Սալվատորե Ռոզա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սալվատորե Ռոզա
Salvator Rosa
Self-portrait by Salvator Rosa.jpg
Ծնվել էհունիսի 20, 1615(1615-06-20)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՆեապոլ, Նեապոլի թագավորություն[4][5]
Վախճանվել էմարտի 15, 1673(1673-03-15)[1][6][2][…] (57 տարեկան)
Մահվան վայրՀռոմ, Պապական մարզ[5]
ՔաղաքացիությունԻտալիա[7]
Մասնագիտություննկարիչ, բանաստեղծ, դերասան, նկարիչ-փորագրող, երաժիշտ, փորագրիչ, գծագրող և գրող
Ոճբարոկկո[8]
Ժանրպատմական գեղանկարչություն[8], կրոնական նկարչություն[8] և բնանկար[8]
Թեմաներգեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներJason Charming the Dragon?, Heroic Battle? և Saul and the Witch of Endor?
ԱմուսինLucrezia Paolini?
Համատեղ ապրողLucrezia Paolini?
Commons-logo.svg Salvator Rosa Վիքիպահեստում

Սալվատորե Ռոզա (իտալերեն՝ Salvator Rosa, հունիսի 20, 1615(1615-06-20)[1][2][3][…], Նեապոլ, Նեապոլի թագավորություն[4][5] - մարտի 15, 1673(1673-03-15)[1][6][2][…], Հռոմ, Պապական մարզ[5]), իտալացի նկարիչ և բանաստեղծ։ Ստեղծագործել է Նեապոլում, Ֆլորենցիայում և Հռոմում։ Սոցիալական առկա նորմերի դեմ ռոմանտիկ բողոքի տարրերով տոգորված Ռոզայի արվեստը հակադրվել է իտալական բարոկկոյի ակադեմիական ուղղությանը։ Ռոզայի կրոնական, և դիցաբանական («Աստրեայի հրաժեշտը գյուղացիներին», Պատմագեղարվեստական թանգարան, Վիեննա), ինչպես և հեծելազորի ճակատամարտեր և ծովափնյա տեսարաններ պատկերող նրա նկարներն ու դիմանկարները առանձնանում են լուսաստվերային սուր հակադրություններով։

Գրական երկերում դիմել է բարդ այլաբանությունների և արտասովոր դրամատիկականացված կերպարների, սուր ծաղրել իր ժամանակի իտալական գրական ուղղությունները, խարազանել տիրող դասակարգերի արատները։ «Պատերազմ» երգիծանքում Ռոզան համակրանքով է պատկերել Նեապոլի 1647 թվականի ժողովրդական հակաֆեոդալական ապստամբությունը։

Երկեր Ս. Ռոզայի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարչի շիրիմը

Մի շարք կենսագրական ու գեղարվեստական ստեղծագործություններում հիշատակություններ կան Սալվատոր Ռոզայի մասին։

  • Դոմենիկո Պասերին նրա մասին պատմում է Vite de Pittori-ում։
  • Salvini, Satire e Vita di Salvator Rosa
  • Bernardo de' Dominici, Vita di Rosa (1742, Նեապոլ)
  • Անգլիայում Lady Morgan-ը The Life and Times of Salvator Rosa-ում և Ալբերտ Քոթթոնը (Albert Cotton) A Company of Death երկում ստեղծել են Ս. Ռոզայի կյանքի ռոմանտիկ պատմությունը։
  • Ս. Ռոզան Է. Հոֆմանի 1819 թվականին հրատարակված Signor Formica (հայտնի է նաև «Սալվատոր Ռոզա» վերնագրով) վիպակի հերոսն է։
  • 19-րդ դարի իտալացի կոմպոզիտոր Անտոնիո Կառլոս Գոմեսը հեղինակել է «Սալվատոր Ռոզա» վերնագրով օպերա՝ Էժեն դը Միրակուրի Masaniello վեպի հիման վրա։
  • 1846 թվականին Լոնդոնի Նորին գերազանցության թատրոնում ներկայացվել է կոմպոզիտոր Ցեզար Պունյիի «Կատարինա» բալետը Սալվատոր Ռոզայի և Աբրուցցիի բրիգադների հարաբերությունների մասին[9]
  • Ֆերենց Լիստի դաշնամուրային ժողովածուի մաս է կազմում Canzonetta del Salvator Rosa երկը, որի հավանական հեղինակը Ջովաննի Բանոչինին է[10]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուղաներկ աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Տղամարդու դիմանկար (1640-ական թվականներ), 78 x 65 սմ, Էրմիտաժ)

    Տղամարդու դիմանկար (1640-ական թվականներ), 78 x 65 սմ, Էրմիտաժ)

