Արթուր Ադամսի ազդեցությունը նկատելի է իր արվեստում[16]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ ժամանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դպրոցն ավարտելուց հետո Լայֆլդը նկարչության դասերի է մասնակցել տեղի համայնքային քոլեջում՝ մոտ մեկ տարի զբաղվել է ոչ մասնագիտական աշխատանքով, այդ թվում՝ որպես պիցցայի առաքիչ և կատարել տարբեր շինարարական աշխատանքներ, միաժամանակ զբաղվելով իր արվեստի գործերով, որոնց նմուշները նա ուղարկել է կոմիքսների ոչ այդքան հայտնի հրատարակիչներին, քանի որ նա շատ էր վախենում դրանք ուղարկել «Երկու մեծ» ընկերություններին՝ Marvel Comics-ին և DC Comics-ին[15][17]։

1985 թվականին նա բացի նշված խմբագիրներից արվեստի նմուշներ է ուղարկել նաև Մեգատոն Կոմիքսի Գարի Կարլսոնին։ Կարլսոնն աշխատում էր Մեգատոն #4-ի վրա և փոխարինողներ էր փնտրում արվեստագետների համար, ովքեր արդեն անցել էին ավելի մեծ նախագծերի։ Լայֆլդի կոմիքսների հավաքածուն հիմնականում բաղկացած էր DC Comics-ի կերպարներից, ինչպիսիք են «Դեռահաս տիտանները» (անգլ՝Teen Titans) և «Սուպերհերոսների լեգիոնը» (անգլ՝Legion of Super Heroes), ինչպես նաև Մեգատոնի կերպարների մի քանի էսքիզներից։ Այս և ավելի վաղ պաստառներից մի քանիսը կարող եք տեսնել Լայֆլդի կայքում[18][19]։ Թեև Կարլսոնը կարծում էր, որ Լայֆլդի կերպարները բավականաչափ ճշգրիտ չեն պատկերված,բայց այնուամենայնիվ ցուցադրում էր այն, ինչ Կարլսոնը բնութագրում էր որպես «անհեթեթ անատոմիա», նա գտնում էր, որ Լայֆլդի պատմվածքները պարզ են, և նրա մատուցման ոճը վկայում է իր կոմիքսների մեջ նկարիչ Ջորջ Պերեսի ազդեցության մասին։ Չնայած, ընդհանուր առմամբ Կարլսոնին դուր էր գալիս Լայֆլդի ստեղծագործությունները, նա զգում էր, որ երիտասարդ նկարիչը պատրաստ չէ պրոֆեսիոնալ աշխատանքի։ Շաբաթներ անց նա ստեղծեց նմուշների ևս մեկ հավաքածու, որոնք ավելի կատարելագործված էին, իսկ ավելի ուշ ստեղծեց դեռևս չորս էջանոց Berserker պատմություն (չշփոթել Marvel-ի կամ Top Cow-ի համանուն հերոսների հետ), ինչպես նաև Մեգատոն կերպարների՝ Ultragirl և Ultraman հետ։ Կարլսոնը օգտագործեց պաստառներից մեկը որպես Մեգատոն #5-ի առջևի շապիկ[18], իսկ Լայֆլդի Ultragirl կոմիքսի պաստառը տեղադրեց Who's Who տեղեկատու աշխատության Մեգատոն Explosion #1 շապիկին (հունիս 1987)[18][20]։ Գրքում ներառված էր նաև Լայֆլդի ստեղծագործության՝ Յանգբլադ կոչվող սուպերհերոսների թիմը, որը տպագրության մեջ առաջին անգամ հայտնվել էր հենց այդ թիմի համար[20][21]։

Կարլսոնը և նրա գործընկեր Քրիս Աքերը ավելի ուշ հանդիպեցին դեռահաս Լայֆլդին, ով դեռ չէր ստացել վարորդական իրավունքը, Ռամադա Օ'Հար հյուրանոցում, որտեղ այն ժամանակ անցկացվում էր Չիկագոյի Կոմիկոն ցուցահանդեսը։ Տպավորված նկարչի խանդավառությունից և նոր արվեստի գործերից, որոնք նա ցույց տվեց նրանց, Կարլսոնը Լայֆլդին տվեց փորձնական սցենար,որպեսզի գնահատի կոմիքսներ նկարելու նրա կարողությունը։ Թեև Կարլսոնը տպավորված էր Լայֆլդի նախագծերով, կոմիքսները նկարահանվեցին Գարի Թոմասի կողմից, երբ այն տպագրվեց Մեգատոն #7-ում[18]։ Երկու ամիս անց Լայֆլդը նկարեց թիմին Մեգատոն #8-ի գովազդում (1987թ. օգոստոս)[22][23], որը ցույց էր տալիս, որ այն հաջորդիվ կհայտնվի Մեգատոն թոփ #1-ում՝ Լայֆլդի և գրող Հենք Քանալցի կողմից, նկարիչ Ջերի Օրդուեյի շապիկով։ Այնուամենայնիվ, Մեգատոն կոմիքսը դուրս մնաց բիզնեսից մինչև այս կոմիքսը տպագրվելը[22][24]։

DC Comics-ի և Marvel Comics-ի հետ գրանցած հաջողությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերոջից իմանալով Սան Ֆրանցիսկոյում կայանալիք կոմիքսների ցուցահանդեսի մասին, որին մասնակցելու են մեծ թվով խմբագիրներ, Լայֆլդը և նրա ընկերը մեքենայով ճանապարհ ընկան և մի քանի ժամից հասան Սան Ֆրանցիսկո, որտեղ էլ նրանք մնացին իր հարազատների տանը։ Ցուցահանդեսի ժամանակ նա խմբագիրներին ցույց տվեց իր նախագծերը և առաջարկեց նայել10 էջանոց կոմիքսների գիրքը, որտեղ ցուցադրված էին իր իսկ կերպարները։ Խմբագիր Դիկ Ջորդանոն, ում Լայֆլդը ցույց տվեց իր նմուշները DC-ի տաղավարում, Լայֆլդին խնդրեց ուղարկել իրեն ավելի շատ նմուշներ։ Թեև Լայֆլդը երկմտում էր Marvel-ի տաղավարին մոտենալուց առաջ, բայց նա մոտեցավ իր ընկերոջ հորդորով, և արդյունքում խմբագիր Մարկ Գրունվալդը Լայֆլդին առաջարկեց աշխատանք, որը իրենից ներկայացնեւմ էր «Վրիժառուների» ութ էջանոց կրկնօրինակի նկարազարդում, որտեղ ի զարանս 19-ամյա երիտասարդի ներկայացված էր նաև «Սև Հովազը»։ Թեև հրապարակված պատմությունը ի վերջո նկարազարդվեց մեկ այլ նկարչի կողմից, հետագայում հրատարակիչը հանձնարարեց Լայֆլդին աշխատել կերպարների ձևավորման վրա։ Նրա առաջին հրապարակված պատմությունը եղել է DC կոմիքսների շահութաբեր գրքը (անգլ՝ Comics Bonus Book ) Warlord #131-ում (սեպտեմբեր 1988)։ Խմբագիր Ռոբերտ Գրինբերգերը հիշեց, որ Լայֆլդին բացահայտել է իր գրասենյակում աշխատող գործընկերոջ՝ Ջոնաթան Պետերսոնի կողմից, ով իր համար աշխատանք էր փնտրում։ Ես ունեի Warlord շահութաբեր կոմիքսների գրքի աշխատակցի կարիք, այնպես որ, որպեսզի Ռոբը չաշխատի մեր մրցակցի մոտ, ես ընտրեցի հենց նրան[25]։ Դրան հաջորդեց DC Comics-ի հինգ թողարկումից բաղկացած «Բազեն և Աղավնի» (անգլ՝ Hawk and Dove) մինի-սերիալը, իսկ այդ ալբոմի առաջին կոմիքսը լույս տեսավ 1988 թվականի հոկտեմբերին[15][17]։ Հենց այս առաջին գործն էր, որ հայտնի դարձրեց Լայֆլդին կոմիքսներ ընթերցողների շրջանում[26]։ Նույն թվականին Լայֆլդը նկարեց «Անհայտ արմատներ» (անգլ՝ Secret Origins) #28-ը[17]։

Լայֆլդի «Բազեի և Աղանի» #5-ի համար կազմած նախագծերը, աճում էին քաոսային արագությամբ, դրանք կազմված էին այնպես, որ ընթերցողը ստիպված լինի ճիշտ ձևով շրջել կոմիքսների էջերը՝ դրանք կարդալու համար։ Քանի որ դա արվել էր առանց նախնական խմբագրության, խմբագիր Մայք Կարլինը նկարները պատշաճ կարգով տպեց մեծ պաստառների վրա, և Կարլ Քեսելը դրանք փակցրեց DC-ի կոմիքսների ցուցանակների վրա։ «Աղավի և Բազե» #5-ի սյունակում նշվում է, որ Լայֆլդը «նոր մի բան ցույց տվեց խմբագրին, ով կարծում էր, որ կյանքում ամեն ինչ տեսել է»։ Լայֆլդը ասել է, որ աշխատանքը այս մեծությամբ պատկերվել է միայն մեկ անգամ, երբ այն առաջին անգամ ցուցադրվել է։ Քեսելը վիճարկել է դա՝ պնդելով, որ այսպիսի մեծուցյամբ այն ցուցադրվել է առաջին անգամ, սակայն 2007 թվականին CBR.com-ում հրապարակված հոդվածում նշվում է, որ նկարիչ Էրիկ Լարսենն իրականում այս տիրույթն այսպիսի մեծությամբ է պատկերել Doom Patrol #14-ում, որը հրապարակվել է երեք անգամ, ամիսներ առաջ[27][28]։

Կարճ ժամանակ անց Լայֆլդը սկսեց աշխատել Marvel Comics-ում, նրա առաջին հանձնարարությունը եղել է «Զարմանալի Սարդ մարդու պատմությունը» (անգլ՝The Amazing Spider-Man Annual) #23[15]։ 1989 թվականին Լայֆլդը դարձավ Marvel-ի «Նոր մուտանտները» սերիալի նկարիչը, որը սկսվում է թիվ 86 թողարկումով։ Նրան, ընդհանուր առմամբ, վերագրվում է X-Men ֆրանշիզայի այս ամենավաճառվող տիտղոսը ֆինանսական հաջողության վերածելու համար[29],որը ընդգծում է աճող ժողովրդականությունը և ազդեցությունը, որը նա վաստակել է իր կոչումով[26]։

