Էնդի Ուորհոլ
 անգլ.՝ Andy Warhol |
|
|---|---|
|
|
| Ի ծնե | Andrew Warhola |
| Ծնվել է | օգոստոսի 6, 1928[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12] |
| Ծննդավայր | Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ[1] |
| Վախճանվել է | փետրվարի 22, 1987[1][2][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13] (58 տարեկանում) |
| Մահվան վայր | Նյու Յորք, Նյու Յորք, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ[1] |
| Քաղաքացիություն |  Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ |
| Կրթություն | Քարնեգի Մելոն համալսարան |
| Մասնագիտություն | կինոռեժիսոր, նկարիչ, լուսանկարիչ, կինոպրոդյուսեր, քանդակագործ, վիզուալ արտիստ, օպերատոր-բեմադրիչ, սցենարիստ, ինքնակենսագիր և socialite |
| Ոճ | Փոփ արտ |
| Ժանր | դիմապատկեր |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Campbell's Soup Cans II, Chelsea Girls և Exploding Plastic Inevitable |
| Անդամակցություն | Նկարիչների իրավունքների հասարակություն |
| Հայր | Անդրեյ Ուորհոլա |
| Մայր | Յուլիա Ուորհոլա |
| Կայք | warhol.org |
ստորագրություն |
|
| Andy Warhol Վիքիպահեստում | |
Էնդի Ուորհոլ (անգլ.՝ Andy Warhol, օգոստոսի 6, 1928[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12], Փիթսբուրգ, Փենսիլվանիա, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ[1] - փետրվարի 22, 1987[1][2][4][5][6][7][8][9][10][11][12][13], Նյու Յորք, Նյու Յորք, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ[1]), ամերիկացի նկարիչ, պրոդյուսեր, դիզայներ, գրող, կոլեկցիոներ, պոպ-արտի առաջնորդներից և այս ուղղության ամենից ճանաչված ներկայացուցիչներից մեկը, «homo universale» գաղափարախոսության հիմնադիրը։
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Էնդի Ուորհոլը ծնվել է 1928 թվականի օգոստոսի 6-ին Պենսիլվանիա նահանգի Պիտսբուրգ քաղաքում Միկովայից ԱՄՆ գաղթած սլովակ Անդրեյ և Ջուլիա Ուորհոլների ընտանիքում, ընտանիքի չորրորդ երեխան էր։ Երրորդ դասարանում Ուորհոլը մի քանի ինֆեկցիոն հիվանդություն է տարել (Sydenham's chorea) և երկար ժամանակ ստիպված է եղել անցկացնել անկողնում։ Հենց այդ ժամանակ Ուորհոլը հետաքրքրվեց նկարչությամբ և սկսեց թերթերից կոլաժներ հավաքել։ Հիվանդությունից հետո նրա մոտ ձևավորվում է վախ բժիշկների հանդեպ և մելամաղձություն։ Նա 13 տարեկան էր, երբ հայրը դժբախտ պատահարից մահանում է։ 1945 թվականին ավարտում է Շենլի դպրոցը, որից հետո որոշում է ընդունվել Պիտսբուրգի համալսարան՝ արվեստի ուսուցիչ դառնալու մտադրությամբ, բայց ընդունվում է Պիտսբուրգի Կարնեգիի անվան տեխնոլոգիաների ինստիտուտի կոմերցիոն արվեստի բաժին, որն ավարտում է 1949 թվականին և տեղափոխվում Նյու Յորք, որտեղ զբաղվում է գովազդի գրաֆիկական դիզայնով, նկարում նորաձևության ամսագրերի համար։
Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուորհոլի աշխատանքները Նյու-Յորքի ցուցասրահներում ցուցադրվել են 1950-ական թվականներից։ 1952 թվականին իր առաջին անհատական ցուցահանդեսն է ունեցել Hugo պատկերասրահում, որտեղ ներկայացրեց 15 աշխատանք, որոնք ստեղծվել էին Թրուման Կոպոտեի ստեղծագործությունների հիման վրա։ Առաջին խմբակային ցուցահանդեսը ունեցել է 1955 թվականին Նյու Յորքի Ժամանակակից արվեստի թանգարանում։ 1953 թվականին լույս ընծայել իր առաջին նկարազարդ գիրքը՝ «Ա-ն այբուբենն է, սերը` վարդագույն տորթ», որը իր հաճախորդներին ու գործընկերներին նվիրեց։ 1957 թվականին հիմնում է Andy Warhol ձեռնարկությունը։