  • Վհուկների շաբաթ (1655), 87 x 73 սմ, Հյուստոնի գեղարվեստի թանգարան

    Վհուկների շաբաթ (1655), 87 x 73 սմ, Հյուստոնի գեղարվեստի թանգարան

  • Հերոսական մարտ (1652-1664), 214 x 351 սմ Լուվր

    Հերոսական մարտ (1652-1664), 214 x 351 սմ Լուվր

  • Մարդու փխրունությունը (ca. 1656), 199 x 134 , Ֆիցվիլյամի թանգարան

    Մարդու փխրունությունը (ca. 1656), 199 x 134 , Ֆիցվիլյամի թանգարան

  • Ճակատագրի այլաբանություն (1658), 198 x 133 սմ, Փոլ Գեթիի թանգարան

    Ճակատագրի այլաբանություն (1658), 198 x 133 սմ, Փոլ Գեթիի թանգարան

  • Դիոգենես (1650-ական թվականներ), 219 x 148 սմ, մասնավոր հավաքածու

    Դիոգենես (1650-ական թվականներ), 219 x 148 սմ, մասնավոր հավաքածու

  • Պոլիկլիտոսին խաչ հանելը (1650-ական թվականներ), 108 x 139 սմ, Վարշավայի ազգային թանգարան

    Պոլիկլիտոսին խաչ հանելը (1650-ական թվականներ), 108 x 139 սմ, Վարշավայի ազգային թանգարան

  • Ռեգուլոսի մահը (1650-1652), 152.4 × 219.71 , Վիրջինիայի գեղարվեստի թանգարան

    Ռեգուլոսի մահը (1650-1652), 152.4 × 219.71 , Վիրջինիայի գեղարվեստի թանգարան

  • Ներքինու մկրտությունը (1660), 200 x 122 սմ, Քրայսլերի արվեստի թանգարան

    Ներքինու մկրտությունը (1660), 200 x 122 սմ, Քրայսլերի արվեստի թանգարան

  • Պյութագորասի հայտնությունն արդրաշխարհից (1662), 131 x 189 սմ, Kimbell Art Museum

    Պյութագորասի հայտնությունն արդրաշխարհից (1662), 131 x 189 սմ, Kimbell Art Museum

  • Սավուղը և վհուկը (1668), 275 x 191 սմ, Լուվր

    Սավուղը և վհուկը (1668), 275 x 191 սմ, Լուվր

  • Ինքնանկար

    Ինքնանկար

  • Նկարչի կնոջ՝ Լուկրեցիայի դիմանկարը

    Նկարչի կնոջ՝ Լուկրեցիայի դիմանկարը

Բնանկարներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Բնապատկեր կամրջով (1645–49), յուղաներկ, կտավ, 106 x 127 սմ, Պալատինա պատկերասրահ/Պիտտի

    Բնապատկեր կամրջով (1645–49), յուղաներկ, կտավ, 106 x 127 սմ, Պալատինա պատկերասրահ/Պիտտի

  • Նավահանգստի տեսարան (չթվագրված), յուղաներկ, կտավ, 72 x 94 սմ, Շվեդիայի ազգային թանգարան

    Նավահանգստի տեսարան (չթվագրված), յուղաներկ, կտավ, 72 x 94 սմ, Շվեդիայի ազգային թանգարան

  • Հովհաննես Մկրտիչը Քրիստոսին մկրտում է Հորդանանում (1655) յուղաներկ, կտավ, 173 x 258.7 սմ, Կելվինգրովի արվեստի պատկերասրահ և թանգարան

    Հովհաննես Մկրտիչը Քրիստոսին մկրտում է Հորդանանում (1655) յուղաներկ, կտավ, 173 x 258.7 սմ, Կելվինգրովի արվեստի պատկերասրահ և թանգարան

  • Հովհաննես Մկրտիչը Քրիստոսին ներկայացնում է աշակերտներին (1655), յուղաներկ, կտավ, 173.4 x 260.7 սմ, Կելվինգրովի արվեստի պատկերասրահ և թանգարան

    Հովհաննես Մկրտիչը Քրիստոսին ներկայացնում է աշակերտներին (1655), յուղաներկ, կտավ, 173.4 x 260.7 սմ, Կելվինգրովի արվեստի պատկերասրահ և թանգարան

  • Բանդիտներ ժայռոտ ափին (1655), յուղաներկ, կտավ, 74.9 x 100 սմ, Մետրոպոլիտեն թանգարան

    Բանդիտներ ժայռոտ ափին (1655), յուղաներկ, կտավ, 74.9 x 100 սմ, Մետրոպոլիտեն թանգարան

  • Ապոլոնն ու սիբիլը (1657–58), յուղաներկ, կտավ, 173.7 x 259.5 սմ, Ուոլեսի հավաքածու

    Ապոլոնն ու սիբիլը (1657–58), յուղաներկ, կտավ, 173.7 x 259.5 սմ, Ուոլեսի հավաքածու

  • Մերկուրին և անազնիվ փայտագործը (1663), յուղաներկ, կտավ, 125.7 x 202.1 սմ, Լոնդոնի ազգային պատկերասրահ

    Մերկուրին և անազնիվ փայտագործը (1663), յուղաներկ, կտավ, 125.7 x 202.1 սմ, Լոնդոնի ազգային պատկերասրահ