Նոր մուտանտներ #98 կոմիքսի համար Լայֆլդը ստանձնեց ամբողջական ստեղծագործական վերահսկողությունը՝ նկարելով, գրելով, սցենարներ մտածելով և Ֆաբիան Նիցիեզանի հետ երկխոսություն մտածելով։ Նոր մուտանտների շարքն ավարտվեց 100-րդ սրիալով և նոր անունը փոխվեց X-Force, որի 1991-ի դեբյուտային թողարկումը վաճառվեց չորս միլիոն օրինակով՝ սահմանելով արդյունաբերության ռեկորդ, որի ռեկորդը հետագայում գերազանցեցին Քրիս Քլերմոնտի և Ջիմ Լիի կողմից գրված X-Men-ը (հատոր 2) #1: Վաճառքի թվերը պայմանավորված էր 1990-ականների շուկայի վաճառքի ռազմավարությամբ. հինգ կոլեկցիոնալ տարբերակի քարտեր պատրաստվեցին X-Force #1-ի անունով, որպեսզի ազդեն առանձին կոլեկցիոներների օրինակների վաճառքի վրա, մինչդեռ X-Men #1-ը վաճառվեց հինգ օրինակով։ 2013 թվականի դրությամբ X-Force #1-ը մնում է պատմության մեջ երկրորդ ամենավաճառվող կոմիքսը[5]։

1990-ական թվականի կեսերին Levi's-ը սկսեց հեռուստատեսային գովազդների շարք արտադրել, որոնց ռեժիսորը Սփայք Լին էր իր 501 կոճակով ջինսե տաբատի գովազդով[30], որին կարող էին զանգահարել եզակի աշխատատեղերում աշխատող հեռուստադիտողները՝ ընկերության գովազդում նկարահանվելու համար։ Հեռախոսահամարին զանգահարելուց և իրեն և իր կարիերան նկարագրող հաղորդագրություն թողնելուց հետո, Լայֆլդը հայտնվեց գովազդներից մեկում, որտեղ Լին հարցազրույց է վերձնում Լայֆլդից իր կարիերայի և իր ստեղծագործության՝ X-Force-ի մասին[8][15]։

Այնուհետև Լայֆլդը հարցազրույց է տվել Սթեն Լիին 1991 թվականի «Կոմիքսների արքաները» (անգլ՝The Comic Book Greats) վավերագրական ֆիլմաշարի երկրորդ դրվագում, որտեղ նա քննարկել է, թե ինչպես էնա մտել այս ասպարեզ, ցուցադրել իր նկարչական տեխնիկան և խոսել իր Levi's գովազդի մասին[8]։

Marvel Comics-ից հեռանալը ու Image Comics-ը հիմնելը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայֆլդի հարաբերությունները Մարվելի հետ սկսեցին փլուզվել 1991 թվականին, երբ նա հայտարարեց Կոմիքսների գնորդների ուղեցույցում (անգլ՝Comics Buyer's Guide) սև-սպիտակ գովազդի մեջ՝ իր մրցակից Malibu Comics-ի հետ բնօրինակ վերնագիր հրապարակելու պլանների մասին։ Ճշգրիտ վերնագիրը անհայտ է, սակայն, ըստ լրագրող Մայքլ Դինի, դա եղել է The X-Cutioners-ի նման մի վերնագիր, որի նմանությունը Marvel X-Men ընտանիքի վերնագրերին առաջացրել է Marvel-ի խմբագիր Բոբ Հարրասի զայրույթը, ով սպառնացել է ասելով, որ աշխատանքից հեռացնեն Լայֆլդին, եթե նա օգտագործի իր վերնագիրը[31]։

Լայֆլդը և Մարատ Միշելսը (անգլ՝ Marat Mychaels) նկարազարդում և ծիծաղում են միասին 2010 թվականի հոկտեմբերի 2-ին Մանհեթենում կայացած Մեծ խնձորի համաժողովի (անգլ՝Big Apple Convention) ժամանակ:

Լայֆլդը և մի քանի այլ հայտնի երիտասարդ արտիստներ, այդ թվում՝ Ջիմ Լին, Թոդ Մաքֆարլեյնը, Էրիկ Լարսենը, Ուիլս Պորտացիոն, Ջիմ Վալենտինոն և Մարկ Սիլվեստրին, լքեցին Marvel-ը 1992 թվականին՝ ստեղծելով Image Comics-ը։  Յուրաքանչյուր համահիմնադիր ստեղծել է իր սեփական ստուդիան, ինչպիսին էր Լայֆլդի Էքսթրիմ ստուդյան։ Լայֆլդի «Յանգբլադ» սուպերհերոսների շարքը, որը մասամբ հիմնված է 1991 թվականի «Պատանի տիտաններ» սերիալի վրա, որը Լայֆլդն առաջարկել էր DC Comics-ին, ինչը նրա առաջին հրապարակված կոմիքսն էր[32]։ Նա հայտնվեց The Dennis Miller Show-ի մի դրվագում՝ գիրքը գովազդելու համար[33][34]։

Կոմիքսի առաջին թողարկումը երկրպագուների և քննադատների կողմից բացասական արձագանք գտավ[35]՝ կապված ոչ միայն Լայֆլդի արվեստի, այլև գրքի լրիվ այլ ձևաչափի հետ, որը որոշ ընթերցողների համար շփոթեցնող էր, ինչը կապված էր նաև գրքի վատ անատոմիայի հետ. սխալ հեռանկար, գոյություն չունեցող նախադրյալներ, վատ գրված երկխոսությունը և գրքի ուշ առաքումը մի շարք խնդիրներ առաջացրին, որոնք պահպանվել են նաև հետագա թողարկումներում։ Լայֆլդը բացատրեց, որ արտադրության հետ կապված խնդիրները, ինչպես նաև իր ընկերոջ և գործընկեր Հենք Կանալցի վատ սցենարը, ում աշխատանքն ավելի ուշ դադարեցրեց նա,այն պատճառով էր, որ այդ աշխատանքը ավելի ցածր որակ ուներ, քան այն աշխատանքը որը Լայֆլդն էր ներկայացրել, և Ֆաբիան Նիցիեզան նրա կատարած աշխատանքը X-Force- ի համար գրված վերաշարադրել էր ևս մեկ անգամ։ Գրող և Կոմիքսների գնորդների ուղեցույցի (անգլ՝Comics Buyer's Guide) Փիթեր Դեյվիդը մատնանշեց Լայֆլդի կողմից Kanalz-ը,որպես քավության նոխազ, Լայֆլդի անկարողության օրինակ՝ իր նախագիծը տիրանալու և որպես լավ գրողների հետ իրական համագործակցության վկայություն, ինչպիսիք են Լուիզա Սիմոնսոնը և Ֆաբիան Նիցիեզան, նա ասաց որ Image հիմնադիրներից ոմանք չէին գնահատում նրա աշխատանքը ու  շնախկինում ավելի լավ էին անդրադառնում Լայֆլդի արվեստին[5][6][7]։

1990-ականներին Լայֆլդի Էքսթրիմ ստուդյաի թողարկած կոմիքսները հետևյալն են՝Brigade, Brigade, Bloodstrike, Glory, Prophet, Supreme, Team Youngblood, Youngblood Strikefile, Troll, New Men և Avengelyne[36]:

1996 թվականին Լայֆլդի և Լիի ստուդիաները պայմանագիր կնքեցին Marvel-ի հետ՝ վերաիմաստավորելու ընկերության մի քանի հիմնական սերիաները՝ մի անվան տակ, որը կկոչվի «Հերոսների վերածնունդը» (անգլ՝Heroes Reborn)։ Լայֆլդը Ջեֆ Լոեբի հետ համատեղ գրելու էր «Վրիժառուների» տասներկու թողարկումը և նաև պետք է նկարեր «Կապիտան Ամերիկայի» մասին տասներկու մասից բաղկացած նախագծեր։ Հիասթափեցնող վաճառքի պատճառով Marvel-ը խզեց պայմանագիրը վեց թողարկումից հետո և երկու սերիա հանձնեց Լիի ստուդիային[37], սա Լայֆլդի կարիերայի ամենահակասական դրվագներից մեկն էր[6]։

Image-ից հեռանալը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1996 թվականի հունիսին Մարկ Սիլվեստրին ժամանակավորապես հեռացավ Image-ից թողնելով Top Cow-ի համար տարվող իր աշխատանքը՝ Լայֆլդի հետ կոնֆլիկտների պատճառով, Image Comics-ի գործադիր տնօրեն Լարի Մարդերն ասաց, որ Լայֆլդը «կայացնում էր ավելի ու ավելի շատ բիզնես որոշումներ, որոնք հակաարդյունավետ էին իր մյուս բիզնեսի գործընկերի համար»[38]։ Սեպտեմբերի սկզբին Լայֆլդը հրապարակեց մամուլի հաղորդագրություն, որում ասվում էր, որ հրաժարական է տալիս Image-ում իր պաշտոնից և հեռանում խմբից։ Գրեթե նույն ժամանակ, Image-ի մյուս գործընկերները հրապարակեցին մամուլի նոր հաղորդագրություն, որտեղ ասվում էր, որ իրենք աշխատանքից ազատել են Լայֆլդին[39]։ Նրա հրաժարականը տեղի ունեցավ երկրորդ հանդիպումից ընդամենը րոպեներ առաջ, որը ստիպեց նրան հեռանալ[38]։  Լայֆլդը իր բոլոր հրատարակչական ձեռնարկումները տեղափոխեց նոր ընկերություն՝ Awesome Comics:  Այս նոր ձեռնարկությունը հայտարարվել է որպես գործընկերություն 1997 թվականի ապրիլին։ Լայֆլդի և Malibu Comics-ի հիմնադիր գործընկեր Սքոթ Միտչել Ռոզենբերգը կենտրոնացրել են իրենց ջանքերը նոր գույք ձեռք բերելու վրա[40]։

