Լյուբով Պոպովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Լյուբով Պոպովա
ռուս.՝ Любовь Попова
Lyubov Popova.jpg
Ծնվել էապրիլի 24 (մայիսի 6), 1889[1][2]
ԾննդավայրԻվանովսկոյե, Q4414272?, Իստրինսկի շրջան, ԽՍՀՄ[3][2]
Վախճանվել էմայիսի 25, 1924(1924-05-25)[3][4][5][…] (35 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[2]
Ազգությունռուս
ՔաղաքացիությունFlag of the Soviet Union (1924–1955).svg ԽՍՀՄ և Flag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՍ. Արսենևի անվան կանանց գիմնազիա և Académie de La Palette?
Մասնագիտություննկարչուհի, համալսարանի դասախոս, գծանկարիչ, նկարազարդող, գծանկարիչ, բեմանկարիչ, collagist, դիզայներ, տպագրիչ, գծագրող և նորաձևության դիզայներ
ՈճԿոնստրուկտիվիզմ[3], ֆուտուրիզմ[3], կուբիզմ[3] և սուպրեմատիզմ[3]
Ժանրաբստրակցիոնիզմ[6][3], Ֆիգուր[3], նյու[3], քաղաքային բնանկար[3], geometric abstraction?[3] և նատյուրմորտ[3]
Թեմաներգեղանկարչություն
ԱնդամակցությունՍուպրեմուս
Commons-logo.svg Lyubov Popova Վիքիպահեստում

Լյուբով Սերգեևնա Պոպովա (ռուս.՝ Любовь Сергеевна Попова, ապրիլի 24 (մայիսի 6), 1889[1][2], Իվանովսկոյե, Q4414272?, Իստրինսկի շրջան, ԽՍՀՄ[3][2] - մայիսի 25, 1924(1924-05-25)[3][4][5][…], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2]), ռուս խորհրդային գեղանկարչուհի, նկարիչ-ավանգարդիստ (սուպրեմատիզմ, կուբիզմ, կուբոֆուտուրիզմ, կոնստրուկտիվիզմ), գրաֆիկ, դիզայներ, թատերական նկարիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լյուբով Պոպովան ծնվել է 1889 թվականի ապրիլի 24-ին (նոր տոմարով՝ մայիսի 6-ին) Կրասնովիդովո կալվածքում (գյուղ Իվանովսկոե, Մասկվայի նահանգ), հարուստ ձեռնարկատիրոջ ընտանիքում[7]։

Նկարչության առաջին դասերը Լյուբով Պոպովան առել է նկարիչ Կ. Օռլովից, ով մտերիմ է եղել իր ընտանիքի հետ։

1906 թվականին Լյուբով Պոպովան մեկնել է Մոսկվա, որտեղ միջնակարգ կրթություն է ստացել Ս. Արսենևայի գիմնազիայում։ 1908 թվականից Լյուբով Պոպովան մասնավոր դասեր է առել Կոնստանտին Յուոնի գեղարվեստի դպրոցում։

1910 թվականին Լյուբով Պոպովան մեկնել է Իտալիա, որտեղ նկարչության մասնավոր դասեր է առել։ 1912 թվականին այցելել է Փարիզ, որտեղ գեղանկարչությամբ է զբաղվել Անրի Լե Ֆակոնեի ու Ժան Մետցենժեի մոտ։

1918 թվականին Լյուբով Պոպովան ամուսնացել է արվեստի պատմաբան Բորիս Նիկոլաևիչ ֆոն Էդինգի հետ[8], ով հեղինակել է «Ростов Великий, Углич»[9] ուսումնասիրությունը, որ լույս է տեսել «Գեղարվեստական անցյալի հուշարձաններ» (ռուս.՝ «Памятники художественной старины») շարքում։

Լյուբով Պոպովան տարվել է սուպրեմատիզմով, դարձել Կազիմիր Մալևիչի Սուպրեմուս խմբի անդամ, աշխատել սուպրեմատիստ այլ նկարիչների հետ։

Մեյերխոլդի անվան թատրոնի երկու ներկայացումների համար Լյուբով Պոպովան բեմը զարդարել է «բեմական կոնստրուկտիվիզմի» ոճով[10]. այդ ներկայացումներն են Ֆեռնան Կրոմելինկի «Մեծահոգի եղջյուրակիրը» (1922) և Սերգեյ Տրետյակովի «Земля дыбом» ըստ Մ. Մարտինեի «Գիշեր» պիեսի (1923)[11]:

1924 թվականի մայիսի 23-ին քութեշից մահացել է Լյուբով Պոպովայի որդին։ 1924 թվականի մայիսի 25-ին նույնպես քութեշից մահացել է Լյուբով Պոպովան։ Թաղված է Վագանկովյան գերեզմանատանը։

Նույն թվականի դեկտեմբերին Մոսկվայում տեղի է ունեցել Լյուբով Պոպովայի աշխատանքների անհատական ցուցահանդեսը[12]։

2012 թվականի դեկտեմբերի 19-ին Լյուբով Պոպովայի անվամբ կոչվել է խառնարան Մերկուրիի վրա[13]։

Լյուբով Պոպովայի աշխատանքներից ցուցադրվում են Տրետյակովյան պատկերասրահում (Մոսկվա), Ռուսական պետական թանգարանում (Սանկտ Պետերբուրգ, Կանադայի ազգայյին պատկերասրահում (Օտտավա), Տիսեն-Բորնեմիսայի թանգարանում (իսպ.՝ Museo Thyssen-Bornemisza, Մադրիդ), Կրասնոյարսկի Վ. Սուրիկովի անվան կերպարվեստի պետական թանգարանում։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մարդ + օդ + տարածություն, 1912