  • Հակոբի երազը (1665), յուղաներկ, կտավ, 137 x 200 սմ, Դերբիշիր, Չաթսվորթ, Դևոնշիրյան հավաքածու

    Հակոբի երազը (1665), յուղաներկ, կտավ, 137 x 200 սմ, Դերբիշիր, Չաթսվորթ, Դևոնշիրյան հավաքածու

  • Մանուկ Մովսեսին գտնելը (1660–65), յուղաներկ, կտավ, 123.2 × 202.6 սմ, Դետրոյթի արվեստի ինստիտուտ

    Մանուկ Մովսեսին գտնելը (1660–65), յուղաներկ, կտավ, 123.2 × 202.6 սմ, Դետրոյթի արվեստի ինստիտուտ

  • St. Anthony Abbot and St. Paul the Hermit (ca. 1660-65), յուղաներկ, կտավ, 67.3 x 49.9 սմ, Շոտլանդիայի ազգային պատկերասրահ

    St. Anthony Abbot and St. Paul the Hermit (ca. 1660-65), յուղաներկ, կտավ, 67.3 x 49.9 սմ, Շոտլանդիայի ազգային պատկերասրահ

  • Էմպեդոկլեսի մահը (1665-70), յուղաներկ, կտավ, 135 x 99 սմ, մասնավոր հավաքածու

    Էմպեդոկլեսի մահը (1665-70), յուղաներկ, կտավ, 135 x 99 սմ, մասնավոր հավաքածու

  • Թոբիասն ու հրեշտակը (1670), յուղաներկ, կտավ, 121 x 195 սմ, Ստրասբուրգի գեղարվեստի թանգարան

    Թոբիասն ու հրեշտակը (1670), յուղաներկ, կտավ, 121 x 195 սմ, Ստրասբուրգի գեղարվեստի թանգարան

  • Ժայռոտ բնապատկեր՝ որսորդով ու մարտիկներով (1670), յուղաներկ, կտավ, 142 x 192 սմ, Լուվր

    Ժայռոտ բնապատկեր՝ որսորդով ու մարտիկներով (1670), յուղաներկ, կտավ, 142 x 192 սմ, Լուվր

Գծանկարեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գծանկարները թվագրված չեն, արված են թղթի վրա, գրիչով, թանաքով, կավիճով։

Դրոշմապատկերներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոլոր դրոշմապատկերները փորագրանկարներ են։

  • Մարտնչելով տրիտոնների դեմ (1660-1661), 11.11 x 16.51 սմ, Լոս Անջելես գավառի արվեստի թանգարան

    Մարտնչելով տրիտոնների դեմ (1660-1661), 11.11 x 16.51 սմ, Լոս Անջելես գավառի արվեստի թանգարան

  • Գլավկոսն ու Սկիլլան (1661), 35.24 x 23.5 սմ, Լոս Անջելես գավառի արվեստի թանգարան

    Գլավկոսն ու Սկիլլան (1661), 35.24 x 23.5 սմ, Լոս Անջելես գավառի արվեստի թանգարան

  • Մարդկային երեք գանգ (1662), 14.2 × 9.2 սմ, Մետրոպոլիտեն թանգարան

    Մարդկային երեք գանգ (1662), 14.2 × 9.2 սմ, Մետրոպոլիտեն թանգարան

  • Տիրան Պոլիկրատեսին խաչ հանելը (1662), 47.3 x 72.2 սմ, Չիկագոյի արվեստի ինստիտուտ

    Տիրան Պոլիկրատեսին խաչ հանելը (1662), 47.3 x 72.2 սմ, Չիկագոյի արվեստի ինստիտուտ

  • Մանուկ Էդիպի փրկությունը (1663), 72.4 x 47.2 սմ

    Մանուկ Էդիպի փրկությունը (1663), 72.4 x 47.2 սմ

  • Յասոնը և հրեշը (1663-1664), 33.6 x 21.5 սմ, Լոս Անջելես գավառի արվեստի թանգարան

    Յասոնը և հրեշը (1663-1664), 33.6 x 21.5 սմ, Լոս Անջելես գավառի արվեստի թանգարան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Salvator Rosa (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Waterhouse E. Italian Baroque Painting — London: Phaidon Press, 1962. — P. 183.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://rkd.nl/explore/artists/68204
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Salvator Rosa (դան.)
  7. ↑ https://www.kulturarv.dk/kid/VisKunstner.do?kunstnerId=1776
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 https://www.britannica.com/biography/Salvator-Rosa
  9. ↑ Au Susan (1978)։ «The Bandit Ballerina: Some Sources of Jules Perrot's Catarina»։ Dance Research Journal 10 (2): 2–5։ ISSN 0149-7677։ JSTOR 1477997։ doi:10.2307/1477997 
  10. ↑ «Naxos Direct - Buy Performing Arts Media Online - Free US Delivery»։ naxosdirect.com։ Արխիվացված է օրիգինալից September 28, 2013-ին 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Սալվատորե Ռոզա Վիքիպահեստում
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ CC BY-SA icon 80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սալվատորե_Ռոզա&oldid=8281700» էջից