Awesome Comics[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կապիտան Ամերիկա»-ի կերպարի նկարազարդումը թողնելուց հետո Լայֆլդը փորձեց գնել «Կռվող ամերիկացին» (անգլ՝Fighting American) 1954 թվականին նույնքան հայրենասեր կերպարի իրավունքները Կապիտան Ամերիկայի ստեղծողներ Ջո Սայմոնից և Ջեք Քիրբիից։ Սայմոնը և Քիրբին համաձայնվեցին այդ գործչի հետ, որը Լայֆլդը չափազանց բարձր էր համարում, և նա ստեղծեց նոր, նմանատիպ կերպար՝ «Գործակալ Ամերիկան» (անգլ՝ Agent America)։  Սայմոնը սպառնացել է դատի տալ, և կողմերը նորից բանակցել են բոլորի համար ընդունելի գործարքի շուրջ։ Այնուհետև Marvel Comics-ը դատի է տվել Լայֆլդին, որին թույլատրվել է օգտագործել կերպարը, բայց այնպես չանել,որ այն կորցնի իր հատկանիշը, որը Կապիտան Ամերիկա կերպարին է բնորոշ[6][41]։

Լայֆլդը վարձատրեց նաև կոմիքսներ գրող Ալան Մուրին, որպեսզի նոր կյանք տա Լայֆլդի բազմաթիվ ստեղծագործություններին։ Մուրը գրել է Յանգբլադի և Glory-ի մի քանի համարներ, սակայն նրա ամենահաջողակ աշխատանքը Լայֆլդի համար եղել է Supreme-ը, որի համար Մուրը շահել է 1997 թվականին Այսների մրցանակը, որպես լավագույն գրող[42]։

Awesome-ի սկզբնական թողարկումները ներառում էին նոր հնարավորություններ, ինչպիսիք են Kaboom-ը, որը ստեղծվել է Ջեֆ Մացուդայի կողմից։ Awesome-ը դուրս եկավ բիզնեսից 2000 թվականին՝ հիմնական ներդրողի հեռանալու պատճառով[43][44][45][46][47]։

2000-ականների աշխատանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայֆլդը (աջից երկրորդը) Image Comics-ի մյուս հիմնադիրների հետ 2007 թվականին San Diego Comic-Con-ում։

2000-ականներին Լայֆլդը վերադարձավ իր նախկին «X-Men» ֆրանշիզայի կերպարներին՝ տրամադրելով նկարիչներ Cable-ի և X-Force-ի երբեմնի շապիկները և ինտերիերը նկարազարդելու համար մինչև 2000-ականների սկիզբը, չնայած որ երկուսն էլ չեղարկվեցին[48]։

2004 թվականին նա Ֆաբիան Նիցիեզայի հետ միասին որոշեցին նկարազարդել X-Force մինի սերիալը, նա նկարազարդեց Նիցիեզայի «Կաբել» և «Դեդփուլ» ֆիլմերի շապիկները։  Նույն թվականին Լայֆլդը ստեղծեց Arcade Comics-ը և կրկին հայտարարեց Youngblood կոմիքսը նորից կյանքի կոչելու ծրագրերի մասին։ Այն ներառում էր հին նյութերի վերատպում[49] և երկու նոր սերիաների[50]՝ Youngblood-ի և Bloodsport-ի նկարազարդում Մարկ Միլարի հետ[51]։ Իսկ Youngblood-ը և Genesis-ը Բրենդոն Թոմասի հետ[52]։  Թեև առաջինը հրապարակել է միայն մեկ համար, բայց Լայֆլդը հույս է հայտնել, որ կավարտի շարքը[53]։

Լայֆլդը և գրող Ջեֆ Լոեբը վերադարձան «Տիեզերքում վերածնված հերոսներ»-ին (անգլ՝ Heroes Reborn Universe ) Onslaught Reborn-ի  հետ որը, հինգ թողարկումից բաղկացած մինի սերիալ էր,որի պրեմիերան տեղի ունեցավ 2006 թվականի նոյեմբերին[54]։  Այն ստացավ վատ արձագանք[6][55]։

2007 թվականին Լայֆլդը և գրող Ռոբերտ Քըրքմանը համագործակցեցին «Քիլռեյվենի» (անգլ՝ Killraven) վերածննդի փոփոխության համար։  Չնայած մատենաշարի հինգ համարներն փոփոխվեցին, բայց նախագիծը չեղարկվեց և դրանցից ոչ մեկը չտպվեց[56]։

2007 թվականի հուլիսին հայտարարվեց, որ Ռոբ Լայֆլդը և Յանգբլուդը կվերադառնան Image Comics՝ մի քանի տարի մի շարք կոմիքսների ինքնահրատարակումից հետո[57]։  Այս նոր համագործակցությունը տասնամյակի ընթացքում առաջին դեպքն է, երբ Լայֆլդը և Իմիջը կհամագործակցեն մեկ նախագծի համար։  Youngblood-ի սերիաները գրել են Ջո Քեյսին[58] Դերեկ Դոնովանին և Վալ Սթեյփլսին, իսկ շապիկի նկարազարդումով զբաղվել է Լայֆլդը։  Նա դեբյուտ է կատարել 2008 թվականի հունվարին[59]։  Լայֆլդը ստանձնեց գրական և գեղարվեստական պարտականությունները թիվ 9 թողարկումով[60], թեև սա շարքի վերջին համարը դարձավ։ Ի հիշատակ այս իրադարձության և Image Comics-ի 15-ամյակի, 2007 թվականին San Diego Comic-Con-ում կայացավ Իմիջի համահիմնադիրների հանդիպում, որի ժամանակ բեմ բարձրացան Image Comics-ի բոլոր յոթ հիմնադիրները միասին[61]։

2010-ականների աշխատանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայֆլդը նկարում է Դեդփուլի էսքիզները Դեդփուլի առաջին հատորի կոշտ կազմի վրա 2016 թվականի Դեդփուլ ֆիլմի թողարկումից երեք օր առաջ։ Նրանից աջ կողմում դրված է այդ կերպարի արձանիկը։

2010 թվականին Լայֆլդը վերադարձավ Դեդփուլի կերպարին՝ առաջին անգամ նկարելով Deadpool Corps Prelude շարքի թիվ 1 թողարկումը՝ նվիրված Լեդի Դեդփուլին։ Լայֆլդը դարձավ Deadpool Corps-ի մշտական նկարիչ՝ նախագծելով ինտերիեր առաջինինը համարների համար[62][63]։

2011 թվականի մարտին Լայֆլդը հայտարարվեց որպես Ռոբերտ Քիրքմանի հեղինակած Infinity մինի սերիալի արտիստ[64][65]։  2012 թվականի հունվարին այս նախագիծը չեղարկվեց Լայֆլդի կողմից այն բանից հետո, երբ Քիրքմանի ստուդիան՝ Skybound-ը, չհամաձայնվեց աշխատել նոր նկարիչների հետ, որոնց Լայֆլդը վարձել էր, և որոնց հետ պիտի նկարազարդեր 5-ի 14 էջերը, որի արդյունքում Լայֆլդը կատարեց աշխատանքը միայնակ[66]։

2011 թվականի հունիսին նա դարձավ «Hawk and Dove» սերիալի նկարիչը գրող Սթերլինգ Գեյթսի հետ և որպես The New 52, DC Comics-ի կողմից իր ողջ սուպերհերոսների շարքի վերագործարկման մի մաս՝ Լայֆլդին տվեցին հնարավորություն նկարազարդելու այն կերպարները, որոնց շնորհիվ նա հանրաճանաչ դարձավ[67]։  Երբ այդ գիրքը չեղարկվեց թիվ 8 թողարկման ժամանակ, Լայֆլդին վարձեցին՝ ստանձնելու երեք այլ կոմիքսների նկարազարդումը, որոնք էին՝ Grifter-ը, Deathstroke-ը և The Savage Hawkman[68]։ Թեև 2012 թվականի հուլիսին նա նշեց, որ կմնա ու կնկարազարդի կոմիքսները մինչև  2013 թվականը[69], բայց 2012-ի օգոստոսի վերջին նա հանկարծակի հրաժարվեց DC Comics-ից՝ հայտարարելով, որ սեպտեմբերին լույս տեսած թիվ 0 թողարկումը կլինի իր վերջինը։ Չնայած նա նկարագրեց իր փորձը The New 52-ի հետ որպես ընդհանուր առմամբ դրական, նա չէր թաքցնում իր թշնամական վերաբերմունքը խմբագիր Բրայան Սմիթի նկատմամբ, որի հետ կոնֆլիկտները ընկերությունից նրա հեռանալու պատճառներից մեկն էին[70][71]։

Մյուս պատճառները, որոնք նա նշեց, իր նյութի հաճախակի վերաշարադրումն էր և ընդհանուր կորպորատիվ մշակույթը, որն ավելի տարածված էր այժմ, երբ և՛ DC-ն, և՛Marvel-ը պատկանում էին խոշոր մեդիա կոնգլոմերատներին։ Լայֆլդը նաև անվանել է Սքոթ Քլարկի Grifter ստեղծագործությունը «հիմարություն»[72]։  Լայֆլդը նշել է, որ ինքը կվերադառնա աշխատելու իրեն պատկանող կոմիքսների վրա Image-ում, ներառյալ Bloodstrike-ը, Brigade-ը, ինչպես նաև այլ նախագծեր, որոնք դեռ հստակեցված չեն[71]։ Ի պատասխան այս իրադարձությունների՝ նկարիչ Փիթ Վուդսը պաշտպանեց DC-ի խմբագրությունը՝ նշելով, որ ստեղծողների վրա դրված սահմանափակումները արդյունք էին այն ծրագրի, որը նրանք ունեին իրենց բոլոր 52 վերնագրերը, որը պահանջում էր, որ նրանք համապատասխանեն միմյանց[73]։  Խմբագիր Թոմ Բրևուրտը և գրող Գեյլ Սայմոնը պաշտպանեցին Բրայան Սմիթին՝ վիճարկելով Լայֆլդի կողմից նրա բնութագրումը, ինչը հանգեցրեց Թվիթթերում բուռն խոսակցության Լայֆլդի և Բրևուրթի միջև[72][74] և, ի վերջո, գլխավորեց Բեթմենի գրող Սքոթ Սնայդերը[74][75][76]։  

2011–2012 թվականներին Լայֆլդը վերադարձավ իր իսկ կողմից ստեղծված կերպարներին, որոնք նոր ձևով էին գրված և նկարազարդված այլ գրողների և նկարիչների կողմից։  Դրանք ներառում էին Avengelyne-ի նոր շարունակական սերիալի դեբյուտը Image Comics-ում Մարկ Պուլթոնի և Օուեն Ջիենի ստեղծագործական թիմի հետ միասին, Bloodstrike սերիալը, որը գրել է Թիմ Սիլին, Glory կերպարը, որը գրել է Ջո Քիթինգը և նկարազարդել Սոֆի Քեմփբելը, և Prophet կերպարը, որը գրել է Բրենդոն Գրեհեմը[77] արժանացավ քննադատների գնահատանքին[78][79][80][81]։ Նա նաև հրատարակեց Youngblood-ի վերածնունդները գրող Ջոն ՄաքԼաֆլինի հետ նկարիչ Ջոն Մալինի հետ և Supreme-ի հեղինակ Էրիկ Լարսենի հետ 2012 թվականին[82]։

2012 թվականի օգոստոսին Լայֆլդը հակասություններ առաջացրեց՝ տեղադրելով գրառում, որտեղ նա իր ստեղծագործության՝ Դեդփուլի և այլ կերպարի վրա աշխատած ստեղծողների մասին ասում էր[83][84].

