Կուենկա (Էկվադոր)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Կուենկա (այլ կիրառումներ)
Քաղաք
Կուենկա
Cuenca
Դրոշ Զինանշան
Flag of Cuenca, Ecuador.svg Escudo de Cuenca (Ecuador).png

Cuenca-city.jpg
ԵրկիրԷկվադոր Էկվադոր
Հիմնադրված է1557 թ.
Մակերես1 կմ²
ԲԾՄ2550 մետր
Պաշտոնական լեզուիսպաներեն
Բնակչություն329 928 մարդ (2010)
Կրոնական կազմքրիստոնյաներ
Ժամային գոտիUTC-5
Հեռախոսային կոդ593 7
Փոստային դասիչEC010150
Պաշտոնական կայքcuenca.gob.ec
##Կուենկա (Էկվադոր) (Էկվադոր)
Red pog.png

Կուենկա (իսպ.՝ Cuenca), քաղաք Էկվադորում՝ Ասուայ պրովինցիայում, որի վարչական կենտրոնն է և խոշորագույն բնակավայրը[1]։ 2013 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է մոտավորապես 345 հազար[2] (մետրոպոլիսային տարածքում կամ ագլոմերացիայում ապրում է ավելի քան 660 հազար մարդ), և այդ ցուցանիշով երկրում զբաղեցնում է երրորդ տեղը։ Գտնվում է Էկվադորյան Անդերում՝ ծովի մակերևույթից 2500 մ բարձրության վրա։ Հիմնադրվել է 1557 թվականին Santa Anda de los cuatro rios de Cuenca անունով[3][4][5][6]՝ հնագույն Տոմեբամբա քաղաքի տեղում։ Քաղաքի պատմական կենտրոնում պահպանվել են գաղութային ժամանակների բազմաթիվ մեծարժեք կառույցներ, որոնք ներառված են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում[7]։ Կուենկայի կենտրոնն ամբողջությամբ հռչակվել է մարդկության մշակութային հուշարձան[8]։ Քաղաքը վարչական, տնտեսական, ֆինանսական, առևտրային, կրթական, մշակութային, մարզական կարևոր կենտրոն է, բազմաթիվ նշանավոր մարդկանց ծննդավայր[9], և պատահական չէ, որ հաճախ անվանվում է Էկվադորի Աթենք, գրավում բազմաթիվ զբոսաշրջիկների[10]։

Կուենկայում զարգացած են տեքստիլ, քիմիական, սննդի արդյունաբերությունը, հագուստեղենի արտադրությունը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հնագիտական պեղումների արդյունքները վկայում են, որ քաղաքի ներկայիս տարածքում ու շրջակայքում մարդիկ բնակություն են հաստատել մեր թվականությունից երկու հազար տարի առաջ։ Հետագայում այն մաս է կազմել ինկերի կայսրության։ 16-րդ դարի կեսերին ընկել է իսպանացիների տիրապետության տակ։

Քույր և գործընկեր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կուենկային բնորոշ է մերձարևադարձային լեռնային կլիման (Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ՝ Cfb):

