Արծաթի
Արծաթի, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Էրզրումի գավառում, Էրզրում քաղաքից մոտ 15 կմ հյուսիս-արևելք, Ծաղկավետ (Դյումլի) լեռան հարավ-արևելյան ստորոտին։ Հնում եղել է Բարձր Հայքի Կարնո գավառի անվանի գյուղերից մեկը։
Անվան ստուգաբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղ անվանումը հավանաբար ծագել է մոտակայքում գոյություն ունեցող չօգտագործվող արծաթահանքի կապակցությամբ։
Աշխարհագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղն ունի լեռնային և ջրառատ տարածք։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հիշատակվում է Ղազար Փարպեցու «Պատմութիւն Հայոց»-ում, Վահանանց պատերազմի կապակցությամբ։ 486 թվականին Մուշեղ Մամիկոնյանը այստեղ հաղթել է պարսիկներին։
Հայ բնակիչների մեծ մասը զոհվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ[1]։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1880 թվականին ուներ 341 բնակիչ, որից 210-ը՝ հայեր, մնացածը` թուրքեր, իսկ 1909 թվականին՝ 100 տուն, որից 70-ը թուրքեր էին, իսկ 30-ը՝ հայեր։ 1828-1830թթ. գյուղի բնակիչների մի մասը գաղթել է Ջավախք՝ հիմնականում հայ կաթոլիկները։ Ախալքալաքի Ալաստան գյուղի ներկայիս բնակիչները Արծաթի գյուղից են[2]։
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բնակիչները զբաղվում էին երկրագործությամբ, անասնապահությամբ, այգեգործությամբ ու մեղվաբուծությամբ։ Գյուղում մեծ տարածում ուներ արհեստները։
Օգտակար հանածոներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղի մոտակայքում գտնվող ջերմուկը տեղացիները օգտագործում էին բուժական նպատակներով։
Պատմամշակութային կառույցներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արծաթին ուներ Ս. Նշան և քարակերտ Ս. Աստվածածին եկեղեցիներ։ Գյուղի մոտակայքում` բարձր լեռան վրա գտնվում էր Ս․ Լուսավորիչ նշանավոր մենաստան վանքը։ Այն մեծ ուխտատեղի էր Կարնո շրջանի բնակիչների համար։ XX դարի սկզբին վանքից մնացել էր միայն մի փոքրիկ եկեղեցի և վանքի համալիրի ավերակները։
Գրչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղը եղել է գրչության կենտրոն։
Անվանի մարդիկ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արծաթիում է ծնվել նշանավոր հայագետ Հակոբոս Տաշյանը (1866-1933)[3]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ ՀՍՀ, հտ 2, էջ 69, Արծաթի
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2024-03-21-ին. Վերցված է 2024-03-21-ին.
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 447-448
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 69)։ 
|