«Դեդփուլի գրավչության և երկարակեցության գաղտնիքը այն է, որ այն աճում է, չնայած նրան, որ կանոնակարգվում  է «D-list»-ի տաղանդներով։ Marvel-ի «A-list»-ը երբեք չի աճել[84][85]»:

Մեկնաբանությունն արժանացավ ոլորտի մասնագետների քննադատությանը, ովքեր մատնանշեցին հարգանք վայելող ստեղծագործողներին, որոնք աշխատել են կերպարի վրա, իսկ Լայֆլդը, ըստ երևույթին, անվանել է նրանց «D-list»-ի անդամներ։  Այս քննադատների թվում էին «Bleeding Cool»-ի հեղինակ Ռիչ Ջոնսթոնը, ով մատնանշեց,  հեղինակների անունները՝  Ջո Քելլին, Էդ ՄակԳինեսը, Ջո Մադուրեյրան, Գեյլ Սիմոնը, Դեյվիդ Լաֆամը և Քայլ Բեյքերը[84]։  Նկարիչ Դեյվ Ջոնսոնը, ով նույնպես աշխատել է կերպարի վրա, վկայակոչել է մի տեսանյութ, որը Լայֆլդը տեղադրել էր համացանցում մեկ տարի առաջ, որտեղ նա մեքենա վարելիս նկարում էր կոմիքսների էջերի վրա[86]՝ ասելով՝«Այո, ես հասել եմ տաղանդների «D-list»-ում գտնվողներին։ Շնորհակալություն Ռոբ։ Հիմա ինձ միայն մնում է, որ կարողանամ սովորել նկարել մեքենա վարելիս» Marvel-ի գլխավոր խմբագիր Ակսել Ալոնսոն նաև նշել է այլ ստեղծողների, ովքեր աշխատել են Deadpool-ում, այդ թվում՝ Ջերի Դուգգանին, ԲրայանՊոզենին և Թոնի Մուրին, ասելով. «Բարի գալուստ D-list, @GerryDuggan @thebrianposehn @tonymoore: Կցանկանայի, որ ձեր անունն էլ ավելացնեք այս ցուցակում»[84][87][88]։ Գրող Ռիկ Ռեմենդերը՝ Deadpool-ի գրքերի մեկ այլ վետերան, ասել է.  Միգուցե սա ինքդ քեզ շնորհավորելու լավագույն միջոցն է։ Լայֆլդը պաշտպանել է իր հայտարարությունը նոր թվիթթերյան գրառման մեջ։  Այդ օրը թվիթթերում գրել է. «Ճշմարտությունը դառն է լինում։  Ես խուսափե՞լ եմ Deadpool-ի Brubaker կոմիքսից, Deadpool-ի Millar կոմիքսի՞ց, Deadpool-ի Loeb կոմիքսի՞ց. Հավաքեք ինքներդ ձեզ։ Իմ գրառման իմաստը այն է, որ Marvel-ը չի ներկայացնում իրենց մրցանակային տաղանդը Dpool-ում։ Հիմնականում նորեկներն են անում այդ ամենը, դրա համար նրանց անվանել եմ D-list-ի անդամներ[83][84][89]։ Լայֆլդը նշեց, որ իր գրառման իմաստը այն է, որ Marvel-ի «ակտիվ գրողները», ինչպիսիք են Լեյնիլ Ֆրենսիս Յուն, Սթիվ ՄաքՆիվենը, Արթուր Ադամսը և Օլիվյե Քոյփելը կանոնավոր չեն տպագրում ամսեկան կոմիքս կերպարնեի մասին գրքերը[90]։ Մարտի 3-ին Լայֆլդը ներողություն խնդրեց իր մեկնաբանությունների համար՝ ասելով. «Որպես ծնող՝ ես իմ երեխաներին ասում եմ, որ նորմալ է ներողություն խնդրելը, ուստի ահա. ես անկեղծորեն ներողություն եմ խնդրում բոլոր նրանցից, ում վիրավորել եմ D-list-ի իմ մեկնաբանություններով։ Ես ասել եմ և չեմ կարող ոչինչ փոխել։ Լայֆլդը նշեց, որ իր սկզբնական բողոքն այն էր, որ Marvel-ը հակված է ապավինել նոր և չապացուցված տաղանդներին Deadpool-ում, այլ ոչ թե մեղադրել ստեղծողներին, ինչպիսիք են այն ժամանակվա նոր թիմը՝ Բրայան Պոզենը, Դուգանը և Մուրը[87]։

Լայֆլդը նկարահանվել է 2016 թվականի ֆիլմում, որը հիմնված է իր ամենահայտնի ստեղծագործության՝ «Դեդփուլի» վրա, որը թողարկվել է 2016 թվականի փետրվարին[91][92]։  Այդ ամսին տված հարցազրույցում Լայֆլդը հայտարարեց, որ աշխատում է«Deadpool & Bad Blood» գրաֆիկական վեպի վրա, որը թողարկվելու էր նույն տարվա տարվավերջին[4]։ 2017-ին Deadline-ը հաղորդեց, որ Լայֆլդը աշխատում էր Ակիվա Գոլդսմանի և Գրեհեմ Քինգի հետ իր Extreme Universe-ի համար յոթ նիշանոց ֆիլմի գործարքի վրա[93]։

2019 թվականի հունիսին Լայֆլդը արձագանքեց DC Comics-ում տեղի ունեցած վիճելի խմբագրական փոփոխություններին Batman Damned #1-ում վիճելի տպագրական սխալից հետո իր թվիթթերյան ալիքով, որոնցում նա հայտարարեց. DC Comics-ը շուտով ցած կիջնի բարձրունքից…պետք է ձեր ուշադրությունը կենտրոնացնեք դրա վրա... Ես երբեք չեմ տեսել այնպիսի ընկերություն,ինչպիսին DC Comics-ն է։ DC Comics-ի համար դժվար ժամանակներ են։ Փառք Աստծո, որ նրանք ունեն Բեթմենը, որը կփրկի իրենց մյուս կոմիքսները, որոնք են՝ Tylenol-ը, Asprin-ը և այլն[10][94]…Երբ գրող Մարկ Միլարը թերահավատություն հայտնեց այս կանխատեսման վերաբերյալ՝ մատնանշելով DC-ի ուժեղ աշխատակազմի մասին[95], Լայֆլդը պատասխանեց, որ Միլարի գնահատականը թվագրված էր, որը ճիշտ չէր 1980-ականներից ի վեր։ «Ես հասկանում եմ, որ իմ DC-ի մասին ազնիվ տեղեկությունը կարժենա պոտենցիալ հնարավորություն, բայց ո՞ւմ է դա հետաքրքրում։ Ավելի լավ կլինի, որ նրանք հեռացնեն ղեկավարությունում աշխատողներին և թարմացնեն նրանց կազմը։ Բեթմենը դեռ կմնա իր բարձրուքին ... Իսկ Ջիմ Լին երևի թե նորից նկարի X-Men-ը, և փրկի իրավիճակը»[10][94] Լայֆլդը ի վերջո ջնջեց առաջին երկու թվիթթերյան գրառումները, բայց դրանք, այնուամենայնիվ, մի շարք վեճեր առաջացրին Լայֆլդի և օգտատերերի միջև, ովքեր քննադատում էին նրան իր խոսքերի համար։ Դրան հետևեց Լայֆլդի զիջումը, որ ոչ Marvel-ը, ոչ էլ DC-ն չփակվեց, և նա հայտարարեց, որ փակում է Twitter-ի իր հաշիվը և այսուհետ կօգտագործի Instagram[96][97]։

2020 թվականի հուլիսին IDW Publishing-ը թողարկեց Snake Eyes: Deadgame-ի առաջին թողարկումը։ G.I. Joe-ի սերիալի հավաքածուի համահեղինակները Լայֆլդն ու Չադ Բոուերսն են, իսկ նկարիչները՝ Լայֆլդը, Ադելսո Կորոնան և ՆիլՎիետակեն։  Մոտավորապես միևնույն ժամանակ Լայֆլդը թողարկեց մի փոդքաստ iTunes-ում, Spotify-ում և Podbean-ում, որը կոչվում էր Robservations, որտեղ նա խոսում է կոմիքսների արդյունաբերության հետ կապված տարբեր թեմաների մասին[16]։

Քննադատություն և գովասանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարկ Միլարը զրուցում է Լայֆլդի հետ Մանհեթենի Big Apple Convention-ի ժամանակ, հոկտեմբերի 2, 2010 թ.:

Լայֆլդի անունը արդյունաբերության մեջ դարձել է շանթարգել[8][83][98]։ Հարցազրույցներից մեկում Բրայան Մայքլ Բենդիսը նկարագրել է Լայֆլդի մասին կարծիքների բևեռացումը. «Կա երկու մեծ գաղափար… Կա կամ ինչ-որ հիանալի և հարուստ պատմություն (Լայֆլդի) մասին, կամ կա ինչ-որ անհավանական բան, ինչպիսին է. «Ինչպե՞ս պատահեց , որ նա այդ ամենը անելուց հետո չբանտարվեց։ Ուրիշ ճանապարհ չէր կարող լինել»[99]։

