Հայաստանի ցամաքային զորքեր
| Հայաստանի ցամաքային զորքեր | |
|---|---|
 | |
| Ընդհանուր տեղեկություն | |
| Տեսակ | ցամաքային զորքեր |
| Զորքերի տեսակ | ցամաքային զորքեր |
| Երկիր |  Հայաստան |
| Ենթարկոում | Հայաստանի զինված ուժեր |
| Մտնում է | Հայաստանի զինված ուժեր |
| Պատմություն | |
| Ստեղծվեց | հունվարի 28, 1992 |
| Ճակատամարտեր | |
ՀՀ ցամաքային զորքեր (Հայկական բանակ), Հայաստանի զինված ուժերի տեսակ, որը հիմնականում նախատեսված է ցամաքում մարտական գործողությունները վարելու համար։
Ցամաքային զորքերը կազմավորվել են 1992 թվականի հունվարի 28-ին, այն բանից մի քանի ամիս անց, երբ Հայաստանի Հանրապետությունը հայտարարել է Խորհրդային Միությունից իր անկախության մասին։ Առաջին ղեկավարն է դարձել Սովետական Ցամաքային Զորքերի գլխավոր շտաբի պետի նախկին տեղակալ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը։
Ցամաքային զորքերը կոչված են լուծելու ստրատեգիական և օպերատիվ-տակտիկական խնդիրներ գործողությունների ցամաքային ռազմաբեմում։ Իրենց մարտական հնարավորություններով ցամաքային զորքերը կարող են ինքնուրույն կամ զինված ուժերի այլ տեսակների հետ համագործակցելով ետ մղել հակառակորդի ցամաքային բանակների, օդային և ծովային խոշոր դեսանտի ներխուժումը, նրա օպերատիվ դասավորության ամբողջ խորությամբ կհասցնել միաժամանակյա զանգվածային կրակային հարված, ճեղքել հակառակորդի պաշտպանությունը, իրականացնել ստրատեգիական հարձակում՝ մեծ խորությամբ և ամրանալ զբաղեցրած տարածքում։ Ցամաքային զորքերի գլխավոր հատկությունը կրակային մեծ հզորությունն է, հարվածային ուժը, բարձր մանևրայնությունը և մարտական լրիվ ինքնուրույնությունը։
Ցամաքային զորքերի տեխնիկան և սպառազինությունը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| ՀՀ ցամաքային զորքերի զենքն ու սպառազինությունը 2024 թվականի դրությամբ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Անվանում | Արտադրություն | Նշանակություն | Քանակ | Ծանոթագրություններ | Պատկեր | ||
| Տանկեր | |||||||
| Տ-90Ս |  Ռուսաստան
|
Հիմնական մարտական տանկ | 3 եւ ավելի[6] | Ստացել է նվեր Տանկային բիաթլոնում երկրորդ հորիզոնականը զբաղեցնելու համար։ Նաեւ մի քանի տանկ վերցուել է Ադրբեջանից Արցախյան 2-րդ պատերազմի ժամանակ։ | 
| ||
| Տ-80 |  ԽՍՀՄ
|
Հիմնական մարտական տանկ | 31[7] | 
|
|||
| Տ-72 | ԽՍՀՄ
|
Հիմնական մարտական տանկ | 390 [8] | 2020թ․ 30 տանկ արդիականացվել է Տ-72Բ4 մակարդակի | 
| ||
| Տ-55 | ԽՍՀՄ
|
Միջին տանկ | 8[9] | Այս տանկերը այլևս չեն օգտագործվում։ Պահվում են որպես թանկարանային նմուշ։ | 
| ||
| Տ-54 | ԽՍՀՄ
|
Միջին տանկ | 8[9] | Այս տանկերը այլևս չեն օգտագործվում։ Պահվում են որպես թանկարանային նմուշ։ | 
| ||
| Հետևակի մարտական մեքենաներ | |||||||
| ԲՄՊ-1 | ԽՍՀՄ
|
Հետևակի մարտական մեքենա | 159[10]
8[10] |
| |||
| ԲՄՊ-2 | ԽՍՀՄ
|
Հետևակի մարտական մեքենա | 55[10] | 50 միավոր ԲՄՊ-2 ձեռք են բերվել Ռուսաստանից 2012 թվականին։ | 
| ||
| Դեսանտի մարտական մեքենաներ | |||||||
| ԲՄԴ-1 | ԽՍՀՄ
|
Դեսանտի մարտական մեքենա | 30[10] | .jpg)
| |||
| Մարտական հետախուզության մեքենաներ | |||||||
| ԲՌՄ-1Կ | ԽՍՀՄ
|
Մարտական հետախուզության մեքենա | 28[10] | 
| |||
| Զրահափոխադրիչներ | |||||||
| ԲՏՌ-60 | ԽՍՀՄ
|
Զրահափոխադրիչ | 25[10] | 
