Jump to content

Կետորոլակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կետորոլակ
Քիմիական միացություն Խմբագրել Wikidata
քիմիական երևույթի տեսակ Խմբագրել Wikidata
ԵնթակատեգորիաՈչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ Խմբագրել Wikidata
Կիրառությունըդեղանյութեր Խմբագրել Wikidata
Զանգված255,089543 զանգվածի ատոմական միավոր Խմբագրել Wikidata
Քիմիական բանաձևC₁₅H₁₃NO₃ Խմբագրել Wikidata
SMILES կանոնավոր բանաձևC1CN2C(=CC=C2C(=O)C3=CC=CC=C3)C1C(=O)O Խմբագրել Wikidata
Սահմանված օրական դոզա30 milligram, 30 milligram Խմբագրել Wikidata
Ակտիվ բաղադրիչ էSprix, Acular, Acuvail Խմբագրել Wikidata
Բուժվել էմիգրեն Խմբագրել Wikidata
ՓոխազդեցությունProstaglandin-endoperoxide synthase 1, Prostaglandin-endoperoxide synthase 2, Prostaglandin-endoperoxide synthase 2, Prostaglandin-endoperoxide synthase 1 Խմբագրել Wikidata
Pregnancy categoryAustralian pregnancy category C, US pregnancy category C Խմբագրել Wikidata
LiverTox like­li­hood scoreLiverTox toxicity likelihood category E* Խմբագրել Wikidata
Subject has rolecyclooxygenase inhibitors, Ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներ Խմբագրել Wikidata
Կազմված էազոտ, թթվածին, ածխածին Խմբագրել Wikidata

Կետորոլակ, ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոց է (ՈՍՀԲԴ), որն օգտագործվում է ցավը բուժելու համար[1][2]: Հատկապես խորհուրդ է տրվում չափավոր և ուժեղ ցավերի դեպքում[3]: Բուժման առաջարկվող տևողությունը վեց օրից պակաս է[2], իսկ Շվեյցարիայում՝ ոչ ավելի, քան երկու օր[4]: Այն օգտագործվում է օրալ, քթի կաթիլների միջոցով, ներերակային կամ միջմկանային ձևով և աչքի կաթիլների տեսքով[2][3]: Էֆեկտը սկսվում է մեկ ժամվա ընթացքում և տևում մինչև ութ ժամ[2]:

Ընդհանուր կողմնակի ազդեցությունները ներառում են քնկոտություն, գլխապտույտ, որովայնի ցավ, այտուց և սրտխառնոց[2]: Լուրջ կողմնակի ազդեցությունները կարող են ներառել ստամոքսի արյունահոսություն, երիկամային անբավարարություն, սրտի կաթված, բրոնխոսպազմ, սրտային անբավարարություն և անաֆիլաքսիա[2]: Խորհուրդ չի տրվում օգտագործել հղիության վերջին շրջանում կամ կրծքով կերակրման ժամանակ[2]: Կետորոլակը գործում է արգելափակելով ցիկլօքսիգենազը 1 և 2 (COX1 և COX2)՝ դրանով իսկ նվազեցնելով պրոստագլանդինների արտադրությունը[2][5]։

Կետորալակը արտոնագրվել է 1976 թվականին և հաստատվել բժշկական օգտագործման համար 1989 թվականին[2][6]։ Այն հասանելի է որպես ջեներիկ դեղամիջոց[3]: 2021 թվականին այն ԱՄՆ-ում 210-րդ ամենահաճախ նշանակվող դեղամիջոցն էր՝ ավելի քան 2 միլիոն դեղատոմսերի մեջ[7][8]:

Ստամոքս-աղիքային արյունահոսության և երիկամների անբավարարության հետևանքով մի շարք մահերի պատճառով 1993 թվականին գերմանական շուկայից հանվեց կետորոլակը որպես ցավազրկող դեղամիջոց[9]։ Երբ կետորոլակը ներմուծվեց Գերմանիա, այն հաճախ չարաշահվում էր որպես օփիոիդային ցավային թերապիայի ժամանակ, քանի որ դրա կողմնակի ազդեցությունները շատ ավելի քիչ ծանր էր, այն չէր առաջացնում որևէ կախվածություն, և դոզան արդյունավետ էր 7-8 ժամվա ընթացքում՝ համեմատած օփիոիդների հետ։ Որպես պրոստագլանդինի շատ հզոր ինհիբիտոր՝ կետորոլակը նվազեցնում է երիկամների պաշտպանությունը անոթների կծկման հետ կապված ազդեցություններից, օրինակ՝ արյան կորստի կամ էնդոգեն կատեխոլամինի բարձր մակարդակի ժամանակ[10]:

Բժշկական օգտագործում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կետորոլակ փաթեթ Ռուսաստանից

Կետորոլակը օգտագործվում է միջինից ծանր ցավերի կարճաժամկետ կառավարման համար[1]: Այն սովորաբար չի նշանակվում ավելի քան հինգ օր[11][12][13][14], երիկամների վնաս պատճառելու հնարավորության պատճառով[14]:

Կետորոլակը արդյունավետ է պարացետամոլի (ացետոմինոֆեն) հետ միասին նորածինների ցավը վերահսկելու համար, քանի որ այն չի ճնշում շնչառությունը, ինչպես դա անում են օփիոիդները[15]: Կետորոլակը նաև օփիոիդային դեղամիջոցների օժանդակ միջոց է և բարելավում է ցավազրկումը: Այն նաև օգտագործվում է դիսմենորեայի բուժման համար[14]: Կետորոլակն օգտագործվում է իդիոպաթիկ պերիկարդիտի բուժման համար, որտեղ այն նվազեցնում է բորբոքումը[16]:

Համակարգային օգտագործման համար կետորոլակը կարող է կիրառվել օրալ, ենթալեզվային, միջմկանային ներարկմամբ, ներերակային և քթի ցողացիրով[13]: Սովորաբար, այն սկզբում կիրառվում է միջմկանային ներարկումով կամ ներերակային[1], օրալ թերապիայի հետ միասին, որն օգտագործվում է որպես շարունակություն նախնական միջմկանային կամ ներերակային դոզայից հետո[13][15]:

Կետորոլակն օգտագործվում է նաև որպես աչքի կաթիլ: Այն կարող է տրվել աչքի վիրահատության ժամանակ՝ օգնելու ցավին[17] և արդյունավետ է աչքերի քորը բուժելու համար[18]: Բավարար ապացույցներ չկան որոշելու համար, որ ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցներն օգնում են կանխել ցիստոիդ մակուլյար այտուցը[19][20]: Կետորոլակ աչքի կաթիլները նույնպես օգտագործվել են եղջերաթաղանթի քերծվածքներից առաջացած ցավը բուժելու համար[21]:

Կետորոլակով բուժման ընթացքում բժիշկները վերահսկում են անբարենպաստ ազդեցությունների դրսևորումը: Լաբորատոր թեստերը, ինչպիսիք են լյարդի ֆունկցիայի թեստերը, արյունահոսության ժամանակը, շիճուկի կրեատինինի և էլեկտրոլիտի մակարդակները հաճախ օգտագործվում են և օգնում են բացահայտել հնարավոր բարդությունները[13][22]:

Հակացուցումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կետորոլակը հակացուցված է գերզգայունությամբ, դեղորայքի նկատմամբ ալերգիայով, վիրահատությունից առաջ այլ ՈՍՀԲԴ-ների նկատմամբ խաչաձև զգայունությամբ, պեպտիկ խոցային հիվանդության պատմության, ստամոքս-աղիքային արյունահոսություն, ալկոհոլի անհանդուրժողականություն, երիկամային անբավարարություն, ուղեղային անոթային արյունահոսություն, քթի պոլիպներ ունեցողներին[13][23]: Կետորոլակի զգույշ օգտագործման վերաբերյալ առաջարկություններ կան նրանց մոտ, ովքեր ունեցել են սրտանոթային հիվանդություն, սրտամկանի ինֆարկտ, ինսուլտ, սրտային անբավարարություն, կոագուլյացիայի խանգարումներ, երիկամների և լյարդի անբավարարություն[13][23]:

Անբարենպաստ ազդեցություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր (>10%) կողմնակի ազդեցությունը քնկոտությունն է: Հազվադեպ (<1%) կողմնակի ազդեցությունները ներառում են պարեսթեզիա, արյունահոսության ժամանակի երկարում, ցավ ներարկման տեղում, պուրպուրա, քրտնարտադրություն, աննորմալ մտածողություն, արցունքահոսության ավելացում, այտուց, գունատություն, բերան չորություն, աննորմալ համ, հաճախմիզություն, լյարդի ֆերմենտների ավելացում և քորի առաջացում։ Թրոմբոցիտների գործառույթը կարող է նվազել կետորոլակի օգտագործմամբ[14]:

Թեև հազվադեպ, պոտենցիալ մահացու անբարենպաստ հետևանքները ներառում են ինսուլտը, սրտամկանի ինֆարկտը, ստամոքսաղիքային արյունահոսությունը, Սթիվենս-Ջոնսոնի համախտանիշը, թունավոր էպիդերմալ նեկրոլիզը և անաֆիլաքսիան : Անվտանգության տեսանկյունից կետորոլակը գնահատվել է որպես համեմատաբար ավելի բարձր ռիսկի ՈՍՀԲԴ, համեմատած ացեկլոֆենակի, ցելեկոքսիբի և իբուպրոֆենի հետ[16]:

Ինչպես բոլոր ՈՍՀԲԴ-ները, կետորոլակը կարող է առաջացնել նորածնի զարկերակային ծորանի վաղաժամ փակում, եթե մայրը ընդունի հղիության երրորդ եռամսյակում[13][24]:

2020 թվականի հոկտեմբերին ԱՄՆ Սննդամթերքի և դեղերի վարչությունը (FDA) պահանջեց, որ դեղամիջոցի պիտակը թարմացվի բոլոր ոչ ստերոիդային հակաբորբոքային դեղամիջոցների համար՝ նկարագրելու չծնված երեխաների մոտ երիկամների հետ կապված խնդիրների ռիսկը, որը հանգեցնում է ամնիոտիկ հեղուկի նվազմանը[25][26]: Նրանք խորհուրդ են տալիս խուսափել ՈՍՀԲԴ-ներից հղի կանանց մոտ 20 շաբաթական կամ ավելի ուշ հղիության ընթացքում[25][26]:

Փոխազդեցություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կետորոլակը կարող է փոխազդել այլ դեղամիջոցների հետ: Պրոբենեցիդի անբարենպաստ ռեակցիաների հավանականությունը կարող է մեծանալ, երբ ընդունվում է կետորոլակով: Պենտոքսիֆիլինը կարող է մեծացնել արյունահոսության վտանգը: Երբ ասպիրինը ընդունվում է կետորոլակի հետ միաժամանակ, արդյունավետությունը նվազում է: Կողմնակի խնդրահարույց ազդեցությունները ավելի հավանական են դառնում, եթե միաժամանակ ընդունվեն կալիումի հավելումներ, ասպիրին, այլ ՈՍՀԲԴ-ներ, կորտիկոստերոիդներ կամ ալկոհոլ: Հակահիպերտոնիկ և միզամուղ միջոցների արդյունավետությունը կարող է նվազել: Կետորոլակի օգտագործումը կարող է բարձրացնել շիճուկում լիթիումի մակարդակը թունավորության աստիճանի: Մեթոտրեքսատի նկատմամբ թունավորությունը ավելի հավանական է, եթե կետորոլակն ընդունվի դրա հետ միաժամանակ: Արյունահոսության վտանգը մեծանում է կլոպիդոգրել, ցեֆոպերազոն, վալպրոյաթթու, ցեֆոտետան, էպտիֆիբատիդ, տիրոֆիբան և տիկլոպիդին դեղամիջոցների հետ միաժաման ընդունման դեպքում: Հակակագուլանտները և թրոմբոլիտիկ դեղամիջոցները նույնպես մեծացնում են արյունահոսության հավանականությունը: Քաղցկեղի բուժման համար օգտագործվող դեղամիջոցները ճառագայթային թերապիայի հետ մեկտեղ կարող են փոխազդել կետորոլակի հետ: Երիկամների համար թունավորության վտանգը մեծանում է, երբ կետորոլակն ընդունվում է ցիկլոսպորինի հետ միասին[13][27]:

Կետորոլակը փոխազդեցում է նաև որոշ բուսական հավելումների հետ, մեխակի, կոճապղպեղի, արնիկայի, երիցուկի և գինկգո բիլոբայի օգտագործումը մեծացնում է արյունահոսության վտանգը[13][28]:

Գործողության մեխանիզմ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քիմիապես կետորլակը գործում է որպես կարբոքսիլաթթվի ածանցյալ, որը ոչ ընտրովի կերպով ծառայում է պրոստագլանդինների սինթեզը արգելափակելու համար՝ արգելակելով պրոստագլանդին G/H 1 և 2 սինթեզը: Պրոստագլանդինը մարմնում գործում է որպես հարթ մկանների կծկման/թուլացման և բորբոքման մոդուլյատոր: Արդյունքում, պրոստագլանդինների սինթեզի արգելակումը կանխում է բորբոքումը[29]: Կետորոլակի հակաբորբոքային, հակաջերմային և անալգետիկ ազդեցությունների համար պատասխանատու գործողության առաջնային մեխանիզմը պրոստագլանդինների սինթեզի արգելակումն է ցիկլօքսիգենազ ֆերմենտի (COX) մրցակցային արգելափակման միջոցով: Կետորոլակը COX-ի ոչ ընտրովի ինհիբիտոր է[30]: Այն համարվում է առաջին սերնդի ՈՍՀԲԴ[14]:

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ-ում կետորոլակը միակ լայնորեն հասանելի ներերակային ՈՍՀԲԴ-ն է[15]:

Կալիֆորնիայի Պալո Ալտո քաղաքի Syntex ընկերությունը մոտ 2006 թվականին մշակել է Acular [31] ակնաբուժական լուծումը, որը ներկայումս լիցենզավորված է Allergan [32][33] կողմից։

2007 թվականին մտահոգություններ կային հաղորդված կողմնակի ազդեցությունների բարձր հաճախականության վերաբերյալ: Սա հանգեցրեց դրա դեղաչափի և օգտագործման առավելագույն տևողության սահմանափակմանը: Մեծ Բրիտանիայում բուժումը սկսվել է միայն հիվանդանոցում, թեև դա նախատեսված չէր բացառելու դրա օգտագործումը նախահիվանդանոցային խնամքի և հաստատություններում[1]: Դոզավորման ուղեցույցները հրապարակվեցին այդ ժամանակ[34]։

Կետորոլակ տրոմետամոլի հաղորդված կողմնակի ազդեցությունների բարձր հաճախականության վերաբերյալ մտահոգությունները հանգեցրին մի քանի երկրներում դրա չեղարկմանը (բացի ակնաբուժական ձևակերպումից), մինչդեռ մյուս երկրներում դրա թույլատրելի դեղաչափը և բուժման առավելագույն տևողությունը կրճատվել են: 1990-ից 1993 թվականներին ամբողջ աշխարհում գրանցվել է մահացու ելքով 97 ռեակցիա[35]։

Աչքի կաթիլների ձևակերպումը հաստատվել է FDA-ի կողմից 1992 թվականին[36]:

Կետորոլակը նաև օգտագործվել է նաև պրոֆեսիոնալ սպորտում, և հաղորդվում է, որ այն սովորաբար օգտագործվում է Ազգային ֆուտբոլային լիգայում և հոկեյի ազգային լիգայում : Մրցակցող մարզիկներից, հատկապես կոնտակտային մարզաձևերում, իրենց մարզիչները և/կամ թիմակիցները հաճախ ակնկալում են, որ նրանք կխաղան վնասվածքների պատճառով՝ հիմնականում ցավազրկողների օգնությամբ: Այնուամենայնիվ, ավելի վերջին հետազոտությունները ցույց են տվել, որ խաղացողներին խրախուսելով խաղալ վնասվածք վիճակում, հակված է ավելի ծանր վնասվածքների[37][38] : 2017 թվականին նախկին խաղացողների կողմից Ազգային ֆուտբոլային լիգայի դեմ դատական հայց է ներկայացվել լիգայի կողմից արտոնված ցավազրկողների համատարած չարաշահման վերաբերյալ [39]:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Mallinson T (2017). «A review of ketorolac as a prehospital analgesic». Journal of Paramedic Practice. 9 (12): 522–526. doi:10.12968/jpar.2017.9.12.522. Վերցված է 2 June 2018-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Ketorolac Tromethamine Monograph for Professionals». Drugs.com. American Society of Health-System Pharmacists. Վերցված է 13 April 2019-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 British national formulary : BNF 76 (76 ed.). Pharmaceutical Press. 2018. էջեր 1144, 1302–1303. ISBN 9780857113382.
  4. ↑ «TORA-DOL Inj Lös 30 mg/ml». Kompendium (գերմաներեն). 1 March 2022. «Die Behandlung mit Ampullen ist bei akuten und schweren Schmerzzuständen angezeigt und sollte nicht länger als 2 Tage dauern.»
  5. ↑ «DailyMed - ketorolac tromethamine tablet, film coated». dailymed.nlm.nih.gov. Վերցված է 14 April 2019-ին.
  6. ↑ Fischer J, Ganellin CR (2006). Analogue-based Drug Discovery. John Wiley & Sons. էջ 521. ISBN 9783527607495.
  7. ↑ «The Top 300 of 2021». ClinCalc. Արխիվացված օրիգինալից 15 January 2024-ին. Վերցված է 14 January 2024-ին.
  8. ↑ «Ketorolac - Drug Usage Statistics». ClinCalc. Վերցված է 14 January 2024-ին.
  9. ↑ «Abverkauf von Ketorolac (TORATEX) gestoppt» [Sale of Ketorolac (TORATEX) stopped]. 1993.
  10. ↑ «Warnhinweis: Wie lange noch Analgetikum Ketorolac (Toratex)?» [Warning notice: How long anymore analgesic Ketorolac (Toratex)?] (գերմաներեն). Arznei-Telegramm. 1993.
  11. ↑ Physician's Desk Reference 2017. Montvale, New Jersey: PDR, LLC. 2017. էջեր S–474–5. ISBN 9781563638381.
  12. ↑ «Ketorolac-tromethamine». The American Society of Health-System Pharmacists. Վերցված է 3 April 2011-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 13,7 13,8 Vallerand AH (2017). Davis's Drug Guide for Nurses. Philadelphia: F.A. Davis Company. էջ 730. ISBN 9780803657052.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 Henry N (2016). RN pharmacology for nursing : review module. Overland Park, KS: Assessment Technologies Institute. ISBN 978-1-56533-573-8.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Martin LD, Jimenez N, Lynn AM (2017). «A review of perioperative anesthesia and analgesia for infants: updates and trends to watch». F1000Research. 6: 120. doi:10.12688/f1000research.10272.1. PMC 5302152. PMID 28232869.
  16. ↑ 16,0 16,1 Schwier N, Tran N (March 2016). «Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs and Aspirin Therapy for the Treatment of Acute and Recurrent Idiopathic Pericarditis». Pharmaceuticals. 9 (2): 17. doi:10.3390/ph9020017. PMC 4932535. PMID 27023565.
  17. ↑ Gonzalez-Salinas R, Guarnieri A, Guirao Navarro MC, Saenz-de-Viteri M (2016). «Patient considerations in cataract surgery - the role of combined therapy using phenylephrine and ketorolac». Patient Preference and Adherence. 10: 1795–1801. doi:10.2147/PPA.S90468. PMC 5029911. PMID 27695298.
  18. ↑ Karch A (2017). Focus on nursing pharmacology. Philadelphia: Wolters Kluwer. էջ 272. ISBN 9781496318213.
