Jump to content

Միայն կանանց համար նախատեսված տարածք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
06:53, 30 Հունիսի 2024 տարբերակ, RobertAvagyan2007 (Քննարկում | ներդրում)
(տարբ) ←Նախորդ տարբերակ | Ընթացիկ տարբերակ (տարբ) | Հաջորդ տարբերակ→ (տարբ)

Միայն կանանց համար նախատեսված տարածքը, այն տարածք է, որտեղ թույլատրվում է միայն կանայք (և որոշ դեպքերում երեխաներ), ինչը թույլ է տալիս նրանց չշփվել տղամարդկանց հետ: Պատմականորեն և ամբողջ աշխարհում կանանց մենության որոշակի ձև գոյություն է ունեցել և դեռ գոյություն ունի շատ մշակույթներում:

Նպատակը և նախադրյալները

Միայն կանանց համար նախատեսված տարածքները սեռային տարանջատման ձևեր են, և այնպիսի պրակտիկաներ,ինչպիսիք են միայն կանանց համար նախատեսված հասարակական զուգարանները, հասարակական տրանսպորտում միայն կանանց համար նախատեսված մարդատար ավտոմեքենաներ կամ կանանց համար նախատեսված կայանատեղերը[1]։ Որոնք երբեմն կոչվում են «անվտանգ տարածքներ»։

Այս տարածքները չեն մնում առանց մարտահրավերների: Տղամարդկանց իրավունքների պաշտպանները դատական հայցեր են ներկայացրել ՝ միայն կանանց համար նախատեսված վայրեր մուտք գործելու համար, ինչպես, օրինակ է՝ Stopps v Just Ladies Fitness (Metrotown) Ltd-ի Կանադայի մարզադահլիճի դեմ: Տրանսգենդեր կանանց մուտքը, անկախ նրանց պաշտոնական սեռից, նույնպես երբեմն հակասական է՝ ինչպես էթիկակական, այնպես էլ իրավական տեսանկյունից[2][3][4]։ Որոշ դեպքերում հարցեր են բարձրացվել կանանց վերապահված որոշակի վայրերի արժեքի և օրինականության վերաբերյալ[5]:

Կանանց թաղամասեր և տարանջատված հասարակություններ

Շատ մշակույթներում ավանդույթ է եղել տանը կանանց համար առանձին բնակելի տարածք հատկացնել («կանանց պալատներ»)․ որքան մեծ է տունը, այնքան ավելի է հասունացածդառնում այս ավանդույթը՝ հասնելով իր գագաթնակետին թագավորական պալատներում: Ամենահայտնի օրինակը, հարեմն է, որը թուրքերեն բառ է, սակայն նմանատիպ համակարգեր գոյություն ունեին այլուր և դեռ կան, որոշ տեղերում:

Որոշ հասարակություններ առանձնացնում են հանրային հաստատությունների մեծ մասը ըստ սեռի՝ ըստ իսլամի, գենդերային տարանջտումը իրենց մեկնաբանությամբ. քննադատները դա անվանում են գենդերային ապարտեիդ՝ ի պատիվ Հարավաֆրիկյան ռասայական բաժանման նախկին համակարգի։ Ամենահայտնի օրինակներն են Սաուդյան Արաբիան (Կանանց իրավունքները Սաուդյան Արաբիայում Սեռական տարանջատում) և Իրանը (Սեռական տարանջատում Իրանում, Կանանց իրավունքներ Իրանում)։

Սեռերի տարանջատման այլ համակարգեր ներառում են Աֆղանստանը (Թալիբների վերաբերմունքը կանանց նկատմամբ), Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետությունը (ԴԱԻՇ):

Պատմություն

Ֆեմինիզմի առաջին ալիքը, ընտրական ձայնի (ընտրական իրավունքի) համար երկար պայքարը՝ կրթության և մասնագիտությունների հասանելիության համար (անգլախոս հասարակություններում), հանգեցրեց կանանց հնարավորությունները ընդլայնելու տարբեր նախաձեռնությունների:

