155 մմ հաուբից Մ114

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
155 մմ հաուբից Մ114
155 mm Howitzer M114
Տեսակartillery model?
Ենթատեսակ155 mm howitzer? և towed howitzer?
Երկիր ԱՄՆ
Ծառայության ընդունման տարի1942
ՊատերազմներԵրկրորդ համաշխարհային պատերազմ
ԱրտադրողՌոք Այլենդի արսենալ
Արտադրված է6000
Տեխնիկական տվյալներ
Փողի տրամաչափ155 մմ մմ
Փողի երկարություն3789/24,4 մմ
Հրաձգության տեմպ2 մ/ր կր/ր

155 mm Howitzer M114, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակվա ամերիկյան դաշտային հաուբից։ Մշակվել է 1939—1941 թվականներին Շնեյդերի հնացած 155 մմ հաուբիցին փոխարինելու համար դեռևս Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, որպեսզի սպառազինությունում զբաղեցնի թեթև դաշտային 105-մմ Մ2 և ծանր հրետանու կորպուսային զենքերի տեղը։ 1942 թվականի հոկտեմբերից մինչև 1945 թվականը հաջորդաբար արտադրվել է Մ1 պայմանանշանով, ընդհանուր արտադրվել է 4035 այդպիսի զենք։ Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմում ԱՄՆ-ի զորքերում Մ2-ից հետո ամենատարածված դաշտային զենքն է եղել և օգտագործվել է բոլոր թատրոնների ռազմական գործողությունների ժամանակ։ Պատերազմից հետո արդիականացվեց և ստացավ Մ114 անվանումը։ Արդիականացված հաուբիցների թողարկումը շարունակվեց մինչև 1953 թվականը։ Տվյալ տարբերակում թողարկվել են մոտ 2000-ը։ Այն ԱՄՆ-ի սպառազիությունում մնաց մի քանի տասնամյակ, փորձարկվեց Կորեական և Վիետնամական պատերազմներում, նախքան դա փոխարինվեց նոր 155-մմ Մ198 հաուբիցով։ Ներկայացվել է շատ երկրներում, այն զենքերի շարքերում, որոնք դեռևս մնում են 2008 թվականության սպառազինությունում և օգտագործվել են տարածաշրջանային շատ կոնֆլիկտներում։

Կառուցվածք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաուբիցն ունի մեկ տեղանոց փող, Վելինա մխոցային փական, ետասահույթի հիդրավլիկ արգելակ և հիդրավլիկ առաջասահիչ։ Զսպանակային հավասարակշռված մեխանիզմ հորիզոնական տեղադրված զսպանակով։ Մարտական իրադրությունում անիվները պտտվում են և հաուբիցը հենվում է առջևի ետ ծալովի հենակի վրա։ Հրաձգության համար օգտագործվում են յոթ փոփոխական լիցքավորիչներ։

Մարտական կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Մ114 հաուբիցները ավելի ակտիվ օգտագործվեցին Վիետնամի պատերազմում։ Ամերիկյան և հարավ-վիետնամական զենքերի մեծ մասը զավթվեց Հյուսիսային Վիետնամի կողմից։ Lam Son 719 ռազմական գործողությունից հետո գործածվեցին 48 հարավ-վիետնամական և 28 ամերիկյան 155մմ զենքեր։ Մարտական գործողությունների՝ հիմնականում հակամարտկոցային կռիվների ժամանակ, հարավ-վիետնամցիները կորցրին 26 զենք։ Հյուսիս-վիետնամցիները 1975 թվականին զավթեցին մոտ 250 Մ114 զենք։

Մ114 հաուբիցի մասնակցությամբ մյուս խոշորագույն կոնֆլիկտը իրանա-իրաքակական պատերազմն էր։ Պատերազմի սկզբում Իրանը ուներ 150 Մ114 զենք, իսկ պատերազմի վերջում մնաց 70-ը։

Սպառազինությունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժամանակակից օպերատորներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախկին օպերատորներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ — հանվել է սպառազիությունից
  • Արգենտինա Արգենտինա — որոշակի քանակություն[29], հանվել է սպառազինությունից[30]
  • Բելգիա Բելգիա — որոշակի քանակություն[29], հանվել է սպառազինությունից[31]
  • Գերմանիա Գերմանիա — որոշակի քանակություն[29], հանվել է սպառազինությունից[32]
  • Դանիա Դանիա — ոչ ավել, քան 97 Մ114/Մ139The Military Balance 2007. — P. 108., հանվել է սպառազինությունից[33]
  • Իտալիա Իտալիա — որոշակի քանակություն[29], հանվել է սպառազինությունից[34]
  • Լիբանան Լիբանան — որոշակի քանակություն[29], հանվել է սպառազինությունից[35]
  • Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ — 20-ից ոչ ավել Մ114 и 80 Մ114/Մ139The Military Balance 2007. — P. 130., հանվել է սպառազինությունից[36]
  • Նորվեգիա Նորվեգիա — ոչ ավել, քան 46 Մ114/Մ-139The Military Balance 2007. — P. 132., հանվել է սպառազինությունից[37]
  • Սինգապուր Սինգապուր — որոշակի քանակությունThe Military Balance 2007. — P. 371., հանվել է սպառազինությունից[38]
  • Հարավսլավիա Հարավսլավիա — որոշակի քանակություն, հանվել է սպառազինությունից[29]
  • Ճապոնիա Ճապոնիա — որոշակի քանակություն[29], հանվել է սպառազինությունից[39]

Նմանօրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համեմատական բնորոշում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. C. F. Foss. Artillery of the World. — Shepperton, Surrey: Ian Allan Publishing, 1974. — P. 111. — 192 p. — ISBN 0-71100-505-2.
  2. The Military Balance 2010. — P. 179.
  3. The Military Balance 2010. — P. 70.
  4. The Military Balance 2010. — P. 71.
  5. The Military Balance 2010. — P. 97.
  6. The Military Balance 2010. — P. 433.
  7. The Military Balance 2010. — P. 137.
  8. The Military Balance 2010. — P. 255.
  9. The Military Balance 2010. — P. 258.
  10. The Military Balance 2010. — P. 251.
  11. The Military Balance 2010. — P. 161.
  12. The Military Balance 2010. — P. 277.
  13. The Military Balance 2010. — P. 414.
  14. The Military Balance 2010. — P. 416.
  15. The Military Balance 2010. — P. 261.
  16. The Military Balance 2010. — P. 265.
  17. The Military Balance 2010. — P. 368.
  18. The Military Balance 2010. — P. 92.
  19. The Military Balance 2010. — P. 155.
  20. The Military Balance 2010. — P. 270.
  21. The Military Balance 2010. — P. 327.
  22. The Military Balance 2010. — P. 430.
  23. The Military Balance 2010. — P. 427.
  24. The Military Balance 2010. — P. 274.
  25. The Military Balance 2010. — P. 165.
  26. The Military Balance 2010. — P. 96.
  27. The Military Balance 2010. — P. 423.
  28. The Military Balance 2010. — P. 80.
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 29,6 C. F. Foss. Artillery of the World. — Shepperton, Surrey: Ian Allan Publishing, 1974. — P. 111. — 192 p. — ISBN 0-71100-505-2
  30. The Military Balance 2010. — P. 64.
  31. The Military Balance 2010. — P. 120.
  32. The Military Balance 2010. — P. 135.
  33. The Military Balance 2010. — P. 139.
  34. The Military Balance 2010. — P. 142.
  35. The Military Balance 2010. — P. 262.
  36. The Military Balance 2010. — P. 149.
  37. The Military Balance 2010. — P. 151.
  38. The Military Balance 2010. — P. 425.
  39. The Military Balance 2010. — P. 408.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • S. J. Zaloga. US Field Artillery of World War II. — London: Osprey Publishing, 2007. — 48 p. — (New Vanguard № 131). — ISBN 1-84603-061-1