«Կատալոնացիներ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Կատալոնացիներ
	Պատկեր:Catalan people 2.jpg
Ընդհանուր քանակ
	8, 2 մլն. մարդ
Բնակեցում
Լեզու(ներ)
	կատալաներեն, իսպաներեն, ֆրանսերեն, իտալերեն
Հավատք(ներ)
	քրիստոնեություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

23:05, 27 հունվարի 2021-ի տարբերակ

Կատալոնացիներ (կատ.՝ catalans, catalanes), ազգություն, որը հիմնականում բնակվում է Իսպանիայի ինքնավար մարզ Կատալոնիայում: Հիմնական կիրառվող լեզուն կատալաներենն է, օգտագործվում է նաև իսպաներեն, ֆրանսերեն, իտալերեն լեզուները։ Կատալաներենը որպես պաշտոնական լեզու կիրառվում է միայն Անդորրայում: Կատալոնացիների մեծ մասը կաթոլիկության հետևորդ են։

Կատալոնիան զարգացած արդյունաբերական պրովինցիա է։ Մայրաքաղաքը Բարսելոնան, որը Իսպանիայի ամենախոշոր նավահանգիստն է։ Քաղաքը հարուստ է ճարտարապետական և պատմական նշանակություն ունեցող բազում կոթողներով, վանքերով և պալատներով։ Կատալոնիան աշխարհին է տվել այնպիսի հայտնի մարդկանց, ինչպիսիք են հայտնի ճարտարապետ Անտոնիո Գաուդին: Նրա կերտած Սագրադա Ֆամիլիան այսօր հանդիսանում է ամբողջ Իսպանիայի խորհրդանիշը։ Ոչ պակաս հայտնի է նաև էքստրավագանտ նկարիչ- սյուրռեալիստ Սալվադոր Դալին:

Տարածման շրջանները և բնակչությունը

Յուրաքանչյուր 10 կատալոնացուց 9-ը բնակվում է Իսպանիայում, հատկապես Կատալոնիայում, ինչպես նաև Վալենսիայում, Մուրսիայում, Արագոնում, Բալեարյան կղզիներում և այլն։ Բացի Իսպանիայից, կատալոնացիները ապրում են նաև Անդորրայում, որտեղ կազմում են երկրի ընդհանուր բնակչության 61%-ը (1990 թ.)^[1] Ֆրանսիայում, հատկապես Արևելյան Պիրենեյներ դեպարտամենտում, որը համարվում է պատմական Կատալոնիայի մաս, Լատինական Ամերիկայի մի շարք երկրներում՝ Արգենտինայում, Մեքսիկայում, Չիլիում, Բրազիլիայում, Ուրուգվայում, Վենեսուելայում, Կոլումբիայում, Կուբայում, Եվրոպայի մի շարք երկրներում՝ Գերմանիայում, Շվեյցարիայում, Բելգիայում, Իտալիայում, ինչպես նաև ԱՄՆ-ում, Ալժիրում և այլն։

Բնակության պայմանները

Կատալոնացիները դարեր շարունակ համարվում են ուրբանիզացված ազգ, սակայն կատալոնացիների մեծ մասը բնակվում են գյուղական համայնքներում։ Գյուղական համայնքներում ապրում են ինչպես խուտորներում, այնպես էլ գյուղական բնակարաններում։ Տիպիկ կատալոնական գյուղական տունը երկհարկանի քարե տուն է նախասրահով, իսկ օրինակ Վալենսիայում՝ միհարկանի կավե կամ եղեգից պատրաստված տներ են։

Ազգային տարազ

Կատալոնական ազգային տարազը ավելի լավ է պահպանվել, իսկ նրա որոշ դետալներ դարձել ազգային ինքնության խորհրդանիշներ։Այսպես օրինակ տղամարդկանց կատալոնական հատուկ տարազ՝ բարրենտինան(կատ.՝ barretina), տղամարդկանց երկար, կարմիր ֆայշա գոտի (կատ.՝ faixa)^[2] և կանացի ռէտ ժանյակները (կատ.՝ ret)։

Տարբեր վայրերում բնակվող կատալոնցիների ազգային տարազները միմյանցից խիստ տարբերվում են։