1960-ականներին Ուորհոլը ստեղծում է ամերիկյան կյանքի խորհրդանիշներով նկարներ. սկսած Campbell’s ապուրների և Կոկա-Կոլայի տուփերից մինչև Էլվիս Փրեսլիի և Մերիլին Մոնրոյի, քաղաքական առաջնորդներ Մաո Ցզե-Դունի, Վլադիմիր Լենինի դիմանկարները, որոնք հետագայում դառնում են լուսանկարչի այցեքարտը։ 1962 թվականին նա առաջին անգամ փորձարկում է մետաքսոգրաֆիան, որը նույնպես դառնում է նրա ոճի խորհրդանիշներից մեկը։ 1963 թվականին Ուորհոլը 231 East 47th Street հասցեում հիմնում է ստուդիա, որը հայտնի դարձավ որպես "Factory"։ Նրա շուրջ հավաքվեցին Նյու-Յորքի բոհեմական միջավայրի ներկայացուցիչները՝ նկարիչներ, լուսանկարիչներ, դերասաններ, երաժիշտներ և այլն[14]
1960-ականների սկզբին Ուորհոլը քայլեր է անում կինեմատոգրաֆիայի աշխարհում. թողարկվում են «Քուն» (դերասանը քնում է 5 ժամ 20 րոպե տևողությամբ), «Համբույր», «Հարուստ աղքատիկը», «Աղջիկը Չելսիից», «Միայնակ կովբոյները» և այլ ֆիլմերը։ Այդ ժամանակ Ուորհոլը թողել էր նկարչությունն ու ամբողջությամբ իրեն նվիրել էր կինոյին։ 1968-1972 թթ. Ուորհոլը ակտիվորեն աշխատում է կինոյում՝ բեմադրելով մի քանի փորձնական ֆիլմեր, որոնցում անշարժ տեսախցիկը ֆիքսում էր կյանքի հոսքը։ Արտասովոր ձևով միախառնելով մասսայական և ավանգարդ-էլիտար արվեստի սկզբունքները՝ Ուորհոլը տվեց պոստմոդեռնիստական «բաց արվեստին» հատուկ մասշտաբայնություն և դրամատիկական հզորություն։ Արդյունքում հինգ տարվա ընթացքում թողարկվում է 600 ֆիլմ[15]։
1969 թվականին Էնդի Ուորհոլը Ջերարդ Մալանգայի հետ համատեղ հիմնադրում է Interview ամսագիրը։ 1974 թվականին բեմադրում է Փոն Ֆիլիպսի «Մարդը լուսնի վրա» մյուզիքլը։ 1979 թվականին իր վաղեմի ընկեր Ստյուարտ Պիվարի հետ հիմնում են Նյու Յորքի Արվեստի ակադեմիան։
1987 թվականի փետրվարին հեռացնում են Ուորհոլը լեղապարկը և հիվանդանոցում վիրահատությունից հետ փետրվարի 22-ի գիշերը նա մահանում է սրտի կանգից։
1994 թվականին Պիտսբուրգում հիմնադրվում է Էնդի Ուորհոլի թանգարանը, որտեղ ներկայացված են պոպ-արտի խորհրդանիշի արվեստի մեծ հավաքածուն ու արխիվը։ Այն երկրի միակ թանգարանն է, որը նվիրված է մեկ անձի։
Մեջբերումներ Էնդի Ուորհոլից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
Շոու-բիզնեսը նրա համար է, որ ոչ թե ցույց տաս, թե դու ինչպիսին ես, այլ թե ինչպես են քեզ պատկերացնում[16]։ |  |
|
Մարդիկ այնքան անհետաքրքիր են դառնում, երբ հավաքվում են միասին։ Նրանց պետք է միայնակ թողնել, որպեսզի զարգանան նրանց մեջ անձնային հատկանիշները, որոնք մարդուն յուրահատուկ են դարձնում։ | |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118629220 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Andy Warhol
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7, 978-0-19-989991-3
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 SNAC
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural — São Paulo: Itaú Cultural, 1987. — ISBN 978-85-7979-060-7
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Find a Grave — 1995. — ed. size: 165000000
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Lambiek Comiclopedia — Lambiek, 1999.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Luminous-Lint
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Discogs — 2000.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 RKDartists
- ↑ էնդի Ուորհոլ
- ↑ էնդի Ուորհոլ, Ֆիլմագրություն
- ↑ Մարդ, ով սովորական սուպերմարկետը դարձրեց պատկերասրահ: Էնդի Ուորհոլ
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Gagosian Gallery, Andy Warhol
- Andy Warhol, Ընտրված անհատական ցուցահանդեսներ
- Andy Warhol, Գրքեր և կատալոգներ
- Նյույորքյան աճուրդում Էնդի Ուորհոլի 2 աշխատանքները վաճառվել են $151,5 միլիոնով
|
||||||||||
