Սոս Սարգսյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Սարգսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 24, 1929 |
| Ծննդավայր | Ստեփանավան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Մահացել է | սեպտեմբերի 26, 2013 (83 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
| Գերեզման | Կոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոն |
| Կրթություն | Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտ (1954) |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ Հայաստան |
| Ազգություն | Հայ |
| Կրոն | Առաքելական |
| Մասնագիտություն | դերասան, թատերական ռեժիսոր, քաղաքական գործիչ և թատերական ուսուցիչ |
| Ակտիվ շրջան | 1954-2013 |
| Ընտրանի | «Եռանկյունի» «Մենք ենք, մեր սարերը» «Նահապետ» |
| Պարգևներ և մրցանակներ |     և  |
| IMDb | ID 0765316 |
Սոս Արտաշեսի Սարգսյան (հոկտեմբերի 24, 1929, Ստեփանավան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ - սեպտեմբերի 26, 2013, Երևան, Հայաստան), թատրոնի և կինոյի հայ մեծանուն դերասան, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1929 թվականի հոկտեմբերի 24-ին Ստեփանավան քաղաքում։ Բեմական առաջին քայլերը կատարել է Ստեփանավանի պետական թատրոնում։ 1948 թվականին տեղափոխվել է Երևան և աշխատել Երևանի պատանի հանդիսատեսի թատրոնում՝ որպես դերասան։ 1954 թվականին ավարտել է Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի դերասանական ֆակուլտետը։ 1954-1991 թվականներին եղել է Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան ակադեմիական թատրոնի դերասան։ 1991 թվականին հիմնադրել է Համազգային թատրոնը։ 1991 թվականին նա Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն կուսակցության կողմից առաջադրվել է որպես նորանկախ Հայաստանի Հանրապետության առաջին նախագահի թեկնածու այդ տարի կայացած ՀՀ նախագահական ընտրություններին։ 1997-2006 թվականներին Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի ռեկտորն էր, 2006 թվականից՝ ինստիտուտի կառավարման խորհրդի նախագահը։ 2009 թվականին ընտրվել է ՀՀ Հանրային խորհրդի անդամ։
Նկարահանվել է քառասունից ավելի գեղարվեստական ֆիլմերում, ինչպիսիք են՝ «Նվագախմբի տղաները»‚ «Եռանկյունի»‚ «Մենք ենք, մեր սարերը», «Նահապետ»‚ «Խաթաբալա», «Ձորի Միրո», «Սոլյարիս», Հայաստանում և ԽՍՀՄ մյուս տարածքում նկարահանված բազմաթիվ այլ ֆիլմերում։ Ռուսաստանցի բեմադրիչների նկարահանված ֆիլմերում առավել հայտնի են իր խաղացած Գիբարյանի (Տարկովսկու «Սոլյարիս»), թափառիկ արտիստի (Վ.Բորտկոյի «Առանց ընտանիքի»), Ֆեոֆան Պրոկոպովիչի (Ա. Պրոշկինի «Միխայլո Լոմոնոսով») դերերը։
Մահացել է 2013 թվականի սեպտեմբերի 26-ին թոքերի բորբոքումից[1]։