| |||
| ԲՏՌ-70 | ԽՍՀՄ
|
Զրահափոխադրիչ | 54[10] | _(262-6).jpg)
| |||
| ԲՏՌ-80 | ԽՍՀՄ
|
Զրահափոխադրիչ | 114[10] | 110 միավոր ԶՓԿ -80 զրահափոխադրիչներ գնվել են Ռուսաստանից 2013 թվականին[11]։ | 
| ||
| ԲՌԴՄ-2 | ԽՍՀՄ
|
Զրահափոխադրիչ | 120[10] | 
| |||
| ՄՏ-ԼԲ | ԽՍՀՄ
|
Զրահամեքենա | 145[9] | 
| |||
| ԳԱԶ-2975 «Տիգր» | Ռուսաստան
|
Զրահամեքենա | 4 և ավելի[12] | 
| |||
| VAB MK3 |  Ֆրանսիա
|
Զրահափոխադրիչ | 70 [13] | 
| |||
| ACMAT «Բաստիոն» | Ֆրանսիա
|
Զրահամեքենա | 50 [14] | 
| |||
| Հակատանկային սպառազինություն | |||||||
| Շտուռմ (ՀՏԿՀ) | ԽՍՀՄ
|
հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 27[10] | 2013թ 27 տեխնիիկա գնվել է Մոլդովայից | 
| ||
| Կոնկուրս (ՀՏԿՀ) | ԽՍՀՄ
|
Հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 10[10] | 
| |||
| Միլան (ՀՏԿՀ) | Ֆրանսիա Գերմանիա
|
Հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 20[15] |  | |||
| Կորնետ (ՀՏԿՀ) | Ռուսաստան
|
Հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 50[10] |  | |||
| Մալյուտկա (ՀՏԿՀ) | ԽՍՀՄ
|
Հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 20[10] |  | |||
| Ֆագոտ (ՀՏԿՀ) | ԽՍՀՄ
|
Հակատանկային կառավարվող հրթիռ | 12[10] |  | |||
| Մարտավարական հրթիռային համալիրներ | |||||||
| Էլբռուս (Սկադ-Բ) | ԽՍՀՄ
|
ՕՄՀՀ | 8 արձակման կայաններ[9] 24 հրթիռներով[16] | Երևանում զորահանդեսի ժամանակ հայտարարվել է, որ այդ հրթիռները արդիականացվել են հայ մասնագետների կողմից և իրենց հեռահարությամբ հասանելի են հակառակորդի բոլոր նշանակետերին[17]։ | 
| ||
| Իսկանդեր | Ռուսաստան
|
ՕՄՀՀ | 4 | 
| |||
| «Տոչկա-Ու»[17] | ԽՍՀՄ
|
ՕՄՀՀ | 4 արձակող կայան + 2 տրանսպորտա–լիցքավորիչ մեքենա[9] | 
| |||
| Համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր | |||||||
| ՎՄ-80 |  Չինաստան
|
273-մմ ՀԿՌՀ | 8[9][18] | 
| |||
| ԱՌ1Ա | Չինաստան
|
300-մմ ՀԿՌՀ | 6 | 2011 թվականին ձեռք է բերվել AR1A ՀԿՌՀ 6 միավոր[19] |  | ||
| ԲՄ-21 Գրադ | ԽՍՀՄ
|
122-մմ ՀԿՌՀ | 50[9] | Արդիականացվել են Հայաստանում հայ եւ ռուս մասնագետների կողմից։ Բենզինով աշխատող շարժիչների փոխարեն տեղադրվել են ավելի հզոր դիզելային շարժիչներ։ Հարմարեցված են ավելի մեծ հեռահարության հրթիռների օգտագործման համար[20]։ | 
| ||
| Սմերչ | ԽՍՀՄ
|
300-մմ ՀԿՌՀ | 6[21] | ցուցադրվել է Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-ամյակի զորահանդեսի ժամանակ | 
|
||
| ՏՕՍ-1Ա Սոլնցեպյոկ | Ռուսաստան
|
220-մմ Ծանր Հրետանային Համակարգ | 6[22] | 
| |||
| Ն-2[23] | Հայաստան
|
ՀԿՌՀ | 6 | Թեթև բազմալիցք համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգ՝ նախատեսված ՁՀՆ-7 (РПГ-7) կարգի ռեակտիվ նռնակների համար, որոնք արտադրվում են հայկական «Գառնի-լեռ ընկերության կողմից։ | 
| ||
| Հրետանային համակարգեր | |||||||
| 2Ս1 «Գվոզդիկա» | ԽՍՀՄ
|
122-մմ ԻՀՄ | 15[10] | 
| |||
| 2Ս3 «Ակացիա» | ԽՍՀՄ
|
152-մմ ԻՀՄ | 30[10] | 
| |||
| «Գիացինտ-Բ» | ԽՍՀՄ
|
152-մմ թնդանոթ | 30[10] | .jpg)
| |||
| Դ-30 | ԽՍՀՄ
|
122-մմ հաուբից | 90[10] | 
| |||
| Դ-20 | ԽՍՀՄ
|
152-մմ թնդանոթ-հաուբից | 45[10] | 
| |||
| Դ-1 | ԽՍՀՄ
|
152-մմ հաուբից | 6[10] | _museum_on_Sapun_Mountain_Sevastopol_1.jpg)
| |||
| ՄՏ-12 | ԽՍՀՄ
|
