Լյուդմիլա Պրոկոպովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լյուդմիլա Պրոկոպովա
Հիմնական տվյալներ
Ծնվել էփետրվարի 16, 1888(1888-02-16), փետրվարի 26, 1892(1892-02-26)[1] կամ փետրվարի 26, 1888(1888-02-26)[2]
Հրադեց Կրալովե, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[1]
Երկիր Ավստրո-Հունգարիա և  Բուլղարիա
Մահացել էապրիլի 6, 1959(1959-04-06) կամ հունիսի 6, 1959(1959-06-06)[1][2]
Սոֆիա, Բուլղարիա
Ժանրերօպերա
ՄասնագիտությունԵրգչուհի
դաշնակահար
մանկավարժ
երգչախմբի ղեկավար
Երգչաձայնսոպրանո
Գործիքներդաշնամուր և վոկալ
ԿրթությունՊրահայի կոնսերվատորիա
ԿապվածԽրիստինա Մորֆովա
 Lyudmila Prokopova Վիքիպահեստում

Լյուդմիլա Պրոկոպովա (չեխ․՝ Ludmila Prokopová, բուլղար․՝ Людмила Прокопова, փետրվարի 16, 1888(1888-02-16), փետրվարի 26, 1892(1892-02-26)[1] կամ փետրվարի 26, 1888(1888-02-26)[2], Հրադեց Կրալովե, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[1] - ապրիլի 6, 1959(1959-04-06) կամ հունիսի 6, 1959(1959-06-06)[1][2], Սոֆիա, Բուլղարիա), չեխ-բուլղարացի օպերային երգչուհի[3], չեխական ծագումով դաշնակահար, մանկավարժ։ Բուլղարիայի վաստակավոր արտիստ (1951

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախնական երաժշտական կրթությունն ստացել է հորից։ 1908 թվականին ավարտել է Պրահայի կոնսերվատորիայի դաշնամուրի դասարանը, դասատու՝ Կառելա Հոֆմայստերա։ 1908-1910 թվականներին Բռնոյի Լեոշ Յանաչեկի դպրոցում։

Նրա հետագա ստեղծագործական կյանքի վրա դեռևս կոնսերվատորիայում սովորելու տարիներից մեծ ազդեցություն է ունեցել Խրիստինա Մորֆովան, ով եղել է ոչ միայն նրա երգի ուսուցիչը, այլ նաև մոտ ընկերուհին, և 1911 թվականին նրանք մեկնել են Բուլղարիա, որտեղ Պրոկոպովան անցկացրել է գրեթե իր ողջ կյանքը (1916-1930 թվականներին Մորֆովայի հետ հյուրախաղերով շրջագայել է Եվրոպայում)։ 1912-1916 թվականներին դասավանդել է պետական երաժշտական ուսումնարանում, միաժամանակ՝ Բուլղարիայի օպերայի և բալետի ազգային թատրոնում[4]։

Որպես երգչուհի հանդես է եկել Պրահայի ազգային թատրոնում (1900, 1909, 1912-1923, 1927, 1928), Արևմտա-չեխական թատրոնում, (Պարդուբիցե, 1920), Բռնոյի ազգային թատրոնում (1920-1921), Օլոմուցում (1923), Պլեզենում (1923-1926, 1928), Սլովակիայի ազգային թատրոնում (Բրատիսլավա, 1927, 1933

1930 թվականին ընկերուհիները վերջնականապես հաստատվել են Սոֆիայում և իրենց տանը բացել են մասնավոր երաժշտական դպրոց։ Նրանց սաներից են հայտնի երգիչներ Գյուրա Պինջուրովան և Մարիա Միլկովա-Զոլոտովիչը։ Նրանց տանը հավաքվել է երաժշտասեր հասարակություն, այդ թվում՝ Պանչո Վլադիգերովը։ Պրոկոպովան և Մորֆովան ընդգրկվել են Վառնայի ամենամյա երաժշտական փառատոնում։ 1936 թվականից Մորֆովայի մահից հետո, Պրոկոպովան դպրոցը գլխավորել է միայնակ, հետագայում եղել է «Խրիստինա Մորֆովա» կանանց երգչախմբի ղեկավարն ու դիրիժորը։ 1937-1958 թվականներին դասավանդել է Բուլղարիայի պետական կոնսերվատորիայում (1942 թվականից՝ պրոֆեսոր)։ Միաժամանակ 12 տարի եղել է Պրահայի և Սոֆիայի օպերային թատրոնների մենակատար։

Կյանքի վերջին տարիներին Պրոկոպովան մասնակցել է Ազգային գրադարանի կանանց երգչախմբի ստեղծմանը, որը հետագայում կոչվել է Մորֆովայի և Պրոկոպովայի անունով։