Կատալոնացի և տղամարդիկ, և կանայք հաճախ իրենց կրծքին կրել են թաշկինակ։ Կատալոնական ազգային կոշիկը էսպադրիլի սանդալներն են օրոճից:

Գրականություն

«Աշխարհի ազգեր» տեղեկատու, Մ. — 1982:
Տ. Բ. Ալիսովա, Տ. Ա. Ռեպինա, Մ. Ա. Թարիվերդիևա Ռոմանական լեզվաբանության ներածություն Մ. — 1987:

Ծանոթագրություններ

↑ На сайте «Ethnologue» Արխիվացված 2007-08-08 Wayback Machine. (անգլ.)
↑ «Իսպանիա:Ուրախ վառ գոտի». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-03-ին. Վերցված է 2016-02-06-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

Լինել կատալոնացի: Կատալոնիայի ազգային առանձնահատկությունները // Частный Корреспондент
Ոչ իսպանական պրովինցիա // Вокруг Света ամսագիր
Каталонская культура на сайте Жанаралитата (правительства) Каталонии Արխիվացված 2008-05-17 Wayback Machine(կատ.), (իսպ.), (անգլ.)
Каталонская национальная одежда Северной Каталонии(ֆր.)
Каталонские народные танцы Արխիվացված 2012-04-14 Wayback Machine (իսպ.)

[1] На сайте «Ethnologue» Արխիվացված 2007-08-08 Wayback Machine. (անգլ.)

[2] «Իսպանիա:Ուրախ վառ գոտի». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-09-03-ին. Վերցված է 2016-02-06-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