ԽՍՀՄ և ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, Համազգային պետական թատրոնի հիմնադիր Սոս Սարգսյանի ծննդյան օրը՝ հոկտեմբերի 24-ին, իր ծննդավայր Ստեփանավանում, իր անունը կրող փողոցի վրա գտնվող այգում բացվել է քանդակագործ Դավիթ Մինասյանի հեղինակած հուշարձանը, իսկ 2015-ի հոկտեմբերի 24-ին Երևան քաղաքի Տերյան 65 հասցեում, որտեղ բնակվում էր վարպետը, բացվել է նրա հիշատակին նվիրված հուշատախտակը[2]։
.jpg)
Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1960 թվական - Նվագախմբի տղաները՝ Արտաշես
- 1961 թվական - Լուսաբացից առաջ՝ Եգոր
- 1961 թվական - Ճանապարհ՝ Դայան
- 1962 թվական - Տերն ու ծառան՝ Մանաս
- 1964 թվական - Քահանայի ուխտը՝ քահանա
- 1967 թվական - Եռանկյունի՝ Մկրտիչ
- 1968 թվական - Ապրում էր մի մարդ՝ Մուրադ
- 1969 թվական - Գարունա, ձյունա արել՝ Կոմիտաս
- 1969 թվական - Մենք ենք, մեր սարերը՝ միլիցիայի լեյտենանտ
- 1970 թվական - Լենինն ու Ալին՝ Ալի
- 1970 թվական - Հեղնար աղբյուր՝ վարպետ Մկրտիչ
- 1971 թվական - Խաթաբալա՝ Զամբախով
- 1972 թվական - Սոլյարիս՝ Գիբարյան
- 1973 թվական - Քաոս՝ Սմբատ Ալիմյան
- 1973 թվական - Ժայռը՝ Հայրապետ
- 1973 թվական - Հնձան՝ Վարդան
- 1974 թվական - Պինդ քարը՝ Սեվոյան
- 1975 թվական - Իմ սիրտը լեռներում է՝ Բեն Ալեքսանդր
- 1975 թվական - Այս կանաչ, կարմիր աշխարհը
- 1975 թվական - Ձեռք կբերես մարտադաշտում՝ Ապրեսյան
- 1976 թվական - Եվ ապա դու ետ կգաս՝ Բաբայան
- 1976 թվական - Ծնունդ՝ Մուրզա
- 1977 թվական - Նահապետ՝ Նահապետ
- 1978 թվական - Հուսո աստղ՝ Մովսես
- 1978 թվական - Հետաքննիչ հանձնաժողովը՝ Մադոյան Սարգիս
- 1979 թվական - Կապույտ առյուծ՝ ոսկերիչ
- 1979 թվական - Մահ ձիու վրա՝ Գայի հայրը
- 1979 թվական - Ձորի Միրոն՝ Միրո
- 1979 թվական - Կյանքի լավագույն օրերը
- 1979 թվական - Մահկանացուդ կնքիր թամբին՝ Գայի հայրը
- 1980 թվական - Յոթ սարից այն կողմ՝ Հովսեփ
- 1982 թվական - Գիքոր՝ Համբո
- 1984 թվական - Առանց ընտանիքի՝ Վիտալիս (Կառլո Բալզանի)
- 1985 թվական - Ճերմակ անուրջներ՝ Հակոբ
- 1985 թվական - Խնձորի այգին՝ Մարտին
- 1986 թվական - Միխայլո Լոմոնոսով՝ Ֆեոֆան Պրոկոպովիչ
- 1986 թվական - Մեկկոտոշավոր կովի նշանի տակ՝ Տոբի
- 1987 թվական - Խաչմերուկի դեղատունը՝ Ադամյան
- 1987 թվական - Հատակում՝ Սաթին
- 1987 թվական - Քառյակ՝ Պետրոս
- 1988 թվական - Համբարձում՝ Գալուստ
- 1988 թվական - Ոճրագործի ընտանիքը (հեռուստաբեմադրություն)
- 1989 թվական - Եվ կրկնվելու է ամեն ինչ՝ Սահակ Խորենովիչ
- 1991 թվական - Ձայն անապատում՝ բեմադրիչ
- 1992 թվական - Որտե՞ղ էիր, մարդ Աստծո՝ բժիշկ Ստեփան Եսայան (զառամյալ տարիքում)
- 1997 թվական - Հարսնացուն Ջերմուկից՝ ինքը
- 2001 թվական - Ուրախ ավտոբուս՝ քահանա
- 2001 թվական - Լռության սիմֆոնիա
- 2006 թվական - Տերևաթափի բլյուզ՝ Արմեն Սահակովիչ
- 2006 թվական - Փարոս
- 2012 թվական - Ես եմ
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՀԽՍՀ պետական մրցանակ (1975 - «Եռանկյունի» ֆիլմում (1967) Մկրտիչի դերի համար; 1979-թատերական աշխատանքի համար; 1988 - «Մատենադարան» ֆիլմին մասնակցության համար)