Կուենկա, Էկվադորի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 33.0
(91.4)
29.9
(85.8)
28.8
(83.8)
33.0
(91.4)
32.0
(89.6)
31.6
(88.9)
29.5
(85.1)
34.0
(93.2)
31.2
(88.2)
33.0
(91.4)
33.0
(91.4)
33.0
(91.4)
34.0
(93.2)
Միջին բարձր °C (°F) 22.4
(72.3)
22.4
(72.3)
21.9
(71.4)
21.7
(71.1)
21.4
(70.5)
20.4
(68.7)
19.9
(67.8)
20.4
(68.7)
21.3
(70.3)
22.3
(72.1)
23.1
(73.6)
23.1
(73.6)
21.69
(71.03)
Միջին օրական °C (°F) 15.3
(59.5)
15.8
(60.4)
15.6
(60.1)
15.3
(59.5)
14.4
(57.9)
13.6
(56.5)
13.3
(55.9)
13.3
(55.9)
14.7
(58.5)
15.3
(59.5)
14.7
(58.5)
15.6
(60.1)
14.7
(58.5)
Միջին ցածր °C (°F) 10.9
(51.6)
11.1
(52)
11.2
(52.2)
10.9
(51.6)
10.6
(51.1)
9.8
(49.6)
9.4
(48.9)
9.1
(48.4)
9.5
(49.1)
10.1
(50.2)
10.2
(50.4)
10.6
(51.1)
10.28
(50.52)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) 0.0
(32)
0.0
(32)
1.0
(33.8)
1.0
(33.8)
0.0
(32)
−0.6
(30.9)
−3.0
(26.6)
−1.1
(30)
−1.0
(30.2)
−2.0
(28.4)
−0.6
(30.9)
0.0
(32)
−3.0
(26.6)
Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) 67
(2.64)
85
(3.35)
107
(4.21)
109
(4.29)
77
(3.03)
68
(2.68)
53
(2.09)
47
(1.85)
56
(2.2)
73
(2.87)
69
(2.72)
67
(2.64)
878
(34.57)
Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.1 mm) 20 21 22 19 15 11 10 10 12 16 13 10 179
Միջին ամսական արևային ժամ 155 113 124 120 155 150 186 186 150 155 150 155 1799
Աղբյուր #1: Temperatures: Climate Ecuador[28], Voodoo Skies[29]
Աղբյուր #2: Other: Cuenca Climate Guide [30]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Herlihy-Mera, Jeffrey (2018)։ «Where Are You Going? a Bus Ride Through the Languages of Ecuador»։ The Chronicle of Higher Education։ July 16: 1։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-03-ին 
  2. Countries/Cities: Cuenca – World Gazetteer (archive.is) {{{2}}}
  3. Cita noticia|apellidos=TIEMPO|nombre=EL|título=¿Santa Ana de los cuatro ríos?|url=https://www.eltiempo.com.ec/noticias/columnistas/1/santa-ana-de-los-cuatro-rios%7Cfecha=18 de diciembre de 2016|fechaacceso=18 de noviembre de 2018|periódico=EL TIEMPO|idioma=es-es
  4. Cita web|url=http://www.cuencanos.com/cuenca/santa-ana-de-los-4-rios.php%7Ctítulo=Santa(չաշխատող հղում) Ana de los 4 ríos de Cuenca - Ecuador|fechaacceso=18 de noviembre de 2018|sitioweb=Cuencanos.com
  5. Cita noticia|apellidos=TIEMPO|nombre=EL|título=Cuenca, de los cuatro ríos, ¿por qué Santa Ana?|url=https://www.eltiempo.com.ec/noticias/columnistas/1/cuenca-de-los-cuatro-rios-por-que-santa-ana%7Cfecha=3 de febrero de 2014|fechaacceso=18 de noviembre de 2018|periódico=EL TIEMPO|idioma=es-es
  6. Cita web|url=http://www.conmebol.com/es/santa-ana-de-los-cuatro-rios-de-cuenca-nombre-pintoresco-con-atractivos-inapreciables%7Ctítulo=Santa Ana de los Cuatro Ríos de Cuenca, nombre pintoresco, con atractivos inapreciables | CONMEBOL|fechaacceso=18 de noviembre de 2018|sitioweb=www.conmebol.com|idioma=es
  7. Centre UNESCO World Heritage։ «Centro del Patrimonio Mundial -»։ UNESCO World Heritage Centre (իսպաներեն)։ Վերցված է 2020-08-11 
  8. Cita web|url=https://whc.unesco.org/es/list/863%7Ctítulo=Centro del Patrimonio Mundial -|fechaacceso=21 de junio de 2018|apellido=Centre|nombre=UNESCO World Heritage|sitioweb=whc.unesco.org|idioma=es
  9. Cita web|url=http://www.viajeros.com/diarios/cuenca/cuenca-la-atenas-del-ecuador%7Ctítulo=Cuenca(չաշխատող հղում), la Atenas del Ecuador - Diario Cuenca, la Atenas del Ecuador.... - Diarios de viaje de Cuenca | Viajeros | Viajeros|fechaacceso=21 de diciembre de 2017|sitioweb=Viajeros.com|idioma=es
  10. Cita web |url=http://elcomercio.com/pais/Cuenca-seduce-calidad-vida_0_535146546.html |título=Cuenca seduce por su calidad de vida |fechaacceso=30 de agosto de 2011 |fecha=14 de agosto de 2011 |editorial=El Comercio |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20130515141134/http://elcomercio.com/pais/Cuenca-seduce-calidad-vida_0_535146546.html |fechaarchivo=15 de mayo de 2013
  11. Cita web|url=https://www.elmercurio.com.ec/355344-azogues-y-la-patria/%7Ctítulo=Diario(չաշխատող հղում) El Mercurio - Cuenca EcuadorAzogues, 192 años de Vida Política y trascendental - Diario El Mercurio - Cuenca Ecuador|fechaacceso=21 de diciembre de 2017|sitioweb=www.elmercurio.com.ec|idioma=es
  12. Cita noticia|apellidos=AGN|título=Convenios históricos suscriben municipalidades Cuenca y Azogues.|url=https://www.elmercurio.com.ec/225107-convenios-historicos-suscriben-municipalidades-cuenca-y-azogues%7Cfecha=17(չաշխատող հղում) de diciembre de 2009|fechaacceso=21 de diciembre de 2017|periódico=Diario el Mercurio de Cuenca