Հարցազրույցներից մեկում Լայֆլդը համեմատեց իրեն այլ հայտնի արտիստների հետ, ովքեր իրենց կարիերայի սկզբում հասան շատ մեծ հաջողությունների և ճանաչման, բայց հետագայում գրեթե ոչնչի չհասան, ինչպիսիք են Լեբրոն Ջեյմսը կամ Բրիթնի Սփիրսը[4], ովքեր «անիմաստ խորացան փոփ երաժշտության մեջ, և գուցե ես էլ ոչ այլ ինչ էի, քան ձանձրալի կոմիքսների նկարիչ»։  Թվում է, թե նա իր հաջողությունը վերագրում է ժամանակներին. «Ես առաջինը կասեմ ձեզ, որ մենք (Իմիջի թիմը) երբեք լավագույն արտիստները չենք եղել։ Մենք երբեք ոչ մի բանում լավագույնը չենք եղել, բայց որպես երգ կամ խումբ կամ ինչ-որ բան, մենք տեղավորվել ենք և դժվար ճանապարհ ենք անցել»[99]։

Լայֆլդն ունի համախոհներ արդյունաբերության մեջ։ Ա.Վ.  Ակումբն ասում է Լայֆլդի քննադատների մասին. «Ռոբ Լայֆլդը կոմիքսների  խորաթափանց երկրպագուների հարվածի առարկան էր դարձել։  Բայց նա նաև այն մարդն է, ով սահմանել է, թե ինչպիսին է եղել 1990-ականները սուպերհերոսների գրքերում, ինչի պատճառով էլ նա շատ է քննադատվել։ Բոլոր այն քննադատողները ովքեր կարծում են, որ նա ամենավատ երևույթն է, որ պատահել է կոմիքսների ստեղծման շրջանում, Ֆրեդերիկ Վերթհեմից հետո, այնուամենայնիվ կան տասնյակ մոլի երկրպագուներ, որոնք պատրաստ են պաշտպանել այն, ինչ նա արել է և կանի հետո»[100]։  Հաղորդվում է, որ գրող Ջեֆ Լոեբը, ում հետ Լայֆլդը համագործակցել է, և գրող Մարկ Միլարը նրա ստեղծագործության երկրպագուներն են[99]։  Միլարը, մասնավորապես, գրել է Image Comics-ի կողմից հրատարակված 2008 թվականի Youngblood ժողովածուի առաջաբանը, որտեղ նա պաշտպանել է այդ շարքը՝ որպես հեղինակի սուպերհերոսների ենթաժանրի մուտք, որը նախորդել է The Authority-ին և X-Statix-ին։ Միլարը նաև համեմատեց Լայֆլդի դասավորության և գեղանկարչական աշխատանքների քննադատներին նրանց հետ, ովքեր կքննադատեին Ջեք Քիրբին մուլտֆիլմի ոճը ցուցադրելու համար, այլ ոչ թե ֆոտոռեալիզմի, և պնդեց, որ իր երեխաները Լայֆլդի ստեղծագործությունների մոլեռանդ երկրպագուներն են, և հատկապես Յանգբլուդ կոմիքսի[101]։ Կոմիքսների գրող Գրանթ Մորիսոնը վերագրել է Image ստեղծողներին «փրկություն» ամերիկյան կոմիքսների համար՝ բացատրելով, որ նրանք արձագանքել են ճիշտ ժամանակի երեխաների ճաշակին և վերադարձրել կոմիքսները իրենց հիմնական սուպերհերոսական արմատներին՝ բրիտանական արշավանքից հետո կոմիքսներում և Vertigo Comics-ի  վերնագրերի հանրահռչակումից հետո, որի մի մասն էր ինքը՝ Մորիսոնը։

Մորիսոնը հայտարարել է, որ իրենք Լայֆլդի ստեղծագործությունների երկրպագուներն են՝ մասնավորապես բացատրելով, որ թեև 1990-ականներին Լայֆլդի արվեստը համարվում էր «ընդհանուր հիմարություն», այսօր շատ կոմիքսների նկարիչներ այն տեսնում են որպես իրականության ավանգարդիզմ, ով նույնքան քմահաճ և անհատական է,ինչպես Վինսենթ վան Գոգը[102]։  2012-ին Ռիչ Ջոնսթոնը Bleeding Cool-իցասաց DC Comics-ի որոշման մասին՝ Լայֆլդին հանձնարարել գրելու և նկարելո ւպարտականությունները իրենց Նոր 52 տիտղոսներից երեքում. «Ինչպես աճպարարը, ով գլխարկից հեշտությամբ հանում է նապաստակներին այնպես էլ ինքը՝ հասնում է հեշտությամբ արագ վաճառքին ու մեծ ուշադրության»[103]։

2013 թվականին նա ընդգրկվել է IGN-ի «Լավագույն թվիթթեր կոմիքսների» ցանկում՝ թե՛ ոլորտի մասին իր ըմբռնման, թե՛ իր պարզության համար[104]։

Արվեստի ոճը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայֆլդը քննադատության է ենթարկվել իր նկարչական հմտությունների համար[5][6][7]։ 1996-ին տված հարցազրույցում գրող և նկարազարդող Բարրի Վինձոր-Սմիթը քննադատել է 1990-ականների հայտնի արվեստագետների, ինչպիսիք են Լայֆլդը և Ջիմ Լին, և այնբոլորին ում չի սիրել անվանել է «Լայֆլդներ ու Լիներ», նշելով. «Չեմ կարծում, որ նրանց մտքով անգամ չի անցել, որ կոմիքսները կարող են ինտիմ ինքնարտահայտման միջոց լինել»։ Խոսելով մասնավորապես Լայֆլդի մասին՝ Վինձոր-Սմիթն ասել է[105].

Լայֆլդը նաև քննադատության է ենթարկվել զենքով, աքսեսուարներով և պայուսակներով անհավանական չափի կերպարներ ստեղծելու համար, որը պարոդիայի էր ենթարկվել[100]։ Օրինակ, Grant Morrison-ի կողմից DC Comics-ի Doom Patrol-ի ժամանակ 1990-ականների սկզբին Մորիսոնը համագործակցեց Քիթ Գիֆենի, Մայք Մինյոլայի և Ուոլթ Սիմոնսոնի հետ՝ արտադրելով Doom Force Special #1 (1992թ. հուլիս), որը «արատավորում» ծաղրում էր Լայֆլդի աշխատանքը X-Force-ի վրա[106]։

Նկարիչ Ալեքս Ռոսը 1996 թվականին «Kingdom Come» մինի սերիալի Մագոգի կերպարը նախագծելիս  իր հակակրանքը հայտնեց  Լայֆլդի ստեղծագործության՝ Քեյբլի դիզայնի նկատմամբ։ Հետևելով գրող Մարկ Ուեյդի հրահանգներին, որ կերպարի արտաքին տեսքը հիմնված լինի ժամանակի սուպերհերոսների դիզայնի միտումների վրա, որոնք իրենց դուր չեն եկել, Ռոսն ասաց Քեյբլի մասին.  Դա այն կերպարն է, որը հորինել է Մարկ Ուեյդը, որն իսկապես ինձ համար ուղղակի ձևակերպել է, ասես Ռոբ Լայֆլդի ամենասարսափելի կերպարը, որ երբևէ ստեղծել է։  Այն, ինչից ես մտքեր էի գողանում, Ռոբի միայն հիմնական Քեյբլի կերպարն էր։ Ես ատում էի այդ կոմիքսը։ Ինձ թվում էր, թե նրանք պարզապես թողել են ամեն ինչ հերոսի վրա[107][108]։

Լայֆլդը քննադատության է ենթարկվել նաև չափազանցված մկանային հյուսվածքով կոմիքսներ նկարելու համար[4][7], ինչպիսիք են երկար և կարճ ոտքերը[100] և կին կերպարների «տարօրինակ» անատոմիան, որը որոշ քննադատների կարծիքով ծառայել է կանանց օբյեկտիվացնելու համար[6]։ Քննադատական հոդվածներով, ինչպիսիք են «Ռոբ Լայֆլդի 40 վատագույն նկարները», «Ռոբ Լայֆելդի անատոմիական տհաճ պատկերասրահը» և «Ռոբ Լիֆելդի ամենավատ շապիկները»՝ Google-ում Լայֆլդի լավագույն հիշատակումների շարքում[4]։  Այս ոճական հնարները դիտվում էին որպես նրա սկզբնական հաջողության խթան, երբ կոմիքսներում նման զգացմունքներն անսովոր էին և օգնում էին նման կերպարներին հաջողությամբ վաճառվող ապրանքներին[29][109]։

Այնուամենայնիվ, այս մոտեցումը հետագայում դարձավ կլիշե և հանգեցրեց ոճի նկատմամբ համատարած թշնամանքի[110]։ Լայֆլդը հիմնականում համաձայն է իր վաղ աշխատանքի այս գնահատականի հետ՝ ասելով. «90-ականների կեսերին մենք ամեն ինչ արեցինք Mortal Kombat-ում[111]։  Ես նույնքան մեղավոր եմ, որքան բոլորը…»: Լայֆլդի ընկերը, Image Comics-ի գործընկերը և The Walking Dead-ի ստեղծող Ռոբերտ Քիրքմանը պաշտպանում է Լայֆլդին՝ ասելով. «Ռոբի նկարած յուրաքանչյուր կերպար ունի որոշակի էներգիա, որոշակի հուզմունք։  Ռոբի նկարած յուրաքանչյուր կերպար ուներ յոթ դանակ, վեց ատրճանակ, ուսադիրներ, պայուսակներ, գոտիներ և զինամթերք, դա գեղագիտություն էր, որը պարզապես շփոթեցրեց ինձ, ինչպես երեխայի։ Ես կուռք էի դարձրել այս տղային... Այն ամենը, ինչ նա նկարում է, մտածում եմ՝ ճիշտ է, թե սխալ։  Շատերը նայում են, թե ինչպես է Ռոբը նկարում մարդու մարմինը և ասում. «Չեմ կարծում, որ դա ճիշտ է»։  Ես կասեի, որ այս մարդկանց հոգում ուրախություն չկա։  Այնպես չէ, որ Ռոբը չգիտի, թե ինչ տեսք ունի մարդու մարմինը, ես կարծում եմ, որ Ռոբը նայում է մարդու մարմնին և ասում. «Դա հետաքրքիր չէ։ Ես կարող եմ ավելի լավ կերպար ստեղծել»[4]։

Բացի մարդու անատոմիան պատկերելուց, Լայֆլդի արվեստը նաև քննադատության է ենթարկվել ընդհանուր առմամբ՝ պատմությունն ավելի շատ պատկերող բազմաֆունկցիոնալ էջերի փոխարեն ներածություններ օգտագործելու համար[4], և վատ ձևավորում և շարունակականություն այնպիսի տարրերում, ինչպիսիք են հագուստը, ռեկորդը և համապատասխան համամասնություններ հերոսների և նրանց շրջապատի միջև[112], արդյունաբերության սյունակագիր Փիթեր Դեյվիդի հետ, որն արձագանքում է Լայֆլդի 1996 թվականին Կապիտան Ամերիկայի «Հերոսները վերածնունդը» աշխատանքին՝ ողջունելով Լայֆելդին որպես կոմիքսների «Էդ Վուդ»[4][113]։ Կեսելն ասում է.