100-մմ հակատանկային թնդանոթ | 56[10] | 
| |||
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հայաստանի զինված ուժեր
- ՀՀ ռազմաօդային ուժեր
- ՀՀ Սահմանային պահպանություն
- Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակ
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Armenia to deploy more soldiers to Kosovo». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2006 թ․ մարտի 12-ին.
- ↑ «Հայաստան։ Հայ խաղաղապահները լքել են Իրաքը ժամանակից շուտ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «Հայաստանի խորհրդարանը քվեարկել է խաղաղապահներին Աֆղանստան ուղարկելու օգտին։». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «News - mediamax.am». mediamax.am. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
- ↑ Հայ խաղաղապահները Լիբանանում են, 27 նոյեմբեր, 2014 թվական
- ↑ Հայ տանկիստների նվաճած Տ-90Ս տանկը Հայաստանում է
- ↑ Jane's World Armies 2008.
- ↑ [1]
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 The Military Balance 2016. — P. 170.
- ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 10,16 10,17 10,18 10,19 10,20 «Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
- ↑ «Զեկույց. Հայաստանը 2012-13թթ. գնել է Տ-72 տանկեր ու ԲՏՌ-80 զրահափոխադրիչներ. «Ռազմինֆո»». 2014.11.20.
- ↑ Վաղուց Երևանը նման փառահեղ զորահանդես չէր տեսել — PanARMENIAN.Net
- ↑ CHAPLEAU, Philippe (2023-11-13). «La France livre des véhicules de transport de troupes Bastion à l'Arménie». Ouest-France.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2024-11-12-ին.
- ↑ «Projet de loi de finances pour 2024 : Défense : Équipement des forces». Sénat (ֆրանսերեն). Վերցված է 2024-11-12-ին.
- ↑ «Армения закупила противотанковые ракетные комплексы MILAN у Греции». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ Worldwide Ballistic Missile Inventories Arms Control Association
- ↑ 17,0 17,1 [https://web.archive.org/web/20120430202623/http://articles.janes.com/articles/Janes-Missiles-And-Rockets-2011/Armenia-displays-military-hardware-during-anniversary-parade.html Արխիվացված 2012-04-30 Wayback Machine Armenia displays military hardware during anniversary parade, TACTICAL Jane's Information Group
- ↑ ՎՄ-80 «Հրթիռային տեխնիկա» տեղեկատվական համակարգ ԲՊՏՀ
- ↑ «http://www.armstrade.org/files/obrazecglava4.pdf» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
{{cite web}}: External link in|title= - ↑ Հայաստանը արդիականացրել է ԲՄ-21 Գրադ ՀԿՌՀ-ը №4 (74), 2012 թ. «Հայկական բանակ»։ Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության Դրաստամատ Կանայանի անվան Ազգային ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտի ամսագիր։
- ↑ «Հայաստանի Հանրապետությունը 2016 թվականին ձեռք է բերել 6 միավոր Սմերչ համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «Հայաստանի Հանրապետությունը 2016 թվականին ձեռք է բերել 6 միավոր ՏՕՍ-1Ա Սոլնցեպյոկ ծանր հրետանային համակարգեր» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
- ↑ «Բազմալիցք արձակող կայանք ռեակտիվ նռնակների համար». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.