  13. Cita noticia|apellidos=Tiempo|nombre=El|título=La libertad de Azogues|url=http://www.eltiempo.com.ec/noticias/columnistas/1/401745/la-libertad-de-azogues%7Cfecha=4 de noviembre de 2016|fechaacceso=21 de diciembre de 2017|periódico=El Tiempo|idioma=es|urlarchivo=https://web.archive.org/web/20171222104912/http://www.eltiempo.com.ec/noticias/columnistas/1/401745/la-libertad-de-azogues%7Cfechaarchivo=22 de diciembre de 2017
  14. 14,0 14,1 14,2 Cita web |url=http://www.cuencahighlife.com/post/2009/07/17/Tempe-Arizona-and-Cuenca-establishing-a-sister-city-relationship3b-volunteers-needed-to-help-with-the-new-program.aspx |título=Tempe, Arizona and Cuenca establishing a sister city relationship; organizers looking for volunteers |fecha=17 de julio de 2009 |fechaacceso=25 de septiembre de 2011 |idioma=inglés |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20111011042016/http://cuencahighlife.com/post/2009/07/17/Tempe-Arizona-and-Cuenca-establishing-a-sister-city-relationship3b-volunteers-needed-to-help-with-the-new-program.aspx |fechaarchivo=11 de octubre de 2011
  15. Cita web|url=http://www.eluniverso.com/2002/11/12/0001/12/7B078F12866C418DBB8EF440F8DF1C2A.html%7Ctítulo=Cuenca(չաշխատող հղում) de Ecuador y España serán ciudades hermanas - NOV. 12, 2002 - El País - Historicos - EL UNIVERSO|fechaacceso=21 de diciembre de 2017|apellido=eluniverso.com.|sitioweb=www.eluniverso.com
  16. Municipalidad del Cusco - Ciudades Hermanas
  17. Citace elektronického periodika |titul=Guanajuato: Ciudades hermanas |url=http://www.guanajuatocapital.gob.mx/ciudadeshermanas/cont/cuenca_esp_01.html |datum přístupu=23-09-2012 |url archivu=https://web.archive.org/web/20110607014017/http://www.guanajuatocapital.gob.mx/ciudadeshermanas/cont/cuenca_esp_01.html |datum archivace=07-06-2011 |nedostupné=ano
  18. Guanajuato: Ciudades hermanas
  19. enlace roto|1=Cita web |url= http://www.embajadaecuador.com.ve/Bolet%EDn%20%20Proyecto%20Hermanamiento%20de%20Ciudades%20Ecuador-%20Venezuela.pdf(չաշխատող հղում) |título=Boletín Proyecto Hermanamiento de Ciudades Ecuador-Venezuela |fechaacceso=3 de diciembre de 2012 |obra=Embajada del Ecuador en Venezuela}} |2=http://www.embajadaecuador.com.ve/Bolet%EDn%20%20Proyecto%20Hermanamiento%20de%20Ciudades%20Ecuador-%20Venezuela.pdf(չաշխատող հղում) |bot=InternetArchiveBot
  20. enlace roto|1=Cita web |url=http://portal2.sre.gob.mx/enlace/images/STORIES/locales/raipdf/pue/pue6.pdf(չաշխատող հղում) |título=Convenio de Colaboración entre el Ayuntamiento del Municipio de Puebla de Zaragoza, Estado de Puebla de los Estados Unidos Mexicanos y la Municipalidad de Cuenca, República de Ecuador |fecha=12 de abril de 2003 |fechaacceso=22 de febrero de 2012|tipo=pdf}} |2=http://portal2.sre.gob.mx/enlace/images/STORIES/locales/raipdf/pue/pue6.pdf(չաշխատող հղում) |bot=InternetArchiveBot
  21. Rosario y Cuenca hermanadas en pos de la integración de América del Sur
  22. «Town Twinning Agreements»։ Municipalidad de Rosario - Buenos Aires 711։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-03-19-ին։ Վերցված է 2014-10-14 
  23. Rosario y Cuenca hermanadas en pos de la integración de América del Sur
  24. Citace elektronického periodika |titul=Cuenca firma acuerdo de cooperación con China |url=http://www.ecuadorinmediato.com/Noticias/news_user_view/cuenca_firma_acuefdo_de_cooperacion_con_china--133747 |datum přístupu=2012-09-23 |url archivu=https://web.archive.org/web/20121017110354/http://www.ecuadorinmediato.com/Noticias/news_user_view/cuenca_firma_acuefdo_de_cooperacion_con_china--133747 |datum archivace=2012-10-17 |nedostupné=ano
  25. Cita web |url=http://www.ecuadorinmediato.com/Noticias/news_user_view/cuenca_firma_acuefdo_de_cooperacion_con_china--133747 |título=Cuenca firma acuerdo de cooperación con China |fechaacceso=30 de agosto de 2011 |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20121017110354/http://www.ecuadorinmediato.com/Noticias/news_user_view/cuenca_firma_acuefdo_de_cooperacion_con_china--133747 |fechaarchivo=17 de octubre de 2012
  26. Cita web |url=http://www.tempesistercities.org/meet-our-sister-cites/cuenca-ecuador/ |título=Cuenca, Ecuador - Tempe Sister Cities |fechaacceso=25 de septiembre de 2011 |idioma=inglés
  27. Tranvía Cuenca
  28. «ECUADOR - CUENCA»։ Արխիվացված է օրիգինալից 13 January 2019-ին։ Վերցված է 28 August 2015 
  29. «Archived copy»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-06-03-ին։ Վերցված է 2015-09-16 
  30. «Cuenca Climate Guide, Ecuador»։ Արխիվացված է օրիգինալից 22 March 2016-ին։ Վերցված է 28 August 2015 

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
Կուենկա (Էկվադոր)