Բեմադրող օպերատոր
Բեմադրող օպերատոր, գեղարվեստական ֆիլմի գլխավոր ստեղծողներից մեկը, որն անմիջականորեն աշխատում է ֆիլմի վիզուալ ձևավորման վրա, կինոօպերատորական խմբի ղեկավարը[1]։
Գեղարվեստական ֆիլմի բեմադրող օպերատոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռեժիսորի հետ համատեղ բեմադրող օպերատորը որոշում է ֆիլմի գաղափարական և գեղարվեստական ուղղվածությունը, նրա վիզուալ մեկնաբանությունը[2]։ Բեմադրող օպերատորի ստեղծագործության մեջ գլխավորը ամենաարտահայտիչ կոմպոզիցիոն, լուսատոնային և գունային լուծումների, նկարահանման կետերի, անկյունների, օպտիկական մեկնաբանության և լուսավորության ընտրությունն էկրանին իրականացնելն է, որոնք նպաստում են առավել ամբողջական, խորը ֆիլմի թեմայի և գաղափարի փոխանցմանը։ Ֆիլմի նկարահանմանը նախապատրաստվելիս և ֆիլմի վրա աշխատելիս բեմադրող օպերատորը, ռեժիսորի և նկարչի հետ միասին, գրական սցենարի և ապագա ֆիլմի ստեղծագործական հայեցակարգի հիման վրա մշակում է ռեժիսորական սցենար, տեսարանների և դրվագների տեսողական մեկնաբանությամբ ֆիլմի, գլխավոր հերոսների դիմանկարային բնութագրերը, լուսավորության սկզբունքները, ընտրում է նկարահանման վայրերը, հաստատում է դեկորացիաները և զգեստների էսքիզները։ Ֆիլմի վրա աշխատելիս բեմադրող օպերատորը վերահսկում է օպերատորի, օպերատորի օգնականի և նկարահանող խմբի այլ անդամների աշխատանքը։ Որոշում է տեսարանները, որոնք պահանջում են օժանդակ տեսախցիկի սարքավորումների օգտագործում՝ տեսախցիկի սայլակ, օպերատօրական կռունկ, ստեդիկամ։ ԱՄՆ-ի կինեմատոգրաֆիստների միությունն արգելում է օպերատորներին ինքնուրույն կառավարել կինոխցիկը` նրանց տալով բացառապես ստեղծագործական գործառույթներ[3]։
Բեմադրող օպերատորի ստեղծագործական և տեխնիկական առաջադրանքների օգնականն ու կատարողը կինոօպերատորն է։ Նա նաև վերահսկում է տեսախցիկի օգնականի և այլ տեխնիկական անձնակազմի աշխատանքը։ Օպերատորը բեմադրող օպերատորի անունից ինքնուրույն նկարահանումներ է իրականացնում։ Օպերատորը պատասխանատու է պատկերի լուսանկարչական որակի, խցիկի լուսավորության և էլեկտրաէներգիայի սպառման համար։ Հավաքում է անհրաժեշտ նկարահանման սարքավորումները, փորձարկման սարքավորումները, Լուսաֆիլտրերը և տեսախցիկի այլ սարքավորումները, վերահսկում է լաբորատոր մշակման նեգատիվի ու պոզիտիվի որակը։ Ֆիլմի վրա աշխատելու ընթացքում գունային հսկողությունը վերահսկում է օպերատորը[4]։
Այլ տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լրատվական կամ վավերագրական ֆիլմում օպերատորը հանդես է գալիս որպես կինոլրագրող՝ ոչ միայն նկարահանելով և որոշելով ապագա ֆիլմի վիզուալ ձևավորումը, այլև ընտրելով նկարահանման համար իրականության ամենակարևոր, բնորոշ և արտահայտիչ երևույթներն ու փաստերը՝ ֆիլմի թեման և գաղափարական ու գեղարվեստական հայեցակարգը։ Գիտահանրամատչելի և կրթական ֆիլմերի օպերատորի աշխատանքը, որն օգտագործում է նկարահանումը որպես գիտական փաստաթղթավորման և հետազոտության մեթոդ, պահանջում է հատուկ պատրաստվածություն՝ անսովոր նկարահանումների ոլորտում։ Լրատվական և վավերագրական ֆիլմերի և գիտահանրամատչելի ֆիլմերի վրա աշխատելիս օպերատորը հաճախ կատարում է հեղինակ-օպերատորի գործառույթները։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Cinematography». Academic Dictionaries and Encyclopedias (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.
- ↑ Основы фильмопроизводства, 1975, էջ 84
- ↑ Надежда Маркалова (2020 թ․ հունվարի 11). «20 самых значимых фильмов для операторов» (ռուսերեն). «Tvkinoradio». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 29-ին.
- ↑ «About - The American Society of Cinematographers (en-US)». theasc.com. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 27-ին.