1903 թվականին Էմելին Փանքհերսթը և նրա դուստրը՝ Քրիստաբել Պանկհըրստը, հիմնեցին Կանանց սոցիալ-քաղաքական միությունը։ WSPU-ում ընդգրկված էին միայն կանայք. տղամարդիկ չէին կարող անդամ դառնալ[6]։

  • 1910-1920-ական թվականներին Միացյալ Նահանգներում լայնորեն խրախուսվում էր կանանց հյուրասենյակների և հանգստի սենյակների ստեղծումը գյուղաբնակ կանանց համար՝ գյուղացի կանանց տեղավորելու համար: Թենեսի նահանգի Լյուիսբուրգ քաղաքում գտնվող կանանց զուգարանը, հավանաբար, նահանգի վերջին անկախ զուգարանն է, որը դեռ օգտագործվում է[7]։
  • Սովորաբար ճաշասենյակը միայն կանանց համար նախատեսված  հաստատություն է, որը սկսել է հայտնվել հյուսիսամերիկյան հյուրանոցներում և ռեստորաններում 1830 թվականից, երբ սոցիալապես անընդունելի էր կանանց համար հանրության առաջ ընթրել առանց տղամարդու ուղեկցության[8]։
  • 1929 թվականին Վիրջինիա Վուլֆը հրատարակեց ազդեցիկ էսսե «Սեփական սենյակ» վերնագրով[9]։

Օրինակներ

Օրվա, շաբաթվա կամ տարվա որոշակի ժամերին տղամարդկանց կարող է թույլատրվել այցելել տարբեր վայրեր և միջոցառումներ.օրինակ ՝ հասարակական Լոգարաններ, որտեղ որոշ օրեր թույլատրվում էր կանանց, իսկ մյուս օրերին ՝ տղամարդկանց: Որոշ հաստատություններում տղամարդկանց և կանանց թույլատրվում է լինելու ֆիզիկապես առանձնացված տարածքներում (օրինակ՝ տարածք վարձել մի քանի ժամով կամ օրով):

Ձեռնարկություններ և ծառայություններ

  • Բանկ միայն կանանց համար
  • Կանանց կազմակերպությունների այս միջազգային ցուցակից ոմանք ունեն իրենց սեփական տարածքները. մյուսները, ինչպես կանանց ինստիտուտը, իրենց անդամներին տրամադրում են միայն կանանց համար նախատեսված տարածքներ հանդիպման ընթացքում
  • Կանանց համար նախատեսված սեքս-խանութներ, ինչպիսին է Կանանց Էրոտիկ ընկերությունը
  • Ֆեմինիստական գրախանութները կարող են խանութներ ունենալ միայն կանանց և խառը սեռի ներկայացուցիչների համար
  • Զվարճանքի Պարկեր միայն կանանց համար
  • Հանգստավայրեր, ինչպիսիք են ՍուպերՇի կղզին[10][11]
  • Սպա կենտրոններ[12]

Մարզասրահներ

  • Երիտասարդ կանանց քրիստոնեական ասոցիացիան (YWCA), որն այժմ համաշխարհային շարժում է կրթության և մարդու իրավունքների համար, շատ տասնամյակների ընթացքում առավել հայտնի էր իր հանրակացարաններով և ֆիթնես կենտրոններով, տես YWCA շենքերի ցանկը։
  • Այլ ցանցեր կամ առանձին մարզադահլիճներ նախընտրում են սպասարկել կանանց[13]

Հյուրանոցներ և այլ կացարաններ

  • ոմանք առաջարկում են միայն կանանց համար նախատեսված հատակներ[14][15]
  • պարկուճ հյուրանոցներ Ճապոնիայում[16]
  • Բնակելի հյուրանոցներն առաջարկում էին կացարան ամիսներով, իսկ որոշ դեպքերում՝ տարիներով, հատկապես չամուսնացած երիտասարդ կանանց
    • «Բարբիզոն» հյուրանոցը կանանց համար, որը բացվել է 1927 թվականին Մանհեթենում, առաջինը չէր, բայց, հավանաբար, ամենահայտնի օրինակը[17], որը նկարագրված է 2021 թվականի «Բարբիզոն. հյուրանոցը, որը ազատում է կանանց» գրքում:
  • հատուկ կառուցված երկարաժամկետ մահճակալ միայնակ աշխատող կանանց համար
  • Կանանց ասոցիացիա քոլեջի ուսանողների համար

