Արծաթի
| Գյուղ | |
|---|---|
| Արծաթի | |
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան |
| Վիլայեթ | Էրզրումի վիլայեթ |
| Գավառ | Էրզրումի գավառ |
| Այլ անվանումներ | Արդցետի, Արզաթի, Արզըթի, Արծաթ, Արծըթի, Արծթի, Արծիթի |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) |
| Տեղաբնականուն | արծաթեցի |
| Ժամային գոտի | UTC+3 |
Արծաթի, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Էրզրումի գավառում, Էրզրում քաղաքից մոտ 15 կմ հյուսիս-արևելք, Ծաղկավետ (Դյումլի) լեռան հարավ-արևելյան ստորոտին։ Հնում եղել է Բարձր Հայքի Կարնո գավառի անվանի գյուղերից մեկը։
Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղ անվանումը հավանաբար ծագել է մոտակայքում գոյություն ունեցող չօգտագործվող արծաթահանքի կապակցությամբ։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ունի լեռնային և ջրառատ տարածք։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիշատակվում է Ղազար Փարպեցու «Պատմութիւն Հայոց»-ում, Վահանանց պատերազմի կապակցությամբ։ 486 թվականին Մուշեղ Մամիկոնյանը այստեղ հաղթել է պարսիկներին։
Հայ բնակիչների մեծ մասը զոհվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ[1]։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1880 թվականին ուներ 341 բնակիչ, որից 210-ը՝ հայեր, մնացածը` թուրքեր, իսկ 1909 թվականին՝ 100 տուն, որից 70-ը թուրքեր էին, իսկ 30-ը՝ հայեր։ 1828-1830թթ. գյուղի բնակիչների մի մասը գաղթել է Ջավախք՝ հիմնականում հայ կաթոլիկները։ Ախալքալաքի Ալաստան գյուղի ներկայիս բնակիչները Արծաթի գյուղից են[2]։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակիչները զբաղվում էին երկրագործությամբ, անասնապահությամբ, այգեգործությամբ ու մեղվաբուծությամբ։ Գյուղում մեծ տարածում ուներ արհեստները։
Օգտակար հանածոներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի մոտակայքում գտնվող ջերմուկը տեղացիները օգտագործում էին բուժական նպատակներով։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արծաթին ուներ Ս. Նշան և քարակերտ Ս. Աստվածածին եկեղեցիներ։ Գյուղի մոտակայքում` բարձր լեռան վրա գտնվում էր Ս․ Լուսավորիչ նշանավոր մենաստան վանքը։ Այն մեծ ուխտատեղի էր Կարնո շրջանի բնակիչների համար։ XX դարի սկզբին վանքից մնացել էր միայն մի փոքրիկ եկեղեցի և վանքի համալիրի ավերակները։
Գրչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը եղել է գրչության կենտրոն։
Անվանի մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արծաթիում է ծնվել նշանավոր հայագետ Հակոբոս Տաշյանը (1866-1933)[3]։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ ՀՍՀ, հտ 2, էջ 69, Արծաթի
- ↑ http://www.raa-am.com/raa/public/publish.php?mid=5&more=2&cont=33&obid=57&uid=3501
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 447-448
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 69)։ 
|