@@ Տող 44. / Տող 44. @@
 [[պատկեր:Nombre de parlants del català per comtat nord-americà (2000).png|250px|մինի|Կատալախոսները ԱՄՆ-ում]]
-Յուրաքանչյուր 10 կատալոնացուց 9-ը բնակվում է [[Իսպանիա]]յում, հատկապես [[Կատալոնիա]]յում, ինչպես նաև [[Վալենսիա (ինքնավար համայնք)|Վալենսիայում]], [[Մուրսիա (շրջան)|Մուրսիայում]], [[Արագոն]]ում, [[Բալեարյան կղզիներ]]ում և այլն։ Բացի [[Իսպանիա]]յից, կատալոնացիները ապրում են նաև [[Անդորրա]]յում, որտեղ կազմում են երկրի ընդհանուր բնակչության 61%-ը (1990 թ.)<ref>[http://www.christusrex.org/www1/pater/ethno/Ando.html На сайте «Ethnologue»]. {{ref-en}}</ref> [[Ֆրանսիա]]յում, հատկապես [[Արևելյան Պիրենեյներ]] դեպարտամենտում, որը համարվում է պատմական Կատալոնիայի մաս, [[Լատինական Ամերիկա]]յի մի շարք երկրներում՝ [[Արգենտինա]]յում, [[Մեքսիկա]]յում, [[Չիլի]]ում, [[Բրազիլիա]]յում, [[Ուրուգվայ]]ում, [[Վենեսուելա]]յում, [[Կոլումբիա]]յում, [[Կուբա]]յում, [[Եվրոպա]]յի մի շարք երկրներում՝ [[Գերմանիա]]յում, [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Իտալիա]]յում, ինչպես նաև [[ԱՄՆ]]-ում, [[Ալժիր]]ում և այլն։
+Յուրաքանչյուր 10 կատալոնացուց 9-ը բնակվում է [[Իսպանիա]]յում, հատկապես [[Կատալոնիա]]յում, ինչպես նաև [[Վալենսիա (ինքնավար համայնք)|Վալենսիայում]], [[Մուրսիա (շրջան)|Մուրսիայում]], [[Արագոն]]ում, [[Բալեարյան կղզիներ]]ում և այլն։ Բացի [[Իսպանիա]]յից, կատալոնացիները ապրում են նաև [[Անդորրա]]յում, որտեղ կազմում են երկրի ընդհանուր բնակչության 61%-ը (1990 թ.)<ref>[http://www.christusrex.org/www1/pater/ethno/Ando.html На сайте «Ethnologue»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070808074706/http://www.christusrex.org/www1/pater/ethno/Ando.html |date=2007-08-08 }}. {{ref-en}}</ref> [[Ֆրանսիա]]յում, հատկապես [[Արևելյան Պիրենեյներ]] դեպարտամենտում, որը համարվում է պատմական Կատալոնիայի մաս, [[Լատինական Ամերիկա]]յի մի շարք երկրներում՝ [[Արգենտինա]]յում, [[Մեքսիկա]]յում, [[Չիլի]]ում, [[Բրազիլիա]]յում, [[Ուրուգվայ]]ում, [[Վենեսուելա]]յում, [[Կոլումբիա]]յում, [[Կուբա]]յում, [[Եվրոպա]]յի մի շարք երկրներում՝ [[Գերմանիա]]յում, [[Շվեյցարիա]]յում, [[Բելգիա]]յում, [[Իտալիա]]յում, ինչպես նաև [[ԱՄՆ]]-ում, [[Ալժիր]]ում և այլն։
 === Բնակության պայմանները ===
@@ Տող 51. / Տող 51. @@
 [[պատկեր:Catalan_folk_costume.jpg|մինի|left|180пкс|Տղամարդու կատալոնական տարազ]]
-Կատալոնական ազգային տարազը ավելի լավ է պահպանվել, իսկ նրա որոշ դետալներ դարձել ազգային ինքնության խորհրդանիշներ։Այսպես օրինակ տղամարդկանց կատալոնական հատուկ տարազ՝ բարրենտինան({{lang-ca|barretina}}), տղամարդկանց երկար, կարմիր ''ֆայշա'' գոտի ({{lang-ca|faixa}})<ref>[http://ihnravy.ntv.ru/sujet/14604/ Իսպանիա:Ուրախ վառ գոտի]</ref> և կանացի ''ռէտ'' ժանյակները ({{lang-ca|ret}})։
+Կատալոնական ազգային տարազը ավելի լավ է պահպանվել, իսկ նրա որոշ դետալներ դարձել ազգային ինքնության խորհրդանիշներ։Այսպես օրինակ տղամարդկանց կատալոնական հատուկ տարազ՝ բարրենտինան({{lang-ca|barretina}}), տղամարդկանց երկար, կարմիր ''ֆայշա'' գոտի ({{lang-ca|faixa}})<ref>{{Cite web |url=http://ihnravy.ntv.ru/sujet/14604/ |title=Իսպանիա:Ուրախ վառ գոտի |accessdate=2016-02-06 |archive-date=2014-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140903073837/http://ihnravy.ntv.ru/sujet/14604/ |dead-url=yes }}</ref> և կանացի ''ռէտ'' ժանյակները ({{lang-ca|ret}})։
 Տարբեր վայրերում բնակվող կատալոնցիների ազգային տարազները միմյանցից խիստ տարբերվում են։
@@ Տող 67. / Տող 67. @@
 * [http://www.chaskor.ru/article/byt_katalontsem_778 Լինել կատալոնացի: Կատալոնիայի ազգային առանձնահատկությունները] // Частный Корреспондент
 * [http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/94/ Ոչ իսպանական պրովինցիա] // Вокруг Света ամսագիր
-* [http://www.gencat.net/catalunya/eng/cultura/cultura3.htm Каталонская культура на сайте Жанаралитата (правительства) Каталонии]{{ref-ca}}, {{ref-es}}, {{ref-en}}
+* [http://www.gencat.net/catalunya/eng/cultura/cultura3.htm Каталонская культура на сайте Жанаралитата (правительства) Каталонии] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080517061439/http://www.gencat.net/catalunya/eng/cultura/cultura3.htm |date=2008-05-17 }}{{ref-ca}}, {{ref-es}}, {{ref-en}}
 * [http://www.mediterranees.net/vagabondages/fonquernie/catalan.html Каталонская национальная одежда Северной Каталонии]{{ref-fr}}
-* [http://www.danzatradicional.com/v_portal/apartados/pl_basica.asp?te=31 Каталонские народные танцы] {{ref-es}}
+* [http://www.danzatradicional.com/v_portal/apartados/pl_basica.asp?te=31 Каталонские народные танцы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120414044023/http://danzatradicional.com/v_portal/apartados/pl_basica.asp?te=31 |date=2012-04-14 }} {{ref-es}}
 [[Կատեգորիա:Իսպանիայի ազգեր]]