Տրանսպորտ

Կանանց ակումբներ

որոնք ունեն կամ ունեցել են իրենց սեփական հարմարությունները (պարոնների ակումբին զուգահեռ), իսկ վերջերս՝ միայն կանանց համար նախատեսված ռեստորաններ և ցանցային միջոցառումներ[22]

  • տեսեք ԱՄՆ-ի կանանց ակումբների շարժման շրջանակներում Կանանց ակումբների շենքերի ցուցակը
  • միայն կանանց համար նախատեսված թվային հարթակները (օրինակ ՝ սոցիալական լրատվամիջոցների կայքերը), կարծես, ծառայում են որպես սովորական կանանց ակումբի անալոգներ. սակայն, նման տարածքներ ստեղծելու ջանքերը բախվում են իրավական դժվարությունների

Տոնակատարություններ

Շատ տոնակատարություններ, հատկապես նախաձեռնության ծեսերի հետ կապված, նշվում են աղջկա կամ կնոջ, ինչպես նաև նրա հարազատների և ընկերուհիների կողմից: Օրինակ՝ շատ մշակույթներ հարսանիքից առաջ հարսնացուի համար երեկույթ են կազմակերպում, որը Արևմտյան մշակույթում հայտնի է որպես բակալավրիատ: Հղի կնոջ համար երեկույթները մանկական երեկույթներ են, որոնք սովորաբար ունենում են կին ընկերուհիներ և հարազատներ:

Հանդերձարաններ

Հագուստը փոխելու վայրերը, օրինակ՝ հանգստի համար (մարզասրահում, լողավազանում կամ լողափում), կամ աշխատանքի համար (գործարաններում և հիվանդանոցներում հանդերձարաններ), կամ գնումներ կատարելիս (բաժնի խանութի կցամասեր), սովորաբար լինում են միայնակ սեռի համար: Ոմանք ունեն անհատական ​​խցիկներ, իսկ մյուսները տրամադրում են միայն կոմունալ հարմարություններ, օրինակ. բաց տարածություն՝ նստարաններով և պահարաններով։

Մշակութային միջոցառումներ

  • Միչիգանի Կանանց երաժշտական փառատոն (փակվել է 40-ամյակի կապակցությամբ 2015 թվականին)
  • Նյանսապո փառատոն, աֆրոֆեմինիստական փառատոն Փարիզում 2017 թվականին
  • «Mountain Muving» սրճարան, շաբաթական երաժշտական երեկո Չիկագոյում (1974-2005)
  • «Race for Life»-ը բրիտանական բարեգործական ակցիա է, որի նպատակն է միջոցներ հավաքել քաղցկեղի դեմ պայքարելու համար:
  • Բողոքի երթեր և տոնակատարություններ, ինչպիսիք են «Հետ վերցրեք գիշերը» և «ամբարտակների երթը»:
  • Յամուրիկումա, որոշ շինգու ցեղերի գենդերային դերերի փոփոխության փառատոն
  • «Ուշագնացության ակումբը» ընթրիքի ակումբ է, որը նկարագրվում է որպես հին տղամարդկանց ակումբ աղջիկների համար

Կան բազմաթիվ այլ փառատոներ, կոնֆերանսներ և այլն, որոնք կենտրոնանում են կանանց նվաճումների և կանանց խնդիրների վրա, բայց թույլ են տալիս բոլորին ներկա գտնվել՝ սկսած 1848 թվականի Ռոչեսթերի կանանց իրավունքների կոնվենցիայից մինչև այսօրվա «Աշխարհի կանայք» փառատոնը:

Կրթություն

  • Դպրոցներ աղջիկների համար, այսինքն ՝ նույնասեռ կրթություն
  • Կանանց քոլեջներ և համալսարաններ
  • Ավարտելով դպրոցը
  • Կանանց համայնքներ

Երբ թալիբներն արգելեցին պաշտոնական կրթությունը, առաջացան ստորգետնյա դպրոցներ, ինչպիսին է «Ոսկե Ասեղ» Կարի դպրոցը, որտեղ գրողները գաղտնի քննարկում էին իրենց աշխատանքը:

Առողջապահություն

Պատմականորեն, կանանց առողջության պահպանման որոշ ծառայություններ (հատկապես ծննդաբերության ժամանակ) աշխատել են կանանց կողմից: Քանի որ տասնիններորդ դարի վերջին կանայք ավելի շատ հնարավորություն ստացան կրթություն ստանալու, հիվանդանոցները վարձեցին կին բժիշկների կին հիվանդների համար. Բուժքույրերն այդ պահին գրեթե բացառապես կին էին:

  • Էլիզաբեթ Գարեթ Անդերսոնի մանկաբարձական հիվանդանոցն անվանվել է բրիտանացի առաջին կին բժիշկներից մեկի պատվին
  • Լոնդոնի կանանց բժշկական դպրոց - առաջին բժշկական դպրոցը, որը պատրաստում է կանանց որպես բժիշկներ

Ֆեմինիզմի երկրորդ ալիքի ժամանակ առողջապահական ակտիվիստները ստեղծեցին ֆեմինիստական ​​առողջության կենտրոններ, մասնավորապես ԱՄՆ-ում: Որոշ վայրեր նախատեսված են մեկ ծագում ունեցող կանանց համար, օրինակ՝ բնիկ ամերիկացի կանանց առողջության կրթության ռեսուրս կենտրոնը: Որոշ ամբողջական խնամքի կենտրոններ նախատեսված են մայրերի և նրանց երեխաների համար, ինչպես, օրինակ, Հարավային Աֆրիկայում գտնվող Nkosi's Haven-ը:

Հող և ապաստան

Ընտանիք Ումոջա գյուղի իրենց խրճիթից դուրս
  • Կանանց երկիր, որն առաջացել է 1970-ականների անջատողական ֆեմինիզմից, Օրինակ՝ Ամազոնի ակրերը Ավստրալիայում
    • Դրա նախորդը Կանանց Համագործակցությունն է, որը հիմնադրվել է Տեխասում 1870-ականների վերջին կանանց Աստվածաշնչի ուսումնասիրության խմբի կողմից:
  • Հակապատերազմական ակտիվություն, ինչպիսիք են Մեծ Բրիտանիայի Գրինհեմ Քոմոն Կանանց խաղաղության ճամբարը և Սենեկա կանանց ճամբարը ԱՄՆ-ում խաղաղության և արդարության ապագայի համար
  • Ումոջա, ընտանեկան բռնության ենթարկված կանանց և երեխաների գյուղ
  • Սիրիայի՝ Ջինվար գյուղ առանց ամուսնու կանանց և նրանց երեխաների
  • Կանանց ապաստարան, ընտանեկան բռնությունից տուժած կանանց ժամանակավոր կացարան, օրինակ՝ Վանկուվերի բռնաբարության զոհերի օգնության կենտրոնը
  • Որոշ անօթևանների ապաստարաններ նախատեսված են միայն կանանց համար
  • Բռնաբարության ճգնաժամային կենտրոնների մեծ մասը

Լեսբիանկա ծառայություններ

  • Կրուիզներ և արձակուրդային հանգստավայրեր, ինչպիսիք են Olivia Travel-ը
  • Լեսբիանկա արխիվները Ջուն Լ. Մեյզերը
  • Լեսբիական համայնքի ցանցի ֆորում
  • Լեսբիների պատմության արխիվներ