- Ալմա-Աթայում համամիութենական կինոփառատոնի մրցանակակիր «Լավագույն դերասանական աշխատանքների համար մրցանակներ» անվանակարգում 1986 թվական («Խնձորի այգին» ֆիլմ)
- «Պատվո նշան» շքանշան (1981)
- Հայաստանի Հանրապետության պետական մրցանակ (1996)
- Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց շքանշան (Հայաստան, 2001)
- Սուրբ Սահակ և Սուրբ Մոսրոպ շքանշան (2001)
- Մխիթար Գոշի մեդալ (ԼՂՀ, 2001)
- «Գրիգոր Լուսավորիչ» շքանշան (ԼՂՀ)
- Գարեգին Նժդեհի մեդալ
- Երևանի պատվավոր քաղաքացի (2000)[3]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Մահացել է Սոս Սարգսյանը
- ↑ «Մշտական ներկայություն Սոս Սարգսյանին». Տերյան 65 հասցեում բացվեց Վարպետի հուշատախտակը
- ↑ «СОС САРКИСЯН» (ռուսերեն). kino-teatr.ru — Биография. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Չորուկ ճյուղեր, Երևան, 1991, 45 էջ։
- Վարագույրից այս կողմ (հոդվածներ, ակնարկներ, պատմվածքներ, մանրապատումներ), Երևան, 1991, 352 էջ։
- Ընդհատում (վիպակ), Երևան, 2000, 180 էջ։
- Մենք ու մերոնք... (հիշողություններ), Երևան, 2001, 232 էջ։
- Լակոտը, Երևան, 2010, 200 էջ։
- Կանչ (հիշողություններ, մտորումներ, հարցազրույցներ), Երևան, 2010, 540 էջ։
- Պատառոտված ժամանակ (վիպակ), Երևան, 2011, 248 էջ։
- Լակոտը (նորավեպ), 2-րդ հրտ., Երևան, 2012, 120 էջ։
- Ոտնամաններս, Երևան, 2013, 32 էջ։
- Կանչ (հիշողություններ, մտորումներ, հարցազրույցներ), Երևան, 2016, 526 էջ։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սերգեյ Գալստյան. Բացահայտվող տաղանդի գաղտնիքները Արխիվացված 2022-02-25 Wayback Machine
- Բալագյան Լ., Սոս Սարգսյան, Ե., 1989 թվական։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սոս Սարգսյան. վերջին հարցազրույց. նոր ֆիլմը պատրաստ է
- anunner.com կայքում
- Սոս Սարգսյանը Էյ Վի Փրոդաքշն կայքում Արխիվացված 2020-07-07 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սոս Սարգսյան» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Կատեգորիաներ:
- Հոկտեմբերի 24 ծնունդներ
- 1929 ծնունդներ
- Սեպտեմբերի 26 մահեր
- 2013 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- Կոմիտասի անվան պանթեոնում թաղվածներ
- Երևանի պետական գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի շրջանավարտներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (ԽՍՀՄ)
- ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստներ
- ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ
- ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստներ
- Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանի ասպետներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Դերասաններ այբբենական կարգով
- Հայ դերասաններ
- Երևանի պատվավոր քաղաքացիներ
- Ստեփանավան քաղաքում ծնվածներ
- Հայաստանի հանրային խորհրդի անդամներ
- 20-րդ դարի դերասաններ
- Թատերական ռեժիսորներ այբբենական կարգով
- Հայ քաղաքական գործիչներ