Ջոզեֆ Պրիստլի

Ջոզեֆ Պրիստլի; Joseph Priestley
Ծնվել է	մարտի 13 (24), 1733 Բիրստոլ, Կիրկլիս, Արևմտյան Յորքշիր, Միացյալ Թագավորություն
Մահացել է	փետրվարի 6, 1804[…] (70 տարեկան) Northumberland, Նորթամբերլենդ շրջան, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
Գերեզման	Ռիվերվյու գերեզմանատուն
Բնակության վայր(եր)	Անգլիա
Քաղաքացիություն	Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Դավանանք	քրիստոնեություն
Մասնագիտություն	փիլիսոփա, աստվածաբան, քիմիկոս, դաստիարակ, քաղաքական տեսաբան, դիլետանտ, գրադարանավար, ուսուցիչ, գիտության պատմություն, ֆիզիկոս, քաղաքական գործիչ, գյուտարար, գրող, քահանա և լեզվաբան
Գործունեության ոլորտ	փիլիսոփայություն, քիմիա, pastoral care?, Բնափիլիսոփայություն, կրթություն, Protestant theology?, ունիտարիստություն և լեզվաբանություն
Պաշտոն(ներ)	Ֆրանսիայի ազգային ժողովի պատգամավոր
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Leeds Library?, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա և Lunar Society of Birmingham?
Ալմա մատեր	Batley Grammar School?
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն և անգլերեն
Ազդվել է	Ջերեմի Բենթամ և Յան Ամոս Կոմենսկի
Պարգևներ	Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ, և Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ (1782)
Ամուսին(ներ)	Mary Priestley?
Երեխա(ներ)	Henry Priestley?, Joseph Priestley?, William Priestley? և Sarah Priestley?
Հայր	Jonas Priestley?
Մայր	Mary Swift?
	Ներշնչվել է
	Joseph Priestley Վիքիպահեստում

Ջոզեֆ Պրիստլի (անգլ.՝ Joseph Priestley, մարտի 13 (24), 1733^[1], Բիրստոլ, Կիրկլիս, Արևմտյան Յորքշիր, Միացյալ Թագավորություն^[2]^[3]^[1] - փետրվարի 6, 1804(1804-02-06)^[4]^[5]^[6]^[…], Northumberland, Նորթամբերլենդ շրջան, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ^[1]^[7]), անգլիացի մատերիալիստ փիլիսոփա, հասարակական գործիչ, քիմիկոս։

Լոնդոնի թագավորական ընկերության (1767 թվական) և Փարիզի ԳԱ (1772 թվական) անդամ։ 1755 թվականից դարձել է հոգևորական, հանդես եկել պաշտոնական եկեղեցու դեմ, քարոզել կրոն, հանդուրժողականություն։ Եղել է անգլիական առաջադիմական բուրժուազիայի գաղափարախոսը, պաշտպանել Ֆրանսիան, հեղափոխությունը, դատապարտել անգլիական գաղութային քաղաքականությունը Հյուսիսային Ամերիկայում ։1794 թվականից տարագրվել է ԱՄՆ։ Պրիստլին զարգացրել է անգլիական մատերիալիզմի ավանդույթները։ Ըստ Պրիստլիի՝ հոգին (գիտակցությունը) շարժմամբ օժտված մատերիայի հատկությունն է։ Սակայն Պրիստլին մատերիալիզմը զուգակցել է դեիզմի հետ, ընդունել, որ մատերիային շարժման օրենքներ է հաղորդել աստվածային բանականությունը։ Նա ասոցիատիվ հոգեբանության ներկայացուցիչ է, հոգեֆիզիոլոգիական երևույթները բացատրել է մատերիալիստորեն։ Սոցիոլոգիայի մեջ պաշտպանել է դետերմինիզմը, մերժել ֆատալիզմը, բարոյականության հարցերում հարել էվդեմոնիզմին։ Հայտնաբերել է թթվածինը (1774 թվականին, Շելեից անկախ), ստացել ջրածնի քլորիդ, ամոնիակ (1772-1774 թվականներ), ցույց տվել, որ օդը բուսականության ազդեցությամբ վերականգնում է իր հատկանիշները։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 The Guardian — UK: GMG, 1821. — ed. size: 161152 — ISSN 0261-3077
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 http://www.londonremembers.com/memorials/joseph-priestley
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Joseph Priestley (ֆր.) / Assemblée nationale
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Encyclopædia Britannica
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.
↑ Find A Grave — 1996.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 ^9,5 Czech National Authority Database
↑ Notable Names Database — 2002.
↑ https://www.theleedslibrary.org.uk/library-information/about-us/
↑ https://lunarsociety.org.uk/orignal-lunar-men/
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 ^14,4 ^14,5 ^14,6 Kindred Britain

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 431)։

[_e79d48d1fd9191cc-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 ^1,8 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)

[_e298a1f6e3442744-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 The Guardian — UK: GMG, 1821. — ed. size: 161152 — ISSN 0261-3077

[_1b5aadacf09ba24b-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 http://www.londonremembers.com/memorials/joseph-priestley

[_499d9f69207f3b4c-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Joseph Priestley (ֆր.) / Assemblée nationale

[_5d4f8dbe46eb6f70-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Encyclopædia Britannica

[_88ac1da365dad4f8-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_28693db36d3230fe-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 Oxford Dictionary of National Biography / C. Matthew — Oxford: OUP, 2004.

[_191d7ceb4b4f0bf1-8] Find A Grave — 1996.

[_cf4e11080f8c6747-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 ^9,4 ^9,5 Czech National Authority Database

[_1fba572a6509b1d0-10] Notable Names Database — 2002.

[_26636672ca5bf823-11] ttps://www.theleedslibrary.org.uk/library-information/about-us/

[_b84e79bedf62061d-12] ttps://lunarsociety.org.uk/orignal-lunar-men/

[_711b24fd4288d31d-13] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_5cfd7f27c00391e8-14] 14,0 ^14,1 ^14,2 ^14,3 ^14,4 ^14,5 ^14,6 Kindred Britain

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]