    Մարդ + օդ + տարածություն, 1912

  • Փիլիսոփայի դիմանկար, 1915

    Փիլիսոփայի դիմանկար, 1915

  • Նատյուրմորտ կիթառով, 1915

    Նատյուրմորտ կիթառով, 1915

  • «Կուժը սեղանին: Պլաստիկ գեղանկարչություն», 1915

    «Կուժը սեղանին: Պլաստիկ գեղանկարչություն», 1915

Երևանյան ցուցադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականին, «Եվրոպական ժառանգության օրերի» շրջանակներում Երևանում՝ Ռուսական արվեստի թանգարանում, ժամանակավոր ցուցադրության են ներկայացվել Լյուբով Պոպովայի երկու նկար հայ հավաքորդ Վարդան Ասծատրյանի անձնական հավաքածուից։ Նկարներից մեկը կուբոֆուտուրիստական յուղանկար է, որում պատկերված է կարմիր դրոշը ձեռքին հեղափոխական, ենթադրաբար՝ Իոսիֆ Ստալինը։ Դրոշի վրա ռուսերենով գրված է Газе: Ենթադրվում է, որ դա ռուսերեն լրագիր (Газета) բառի մի մասն է, իսկ վերևում պատկերված 4 թիվը, հավանաբար լրագրի համարն է։ Նկարում նշմարվող հածանավի պատկերը, թերևս, ակնարկում է «Ավրորա» հածանավը։ Պոպովան 1921 թվականին նկարված իր այդ նկարում Ստալինին ներկայացրել է որպես հեղափոխության խորհրդանիշ, ինչը վկայում է, որ Պոպովան ֆուտուրիզմին բնորոշ ձևով կանխագուշակել է ապագան։

Ժամանակավոր ցուցադրության ներկայացված երկրորդ նկարը սուպրեմատիստական ստեղծագործություն է, կոչվում է «Տարածական-ուժային կառուցվածքներ», որը 1900-ականների սկզբին ցուցադրվել է Քյոլնի պատկերասրահում, ինչի մասին է վկայում նկարի հակառակ կողմում դրված կնիքը։ Ըստ Վ. Աստծատրյանի, նաև աստվածային տարրն է առկա։ Վատմանի վրա արված այս աշխատանքն ըստ աերոդինամիկայի օրենքի, ձախից աջ ընթացող շարժում է պատկերված՝ ավելի լայն մակերեսից դեպի նեղ անցում։

  • Վարդան Ասծատրյանի անձնական հավաքածուի ցուցադրություն Երևանում
  • Երևանյան ցուցադրության պոստեռ, 2021

    Երևանյան ցուցադրության պոստեռ, 2021

  • «Հեղափոխականը (Կոբա)»[14], 1921

    «Հեղափոխականը (Կոբա)»[14], 1921

  • «Տարածական-ուժային կառուցվածքներ» նկարի դիմերեսը

    «Տարածական-ուժային կառուցվածքներ» նկարի դիմերեսը

  • «Տարածական-ուժային կառուցվածքներ» նկարի դարձերսը

    «Տարածական-ուժային կառուցվածքներ» նկարի դարձերսը

  • Եվրոպական ժառանգության օրերի շրջանակներում նկարների ցուցադրության վահանակ

    Եվրոպական ժառանգության օրերի շրջանակներում նկարների ցուցադրության վահանակ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 The Fine Art Archive
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 RKDartists (նիդերլ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Kunstindeks Danmark (դան.)
  6. ↑ https://www.museothyssen.org/en/collection/artists/popova-liubov
  7. ↑ «Попова Любовь Сергеевна»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-06-21-ին։ Վերցված է 2017-04-14 
  8. ↑ «Ростовский краевед» 
  9. ↑ «Ростов Великий, Углич»
  10. ↑ Аксёнов И.. Пространственный конструктивизм на сцене // Театральный Октябрь, сб.. — Л. – М., 1926. — С. 31 -37.
  11. ↑ Театральная энциклопедия. Гл. ред. П. А. Марков. Т. 4 — М.: Советская энциклопедия, Нежин — Сярев, 1965, 439 стб.
  12. ↑ Живопись 20 века >> Любовь Попова(չաշխատող հղում)
  13. ↑ Popova — на сайте рабочей группы МАС по номенклатуре планетной системы
  14. ↑ Շուշիի գորգերի, ռուսական ավանգարդ նկարչության, 44-օրյա պատերազմապատումի միջակայքում, 04.10.2021

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Адаскина Н. Л. Любовь Попова. — М.: С. Э. Гордеев, 2010. — 252 с. — (Творцы авангарда). — 150 экз. — ISBN 978-5-91566-027-3

Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Жадова Л. Любовь Попова // Техническая эстетика. — 1967. — № 11.
  • Адаскина Н. Л. Любовь Попова. Путь становления художника-конструктора // Техническая эстетика. — 1978. — № 10. — С. 17—23.
  • Адаскина Н. Л. Проблемы производственного искусства в творчестве Л. С. Поповой // Художественные проблемы предметно-пространственной среды ВНИИТЭ. Тезисы конференций, семинаров, совещаний. —М., 1978. — С. 57—62.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիիքպահեստ
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լյուբով_Պոպովա&oldid=8115124» էջից