Անդորրա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անդորրա
Principat d'Andorra
Անդորայի դրոշ Զինանշան
Flag of Andorra.svg
Coat of Arms of Andorra.svg
Location Andorra Europe.png
Կարգավիճակերկիր և ինքնիշխան պետություն
Ներառում էAndorra la Vella?, Կանիլո, Էնկամպ, Էսքալդես-Էնդորգան, Լա Մասսանա, Օրդինո և Սանթ Ժուլիա դե Լորիա
Պետական լեզուկատալաներեն
ՄայրաքաղաքԱնդորրա լա Վելյա
Պետական կարգparliamentary coprincipality?
Օրենսդիր մարմինGeneral Council of Andorra?
Երկրի ղեկավարJoan Enric Vives Sicília? և Էմանուել Մակրոն
Կառավարության ղեկավարXavier Espot Zamora?
Ազգաբնակչություն78 151 մարդ (2021)[1][2]
ՀիմնԱնդորրայի օրհներգ
ԿարգախոսVirtus Unita Fortior և El País dels Pirineus
Հիմնադրված է1278 թ.
Արժույթեվրո
Կենտրոնական բանկAndorran Financial Authority?
Ազգային տոնՆոր տարվա օր, Constitution Day?, Meritxell Day? և Սուրբ Ծնունդ
Ժամային գոտիԿենտրոնական եվրոպական ժամանակ և Europe/Andorra?
Հեռախոսային կոդ+376
Ինտերնետ-դոմեն.ad
Մարդկային ներուժի զարգացման ինդեքս0,858[3]
govern.ad

Անդորրա (կատ․՝ Principat d'Andorra), փոքր պետություն Եվրոպայի հարավ-արևմուտքում՝ Պիրենեյան լեռներում՝ Ֆրանսիայի և Իսպանիայի միջև։ Մայրաքաղաքը Անդորրա լա Վելյան է։

Տարածությունը՝ 465 կմ², բնակչությունը՝ 85,0 հազար։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի է 805 թվականից։ Անվանման ծագումը վերջնականապես պարզված չէ․ ենթադրում են, որ այն առաջացել է բասկերեն andurrial «թփածածկ հարթ տեղանք» բառից[4]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գտնվում է Եվրոպայի հարավ-արևմուտքում՝ Պիրենեյան լեռներում՝ Ֆրանսիայի և Իսպանիայի միջև։ Անդորրան ունի իր կառավարությունը, սակայն միաժամանակ գտնվում է Ֆրանսիայի նախագահի և Ուրխելի (Իսպանիա) եպիսկոպոսի համատեղ խնամակալության ներքո։ Միջին դարերում երկրի տարածքը Դե Ֆուա կոմսերի և Ուրխելի եպիսկոպոսների ավատատիրական տիրույթն էր։ 1589 թվականին Դե Ֆուա կոմսերի իրավունքներն անցել

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրի տնտեսության հիմքը միջազգային զբոսաշրջությունն է։ Տարեկան Անդորրա է այցելում 12 միլիոն զբոսաշրջիկ։ Կան ծխախոտի, հրուշակեղենի, հուշանվերների արտադրության փոքրիկ ձեռնարկություններ։ Գյուղատնտեսության ճյուղերից զարգացած է ոչխարաբուծությունը։ Զբաղվում են նաև այգեգործությամբ և բանջարաբուծությամբ։ Իր հարևան երկրներին Անդորրան վաճառում է բարձրորակ բուրդ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Departament d'Estadística
  2. https://www.estadistica.ad/serveiestudis/noticies/noticia5766fr.pdf
  3. Human Development ReportUnited Nations Development Programme, 2022.
  4. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան, Աշխարհագրական անունների բառարան, «Լույս», Երևան, 1987։ ISBN 5-545-00020-1
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 391 CC BY-SA icon 80x15.png