Մի անգամ Մայք Կարլինն ասել է Ռոբի մասին. «Նա գիտի ամեն ինչ։  Նա պարզապես դեռ չի օգտագործել իր գիտելիքները»։  Եվ ես չէի կարող չհամաձայնել։  Ռոբը ամենաեռանդուն և հմայիչ մարդկանցից մեկն է, ում ես երբևէ հանդիպել եմ, դու չես կարող չհավանել նրան, և ( Լայֆելդի՝ The Hawk and Dove-ի վաղ աշխատանքի ժամանակ ) նրա աշխատանքը ցույց տվեց մեծ ներուժ։  Բայց հաջողությունը նա շատ արագ և հեշտությամբ ձեռք բերեց, և նա երբեք կարիք չզգաց զարգացնելու այդ ներուժը, ինչն իրականում իսկապես վատ է, քանի որ եթե նա դա աներ, ես վստահ եմ, որ նա բոլորովին այլ հետք կթողներ արդյունաբերության վրա։  Այնպես չէ, որ նրա մոտ ամեն ինչ այդքան վատ է անցել...

Լայֆլդը հայտարարեց, որ նման քննադատությունն իրեն չի անհանգստացնում, մասամբ այն պատճառով, որ իր ժողովրդականության գագաթնակետին նա իր աշխատանքից դուրս բաներ ուներ, որոնց վրա պետք է կենտրոնանա, օրինակ՝ 1999 թվականին իր հոր մահը, ով մահացել էր քաղցկեղից[4]։  2010-ականներին նա հայտնի էր, որ լիարժեք էր վերաբերում իր աշխատանքի այս ընկալմանը. 2012 թվականիապրիլին DC Comics-ի հուլիսյան առաջարկների թողարկումից հետո, որը ներառում էր Լայֆլդի «The Savage Hawkman» #11, Deathstroke#11 և Grifter-ի շապիկները։  Թիվ 11- Բոլորնունեն հերոսների ոտքերը. Լիֆելդը, ում քննադատում էին հերոսների ոտքերը նկարելուց խուսափելու համար, մեկնաբանեց. «Հիփսթերները չգիտեն, թե ինչ անել, երբ ես ոտքեր եմ նկարում։  Դա շփոթեցնում է նրանց»[114]։

Հեղինակային գործոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայֆլդի «Նոր մուտանտները» ֆիլմի սկզբում մկանուտ, զինված կիբորգ Քեյբլի կերպարը ստեղծվեց թիմի համար և դարձավ հանրաճանաչ հակահերոս, թեև Քեյբլի ծագման շուրջ վեճեր կան՝ Լայֆլդին, Բոբ Հարասին և Լուիզ Սայմոնսոնին տրված հակասական հեղինակային գրքերի՝ կերպարի հայեցակարգի և ծագման ասպեկտների համար[7][111][115][116][117][118][119]։ Կար ժամանակ, երբ Marvel-ը վերագրում էր միայն Լայֆլդին և Սայմոնսոնին որպես Քեյբլի ստեղծողներ Cable & Deadpool կոմիքսում։ Նա նաև համարվում էր Youngblood-ի միակ ստեղծողը, երբ փաստաթղթերը ենթադրում են, որ Լայֆլդի երկարամյա ընկերն ու համագործակից Հենք Քանալցը նրա հետ համախմբել է այդ թիմը[120]։ Լայֆլդը նաև վիճարկում էր հեղինակային իրավունքի կիսումը գրող Ֆաբիան Նիսյեզայի հետ Deadpool-ի կերպարի համար։ 2016 թվականին «Նյու Յորք Թայմս»-ին տված հարցազրույցում Լայֆլդն ասել է, որ ինքը կատարել է «բոլոր ծանր աշխատանքը»՝ գրելով և նկարելով այն համարը, որում առաջին անգամ հայտնվել է կերպարը, մինչդեռ Նիսիզան գրել է այն՝ ասելով. «Եթե դռնապանը գրեր «Նոր մուտանտներ 98»-ի սցենարը, նա էլ կլիներ համահեղինակ. -այդպես է ստացվում, ընկեր։ Deadpool-ը գոյություն չունի  առանց ինձ։  Ես գրել եմ պատմություններ։  Ինչպես Ջիմ Լին և մյուսները, ես աշխատեցի սցենարիստի հետ, որպեսզի օգնեմ հեշտացնել։  Ես ընտրեցի Ֆաբիանին, և նա շահեց Ռոբ Լիֆելդի վիճակախաղի տոմսը։  Սրանք լավ վերարկուներ են ձիավարության համար»[4]։ Այս խոսքերը քննադատության արժանացան գրողներ Դեն Սլոթի, Մարկ Ուեյդի և Կուրտ Բուսիեկի և նկարիչ Դարիկ Ռոբերտսոնի կողմից, ովքեր կարծում էին, որ Լայֆլդը նվազեցնում է Նիցիեզայի ներդրումը կերպարի մեջ։  Բուսիեկը, մասնավորապես, անդրադարձել է Նիցիեզայի աշխատանքին Դեդփուլի ֆիրմային հատկանիշի վերաբերյալ՝ ասելով. «Որովհետև Merc With A Mouth-ի հաջողությունը ակնհայտորեն կապ չունի այն տղայի հետ, ով մատակարարել է այդ ստեղծագործությունը»։  Ավելի ուշ Լայֆլդն ասաց, որ ատում է «Թայմսի» հոդվածը՝ այն անվանելով «հիթ»[11]։

Լայֆլդին մեղադրել են նաև այլ արվեստագետներից արվեստը գողանալու կամ պատճենելու մեջ[6][7][121]։ Լայֆլդը պատասխանել է այս մեղադրանքին՝ նշելով, որ այս դեպքերում, որոնք, ըստ նրա, նա իր հարգան է ցույց տալիս բնօրինակ հեղինակներին, այլ ոչ թե գրագողություն անում, և այն համեմատել է ռեժիսոր Բրայան Դե Պալմայի աշխատանքի հետ,ով ակնհայտորեն օգտագործում էր Ալֆրեդ Հիչքոքի մեթոդները։ Փիթեր Դեյվիդն արձագանքեց այս հիմնավորմանը՝ նշելով, որ Դե Պալման ինքը խիստ քննադատության է ենթարկվել կինոքննադատների կողմից՝ Հիչքոքի մեթոդներն օգտագործելու համար, և որ Լայֆլդը, ով իրեն բնութագրում էր որպես ճանաչման համար «մոլի կողմնակից», չի վստահում այն արտիստներին, որոնց աշխատանքը նա պատճենել է, որոնց օրինակները գերազանցեց տաս անգամ ավել մյուսներին, ինչի մասին պնդում էր Լայֆլդը։  Դեյվիդը նաև հայտարարեց, որ այս արվեստագետներից ոմանք, ինչպիսիք են Ջոն Բիրնը և Ջորջ Պերեսը, չեն արձագանքել Լայֆլդի այս գործելակերպին որպես «հարգանքի տուրք» և դժգոհություն են հայտնել Լայֆլդն իրենց աշխատանքին ապավինելու չափով[120]։

Արտադրության և բիզնեսի խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լայֆլդը նաև համբավ է ձեռք բերել ուշ գրքեր գրելու համար, հիմնականում՝ իր կողմից նկարազարդվող այլ հեղինակների գրքերը[7][9], թեև աշխատանքի ընդունվելիս մի փոքր ավելի քիչ է հրապարակել[27]։  Նրա Youngblood շարքի որոշ թողարկումներ հրապարակվեցին ինը ամիս ուշացումով։  Լայֆլդը դա վերագրում է այն ավելի մեծ խրախուսանքին, որն ունենում է ֆրիլանսը, երբ վարձու աշխատանք է կատարում ընկերությունում, ի տարբերություն սեփական աշխատանքի վրա աշխատելու[99]։ Ստեղծող Բոբ Լեյթոնը, ով ասում է, որ պետք է թռչեր Լոս Անջելես և բառացիորեն նստեր Լայֆլդի շեմին, մինչև որ Լայֆլդը ավարտեց «Deathmate» մինի սերիալի իր մասը, որը միջընկերական քրոսովեր էր, որը հրատարակվել էր Image Comics-ի և Valiant Comics-իկողմից, և որը պետք է նկարազարդվեր։ Անահեյմի հյուրանոցային համարում իր նկարազարդումը նշում էր. «Ես այնտեղ ղեկավարում էի իմ սեփական ընկերությունը, իսկ այստեղ՝ Կալիֆորնիայում ես ղեկավարում էի այլ մարդկանց»։ Լեյթոնը նշում է Deathmate-ի և Image-ի՝ սերիալի կեսը ժամանակին թողարկելու ձախողումը որպես առաջին ձախողում, որը նշանավորում է 1990-ականների սպեկուլյատիվ բումի ավարտը և Valiant Comics-ի վերջնական փակումը[9]։