Լյուդմիլա Պրոկոպովան և օպերային երգչուհի Խրիստինա Մորֆովան

Դերերգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրեմիերա Պրահայի ազգային թատրոնում

  • 1900 թվական «Կարմեն», Բիզե, ռեժիսոր Ռոբերտ Պոլակ (չեխ․՝ Robert Polák), Микаэла
  • 1909 թվական «Վաճառված հարսնացու» Բեդրժիխ Սմետանա, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Гата
  • 1912 թվական «Աիդա», Ջուզեպպե Վերդի, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Էմիլ Պոլերտ, Յոզեֆ Ֆրանտիշեկ, первая жрица
  • 1912 թվական «Պարահանդես-դիմակահանդես», Ջուզեպպե Վերդի, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Ի. Մունկլինգեր, Оскар (паж)
  • 1912 թվական «Տանհոյզեր», Ռիխարդ Վագներ, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Վլադիմիր Վուրեր, Է. Պոլերտ, молодой пастух
  • 1913 թվական «Կախարդական սրինգ», Վոլֆգանգ Ամադեուս Մոցարտ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Памина
  • 1913 թվական «Գաղտնիք», Սմետանա Բեդրժիխ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Блажена
  • 1915 թվական «Ջրահարս» Անտոնին Դվորժակ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Русалка
  • 1916 թվական «Na starém bělidle» Կառել Կովարովիչ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ - Старена
  • 1917 թվական «Մինյոն», Ամբրուազ Թոմա, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Ի. Մունկլինգեր, Է. Պոլերտ, Миньон
  • 1919 թվական «Բորիս Գոդունով» Մոդեստ Մուսորգսկի, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Է. Պոլերտ, Ксения
  • 1919 թվական «Ֆաուստ» Շառլ Գունո, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Էմիլ Պոլերտ, Ի. Մունկլինգեր, Зибель
  • 1919 թվական «Լակմե» Լեո Դելիբ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Маллика
  • 1919 թվական «Դոն Ժուան», Մոցարտ, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Վ. Վուշեր, Է. Պոլերտ, Церлина
  • 1920 թվական «Либуше», Սմետանա Բեդրժիխ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, первներй жнец
  • 1920 թվական «Լուիզա», Գյուստավ Շարպանտե, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Վ. Վուշեր, Է. Պոլերտ, Камилла
  • 1920 թվական «Խորամանկ գյուղացիները», Անտոնին Դվորժակ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Бетти
  • 1920 թվական «Գաղտնիք», Սմետանա Բեդրժիխ, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ, Блаженка
  • 1920 թվական «Մեսինյան հարսնացու», Զ. Ֆիբիխա, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Է. Պոլերտ, Пан из царских друзей
  • 1921 թվական «Ֆալստաֆ», Վերդի, ռեժիսոր Է. Պոլերտ, Нанетта
  • 1921 թվական «Ֆիգարոյի ամուսնությունը», Մոցարտ, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Վ. Վուշեր, Ի. Մունկլինգեր, Керубино
  • 1921 թվական «Կախարդական սրինգ», Մոցարտ, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Վ. Վուշեր, Է. Պոլերտ, Памина
  • 1921 թվական Պրահայի օպերայի մենակատարների համարգ, 10 ապրիլի
  • 1921 թվական «Սիմսոն» Ռուդոլֆ Զամրզլա, ռեժիսոր Ռ. Պոլակ - Ирина
  • 1921 թվական «Մադամ Բատերֆլայ» Ջակոմո Պուչչինի, ռեժիսորներ Է. Պոլերտ, Խանուշ Տեյն, Ի. Մունկլինգեր, мадам Баттерфляй (Чио-Чио-сан)
  • 1922 թվական «Գաղտնիք», Սմետանա Բեդրժիխ, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Է. Պոլերտ, Блаженка
  • 1923 թվական «Համբույր», Սմետանա Բեդրժիխ, ռեժիսորներ Ռ. Պոլակ, Վ. Վուշեր, Ֆերդինանտ Պույման, Барса

Մրցանակներ, պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Դիմիտրովյան մրցանակ, 1950
  • Բուլղարիայի վաստակավոր արտիստ, 1951

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  3. «Ludmila Prokopová». Čeští operní pěvci (չեխերեն). Čeští operní pěvci. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 24-ին.
  4. «Клавирните педагози в България до Първата световна война» (բուլղարերեն). Уроци по пиано. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 24-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Ludmila Prokopová» (չեխերեն). Narodni divadlo. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 24-ին.
  • Матеев Г. Строителите на нова България(բուլղ.) // Нова зора. — 2012. — № 35.