Կիրք

Միջանձնային հարաբերություններ
Հարաբերության տեսակներ
Ագամիա · Ամուսնություն · Այրիություն · Քաղաքացիական միություն · Ընկերություն (բրոմանս, ռոմանտիկ) · Նշանակալի անձ · Մոնոգամիա · Պեդերաստիա · Բազմահավատարմություն · Բազմահարաբերություն · Բազմակնություն · Ազգակցություն · Ընտանիք · Ծնողներ (Հայր · Մայր) · Չգրանցված ամուսնություն · Սեքսի համար հարաբերություն
Փուլեր
Սիրահետում · Ֆլիրտ · Ժամադրություն · Նշանադրություն · Ամուսնության առաջարկ · Ամուսնություն · Ամուսնալուծություն · Ամուսնական դավաճանություն · Բաժանում
Զգացումներ և զգացմունքներ
Մտերմական կապ · Գրավչություն · Կոմպերսիա · Սիրահարվածություն · Սեր (էրոս, ֆիլիա, ստորգե, ագապե, պլատոնական, անպայմանական, կիրք, սեռականություն) · Սեռական կյանք · Կապվածություն · Խանդ · Ռոմանտիկ հարաբերություններ · Հոբբի ·
Բռնություն հարաբերություններում
Ընտանեկան բռնություն · Մեծերի նկատմամբ · Երեխաների նկատմամբ · Դեռահասների հանդեպ  · կանանց նկատմամբ · Նարցիստիկ ծնող · Իշխանության և վերահսկողության չարաշահում · Բռնություն զենքի գործադրմամբ ·

Ֆրեդերիկ Գուդոլլ

Կիրք, ուժեղ, կայուն և երկարատև զգացմունք, որն ընդգրկում է անձին ամբողջությամբ և մղում նրան որևէ գերկարևոր նպատակի։ Կրքի օբյեկտ կարող են ինչպես մարդիկ, այնպես էլ առարկաները և գաղափարները։ Ինչպես նաև բառը «կիրք» օգտագործում են որպես հոմանիշ բառ՝ «Զգացմունք», «ազդում», «զգում», այսինքն, էմոցիոնալ գործընթացներ ընդհանրապես։

Կրքի հիմնական հատկանիշ

Կրքի հիմնական հատկանիշը գործուն բնույթն է, որը հիմնվում է հուզական և կամային պահերի միասնության վրա, հնարավորություն տալիս հաղթահարել թույլ մոտիվացիայի դեպքում ոչ մատչելի թվացող ներքին և արտաքին արգելքները։ Մեծ ինտենսիվության կիրքը կարող է խախտել ինքնատիրապետումը, որի հետևանքով հակասություն է առաջանում կրքի և բանականության, մանավանդ կրքի և ինքնագիտակցության միջև։ Այս հակասությունը հաճախ գիտակցված է և հիմք է դառնում կրքի էության տարբեր մեկնաբանությունների և գնահատականների համար։ Երբ կրքի օբյեկտը (նպատակը) սևեռուն գաղափարի ձև է ընդունում, անձի ընկալման ոլորտը նեղանում է, երևակայության աշխատանքը կենտրոնանում մեկ ուղղությամբ, հոգեկան կյանքը դառնում միակողմանի, մերժվում են խելամիտ առարկություններն ու այլ արժեքների գոյության մասին ցուցումները։ Այսպիսի գերուժեղ կիրքն կարող է պարպվել իմպուլսային և «իռացիոնալ» գործողություններում (օրինակ՝ կրքի աստիճանի հասած խանդի ազդեցությամբ կատարվող հանցագործ արարքը)։

Կրքի հոգեբանական բովանդակություն

Բացահայտել կոնկրետ կրքի հոգեբանական բովանդակությունը, նշանակում է պարզել օբյեկտը (նպատակը), նրա հիմքում ընկած պահանջմունքները, դրանց գիտակցված կամ ոչ գիտակցված լինելը։ Կրքի ներքին դրդապատճառները կարող են լինել կոնցեպտուալիզացված, վերբալիզացված և գիտակցված (օրինակ՝ կրքոտ հայրենասիրություն, գաղափարական խոր համոզվածություն) կամ չգիտակցված (օրինակ՝ մոր նկատմամբ փոքր երեխայի սերը)։ Կիրքը իր հերթին կարող է դառնալ դրդապատճառ շարժման մեջ դնելով մարդու պահեստային ուժերը՝ հիմնական և բարձր արժեք ներկայացնող նպատակ ձեռք բերելու համար։ Կիրքը պասսիվ չէ, այն միշտ մղում է իր օբյեկտը նվաճելուն, հաստատելուն կամ ոչնչացնելուն։

Տես նաև

• Սիրահարություն
• Սեր
• Ռոմանտիկ սեր
• Կրքոտ սիրավեպ
• Ոգևորություն
• Հրապույր (դրական հոգեբանություն)

Արտաքին հղումներ

• Կիրքը ըստ Սոֆի դե Միջոլլա-Մելոր Archived 2011-11-23 at the Wayback Machine.

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 471)։