Լայֆլդը քննադատության է ենթարկվել Ռիկ Վեյչին չվերադարձնելու համար այն բնօրինակ ստեղծագործությունը, որը Վեյչը պատրաստել էր Լայֆլդի Awesome Comics շարքի համար, Supreme[8]:

Լայֆլդը համեմատեց իր կոնֆլիկտները ժամանակակիցներ Մակֆարլեյնի և Ջիմ Լիիհետ Eagles ռոք խմբի  կոնֆլիկտների հետ[4], և 2007 թվականին հայտարարեց, որ իրվեճը «Իմիջի» գործընկերների հետ անցյալում էր՝ ասելով. «Բաժանումը գեղեցիկ չէր, բայց դա տեղի ունեցավ։ Ինձ համար մի մտածեք... Ես հասկացա, որ պետք է նրան բաց թողնեմ»[122]։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոմիքսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Deathstroke vol. 2, #9–12, 0 (writer); 13–14 (plot)
  • Grifter #9–12, 0, 13–14 (plot/co-writer)
  • Avengers vol. 2 #1–7 (plot)
  • Captain America vol. 2 #1–6 (plot)
  • New Mutants #98–100
  • Marvel Comics Presents #52, 53, 99
  • Prophet/Cable #1–2
  • The Savage Hawkman #9–12, 0, 13–15 (plot/co-writer)
  • Snake Eyes: Deadgame #1-6 (plot/co-writer)
  • Wolverine vol. 2, #154–157
  • X-Force #1–12
  • X-Force: Shatterstar #1–4