Մենսթրուաթիոն

Դաշտանային որոշ տաբուներ պահանջում են, որ կինը մնա տանը կամ խուսափի որոշ վայրերից, ինչպիսիք են տաճարները, սակայն այլ մշակույթներ որոշակի տեղ են հատկացնում իր համայնքից առանձնանալու համար, օրինակ՝ այսօր Նեպալի Չահաուպադին (դաշտանային խրճիթները), կամ Կարմիր վրանը։ Մարդաբան Ուին Մեգին նկարագրում է կանանց համայնքային բաշալին (մեծ դաշտանային տուն) Կալաշա հովտում (Հյուսիսարևմտյան Պակիստան) որպես նրանց «ամենասուրբ վայր», որը հարգված է տղամարդկանց կողմից և ծառայում է որպես կանանց կազմակերպչական կենտրոն՝ գենդերային համերաշխության հաստատման և պահպանման համար[23]։

Մեկ այլ նման սովորույթ է աղջիկների մեկուսացումը սեռական հասունության շրջանում։

Զինվորական, ոստիկանական և բանտեր

Մայրություն և լակտացիա

Կրծքով կերակրման սենյակները ժամանակակից, հիմնականում ամերիկյան երևույթ է, որոնը նախատեսված է էլեկտրական կրծքի պոպեր օգտագործելու և արտահայտված կաթը սառեցնելու համար: Շատ երկրներում այն տարածքները, որտեղ կանայք կրծքով կերակրում են իրենց նորածիններին, կոչվում են կրծքով կերակրման սենյակներ: Հետծննդաբերական շրջանը Ավանդաբար այն ժամանակն էր, երբ նոր մայրերը սովորում էին իրենց երեխայի խնամքը տարեց և ավելի փորձառու կանանց մոտ:

Լվացքի և Լոգանքի վայրեր

Վերականգնված սանհանդույց Բելգիայում

Հանրային մերկությունը շատ մշակույթներում սահմանափակված է միայնակ սեռի խմբերով: Հանրային բաղնիքները կարող են բաժանել տղամարդկանց և կանանց ըստ ժամանակի կամ տարածության:

  • Վիկտորիանական թուրքական բաղնիքներն ու Համամը, հատկապես նրանց գործառույթը որպես գենդերային կողմնորոշված սոցիալական տարածքներ
  • Միքվե, հրեական ծիսական բաղնիք

Հատուկ օրինակները ներառում են.

  • Ֆրաուենբադ Շտադհաուս, հասարակական բաղնիք, որը կառուցվել է Շվեյցարիայում 19-րդ դարի վերջին կանանց համար, և որը մինչ օրս գործում է։
  • Hampstead Heath Ladies' Pond, ջրամբար Լոնդոնի այգում
  • Լա Ֆեմմե, (լողափ) Եգիպտոս

Շատ մշակույթներում լվացք անելը դիտվում էր որպես «կանանց աշխատանք», ուստի գյուղի լվացքաները (լավուարը) գործում էր որպես տարածք, որտեղ կանայք հավաքվում և խոսում էին, երբ նրանք լվանում էին հագուստը:

Կրոնաան տոներ

Կրոնական վայրեր

  • Կանանց մզկիթները, որոնք դարեր շարունակ գոյություն են ունեցել Չինաստանում. 21-րդ դարում նոր օրինակներ են ստեղծվել ամբողջ աշխարհում
  • Ընդհանուր առմամբ, մզկիթների մեծ մասում կանանց տարածքը բաժանված է ըստ սեռի
  • Սեռերի տարանջատումը հուդայականության մեջ, ինչպես, օրինակ, մեխիցան օգտագործվում էր սինագոգում կանանց տարածքը սահմանազատելու համար
  • Կանանց վանք, քրիստոնյա միանձնուհիների բնակավայր
  • Երկտեղանոց վանք՝ վանականների (տղամարդկանց) և միանձնուհիների (կանանց)համար առանձին սենյակով

Սպորտ

Շատ սիրողական և պրոֆեսիոնալ սպորտաձևեր առանձնացված են ըստ սեռի:

Սանհանգույցներ

Գրեթե բոլոր երկրներում հանրային զուգարանները բաժանված են ըստ սեռի։

Տես նա

Ծանոթագրություններ

  1. Browne, Kath (Sep 2004). «Genderism and the Bathroom Problem: (re)materialising sexed sites, (re)creating sexed bodies». Gender, Place & Culture: A Journal of Feminist Geography. 11 (3): 331–346. doi:10.1080/0966369042000258668. S2CID 145219853.
  2. Julia Serano. «On the Outside Looking In». Վերցված է 2013-01-08-ին.
  3. Julian Norman (22 May 2012). «Legalities of excluding trans women from women only spaces». Վերցված է 2013-01-08-ին.
  4. Murphy, Mary (2014). «FEMINIST SPIRITUALITY AND GENDER Lessons From Beyond Women-Only Space». Communities. 162: 38–72. Վերցված է 10 May 2014-ին.
  5. Julia Long (2012-12-07). «So I'm a feminist troublemaker for requesting some women-only space?». The Guardian. Վերցված է 2013-01-08-ին.
  6. Hostettler, John (2012). Dissenters, Radicals, Heretics and Blasphemers: The Flame of Revolt that Shines Through English History. Waterside Press. էջ 223. ISBN 1904380824.
  7. «Ladies Rest Room: correspondence 2 :: Southern Places». digital.mtsu.edu. Վերցված է 13 February 2018-ին.
  8. Freedman, Paul (2014-09-01). «Women and Restaurants in the Nineteenth-Century United States». Journal of Social History. 48 (1): 1–19. doi:10.1093/jsh/shu042. ISSN 0022-4529. S2CID 143102613.
  9. «Because They're Worth It! Making Room for Female Students and Thealogy in Higher Education Contexts». fth.sagepub.com. Վերցված է 2016-10-24-ին.
  10. «SuperShe Island». SuperShe. Spring 2018. Վերցված է 4 June 2018-ին.
  11. Berger, Sarah (15 April 2018). «After working in a world of 'tech bros,' this woman founded a female-only island». CNBC. NBCUniversal. Վերցված է 4 June 2018-ին.
  12. «Travel: In L.A., spa days can stretch into night». Վերցված է 4 March 2018-ին.
  13. Walker, Tom (26 February 2018). «Town Sports International acquires Total Woman Gym and Spa chain». Health Club Management. Վերցված է 16 May 2018-ին.
  14. «How smart hotels are catering to women and small business travellers». intheblack.com. Վերցված է 4 March 2018-ին.
  15. «Singapore hotel dedicates floor to women». Stuff. Վերցված է 4 March 2018-ին.
  16. «Women-only Capsule Hotels sprout in Tokyo». Medill Reports Chicago. 23 February 2018. Վերցված է 4 March 2018-ին.
  17. «When the Barbizon Gave Women Rooms of Their Own». The New Yorker. Վերցված է 22 June 2021-ին.
  18. «Women-only carriages around the world: do they work?». the Guardian (անգլերեն). 2015-08-26. Վերցված է 2022-10-12-ին.
  19. Woolsey, Barbara. «These 5 cities have women-only transportation options». USA TODAY (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-10-12-ին.
  20. Kathmandu, Agence France-Presse in (2015-01-05). «Kathmandu trials women-only minibuses to tackle sexual assault». the Guardian (անգլերեն). Վերցված է 2022-10-12-ին.
  21. Woolsey, Barbara. «These 5 cities have women-only transportation options». USA TODAY (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022-10-12-ին.
  22. Williams, Zoe (4 January 2013). «No boys allowed: the rise of single-sex clubs and societies». the Guardian. Վերցված է 18 March 2018-ին.
  23. Maggi, Wynne (2001). Our Women are Free. Gender and Ethnicity in the Hindukush. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. doi:10.3998/mpub.11273. ISBN 978-0-472-09783-8.

Հետագա ընթերցում

Արտաքին հղումներ