  19. ↑ Lim BX, Lim CH, Lim DK, Evans JR, Bunce C, Wormald R (November 2016). «Prophylactic non-steroidal anti-inflammatory drugs for the prevention of macular oedema after cataract surgery». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2016 (11): CD006683. doi:10.1002/14651858.CD006683.pub3. PMC 6464900. PMID 27801522.
  20. ↑ Wingert AM, Liu SH, Lin JC, Sridhar J (December 2022). «Non-steroidal anti-inflammatory agents for treating cystoid macular oedema following cataract surgery». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2022 (12): CD004239. doi:10.1002/14651858.CD004239.pub4. PMC 9754896. PMID 36520144.
  21. ↑ Wakai A, Lawrenson JG, Lawrenson AL, Wang Y, Brown MD, Quirke M, և այլք: (May 2017). «Topical non-steroidal anti-inflammatory drugs for analgesia in traumatic corneal abrasions». The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2017 (5): CD009781. doi:10.1002/14651858.CD009781.pub2. PMC 6481688. PMID 28516471.
  22. ↑ Physician's Desk Reference 2017. Montvale, New Jersey: PDR, LLC. 2017. էջեր S–474–5. ISBN 9781563638381.
  23. ↑ 23,0 23,1 Physician's Desk Reference 2017. Montvale, New Jersey: PDR, LLC. 2017. էջեր S–474–5. ISBN 9781563638381.
  24. ↑ Physician's Desk Reference 2017. Montvale, New Jersey: PDR, LLC. 2017. էջեր S–474–5. ISBN 9781563638381.
  25. ↑ 25,0 25,1 «FDA Warns that Using a Type of Pain and Fever Medication in Second Half of Pregnancy Could Lead to Complications» (Press release). 15 October 2020. Վերցված է 15 October 2020-ին.
  26. ↑ 26,0 26,1 «NSAIDs may cause rare kidney problems in unborn babies». U.S. Food and Drug Administration. 21 July 2017. Վերցված է 15 October 2020-ին.
  27. ↑ Physician's Desk Reference 2017. Montvale, New Jersey: PDR, LLC. 2017. էջեր S–474–5. ISBN 9781563638381.
  28. ↑ Physician's Desk Reference 2017. Montvale, New Jersey: PDR, LLC. 2017. էջեր S–474–5. ISBN 9781563638381.
  29. ↑ «Ketorolac». PubChem. National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine. Վերցված է 18 April 2020-ին.
  30. ↑ Lee IO, Seo Y (March 2008). «The effects of intrathecal cyclooxygenase-1, cyclooxygenase-2, or nonselective inhibitors on pain behavior and spinal Fos-like immunoreactivity». Anesthesia and Analgesia. 106 (3): 972–7, table of contents. doi:10.1213/ane.0b013e318163f602. PMID 18292448. S2CID 5894373.
  31. ↑ «Acular (Ketorolac Tromethamine): Uses, Dosage, Side Effects, Interactions, Warning». RxList. Վերցված է 6 May 2021-ին.
  32. ↑ «Label: ACULAR® Eye Drops (ketorolac trometamol)» (PDF). December 2011.
  33. ↑ «Label: ACULAR® (ketorolac tromethamine ophthalmic solution)» (PDF). Allergan, Inc. U.S. Food and Drug Administration.
  34. ↑ «Ketoprofen and ketorolac: gastrointestinal risk» (PDF). MHRA Drug Safety Update. Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA). 1 (3): 3–4. October 2007.
  35. ↑ Committee on Safety of Medicines (1993). «Ketorolac: new restrictions on dose and duration of treatment». Current Problems in Pharmacovigilance. 19: 5–6.
  36. ↑ «Ketorolac ophthalmic medical facts from». Drugs.com. Վերցված է 6 October 2013-ին.
  37. ↑ Matava M, Brater DC, Gritter N, Heyer R, Rollins D, Schlegel T, և այլք: (September 2012). «Recommendations of the national football league physician society task force on the use of toradol(®) ketorolac in the national football league». Sports Health. 4 (5): 377–383. doi:10.1177/1941738112457154. PMC 3435943. PMID 23016110.
  38. ↑ «Toradol Lawsuit: NFL Can't Outrun Legacy of Abuse». Sports Illustrated. Վերցված է 18 April 2020-ին.
  39. ↑ «NFL abuse of painkillers and other drugs described in court filings». Washington Post. 9 March 2017. ISSN 0190-8286. Վերցված է 18 April 2020-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կետորոլակ&oldid=10106385» էջից