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Lambiek ComiclopediaLambiek, 1999.
  2. 2,0 2,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
  3. https://www.comic-con.org/awards/inkpot
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 Golianopoulos, Thomas (2016 թ․ փետրվարի 5). «Deadpool: Meet the Prime Mover Behind the Mercenary». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Ginocchio, Mark (2013 թ․ հուլիսի 3). «Gimmick or Good? – Youngblood #1». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 11-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Hollan, Michael (January 7, 2017). "Rob Liefeld's Most Controversial Comics Titles". CBR.com.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 David, Peter. "Giving Credit Where Credit is Due, Part 1". peterdavid.net. August 20, 2010. Reprinted from Comics Buyer's Guide #1033 (September 3, 1993)
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Sims, Chris (October 26, 2009). "ComicsAlliance Video Vault: The Comic Book Greats: Rob Liefeld" Արխիվացված Օգոստոս 24, 2012 Wayback Machine Comics Alliance.
  9. 9,0 9,1 9,2 McLelland, Ryan. "Valiant Days, Valiant Nights – A Look Back at the Rise and Fall of Valiant" Արխիվացված Հուլիս 6, 2009 Wayback Machine Newsarama. September 24, 2003. Archived at ValiantFans.com. Retrieved August 21, 2013.
  10. 10,0 10,1 10,2 Adams, Tim (2019 թ․ հունիսի 11). «DC Comics Is 'Gonna Drive Off A Cliff,' Rob Liefeld Declares». CBR.com. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  11. 11,0 11,1 Johnston, Rich (2016 թ․ փետրվարի 7). «Fanboy Rampage: What If A Janitor Created Deadpool?». Bleeding Cool. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  12. Spurgeon, Tom (October 3, 2011). "Happy 44th Birthday, Rob Liefeld!" The Comics Reporter.
  13. "Exclusive Hilarious Interview With Rob Liefeld Creator Of Deadpool". YouTube. January 10, 2011. Retrieved October 28, 2011.
  14. 14,0 14,1 Liefeld, Rob. "Anaheim Comic Con". Rob Liefeld Creations. May 2, 2010. Note: Although the source does not explicitly give the year, 2011 is given because Liefeld mentions that Wizard World's first convention in Anaheim took place the previous year, which was in 2010.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 The Comic Book Greats Episode 2: Rob Liefeld. 1991. Starbur Home Video.
  16. 16,0 16,1 Henehan, Billy (2020 թ․ հուլիսի 17). «INTERVIEW: Rob Liefeld Isn't Silent About SNAKE EYES: DEADGAME». Comics Beat. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 20-ին.
  17. 17,0 17,1 17,2 Manning, Matthew K. (2010). «1980s». In Dolan, Hannah (ed.). DC Comics Year By Year A Visual Chronicle. Dorling Kindersley. էջ 234. ISBN 978-0-7566-6742-9. «Written by Barbara and Karl Kesel and drawn by future superstar Rob Liefeld, this five-issue miniseries reestablished the famous pair for a new generation.»
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 Carlson, Gary (September 4, 2013). "Youngblood & Rob Liefeld". Big Bang Comics.
  19. Liefeld, Rob. "Early Years". Liefeld Creations. Retrieved May 1, 2017.
  20. 20,0 20,1 Various (w), Liefeld, Rob (p). Megaton Explosion #1 (June 1987). Megaton. p. 12
  21. "Megaton Explosion". Megaton Comics. Retrieved May 1, 2017.
  22. 22,0 22,1 Offenberger, Rik (May 29, 1992). "'Youngblood' ashcans have been printed". First Comics News.
  23. "Megaton #8". Grand Comics Database. Retrieved May 1, 2017.
  24. "Megaton #8". Megaton Comics. Retrieved May 1, 2017.
  25. Greenberger, Robert (2014 թ․ ապրիլ). «New Talent and Bonus Babies». Back Issue!. Raleigh, North Carolina: TwoMorrows Publishing (71): 72.
  26. 26,0 26,1 Thomas, Michael (2001 թ․ հուլիսի 30). «To the Extreme: A conversation with Rob Liefeld». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  27. 27,0 27,1 Cronin, Brian (2006 թ․ փետրվարի 2). «Comic Book Urban Legends Revealed #36!». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 11-ին.
  28. «Comic Book Urban Legends Revealed #86» (ամերիկյան անգլերեն). CBR.com. 2007 թ․ հունվարի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  29. 29,0 29,1 Dean, Michael. (May 2000). "The Image Story: Part Two: The Honeymoon". The Comics Journal. pp. 3 – 6.
  30. Elliott, Stuart (July 22, 1991). "THE MEDIA BUSINESS: Advertising; Levi and Spike Lee Return In 'Button Your Fly' Part 2". The New York Times.
  31. Dean, Michael. "Story: A Four-Part Series", (Part 1 of 4) The Comics Journal, October 25, 2000
  32. «Liefeld Talks Titans». Newsarama. 2005 թ․ ապրիլի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ հունիսի 18-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 14-ին.
  33. Nadel, Nick (November 4, 2009). "Retro: Liefeld Meets Dennis Miller In a Perfect Storm of '90s Cliches" Արխիվացված 2014-11-06 Wayback Machine. Comics Alliance.
  34. "Rob Liefeld On Dennis Miller". YouTube. April 15, 2009. Retrieved November 5, 2014.
  35. "Youngblood" Արխիվացված 2017-04-01 Wayback Machine. Comic Book Roundup. Retrieved May 1, 2017.
  36. Dietsch, T.J. (January 30, 2013). "Liefeld Takes 'Youngblood' & 'Bloodstrike' to the Extreme". CBR.com.
  37. McLauchlin, J. (August 1997). "Lee Extends 'Reborn' Run," Wizard no.72 p.18. Excerpt: "Marvel...[asked artist Jim Lee to]... take over the two former Liefeld-helmed books after six months; Marvel cited low sales as the reason for ending Liefeld's contract early."
  38. 38,0 38,1 Dean, Michael. (July 2000). "The Image Story: Part Three: What Went Wrong". The Comics Journal #225. pp. 7–11.
  39. "Chapter Three: Image Litigation, Cont.", The Comics Journal #192 (December 1996), pp. 17–19.
  40. «Comic Universes Publishing Allies». Platinum Studios. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ փետրվարի 2-ին.
  41. Thompson, Luke Y. (2007 թ․ հոկտեմբերի 11). «Youngblood at Heart». OC Weekly. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 19-ին.
  42. "1997 Will Eisner Comic Industry Award Nominees and Winners". Hahn Library Comic Book Awards Almanac. Retrieved March 2, 2013.
  43. Thompson, Luke Y. (October 11, 2007) "Rob Liefeld shoots on Alan Moore" Արխիվացված 2015-07-21 Wayback Machine. OC Weekly.
  44. Brice, Jason "Cancellations And Consolations" Արխիվացված 2014-11-09 Wayback Machine. "All the Rage". Comics Bulletin. Retrieved March 2, 2013.
  45. Johnston, Rich. "Tieri vs Liefeld vs Fraga – Now With Added Monarchic Goodness" Արխիվացված 2014-11-09 Wayback Machine. "All the Rage". Comics Bulletin. Retrieved March 2, 2013.
  46. Amacker, Kurt (2012). "Interview with Alan Moore" Արխիվացված 2023-02-20 Wayback Machine. seraphemera.org. Retrieved March 2, 2013.
  47. McCulloch, Joe (April 3, 2012). "THIS WEEK IN COMICS! (4/4/12 – Hottest Game of Thrones Recaps Inside!)". The Comics Journal.
  48. Dandeneau, Jim (2018 թ․ օգոստոսի 8). «Deadpool 2: Who Are X-Force? A Brief History». Den of Geek. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  49. «Maximum Rob – Liefeld Talks 'Old' & New Projects». Newsarama. 2005 թ․ հուլիսի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
  50. Ong Pang Kean, Benjamin (2003 թ․ հուլիսի 2). «Youngblood-A-Trois I: Rob Liefeld». Newsarama. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ մայիսի 25-ին.
  51. Ong Pang Kean, Benjamin (2003 թ․ հուլիսի 3). «Youngblood-A-Trois II: Mark Millar». Newsarama. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
  52. Ong Pang Kean, Benjamin (2003 թ․ հուլիսի 4). «Youngblood-A-Trois III: Brandon Thomas». Newsarama. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
  53. Furey, Emmett (June 19, 2008). "Rob Liefeld Talks 'Youngblood: Bloodsport'". CBR.com.
  54. Taylor, Robert (2006 թ․ հոկտեմբերի 25). «Reflections: Talking With Jeph Loeb». CBR.com.
  55. "Onslaught Reborn" Արխիվացված 2017-04-01 Wayback Machine. Comic Book Roundup. Retrieved May 1, 2017.
  56. MacDonald, Heidi (November 11, 2011). "From the vaults: The Kirkman/Liefeld Killraven that never came out". Comics Beat.
  57. «Rob Liefeld Talks Youngblood's Return to Image». Newsarama. 2007 թ․ օգոստոսի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
  58. Furey, Emmett (2007 թ․ դեկտեմբերի 6). «New Blood: Joe Casey talks Youngblood». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 1-ին.
  59. «Liefeld/Image Reunite For Youngblood HC/New Series». Newsarama. 2007 թ․ հուլիսի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  60. Wigler, Josh. "Rob Liefeld Talks Youngblood". CBR.com. July 1, 2009
  61. Morrow, John (July 20, 2007). "Comicon schedule". TwoMorrows Publishing.
  62. Johnston, Rich (January 18, 2009). "Rob Liefeld To Draw Deadpool Corps Comic For Marvel". Bleeding Cool.
  63. Joel, Bryan (March 3, 2010). "Prelude to Deadpool Corps #1 Review". IGN.
  64. Truitt, Brian (March 7, 2011). "'The Infinite' teams Image's past and present". USA Today.
  65. Ching, Albert. "Robert Kirkman and Rob Liefeld Team Up THE INFINITE". Newsarama. March 7, 2011
  66. Johnston, Rich (January 21, 2012). "Rob Liefeld And Robert Kirkman Kill The Infinite Over Creative Differences". Bleeding Cool.
  67. Hyde, David. "The Next Generation of Justice". The Source. June 8, 2011
  68. Johnston, Rich (March 23, 2012). "Rob Liefeld Says Sales For Grifter, Deathstroke And Hawkman Have 'Fallen Off A Cliff'". Bleeding Cool.
  69. McMillan, Graeme (July 26, 2012). "Following Morrison, Liefeld Also Announces Imminent Departure From DC" Արխիվացված 2012-07-29 Wayback Machine. Comics Alliance.
  70. Ching, Albert (August 22, 2012). "Rob Liefeld Quits DC: 'The 0′s are my last issues'" Արխիվացված 2012-08-28 Wayback Machine. Newsarama.
  71. 71,0 71,1 McMillan, Graeme (August 23, 2012). "Rob Liefeld Quits DC On Twitter, Names Names And Points Fingers" Արխիվացված 2012-08-26 Wayback Machine Comics Alliance.
  72. 72,0 72,1 Johnston, Rich (August 25, 2012). "Rob Liefeld Versus Tom Brevoort. Oh, It's On." Bleeding Cool.
  73. Johnston, Rich (August 25, 2012) "Pete Woods Joins In The Liefeld Debate". Bleeding Cool.
  74. 74,0 74,1 Smiff, Will (August 27, 2012). "Rob Liefeld Versus Tom Brevoort And Scott Snyder: FIGHT FIGHT FIGHT". Gamma Squad.
  75. Johnston, Rich (August 25, 2012). "Now It's Rob Liefeld Vs Scott Snyder – 'Get Over Yourself You Pretentious Prick'". Bleeding Cool.
  76. Fishman, Marc Alan (September 1, 2012). "Marc Alan Fishman: Rob Liefeld Vs. Batman". ComicMix.
  77. Weigel, David (January 21, 2013). "Rob Liefeld's Sharper Image". Slate.
  78. Cederlund, Scott (2012 թ․ հունվարի 17). «Best Shots Advance Reviews: 'Prophet' #21, 'Wasteland' #33». Newsarama.
  79. Hatfield, Charles (2012 թ․ մարտի 16). «Reviews: 'Prophet' #21-#22». The Comics Journal.
  80. Sava, Oliver (2012 թ․ հունիսի 29). «The latest issue of Prophet illustrates the value of letting creators do their own thing». The A.V. Club.
  81. Melrose, Kevin (2012 թ․ նոյեմբերի 13). «Amazon names best comics and graphic novels of 2012». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 11-ին.
  82. Meylikhov, Matthew (2011 թ․ հոկտեմբերի 20). «Liefeld's NYCC Extreme 2012 Preview Book Now Online». Multiversity Comics. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 27-ին.
  83. 83,0 83,1 83,2 Nadler, Lonnie (2012 թ․ օգոստոսի 2). «Rob Liefeld's Ego Just Got Bigger». Bloody Disgusting. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  84. 84,0 84,1 84,2 84,3 84,4 Johnston, Rich (2012 թ․ օգոստոսի 2). «Joining The Deadpool D-List». Bleeding Cool. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  85. Liefeld, Rob (2012 թ․ օգոստոսի 2). «(Untitled)». Twitter. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  86. Johnston, Rich (2011 թ․ հունիսի 18). «And Finally… Rob Liefeld On The Dangers Of Inking And Drivingl». Bleeding Cool. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  87. 87,0 87,1 Armitage, Hugh (2012 թ․ օգոստոսի 3). «Rob Liefeld apologises for Deadpool 'D-list' comments». Digital Spy. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  88. Alonso, Axel (2012 թ․ օգոստոսի 2). «(Untitled)». Twitter. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  89. Liefeld, Rob (2012 թ․ օգոստոսի 2). «(Untitled)». Twitter. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  90. Liefeld, Rob (2012 թ․ օգոստոսի 2). «(Untitled)». Twitter. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  91. Davis, Erik (July 12, 2015). "Exclusive: See How Deadpool Creator Rob Liefeld Reacted to the 'Deadpool' Comic-Con Trailer". Fandango.
  92. McMillan, Graeme (2015 թ․ հուլիսի 11). «Why the 'Deadpool' Trailer Was the Best Received at Comic-Con». The Hollywood Reporter.
  93. Fleming, Mike Jr. (2017 թ․ հունվարի 3). «'Deadpool's Rob Liefeld In Extreme Universe Pic Pact With Graham King, Fundamental Films, Akiva Goldsman». Deadline.
  94. 94,0 94,1 Terror, Jude (2019 թ․ հունիսի 10). «Rob Liefeld Predicts the Collapse of DC Comics Soon». Bleeding Cool. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  95. Millar, Mark (2019 թ․ հունիսի 11). «(Untitled)». Twitter. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  96. Terror, Jude (2019 թ․ հունիսի 11). «Rob Liefeld Quits Twitter Following DC Tweet Controversy». Bleeding Cool. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  97. Liefeld, Rob (2019 թ․ հունիսի 11). «(Untitled)». Twitter. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  98. Diaz, Eric (September 6, 2013). "The Eight Biggest DC Creative Screw-Ups Since the New 52 Began". Topless Robot.
  99. 99,0 99,1 99,2 99,3 Brian Michael Bendis. "Brian Michael Bendis Presents...An Interview with Rob Liefeld". Wizard. 2006. Retrieved April 20, 2007. Արխիվացված Հուլիս 14, 2006 Wayback Machine
  100. 100,0 100,1 100,2 Adams, Sam; Murray, Noel; Phipps, Keith; Pierce, Leonard (2009 թ․ հուլիսի 20). «Reinventing the pencil: 21 artists who changed mainstream comics (for better or worse)». The A.V. Club.
  101. Millar, Mark (2008). Youngblood collected edition. Image Comics. p. 3
  102. «Fat Man on Batman #044: More with Morrison». SModcast. 2013 թ․ օգոստոսի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 21-ին.
  103. Johnston, Rich (March 2012). "Rob Liefeld Says Sales For Grifter, Deathstroke And Hawkman Have 'Fallen Off A Cliff'". Bleeding Cool.
  104. Yehl, Joshua. «The Best Tweeters in Comics». Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 22-ին.
  105. Groth, Gary (September 1996). "The Barry Windsor-Smith Interview". The Comics Journal #190. Retrieved July 28, 2013.
  106. Sims, Chris (2009 թ․ օգոստոսի 3). «The Most Insane Moments of 'Doom Patrol'». ComicsAlliance. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 9-ին.
  107. Brick, Scott (March 2007). "Alex Ross". Wizard Xtra!. p. 95.
  108. Weiland, Jonah (2006 թ․ մայիսի 10). «Ten Years Later: Reflecting on 'Kingdom Come' with Alex Ross». CBR.com.
  109. Cunningham, Brian (1993 թ․ օգոստոս). «Catapult to Stardom». Wizard: X-Men Turn Thirty. էջեր 82–83.
  110. Keith Phipps & Oliver Sava (2011 թ․ սեպտեմբերի 2). «The New DC 52, Week 1 (Flashpoint #5 and Justice League)». The A.V. Club.
  111. 111,0 111,1 Saunders, Steven G. "Interview with Rob Liefeld" Արխիվացված 2009-01-14 Wayback Machine. Comics Bulletin. Retrieved April 20, 2007.
  112. David, Peter (w). "Mystery Sandman Theater: Captain America" Comics Buyer's Guide 1193 (September 27, 1996), Krause Publications
  113. David, Peter. "The Ed Wood of Comics". peterdavid.net. February 13, 2012. Reprinted from Comics Buyer's Guide #1195 (October 11, 1996)
  114. Melrose, Kevin (2012 թ․ ապրիլի 10). «Quote of the day | Rob Liefeld 1; Hipsters 0». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 11-ին.
  115. Johnston, Rich (May 22, 2006). "Lying In The Gutters". CBR.com.
  116. Wizard magazine, issue #10.
  117. Johnston, Rich. «LYING IN THE GUTTERS VOLUME 2 COLUMN 53». CBR.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  118. Simonson, Walter (2015 թ․ նոյեմբերի 20). «Regarding the creation of Cable...». Facebook. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  119. Terror, Jude (2015 թ․ նոյեմբերի 21). «WALT SIMONSON REPRINTS 25 YEAR OLD LETTER REGARDING ORIGIN OF CABLE». The Outhousers. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 12-ին.
  120. 120,0 120,1 David, Peter. "Giving Credit Where Credit is Due, Part 2". peterdavid.net. August 23, 2010. Reprinted from Comics Buyer's Guide #1040 (October 22, 1993)
  121. Hauman, Glenn. "Rob Liefeld's 40 worst drawings? You missed a few…", ComicMix, December 3, 2007
  122. Morse, Ben. (2007). "In Step With: Rob Liefeld". Wizard. November, 2007. p. 108

Ընթերցանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Wizard #10, interview about Executioners and Berserkers (June 1992)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]