Խաչկավանք (Էրզրումի գավառ)
Գյուղ | |
---|---|
Խաչկավանք | |
Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան |
Վիլայեթ | Էրզրումի վիլայեթ |
Գավառ | Էրզրումի գավառ |
Այլ անվանումներ | Խաչափայտ, Խաչկա գյուղ, Խաչկավան, Խաչքավան, Կզւլվանք |
Պաշտոնական լեզու | Հայերեն, այլ |
Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը), թուրքեր |
Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը), այլ |
Ժամային գոտի | UTC+3 |
Փոստային ինդեքսներ | 25000 |
Խաչկավանք, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Էրզրումի գավառում[1]: Գտնվում էր Էրզրում քաղաքից 20 կմ հյուսիս, Արևմտյան Եփրատի ավազանի գետակներից մեկի ափին, Ծաղկավետ լեռան հարավային փեշերին:
Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ավանդության Հերակլ Կայսեր Պասրկաստանի դեմ մղած կռիվների ժամանակ այս վայր է բերվել Քրիստոսի խաչափայտը, որի խփված տեղից աղբյուր է բխել: Այդ աղբյուրի մոտ էլ կառուցվել է վանք, որը կոչվել է Խաչկավանք: Իսկ ավելի ուշ ստեղծված բնակավայրը ևս կոչվել է վանքի անունով:
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղի բնակիչների մի մասը 1830 թվականին գաղթել է Ախալքալաքի շրջանի Խանդո գյուղ: Հայերը բռնի տեղահանվել են Մեծ Եղեռնի ժամանակ:
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1877-1878 թվականներին ուներ 7 տուն հայ և 26 թուրք, իսկ 1909 թվականին 14 տուն հայ և 38 տուն թուրք բնակիչ: Նախքան 1915 թվականի Մեծ եղեռնը ուներ 50 տուն հայ բնակիչ:
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը երկրագործություն, այգեգործություն, արհեստներն ու առևտուրն էր:
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղում էր գտնվում Խաչկավանք անունով վանքը, որն ավելի հին է քան գյուղը: Այն կառուցվել է VII դարում: Տաճարն ունի հաստ և ամրապինդ պատեր: Տաճարի հարավային կողմում գտնվում են միաբանների խցեր, ուխտավորների սենյակներ, արձանագրություն ունեցող դամբարաններ և խաչքարեր: Խաչքարերից մեկը 1229 թվականի է:
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղն ուներ հայկական վարժարան:
Գրչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գյուղը եղել է գրչության կենտրոն[2]:
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Կարինի նահանգի Կարինի գավառ»։ Վերցված է 2015 ապրիլի 14
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 2, էջ 672-672